Από τα γαλαζοπράσινα νερά του Ιονίου έως τα ανεμοδαρμένα νησιά του Αιγαίου, η Ελλάδα διαθέτει ένα από τα πιο εκτεταμένα κι εντυπωσιακά παράκτια τοπία του πλανήτη. Ευλογιά να ζει κανείς έχοντας δίπλα του κάτι τόσο μοναδικό. Με ακτογραμμή που ξεπερνά τα 15.000 χιλιόμετρα -τη μεγαλύτερη στην Ευρώπη και μία από τις δέκα μεγαλύτερες παγκοσμίως- η χώρα μας είναι στην κυριολεξία περιτριγυρισμένη από θάλασσα και ιστορία, και είμαστε περήφανοι γι' αυτό.
Μια πηγή ζωής και ανάπτυξης, ζωτικός πυλώνας της οικονομίας μέσω του τουρισμού, της ναυτιλίας και της αλιείας, αλλά και αναπόσπαστο στοιχείο της ελληνικής πολιτιστικής ταυτότητας. Δεν είναι τυχαίο το γεγονός πως οι πάντες, από κάθε γωνιά του πλανήτη, μιλούν για την απερίγραπτη ομορφιά αυτής της χώρας.
Ωστόσο, πίσω από αυτή την αστείρευτη ομορφιά κρύβεται μια σιωπηλή απειλή. Τα κύματα δεν ξεβράζουν πια μόνο κοχύλια, αλλά τόνους πλαστικών απορριμμάτων, φελιζόλ κι εγκαταλελειμμένων αλιευτικών εργαλείων που απειλούν το θαλάσσιο οικοσύστημα. Σύμφωνα με ευρωπαϊκές έρευνες, το 85% των θαλάσσιων απορριμμάτων στη Μεσόγειο είναι πλαστικά, ενώ κάθε χρόνο χιλιάδες τόνοι ρύπων καταλήγουν στις ελληνικές θάλασσες, επηρεάζοντας τη βιοποικιλότητα και τη δημόσια υγεία.
Ένα σημαντικό project που κάνει πραγματικά τη διαφορά
Aπέναντι σε αυτή τη συνεχιζόμενη κρίση, γεννήθηκε το Typhoon Project - μια σπουδαία πρωτοβουλία του Κοινωφελούς Ιδρύματος Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη, που εδώ κι έξι χρόνια μετατρέπει το όραμα της καθαρής θάλασσας σε πράξη. Πρόκειται για ένα ολοκληρωμένο πρόγραμμα καθαρισμού, έρευνας κι ευαισθητοποίησης που έχει καταφέρει να αλλάξει τον τρόπο με τον οποίο η Ελλάδα αντιμετωπίζει τη θαλάσσια ρύπανση.
Ο «Τυφώνας»: το μοναδικό πλοίο της Μεσογείου αφιερωμένο στον καθαρισμό των ακτών
Στην καρδιά του προγράμματος βρίσκεται ο «Τυφώνας», ένα ειδικά διαμορφωμένο, νορβηγικής κατασκευής επιχειρησιακό πλοίο μήκους 72 μέτρων, το μοναδικό στη Μεσόγειο που είναι αφιερωμένο αποκλειστικά στον καθαρισμό των ακτών. Διαθέτει πέντε ταχύπλοα, μόνιμο πλήρωμα 35 ατόμων και επιχειρεί 365 ημέρες τον χρόνο, ακόμη και σε δυσπρόσιτες ή απομονωμένες περιοχές.
Η ομάδα του εργάζεται με αφοσίωση κι επιμονή, σε αντίξοες πολλές φορές συνθήκες, απομακρύνοντας χιλιάδες τόνους απορριμμάτων και συλλέγοντας με το χέρι ακόμη και τον πιο μικρό κόκκο φελιζόλ, ώσπου να εξαφανιστεί και το τελευταίο ίχνος ρύπανσης. Ο «Τυφώνας» έχει καταφέρει να επαναφέρει στην αρχική τους μορφή παραλίες που είχαν εγκαταλειφθεί στη ρύπανση για δεκαετίες.
Έξι χρόνια δράσης που φέρνουν εντυπωσιακά αποτελέσματα
Ο απολογισμός της εξαετούς διαδρομής του προγράμματος είναι εντυπωσιακός: 4.886 καθαρισμοί ακτών σε όλη την Ελλάδα, 22 εκατομμύρια τεμάχια απορριμμάτων απομακρύνθηκαν, 903 τόνοι συνολικού βάρους, 45.000 κυβικά μέτρα όγκου, ισοδύναμα με 18 πισίνες Ολυμπιακών διαστάσεων.
Πίσω από κάθε αριθμό κρύβεται μία ιστορία: άλλοτε συγκλονιστική, όπως οι 260 προσφυγικές λέμβοι στα νησιά του Ανατολικού Αιγαίου και τα πολεμικά πυρομαχικά στο Ιόνιο, άλλοτε παράδοξη, όπως ένα κουτάκι αναψυκτικού από το Μουντιάλ του '80, κι άλλοτε βαθιά ανθρώπινη, όπως τα ταξιδιωτικά έγγραφα που μαρτυρούν ζωές σε μετάβαση.
Το πρόγραμμα έχει ήδη ολοκληρώσει τον πρώτο πλήρη καθαρισμό ολόκληρης της νησιωτικής και του μεγαλύτερου μέρους της ηπειρωτικής ακτογραμμής. Από τον Φεβρουάριο του 2023, βρίσκεται σε δεύτερο κύκλο καθαρισμών, με εντυπωσιακά αποτελέσματα: οι ίδιες παραλίες που καθαρίστηκαν ξανά παρουσιάζουν μέση βελτίωση 80%, ενώ σε περιοχές όπως η Ίος, η Ιθάκη και η Νάξος, η βελτίωση αγγίζει το 100%. Στην Κρήτη φτάνει το 78%, και στο Άγιο Όρος το 88%.
Από την απορρύπανση στην επιστήμη και τη γνώση
Είναι εξαιρετικά σημαντικό να αναφέρουμε, πως το Typhoon Project δεν περιορίζεται μόνο στη φυσική απορρύπανση. Η επιστημονική καταγραφή αποτελεί αναπόσπαστο μέρος του καθαρισμού. Ό,τι συλλέγεται καταγράφεται, ταξινομείται, ζυγίζεται και μετριέται, δημιουργώντας τη μεγαλύτερη βάση δεδομένων για την παράκτια ρύπανση στη Μεσόγειο.
Η βάση αυτή αξιοποιείται ήδη από ελληνικά και διεθνή πανεπιστήμια, συμβάλλοντας στην επιστημονική κατανόηση του φαινομένου. Μέσα από συνεργασίες με το Πανεπιστήμιο Πατρών, το Πανεπιστήμιο Αιγαίου και το Πολυτεχνείο Κρήτης, ο «Τυφώνας» λειτουργεί ως κινητό ερευνητικό κέντρο, υποστηρίζοντας πρωτοποριακές μελέτες για τη σύσταση, την προέλευση και τις επιπτώσεις των θαλάσσιων απορριμμάτων.
Ένα κίνημα συμμετοχής κι ευαισθητοποίησης
Το Typhoon Project ενεργοποιεί παράλληλα τις τοπικές κοινωνίες, καλλιεργώντας περιβαλλοντική συνείδηση. Εκατοντάδες εθελοντές, μαθητές, μέλη συλλόγων και στελέχη των Ενόπλων Δυνάμεων συμμετέχουν στις δράσεις, αποκτώντας βιωματική σχέση με την προστασία της φύσης. Πρόκειται, λοιπόν, για πράξεις κοινωνικής ευθύνης, μέσα από τις οποίες άνθρωποι κάθε ηλικίας και προέλευσης ενώνονται για έναν κοινό σκοπό: να παραδώσουν στις επόμενες γενιές καθαρές, ζωντανές θάλασσες.
Το Typhoon Project αποτελεί την πιο ολοκληρωμένη έκφραση του οράματος του Ιδρυτή, κ. Αθανασίου Λασκαρίδη, για την αποκατάσταση των ελληνικών ακτών και την επαναφορά τους στην αρχική τους καθαρότητα. Το έργο χρηματοδοτείται εξ ολοκλήρου από το Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανάσιος Κ. Λασκαρίδης, επιβεβαιώνοντας ότι η ιδιωτική πρωτοβουλία μπορεί να λειτουργήσει υπέρ του δημόσιου συμφέροντος, με διαφάνεια, συνέπεια και μακρόπνοο όραμα.
Όπως υπογραμμίζει η Εκτελεστική Διευθύντρια του Ιδρύματος, κα Πέγκυ Ξηροταγάρου: «Η θάλασσα είναι κομμάτι της ταυτότητάς μας και η προστασία της κοινή μας ευθύνη. Με τον "Τυφώνα" δείχνουμε στην πράξη ότι η αλλαγή είναι εφικτή. Ακτές που κάποτε ήταν γεμάτες
απορρίμματα έχουν αρχίσει να ανακτώνται ξανά. Είναι το στοίχημα που κερδίζουμε καθημερινά, με σεβασμό στο περιβάλλον και πίστη στη δύναμη της συλλογικής προσπάθειας».
Ένα μήνυμα ελπίδας που αξίζει να ακουστεί
Έξι χρόνια μετά την έναρξη της δράσης του, ο «Τυφώνας» μετατρέπεται σε σύμβολο ελπίδας, για ένα πιο πράσινο, πιο καθαρό αύριο. Είναι η απόδειξη ότι η επιμονή, η συνεργασία και η αγάπη για τη θάλασσα μπορούν να μεταμορφώσουν τον τόπο μας και να εμπνεύσουν μια νέα κουλτούρα ευθύνης.
Μια υπενθύμιση ότι η Ελλάδα, η χώρα της θάλασσας, μπορεί και αξίζει να παραμείνει γαλάζια!
Δείτε το βίντεο:
