Μας πλησίασε ύπουλα, μας αιφνιδίασε, μας τρόμαξε, μας άλλαξε, μας απείλησε, μας ανακούφισε, δεν έμεινε κανείς ανεπηρέαστος. Όπως και να βίωσε ο καθένας μας το τελευταίο διάστημα, είναι γεγονός πως το «μένουμε σπίτι» φαίνεται να διεκδικεί θέση στο λεξικό της νέας ελληνικής ως το νέο συνώνυμο του «εξαναγκαστικού διαλογισμού». Εξαλείφθηκε σχεδόν κάθε εξωτερικό ερέθισμα, και ο άδειος μας χρόνος λειτούργησε σαν ένας μεγεθυντικός φακός που ηθελημένα ή άθελά μας, κοιτάξαμε μέσα του και αντικρίσαμε σε πολλαπλάσιο μέγεθος την τρέχουσα, την περασμένη αλλά και την επερχόμενη καθημερινότητά μας. Επιλογές, σκέψεις, στάσεις, προσδοκίες, ζητούμενα, σχέσεις, για τις οποίες ήμασταν βέβαιοι, αποκαλύφθηκαν σε όλες τους τις διαστάσεις μπροστά μας, όχι πάντα με ευχάριστο αποτέλεσμα.

Λειτουργικά ο φακός υποχωρεί και η καθημερινότητα σταδιακά αποκαθίσταται. Αυθόρμητη ανάγκη όλων μας, όπως συμβαίνει σε κάθε δυσάρεστο βίωμα, είναι να τον ξεχάσουμε, να κλείσουμε την παρένθεση της καραντίνας και να προχωρήσουμε. Είναι άλλωστε λυτρωτική η ιδιότητα της μνήμης του ανθρώπου, να απωθεί αυτόματα ότι βιώθηκε ως δυσφορικό, για να μπορεί να αισιοδοξεί και να συνεχίζει.

Πώς όμως να συνεχίσουμε όταν μια από τις συνταρακτικότερες αποκαλύψεις του φακού ήταν η συνειδητοποίηση της ασυνέχειας ως νέα κανονικότητα; Όταν τα σχοινιά που μας δένουν με ό,τι επιλέγουμε, φαίνεται φυσιολογικό να έχουν χαλαρώσει εδώ και καιρό; Και αυτό, όχι επειδή το επιλέξαμε, αλλά ως συνέπεια της υπερπροσφοράς πληροφοριών κι ευκαιριών, της ταχύτητας με την οποία μπορούμε εδώ και χρόνια να «σκρολάρουμε» ανάμεσα στις άπειρες πληροφορίες που μας διατίθενται.

Σαν επίσκεψη σε ιστοσελίδα, σε e-shop ή ηλεκτρονική εφημερίδα, μοιάζει κάθε μας κίνηση:

• Επιλογή: Πολλές φορές μηχανικά, χωρίς να το έχουμε αναλογιστεί, προγραμματίσει ή χωρίς να έχουμε συνειδητά ορίσει τον σκοπό της ενέργειάς μας, αγνοώντας τη σύνδεση αυτής με τα ζητούμενά μας, πολύ συχνά μάλιστα επιλέγοντας με τρόπο που θα μας απομακρύνει από αυτά, εμπλεκόμαστε σε συνθήκες ή σχέσεις.
• Εμπλοκή: Όπως αβασάνιστα ξεκινάμε, αντίστοιχα επιφανειακά το προσπαθούμε. Επιφυλακτικά διεκδικούμε, απρόθυμοι να εκχωρήσουμε κόπο, χρόνο, ελευθερίες ή κεκτημένα, στον βωμό της επιλογής μας. Ρηχές δεσμεύσεις και χλιαρά «θέλω άρα μπορώ», διαμορφώνουν μια στάση περισσότερο παρατηρητή παρά πρωταγωνιστή στην παράσταση της δικής μας ζωής.
• Απεμπλοκή: Με την ελάχιστη αίσθηση δυσφορίας, δυσκολίας, εμποδίου ή ανατροπής, είμαστε έτοιμοι να αμφισβητήσουμε την επιλογή μας ως ακατάλληλη. Χωρίς καμία εξήγηση ή συνέπεια αποχωρούμε, και βέβαια, χωρίς δεύτερες σκέψεις, σπάνια γυρνάμε να κοιτάξουμε πίσω, διότι θεωρούμε ότι οι ευκαιρίες είναι άπειρες, η δική μας «χρυσή ευκαιρία» μας περιμένει στον επόμενο «ιστότοπο» και, ασφαλώς, όταν κάτι πάει στραβά φταίνε οι άλλοι.

Ας μείνουμε, λοιπόν, λίγο ακόμη κοιτώντας μέσα από τον μεγεθυντικό φακό που μας χάρισε το «μένουμε σπίτι». Ας παρατηρήσουμε λίγο καλύτερα την εμπλοκή μας σε ό,τι ζούμε, τον τρόπο με τον οποίο επιλέγουμε και την αποφασιστικότητα με την οποία διεκδικούμε τις επιλογές μας. Ας αναλογιστούμε πως καταναλώνοντας στιγμές και όχι εμβαθύνοντας στις επιλογές μας, χαλαρώνουν οι δεσμοί με τον εαυτό και την ταυτότητά μας.

Παίρνοντας την ευθύνη της ευχάριστης και ωφέλιμης συνέχειας, απαλλαγμένοι από τη σύγχρονη νόσο της ασυνέχειας, ας αξιοποιήσουμε ως «καύσιμο» για τα όνειρά μας όλα όσα με τόσο κόπο και βάρος το τελευταίο διάστημα μας αποκαλύφθηκαν.

«Είμαστε οι επιλογές μας», Ζ. Π. Σάρτρ

Info

Γεννημένη στη Θεσσαλονίκη και με σταθερή περιέργεια για την κατανόηση των άλλων, οι σπουδές στο τμήμα Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. φάνταζαν μονόδρομος τη δεκαετία του ’90. Ακολούθησαν πολύτιμες εμπειρίες που προέκυψαν σχεδόν τυχαία μέσα από την εθελοντική εργασία σε διαφορετικών αντικειμένων δομές σε Ελλάδα, Γερμανία και Αγγλία. Η διδακτορική διατριβή έκανε σαφή την αξία της μελέτης της φιλοσοφίας για την κατανόηση της σκέψης, και τη σύνδεση αυτής με το συναίσθημα και τη συμπεριφορά του ανθρώπου. Από το 2000 εργάζεται ως κλινική ψυχολόγος και ξεκινά ταυτόχρονα τη μακροχρόνια εκπαίδευση στη Γνωστική Αναλυτική Ψυχοθεραπεία. Κάθε μέρα και κάθε συνεδρία εξακολουθεί να συνιστά μια μικρή ανακάλυψη, ένα πολύτιμο μάθημα μια εμπειρία που για τους ξεχωριστούς δικούς της λόγους αξίζει.

Dr Πηνελόπη Α. Καραουλάνη

Κλινική Ψυχολόγος Α.Π.Θ, Ειδική Γνωστική Αναλυτική Ψυχοθεραπευτής

Site: penelopekaraoulani.gr, Βασιλέως Ηρακλείου 37, τηλ 2310233144, 6936131394, Email: karaoulani.pinelopi@gmail.com