Το ένα τρίτο των τροφίμων που δημιουργούμε ή παρασκευάζουμε καταλήγει στα σκουπίδια, γεγονός πολύ λυπηρό όχι μόνο επειδή η μισή υδρόγειος κυριολεκτικά πεινάει, αλλά επειδή συν τοις άλλοις αυξάνονται άσκοπα οι σκουπιδότοποι με τρόφιμα που θα μπορούσαν να έχουν αξιοποιηθεί διαφορετικά. Επίσης ζούμε σε έναν υπερκορεσμό συσκευασιών μίας χρήσης οι οποίες αυξάνουν δραματικά τον όγκο των σκουπιδιών. Αναλογιστείτε μόνο ότι ο καθένας μας χρησιμοποιεί περίπου 100 πλαστικά μπουκάλια και 250 πλαστικές σακούλες ετησίως. Δυστυχώς αυτές οι συσκευασίες είναι τις περισσότερες φορές πλαστικές και φτιαγμένες με υλικά που μπορούν να παραμείνουν αναλλοίωτα μέχρι και 450 χρόνια.
Ας ξεκινήσουμε από την αρχή...
Η υπερπαραγωγή τροφίμων, το παράλογο φαινόμενο να βρίσκουμε ντομάτες τον χειμώνα και μπρόκολο το καλοκαίρι, όπως επίσης η αλόγιστη χρήση συσκευασιών μίας χρήσης, οδηγεί στη δημιουργία τεράστιου όγκου σκουπιδιών. Η φύση ρυπαίνεται αλόγιστα και η επεξεργασία των ίδιων των σκουπιδιών επιδεινώνει το φαινόμενο του θερμοκηπίου, αυξάνοντας το λεγόμενο ενεργειακό αποτύπωμα. Ως ενεργειακό (ή ανθρακικό) αποτύπωμα ορίζουμε την ποσότητα διοξειδίου του άνθρακα που εκλύεται από οποιοδήποτε γεγονός,δραστηριότητα, άτομο ή τρόφιμο και συμβάλει στην αύξηση θερμοκρασίας της γης. Το ενεργειακό αποτύπωμα δεν αφορά μόνο την παραγωγή σκουπιδιών... μάθετε το προσωπικό σας αποτύπωμα στην online εφαρμογή της WWF!
Εδώ κάπου λοιπόν έρχεται το zero-wasteτο οποίο μας ζητάει να μειώσουμε και ιδανικά να εκμηδενίσουμε, όποτε είναι δυνατόν, την παραγωγή σκουπιδιών. Ξεκίνησε το 2003 και είναι ευχάριστο ότι τα τελευταία χρόνια έχει γίνει παγκόσμια τάση.
Ένας εύκολος τρόπος να κατηγοριοποιήσουμε τις συνήθειες που μπορούμε να αλλάξουμε στην καθημερινότητά μας για να μειώσουμε το αποτύπωμά μας είναι τα 3 R’s, δηλαδή:
1. Reduce
2. Reuse
3. Recycle
Reduce, μειώστε την αχρείαστη ποσότητα
Για να μειώσετε την παραγωγή σκουπιδιών, αρχικά πρέπει να βεβαιωθείτε ότι αγοράζετε όσα χρειάζεστε και όχι πολύ περισσότερα.
Εύκολα βήματα για να το κάνετε είναι:
-Λίστα τροφίμων: Πριν επισκεφτείτε το σούπερ-μάρκετ, φτιάξτε μία λίστα τροφίμων. Υπολογίστε τα τρόφιμα που πραγματικά χρειάζεστε και μην τριγυρνάτε στους διαδρόμους για να βρείτε κάτι πιθανώς ενδιαφέρον... έτσι βοηθάτε και τη διατροφή σας.
-Εβδομαδιαίο πρόγραμμα γευμάτων: Για να φτιάξετε μία σωστή λίστα τροφίμων, χρειάζεστε αρχικά ένα εβδομαδιαίο πρόγραμμα γευμάτων. Σκεφτείτε τα πρωινά, τα βασικά γεύματα και τα σνακ της εβδομάδας. Υπάρχουν πολλές συνταγές οι οποίες είναι εύκολες, νόστιμες και υγιεινές.Έτσι θα φτιάξετε μία λίστα για τα ψώνια με σωστές ποσότητες. Μη ξεχάσετε να δείτε τι από αυτά τα τρόφιμα έχετε ήδη στη κουζίνα σας!
-Μην πετάξτε πριν σιγουρευτείτε ότι δεν μπορείτε να χρησιμοποιείστε: Προσπαθήστε να αξιοποιήσετε το περισσευούμενο φαγητό ή τρόφιμα που φτάνουν κοντά στην ημερομηνία λήξης, για παράδειγμα:
Σας περίσσεψε λίγο βρασμένο ρύζι; Φτιάξτε φακόρυζο, είναι ακόμα πιο θρεπτικό από τις φακές σούπα.
Σας περίσσεψε ψωμί; Φτιάξτε υγιεινά κρουτόν σε αντικολλητικό τηγάνι ή στον φούρνο.
Σας περίσσεψε σπανακόρυζο; Χρησιμοποιείστε το ως συνοδευτικό στο ψητό κρέας ή κοτόπουλο.
Reuse, μη αγοράζετε καινούρια -ξαναχρησιμοποιείστε
Σταματήστε να χρησιμοποιείτε συσκευασίες μίας χρήσης και επενδύστε σε προϊόντα πολλαπλών χρήσεων.
Ξεκινήστε με τα βασικά:
-Σακούλες: Πλέον όλα τα σούπερ-μάρκετ προσφέρουν σακούλες πολλών χρήσεων, είναι πιο γερές και συνήθως φτιαγμένες από ανακυκλώσιμο υλικό. Αν δεν σας αρέσουν, μπορείτε να βρείτε μία τεράστια γκάμα πρακτικών και όμορφων τσαντών για ψώνια σε πολλά μαγαζιά με είδη ρουχισμού κλπ.
-Γυάλινο μπουκάλι: Αντικαταστήστε το πλαστικό μπουκάλι νερού με ένα γυάλινο το οποίο μπορεί να χρησιμοποιηθεί πολλές φορές. Αν δεν θέλετε να πίνετε νερό βρύσης, αγοράστε ένα φίλτρο νερού ή μία κανάτα με φίλτρο, έτσι θα μειώσετε κατά πολύ την αγορά πλαστικών μπουκαλιών. Αν έχετε την συνήθεια να κουβαλάτε νερό μαζί σας, χρησιμοποιείστε ένα παγούρι, όχι πλαστικό μπουκαλάκι.
-Μεταλλικά καλαμάκια: Aντικαταστήστε τα πλαστικά καλαμάκια με μεταλλικά τα οποία εκτός από πολλαπλές χρήσεις, σας προσφέρουν και πιο εμφανίσιμα ποτά. Αν σας φαίνεται περίεργη η υφή, προμηθευτείτε βιοδιασπώμενα καλαμάκια τα οποία έχουν χάρτινη υφή.
-Μεταλλικά ξυλάκια για το BBQ: Aν είστε λάτρεις του Κυριακάτικου μπάρμπεκιου, καιρός να επενδύσετε σε μεταλλικά ξυλάκια για τα κρέατα ή τα λαχανικά που θα ψήσετε. Έτσι μειώνετε τα σκουπίδια σας αλλά επίσης δεν θα χρειαστεί να τα μουλιάσετε πριν τη χρήση τους για να μην καούν στη φωτιά.
-Γυάλινα δοχεία αποθήκευσης: Μειώστε όσο το δυνατόν περισσότερο την αγορά τροφίμων σε συσκευασίες και όποτε μπορείτε, αγοράστε τρόφιμα χύμα (ρεαλιστικά παραδείγματα είναι οι ξηροί καρποί, το ρύζι, τα όσπρια κ.α.). Αποθηκεύστε τα στο σπίτι σε γυάλινα δοχεία με καπάκι.
Recycle, ανακυκλώστε όταν είναι εφικτό
Αν δεν έχετε επιλογή και πρέπει να αγοράσετε κάτι σε συσκευασία, προτιμήστε συσκευασίες που ανακυκλώνονται και μην ξεχνάτε να τα πετάτε στους κατάλληλους κάδους.Αν δεν είστε σίγουροι ότι μία συσκευασία ανακυκλώνεται, ψάξτε το κλασικό σήμα ανακύκλωσης πάνω στην συσκευασία. Συμβουλευτείτε τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης για τα υλικά που ανακυκλώνονται. Προσοχή, να πετάτε τα ανακυκλώσιμα αντικείμενα στους σωστούς κάδους.
Το πιο σημαντικό
Μέσα από την διατροφή μας μπορούμε να κάνουμε πολλά περισσότερα για εμάς αλλά και το περιβάλλον. Ακούω πολλές φορές πως ο Δήμος είναι μόνο υπεύθυνος για τα σκουπίδια ή ο τάδε δεν κάνει σωστά τη δουλειά του. Πρέπει όλοι να βοηθήσουμε και να αναλογιστούμε τί κάνουμε εμείς αρχικά για αυτόν το σκοπό. Όσο κοινό και αν ακούγεται, πρέπει όλοι να βάλουμε ένα λιθαράκι για ένα πιο καθαρό αύριο, ο πλανήτης γη είναι ο μοναδικός που μας έχει δοθεί, δεν υπάρχει δεύτερος.
Η Νίκη Αθανασιάδη MSc RDN CDN, είναι κλινική διαιτολόγος με πολυετή εμπειρία στη Νέα Υόρκη, ΗΠΑ.
Φωτογραφία του Άρη Ράμμου
