Η ρωσική εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία ή αλλιώς ο πόλεμος που έχει ξεκινήσει, έχει δημιουργήσει πολλά προβλήματα στο εσωτερικό της χώρας. Οι Ρώσοι πολίτες βλέπουν τις ζωές τους να αλλάζουν σημαντικά, οι οικονομικές κυρώσεις σε όλα τα επίπεδα συνεχίζονται, μεγάλες πολυεθνικές και κολοσσοί σταματούν τη δραστηριοποίησή τους στις μεγαλουπόλεις της και πλέον, σειρά φαίνεται πως έχει η αγορά της τέχνης. Είναι γνωστό πως οι Ρώσοι μεγιστάνες, έχουν εδώ και δεκαετίες στην κατοχή τους σπουδαία έργα, όμως τα πράγματα φαίνεται να αλλάζουν. Ποιες θα είναι οι επιπτώσεις αυτού του πολέμου για τους μεγάλους -μέχρι πρότινος- συλλέκτες και ποια είναι η επόμενη μέρα; 

Ο κόσμος της τέχνης δε μένει ανεπηρέαστος!

Οι Ρώσοι ολιγάρχες κι ο μεγάλος φόβος

Ο Vladimir Putin, γνωστοποίησε στις 24 Φεβρουαρίου ότι ξεκινάει στρατιωτική επιχείρηση στην ανατολική Ουκρανία, μέσα από ένα έκτακτο τηλεοπτικό διάγγελμα, σημειώνοντας -μεταξύ άλλων- πως δεν ανέχεται άλλο τις «απειλές» από τη συγκεκριμένη χώρα. Εκείνη την ημέρα, άλλαξε ριζικά η ζωή κι η καθημερινότητα των Ουκρανών, αλλά και των Ρώσων πολιτών. Στη συγκεκριμένη κατηγορία, ανήκουν κι οι Ρώσοι ολιγάρχες, που δραστηριοποιούνται σε πολλούς τομείς και μέχρι πρότινος, ξόδευαν ιλιγγιώδη ποσά και στο χώρο της τέχνης. Ωστόσο, πλέον τα πράγματα αλλάζουν και γι' αυτούς...  Το τελευταίο διάστημα και με τον πόλεμο στην Ουκρανία να μαίνεται, έχουν επιβληθεί σκληρές οικονομικές κυρώσεις σε βάρος της Ρωσίας, με μερικά από τα πιο ισχυρά πρόσωπα της χώρας, να αναζητούν διέξοδο στην αγορά τέχνης, εκμεταλλευόμενοι κάποια κενά που υπάρχουν στη νομοθεσία. Αυτό όμως, μπορεί να αλλάξει θεαματικά τις ισορροπίες στο συγκεκριμένο χώρο, με τους ανθρώπους που δραστηριοποιούνται σε αυτόν, να μην μπορούν να κρύψουν πια την ανησυχία τους.

Η Δύση έχει πάρει αυστηρά οικονομικά μέτρα εναντίον της Ρωσίας, με την οικονομία της χώρας να δέχεται ισχυρά χτυπήματα. Συνεπώς, εκτός από τους απλούς πολίτες, ακόμη κι οι εκατομμυριούχοι και δισεκατομμυριούχοι της χώρας, αντιμετωπίζουν σημαντικά ζητήματα, με αποτέλεσμα να αδυνατούν να προχωρήσουν σε οποιαδήποτε συναλλαγή. Κάπως έτσι, σπουδαία έργα τέχνης από καλλιτέχνες όπως ο Picasso κι ο Warhol είναι πολύ πιθανό να μετατραπούν σε... μετρητά. Το παγκόσμιο χρηματοπιστωτικό σύστημα, έχει αποκλείσει τις μεγαλύτερες ρωσικές εταιρίες, με τους μεγιστάνες της χώρας να αναζητούν διέξοδο, την ώρα που οι έμποροι τέχνης εκφράζουν με κάθε τρόπο την πτώση των τιμών, με αφορμή την εκποίηση σπουδαίων έργων, που βρίσκονται στην κατοχή των ισχυρών της Ρωσίας.

Η στάση των οίκων δημοπρασιών

Ο κίνδυνος είναι ορατός και κανείς δεν μπορεί να μιλήσει με σιγουριά για την επόμενη μέρα, ωστόσο, από την άλλη μεριά οι πιο γνωστοί οίκοι δημοπρασιών, Christie’s, Sotheby’s και Phillips, έχουν δεσμευτεί τις τελευταίες ημέρες ότι θα αποφύγουν τις συναλλαγές με άτομα και εταιρίες που έχουν υποστεί κυρώσεις. «Έχουμε αυστηρές διαδικασίες αναγνώρισης και ελέγχου πελατών ως μέρος των παγκόσμιων κυρώσεων και προγραμμάτων συμμόρφωσης κατά της νομιμοποίησης εσόδων από παράνομες δραστηριότητες και δεν θα επιτρέψουμε σε άτομα ή εταιρείες που έχουν οριστεί σε ισχύουσες λίστες κυρώσεων να συναλλάσσονται μαζί μας», σημείωσε χαρακτηριστικά εκπρόσωπος των Christie’s, θέλοντας να καθησυχάσει τον κόσμο, αν και για την ώρα αυτό δε φαίνεται να συμβαίνει.

Από την άλλη -όμως- είναι γνωστό πως ο οίκος Phillips, ανήκει στον όμιλο πολυτελών επιχειρήσεων της Ρωσίας Mercury Group, με ιδιοκτήτες τους Leonid Fridlyand και Leonid Strunin, που είναι αμφότεροι Ρώσοι υπήκοοι. Εκπρόσωπος της εταιρίας, σημείωσε πως οι ιδιοκτήτες δεν υπόκεινται σε κυρώσεις και δεν σχετίζονται με άτομα ή ιδρύματα, που μπορεί να συμπεριληφθούν σε καταλόγους κυρώσεων, αλλά και σε αυτή την περίπτωση κανείς δεν μπορεί να είναι σίγουρος για τίποτα, ενώ άπαντες εύχονται πως οι -πιθανές- κινήσεις των Ρώσων, που θέλουν να ρευστοποιήσουν ό,τι μπορούν, δε θα επηρεάσουν σημαντικά τις τιμές σε ολόκληρο τον πλανήτη.

Ο καλλιτεχνικός κόσμος στέκεται απέναντι από τη Ρωσία

Ο πόλεμος που ξεκίνησε ο Vladimir Putin κι οι διαδοχικές επιθέσεις στην Ουκρανία, έχουν αλλάξει κατά πολύ τις ισορροπίες στην παγκόσμια οικονομία το τελευταίο διάστημα κι ο καλλιτεχνικός κόσμος, παίρνει ξεκάθαρα θέση απέναντι από τη Ρωσία, υψώνοντας ουσιαστικά ένα μεγάλο τείχος κι αποκλείοντάς την από παντού. Η πιο διάσημη όπερα στις ΗΠΑ, η Metropolitan Opera της Νέας Υόρκης, ανακοίνωσε πρόσφατα ότι δε θα συνεργαστεί με Ρώσους καλλιτέχνες ή οργανισμούς που υποστηρίζουν τον Ρώσο Πρόεδρο, μέχρι να αποφασιστεί το τέλος του πολέμου, με τον general manager της, Peter Gelb να σημειώνει χαρακτηριστικά πως: «Ενώ πιστεύουμε ακράδαντα στη θερμή φιλία και την πολιτιστική ανταλλαγή που υπάρχει εδώ και καιρό μεταξύ των καλλιτεχνών και των καλλιτεχνικών ιδρυμάτων της Ρωσίας και των Ηνωμένων Πολιτειών, δεν μπορούμε πλέον να συνεργαζόμαστε με καλλιτέχνες ή ιδρύματα που υποστηρίζουν τον Putin ή υποστηρίζονται από αυτόν, έως ότου η εισβολή και οι δολοφονίες έχουν σταματήσει κι αποκατασταθεί η τάξη».

Την ίδια στιγμή, έγινε γνωστό πως για πρώτη φορά μετά το 1914, η Ρωσία δε θα συμμετάσχει στην Biennale της Βενετίας, που αποτελεί πόλο έλξης για τους διασημότερους καλλιτέχνες σε ολόκληρο τον κόσμο. Το ρωσικό περίπτερο, που φέρει την υπογραφή του Ρώσου αρχιτέκτονα, Alexey Shchusev, θα παραμείνει κλειστό, με τον Kirill Savchenkov να σημειώνει πως: «Δεν υπάρχει χώρος για τέχνη όταν οι πολίτες πεθαίνουν κάτω από τα πυρά των πυραύλων, όταν οι πολίτες της Ουκρανίας κρύβονται σε καταφύγια και όταν οι Ρώσοι διαδηλωτές φιμώνονται». 

Με τις επιθέσεις στην Ουκρανία να συνεχίζονται και τη ρητορική του Vladimir Putin να παραμένει ίδια, η ζωή των Ρώσων έχει αλλάξει από τη μία στιγμή στην άλλη και πράγματα που κι αυτοί θεωρούσαν δεδομένα, πλέον έχουν χαθεί. Ακόμη και τα social media έχουν σταματήσει τη λειτουργία τους στη χώρα κι όλοι περιμένουν να δουν ποια θα είναι τα επόμενα βήματα, σε μία χώρα που αυτή τη στιγμή κινείται στους ρυθμούς ενός ανθρώπου που δεν μοιάζει διατεθειμένος να κάνει πίσω...