Το φετινό Βραβείο Αυτοκράτειρα Θεοφανώ θα απονεμηθεί στην EUROPA NOSTRA, σε αναγνώριση της μακρόχρονης προσφοράς της στην προστασία και ανάδειξη της ευρωπαϊκής πολιτιστικής κληρονομιάς, ενός θεμελίου ενότητας και κοινής ταυτότητας για το παρόν και το μέλλον της Ευρώπης.
Η απονομή θα πραγματοποιηθεί την Πέμπτη 6 Νοεμβρίου στο ιστορικό μνημείο της Ροτόντας στη Θεσσαλονίκη, σε μια λαμπρή τελετή που θα αναδείξει τον ρόλο του πολιτισμού ως γέφυρας μεταξύ των λαών και ως πηγής ευρωπαϊκής συνοχής και προόδου. Το βραβείο θα επιδώσει η Α.Ε. ο Πρόεδρος της Δημοκρατίας, κ. Κωνσταντίνος Αν. Τασούλας.
Η φετινή απονομή και το νόημά της
Το Ίδρυμα Θεοφανώ, πιστό στην αποστολή του να αναδεικνύει αξίες που ενώνουν ανθρώπους, πολιτισμούς και ιδεολογίες, επιλέγει φέτος να τιμήσει με το Βραβείο Αυτοκράτειρα Θεοφανώ την EUROPA NOSTRA, τον κορυφαίο πανευρωπαϊκό φορέα για την πολιτιστική κληρονομιά. Η φετινή απονομή έρχεται να «φωτίσει» τη δύναμη του κοινού ευρωπαϊκού πολιτισμού ως μοχλού συνοχής, κατανόησης και βιωσιμότητας.
Από την ίδρυσή του, το Βραβείο έχει εξελιχθεί σε έναν θεσμό διεθνούς κύρους που αναδεικνύει προσωπικότητες και οργανισμούς, οι οποίοι εκφράζουν τις αξίες της ενότητας, του ανθρωπισμού και της αλληλεγγύης. Στα μόλις πέντε χρόνια παρουσίας του, έχει καθιερωθεί ως μια γέφυρα διαλόγου και στοχασμού για την ευρωπαϊκή ταυτότητα, αναδεικνύοντας την ανάγκη για κοινή πορεία μέσα σε έναν κόσμο συνεχών προκλήσεων και μεταβολών.
Ένα βραβείο με ευρωπαϊκή ψυχή
Το Βραβείο Αυτοκράτειρα Θεοφανώ ιδρύθηκε με στόχο να προβάλλει πρόσωπα και φορείς που υπηρετούν το ευρωπαϊκό ιδεώδες μέσα από την παιδεία, την επιστήμη, την τέχνη και την ανθρωπιστική δράση. Από την πρώτη του χρονιά έχει προσελκύσει προσωπικότητες διεθνούς κύρους από τον χώρο της πολιτικής, των γραμμάτων και των τεχνών, λειτουργώντας σαν μια κοινή ευρωπαϊκή φωνή που αναδεικνύει όσα μας ενώνουν.
Στη σημερινή εποχή αβεβαιότητας και ασυμφωνίας, το βραβείο επιδιώκει να στρέψει το βλέμμα στην κατανόηση, στη συνεργασία και στη διατήρηση του κοινού πολιτιστικού αποθέματος που αποτελεί τη ραχοκοκαλιά της σύγχρονης Ευρώπης.
Οι προηγούμενες διακρίσεις
Η φετινή απονομή είναι η έκτη στη σειρά. Το 2020 το βραβείο απονεμήθηκε στο Πρόγραμμα Erasmus της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, με την Ursula von der Leyen να το παραλαμβάνει εκ μέρους της Ε.Ε. Την επόμενη χρονιά, το 2021, τιμήθηκαν οι επιστήμονες Uğur Şahin και Özlem Türeci για την ανακάλυψη του πρώτου εμβολίου κατά της COVID-19.
Το 2022, ο διάσημος μαέστρος Daniel Barenboim και η Ορχήστρα West-Eastern Divan αναδείχθηκαν ως σύμβολα της τέχνης που ενώνει λαούς, ενώ το 2023 το βραβείο απονεμήθηκε στα Ηνωμένα Έθνη και στον Γενικό Γραμματέα António Guterres για τον ρόλο τους στην παγκόσμια ειρήνη και τον ανθρωπισμό. Το 2024, η διάκριση δόθηκε στα Special Olympics, υπό την ηγεσία του Δρ. Timothy Shriver, για τη συμβολή τους στην προώθηση της ισότητας και της συμπερίληψης.
Η EUROPA NOSTRA στο επίκεντρο
Για το 2025, το Ίδρυμα Θεοφανώ τιμά την EUROPA NOSTRA για τη βαθιά και πολυετή συνεισφορά της στη διαφύλαξη του ευρωπαϊκού πολιτιστικού πλούτου και την προώθηση της πολιτιστικής συνοχής ως παράγοντα βιώσιμης ανάπτυξης και δημοκρατίας.
Εδώ και πάνω από έξι δεκαετίες, η EUROPA NOSTRA, γνωστή ως «η φωνή της κοινωνίας των πολιτών για την πολιτιστική κληρονομιά της Ευρώπης», αποτελεί το μεγαλύτερο δίκτυο οργανισμών και φορέων στον χώρο, ενισχύοντας τις κοινές αξίες που συνθέτουν τον ευρωπαϊκό πολιτισμό.
Το βραβείο θα παραλάβουν ο Εκτελεστικός Πρόεδρος, Καθ. Δρ. Hermann Parzinger, και η Γενική Γραμματέας, Sneška Quaedvlieg-Mihailović.
Παρουσίες και προσκεκλημένοι
Η Τελετή Απονομής αναμένεται, όπως κάθε χρόνο, να προσελκύσει εξέχουσες προσωπικότητες από την πολιτική, τη διπλωματία και τον πολιτισμό. Μεταξύ των παρευρισκόμενων θα είναι ο Herman Van Rompuy, Επίτιμος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου και Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής του Ιδρύματος Θεοφανώ, η πρώην Πρόεδρος της Φινλανδίας Tarja Halonen, η πρώην Πρόεδρος της Ιρλανδίας Mary McAleese, ο Sir Ivan Rogers, πρώην Πρέσβης του Ηνωμένου Βασιλείου στην Ε.Ε., καθώς και η πρώην Υπουργός Εσωτερικών της Ισπανίας Maria Luisa Poncela, μεταξύ πολλών άλλων.
Δηλώσεις για τη φετινή βράβευση
Ο Σταύρος Ανδρεάδης, Πρόεδρος της Διοικούσας Επιτροπής του Ιδρύματος Θεοφανώ, ανέφερε:
«Το φετινό βραβείο εστιάζει στον ανεκτίμητο ρόλο της πολιτιστικής κληρονομιάς σε μια περίοδο γεμάτη προκλήσεις. Η τιμή προς την Europa Nostra υπενθυμίζει ότι όλοι αποτελούμε μέρος μιας ευρύτερης ευρωπαϊκής οικογένειας — της Europa Nostra, της “δικής μας Ευρώπης”».
Ο Herman Van Rompuy, Πρόεδρος της Συμβουλευτικής Επιτροπής, πρόσθεσε:
«Σε μια εποχή που η έννοια της εθνικής ταυτότητας επιστρέφει δυναμικά, είναι ουσιαστικό να θυμόμαστε ότι οι Ευρωπαίοι μοιράζονται μια κοινή πολιτιστική κληρονομιά. Η απονομή στην Europa Nostra αναδεικνύει τη συμβολή της κληρονομιάς στην οικονομία, τον πολιτισμό, την κοινωνική συνοχή και το μέλλον της ηπείρου μας».
Η Cecilia Bartoli, Πρόεδρος της EUROPA NOSTRA, δήλωσε:
«Είναι τεράστια τιμή και ευθύνη να λάβουμε το Βραβείο Αυτοκράτειρα Θεοφανώ. Η διάκριση αυτή μας ενθαρρύνει να συνεχίσουμε το έργο μας για την ενίσχυση της ενότητας μέσα από την πολιτιστική ποικιλομορφία, προς όφελος των σημερινών και των μελλοντικών γενεών».
Τέλος, ο Καθ. Δρ. Hermann Parzinger, Εκτελεστικός Πρόεδρος της Europa Nostra, σημείωσε:
«Σε μια εποχή που οι θεμελιώδεις ευρωπαϊκές αξίες δοκιμάζονται, η αποστολή μας παραμένει σαφής: να υπερασπιζόμαστε και να προβάλλουμε την κοινή μας κληρονομιά ως θεμέλιο ειρήνης, δημοκρατίας και βιωσιμότητας. Ευχαριστούμε το Ίδρυμα Θεοφανώ για αυτή την τιμητική αναγνώριση».
