Η Sanae Takaichi εκλέχθηκε πρωθυπουργός της Ιαπωνίας σήμερα, γράφοντας ιστορία ως η πρώτη γυναίκα που καταλαμβάνει αυτό το αξίωμα στη μεταπολεμική πολιτική ζωή της χώρας. Η εκλογή της ήρθε μετά από μια τελευταίας στιγμής συμφωνία συνασπισμού του κυβερνώντος Φιλελεύθερου Δημοκρατικού Κόμματος (LDP) με το κόμμα Japan Innovation (Ishin), που της εξασφάλισε την κοινοβουλευτική πλειοψηφία στην Κάτω Βουλή.

Η άνοδος της Takaichi -μιας πολιτικού με μακρόχρονη πορεία στο LDP και στενές σχέσεις με την πολιτική κληρονομιά του πρώην πρωθυπουργού Shinzo Abe- σηματοδοτεί τόσο πρόοδο ως προς τη συμβολική διάσπαση του «γυάλινου ταβανιού» όσο και μετατόπιση προς πιο σκληρές, εθνικιστικές και οικονομικά επεκτατικές πολιτικές. Αναλυτές επισημαίνουν ότι η Takaichi θα υιοθετήσει πολλές από τις γραμμές που συνδέονται με την "Abenomics" αλλά με έμφαση σε μεγάλες κρατικές επενδύσεις σε στρατηγικούς τομείς -τεχνητή νοημοσύνη, ημιαγωγοί, πυρηνική τεχνολογία, άμυνα- κι ενδεχομένως αυξημένα δημοσιονομικά μέτρα που θα χρηματοδοτηθούν εν μέρει με δανεισμό.

Προκύπτουν, όμως, και κάποια ερωτήματα

Παρά την ιστορική της κατάκτηση, πολλά από τα στοιχεία της πρώτης ημέρας διακυβέρνησής της υπενθυμίζουν τη συντηρητική ιδεολογία της. Η νέα κυβέρνηση, σύμφωνα με δημοσιογραφικές αναφορές, περιλαμβάνει περιορισμένο αριθμό γυναικών σε υπουργικά χαρτοφυλάκια, γεγονός που προκαλεί ερωτήματα για την πραγματική δέσμευσή της στην προώθηση της ισότητας των φύλων παρά την ίδια ως σύμβολο αλλαγής. Επιπλέον, η Τάκαϊτσι έχει εκφράσει παραδοσιακές απόψεις σε κοινωνικά θέματα, όπως την αντίθεση σε ριζικές αλλαγές στον τρόπο που το κράτος χειρίζεται το ζήτημα της οικογενειακής επωνυμίας ή την αποδοχή των αυτόρρυθμων εγγυήσεων για τα δικαιώματα των LGBT ατόμων.

Στο πεδίο της εξωτερικής πολιτικής και της ασφάλειας, η ίδια είναι γνωστή ως "hawk" - υποστηρίζει την ενίσχυση της άμυνας, τη στενότερη συνεργασία με συμμάχους όπως οι ΗΠΑ και πιο αυστηρή στάση απέναντι στην Κίνα σε ζητήματα ασφαλείας και τεχνολογικής αυτοδύναμης. Κριτικοί εκφράζουν ανησυχίες ότι τέτοιες προτεραιότητες, μαζί με δηλώσεις και επισκέψεις που έχουν προκαλέσει τριβές με γειτονικές χώρες (π.χ. αναφορές σε ευαίσθητα ιστορικά ζητήματα), μπορεί να επιδεινώσουν τις διπλωματικές εντάσεις στην περιοχή.

Οι αντιδράσεις μετά την απόφαση

Οικονομικά, οι αγορές αντέδρασαν με ανάμεικτα συναισθήματα: από τη μία πλευρά, οι προσδοκίες για μεγάλης κλίμακας επενδύσεις ώθησαν ορισμένους δείκτες ανοδικά. Από την άλλη, υπάρχουν ανησυχίες για τη δημοσιονομική βιωσιμότητα και τον πληθωρισμό και την εξασθένηση που θα μπορούσαν να προκύψουν αν τα επεκτατικά μέτρα χρηματοδοτηθούν με υπέρμετρο δανεισμό. Αναλυτές τονίζουν ότι η συνεργασία με το κόμμα Ishin, το οποίο τάσσεται υπέρ δημοσιονομικής αυστηρότητας, μπορεί να περιορίσει ορισμένα από τα φιλόδοξα σχέδια της Takaichi.

Στο εσωτερικό πολιτικό πεδίο, η νέα πρωθυπουργός κληρονομεί ένα κόμμα που έχει υποστεί απώλειες και πολιτική φθορά μετά από πρόσφατες εκλογικές αναμετρήσεις. Η εύθραυστη κοινοβουλευτική πλειοψηφία καθιστά την κυβέρνηση ευάλωτη σε εσωτερικές τριβές και απαιτεί διαπραγματεύσεις με άλλους φορείς για την προώθηση κρίσιμων νομοθεσιών - από την οικονομική ανάκαμψη και τον έλεγχο του πληθωρισμού μέχρι τις μεταρρυθμίσεις στην άμυνα και την ασφάλεια.

Αν και η ιστορική διάσταση της εκλογής της Takaichi είναι αδιαμφισβήτητη -πρώτη γυναίκα πρωθυπουργός σε μια χώρα όπου η πολιτική ηγεσία ήταν επί δεκαετίες σχεδόν αποκλειστικά ανδρική- το κρίσιμο ερώτημα για την πορεία της θητείας της αφορά το αν αυτή η συμβολική νίκη θα μεταφραστεί σε θεσμικές αλλαγές υπέρ της ισότητας και κοινωνικής προόδου, ή αν θα περιοριστεί σε μια προσωπική «πρωτιά» μέσα σε ένα αυστηρά συντηρητικό πρόγραμμα. Οι επόμενοι μήνες και οι επιλογές του υπουργικού συμβουλίου θα δείξουν την πραγματική διάσταση της αλλαγής που εκπροσωπεί.

Κεντρική φωτογραφία: Agencies