Φωτογραφικά projects του πρωταγωνιστούν στις σελίδες δημοφιλών εντύπων ελληνικής, αλλά και παγκόσμιας, εμβέλειας, αποτυπώνοντας αυτό που ο ίδιος πάντα λαχταρά να επικοινωνήσει: την αγνότητα της ελληνικής παράδοσης. Με αφορμή την πρόσφατη έκθεσή του, ο καταξιωμένος φωτογράφος Μιχαήλ Παππάς συζητά μαζί μας για την ιδιαίτερη αδυναμία του στη folk κουλτούρα! 

Πώς ξεκίνησε η συνεργασία σας με το “The House of European History” για την πρώτη του φωτογραφική έκθεση; Ξεκίνησε όταν εντυπωσιάστηκαν από το έργο μου, το οποίο παρουσίαζα στο διεθνές portfolio της ιστοσελίδας της Vogue. Η δουλειά μου, που συνδυάζει το σύγχρονο με το παραδοσιακό, τράβηξε την προσοχή τους, καθώς σχετίζεται με την ιστορία και την πολιτιστική κληρονομιά - στοιχεία που ταυτίζονται με τη φιλοσοφία του οργανισμού. Αυτή η συνεργασία δεν αποτέλεσε μόνο μια επιβεβαίωση της αισθητικής και της καλλιτεχνικής μου προσέγγισης, αλλά και μια υπενθύμιση του πόσο σημαντικό είναι να καταφέρνουμε να τοποθετούμε τη δουλειά μας σε μεγάλα brands και οργανισμούς που δίνουν βήμα στην Τέχνη. Το να χαρακτηριστώ “Spotlighted Photographer” μέσα από αυτήν τη συνεργασία ήταν μια τεράστια αναγνώριση, που μου άνοιξε νέους ορίζοντες.

Ποια δικά σας έργα εκτίθενται στο συγκεκριμένο project και με ποια κριτήρια έγινε η συγκεκριμένη επιλογή; Η έκθεση περιλαμβάνει έναν φωτογράφο από κάθε χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, και είμαι ιδιαίτερα υπερήφανος που εκπροσωπώ την Ελλάδα. Εκτίθενται 6 φωτογραφίες από τα έργα μου “Ethos / Another Side of Greece” και “Mitos / The Thread of Greece”. Από το πρώτο έργο, το οποίο εστιάζει στη φωτογράφιση παραδοσιακών εθίμων και δρωμένων της ελληνικής υπαίθρου, επιλέχθηκαν 3 φωτογραφίες που αναδεικνύουν την αίσθηση της διαχρονικότητας των παραδόσεων. Από το δεύτερο έργο, το οποίο εξετάζει τον πλούτο του λαϊκού ελληνικού πολιτισμού σε σύγχρονο πλαίσιο, εκτίθενται 3 φωτογραφίες που συνδυάζουν την παραδοσιακή φορεσιά με την αισθητική τού σήμερα, αναδεικνύοντας τη συνέχεια και την ανανέωση της ελληνικής πολιτιστικής κληρονομιάς. Η επιλογή αυτών των φωτογραφιών έγινε με βάση την ικανότητά τους να απεικονίσουν το παρελθόν και το παρόν με έναν τρόπο που ενσωματώνει τόσο την παραδοσιακή όσο και τη σύγχρονη πλευρά της ελληνικής ταυτότητας.

Ποιο ήταν το εναρκτήριο λάκτισμα για να ασχοληθείτε με τη φωτογραφία γενικότερα, και ειδικότερα με τη folk κουλτούρα; Ήρθε μετά τον θάνατο του πατέρα μου, ο οποίος αποτέλεσε έναν καθοριστικό παράγοντα στη ζωή μου. Η απώλειά του με οδήγησε στην ανάγκη να εκφράσω τα συναισθήματα και τις σκέψεις μου με έναν δημιουργικό τρόπο. Αντιλήφθηκα ότι η φωτογραφία μού προσφέρει την ευκαιρία να αιχμαλωτίσω την πραγματικότητα, αλλά και να εξερευνήσω βαθύτερα τα συναισθήματα από πίσω της. Η στροφή προς τη λαϊκή παράδοση δεν ήταν κάτι που προέκυψε ξαφνικά· ήταν πάντα εκεί. Γεννήθηκα και μεγάλωσα σε ένα μικρό χωριό της Εύβοιας, σε μια οικογένεια βαθιά συνδεδεμένη με τις παραδόσεις, τη θρησκεία και τα τοπικά έθιμα. Από μικρός συμμετείχα σε πανηγύρια, τελετουργίες και εθιμικά δρώμενα, χωρίς τότε να συνειδητοποιώ τη σημασία τους. Μεγαλώνοντας, άρχισα να βλέπω αυτές τις πολιτιστικές εκφράσεις με μια διαφορετική ματιά. Κατάλαβα πως η λαϊκή παράδοση δεν είναι απλώς εικόνες του παρελθόντος, αλλά ένας ζωντανός οργανισμός που εξελίσσεται μαζί μας. Και αυτή η συνειδητοποίηση ήρθε μέσα από τη φωτογραφία.

Υπάρχουν φωτογράφοι που είχαν ρόλο εμπνευστή στη διαμόρφωση της ταυτότητάς σας; Πιστεύω πολύ ότι ο μοναδικός δρόμος προς την επιτυχία είναι να έχουμε σωστές επιρροές. Στη φωτογραφία, μεγάλοι μου δάσκαλοι είναι ο Νίκος Οικονομόπουλος, η Vivian Maier και η Diane Arbus, των οποίων το έργο εκφράζει μια μοναδική αίσθηση ανθρώπινης παρουσίας και συναισθήματος. Η Τέχνη και η κουλτούρα γενικότερα με έχουν επηρεάσει βαθιά. Οι πίνακες του Δομήνικου Θεοτοκόπουλου και του Φασιανού, για παράδειγμα, μου άνοιξαν τους ορίζοντες της αντίληψης του χρώματος και της σύνθεσης. Από τη λογοτεχνία, η γραφή των Καζαντζάκη, Μυριβήλη, Λουντέμη και Θερβάντες με οδήγησε να κατανοήσω βαθύτερα τις ανθρώπινες σχέσεις και τις αντιφάσεις τους. Επίσης, ταινίες του Θεόδωρου Αγγελόπουλου και γλυπτά του Ροντέν έχουν επηρεάσει τη φιλοσοφία και την αισθητική μου.

Τι είναι αυτό που ανάγει έναν φωτογράφο σε καλλιτέχνη σήμερα; Η φωτογραφία για μένα είναι μια μέθοδος δουλειάς, μια διαδικασία που ακολουθεί συγκεκριμένα βήματα, αλλά, όταν ακολουθηθεί με την κατάλληλη καλλιτεχνική προσέγγιση, μπορεί να εξελιχθεί σε Τέχνη. Το να παραμείνει απλώς στην καταγραφή της πραγματικότητας δεν είναι αρκετό. Για να γίνει κάποιος φωτογράφος καλλιτέχνης, πρέπει να δημιουργήσει έναν νέο κόσμο μέσω της εικόνας του.

Info

Διάρκεια έκθεσης: έως 11/01/2026. 

Διέθυνση: House of European History, Park Leopold, Βρυξέλλες

Συνέντευξη: Ελένη Παπαστεργίου

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2025