Οι γυναίκες βρίσκονται στη μέση ενός επαναστατικού απολογισμού των φιλοδοξιών τους. Δεν παραιτούνται μαζικά, αφού λίγοι έχουν τη δυνατότητα να αφήσουν τη δουλειά τους, αλλά προσπαθούν να εντοπίσουν ένα νέο σύνολο στόχων και καθοδήγησης για την επαγγελματική τους ζωή. Χάρη στην μακροχρόνια ανισότητα και τον επίμονο σεξισμό, που ξεκαθαρίζονται από τον πόνο της πανδημίας των προηγούμενων 3 ετών, οι ορισμοί για την επιτυχία βρίσκονται όλο και περισσότερο έξω από τη σφαίρα της εργασίας. Ολοένα και περισσότερες συνειδητοποιούν το γεγονός ότι οι δουλειές τους δεν πρόκειται να τις αγαπήσουν, όπως τις αγαπούν. Για αυτό προσπαθούν να προσαρμοστούν ανάλογα. Το φαινόμενο των «girl bosses» που έως τώρα κυριαρχούσε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, έχει απομυθοποιηθεί και σε αυτό το σημείο της συλλογικής επαγγελματικής τους ιστορίας αναζητούν κάτι περισσότερο. Ή μήπως είναι κάτι λιγότερο;

Εάν η φιλοδοξία ορίζεται ως επιδίωξη χρήματος και εξουσίας, τότε ο περασμένος αιώνας ήταν γεμάτος από φιλόδοξες γυναίκες. Στις αρχές του 20ου αιώνα, μόλις το 20% των γυναικών εργαζόταν εκτός σπιτιού, με τις μαύρες γυναίκες να έχουν διπλάσιες πιθανότητες από τις λευκές να έχουν μισθωτές θέσεις εργασίας. Μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, τα νούμερα αυξάνονταν σταθερά, ενώ μέχρι τη δεκαετία του 1970, οι μισές ανύπαντρες γυναίκες και το 40% των παντρεμένων γυναικών άνηκε σε κάποιον τομέα απασχόλησης. Φυσικά, εξυπηρετήθηκαν από σημαντικά φεμινιστικά επιτεύγματα, όπως η πρόσβαση στην αντισύλληψη, η έκδοση πιστωτικής κάρτας στο όνομά τους και οι βασικές προστασίες έναντι των διακρίσεων στην εγκυμοσύνη και της σεξουαλικής παρενόχλησης.

Κατά πόσο, όμως, έχει εξισορροπηθεί η επαγγελματική τους καριέρα με την προσωπική τους ζωή; Σε μια έρευνα της Gallup το φθινόπωρο του 2021 με 13.000 υπαλλήλους στις ΗΠΑ, η κορυφαία ποιότητα που αναζητούσαν οι γυναίκες σε μια δουλειά ήταν «μεγαλύτερη ισορροπία μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής και καλύτερη προσωπική ευημερία»—λίγο πιο μπροστά από τις υψηλότερες αμοιβές και παροχές. Πλέον οι γυναίκες θέτουν διάφορα ερωτήματα: Κάνω κάτι που φέρνει ικανοποίηση; Νιώθω ότι μαθαίνω; Νιώθω ότι συνεισφέρω; Νιώθω ότι συνδέομαι με άλλους ανθρώπους; Πολλά από αυτά που αναζητούν έχουν αλλάξει. Αυτό που συμβαίνει τώρα είναι μια ανησυχία, μια αναζήτηση, μια συνολική επανεξέταση του ρόλου που πρέπει να παίξει η εργασία στη ζωή και την ταυτότητα μιας γυναίκας.

Και βέβαια, η πανδημία έχει αποκαλύψει τα πάντα, από τις ανοιχτές τρύπες στο δίχτυ ασφαλείας, έως την άνιση οικιακή εργασία των ετεροφυλόφιλων σχέσεων, έως την ευθραυστότητα της υγείας μας - τόσο ψυχική όσο και σωματική. Για πολλούς η φιλοδοξία να ανελιχθούν στις βαθμίδες του τομέα που επέλεξαν έχει διαλυθεί σε κάτι πιο απλό: την επιθυμία να μην νιώθουν τόσο αγχωμένοι και εξαντλημένοι όλη την ώρα. «Πιστεύω ότι υπάρχει ένα πολύ σαγηνευτικό στοιχείο [η ιδέα ότι] αν δουλέψω αρκετά σκληρά, αν κάνω τη σωστή δικτύωση, εάν έχω τη σωστή παρουσία στο διαδίκτυο, τότε θα αποκτήσω τη ζωή που θέλω», λέει η Samhita Mukhopadhyay, πρώην εκτελεστικός συντάκτης της Teen Vogue και συγγραφέας του επερχόμενου βιβλίου The Myth of Making It.

Έπειτα, δεν πρέπει να αγνοήσουμε και την ευρύτερη εικόνα: Μήπως απογοητεύουμε τις μελλοντικές γενιές γυναικών, όταν δεν «ρίχνουμε» τους εαυτούς μας ολόψυχα στον αγώνα μας; Πρόκειται για ερώτημα παγίδα, σύμφωνα και με την Mukhopadhyay, η οποία υπογραμμίζει ότι η εξέλιξη προέρχεται από το κοινωνικό σύνολο και όχι μονάχα από τις γυναίκες. Η εγκατάλειψη της ιδέας πως οι τίτλοι, το κύρος και οι μισθοί μας μάς χαρακτηρίζουν είναι σίγουρα ένα δύσκολο εγχείρημα ως κοινωνικά όντα που εξελίσσονται σε μια κουλτούρα που επιτάσσει την εξατομίκευση της επιτυχίας.

Για να είναι βιώσιμη η φιλοδοξία πρέπει να είναι προσωπική και πολύπλοκη, αντί της έμφασης στην ανέλιξη στις επαγγελματικές βαθμίδες. Για κάθε γυναίκα που έχει φτάσει στα όρια του burn out αποδίδοντας υπερβολική αξία στη δουλειά, ως βασικό συστατικό της ταυτότητάς της, το ζητούμενο δεν είναι να εγκαταλείψει εντελώς τις φιλοδοξίες, αλλά να τις μετατοπίσει πέρα από τους παραδοσιακούς δείκτες των χρημάτων, του τίτλου και της επαγγελματικής αναγνώρισης. Η φιλοδοξία δεν χρειάζεται να περιορίζεται σε μια αναζήτηση εξουσίας σε βάρος του εαυτού σας και των άλλων. Μπορεί επίσης να αποτελέσει μια ώθηση για έναν πιο δίκαιο κόσμο, έναν πιο υγιή εαυτό και μια ισχυρότερη κοινότητα!