Ο 21ος αιώνας είναι σχεδόν συνώνυμος με τις τεχνολογικές εξελίξεις που έχει φέρει, δημιουργώντας έναν κόσμο γεμάτο digital προσθήκες. Όσον αφορά το πως αυτό επηρεάζει την καθημερινότητα μας, πολλοί από εμάς είμαστε ως ένα βαθμό "εθισμένοι" στα smartphones μας, και συγκεκριμένα στα ψηφιακά μέσα που καταναλώνουμε σε αυτά.
Πόσο κακό όμως είναι αυτό για τον εγκέφαλο και τη συνολική μας υγεία;
Πώς επηρεάζουν τα ψηφιακά μέσα τον εγκέφαλο;
Κάθε δευτερόλεπτο είναι μια ευκαιρία για κύληση είτε στο TikTok, το Instagram κάποιο dating app ή online shopping. Αυτό οφείλεται εν μέρει στην έκκριση ντοπαμίνη που προκαλούν. H συγκεκριμένη ουσία λέει στον εγκέφαλο σας να επαναλάβει μια συμπεριφορά που φέρνει ευχαρίστηση, αντί να προκαλέσει άμεσα την ευχαρίστηση. Οι εκρήξεις ντοπαμίνης που λαμβάνουμε από τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης μπορεί στην πραγματικότητα να τα κάνουν εθιστικά.
Ακολουθούν μερικοί ακόμη τρόποι με τους οποίους η κατανάλωση ψηφιακών μέσων επηρεάζει τον εγκέφαλό μας:
Απόσπαση προσοχής
Τα ψηφιακά μέσα που βλέπουμε κατά τη διάρκεια του scrolling απαιτεί πολλή πολυπραγμοσύνη και μετατόπιση της προσοχής.
Προβλήματα ύπνου
Αυτό μειώνει τη διάρκεια και την ποιότητα του ύπνου. Επιπλέον, το scrolling σε μια εφαρμογή όπως το TikTok μπορεί στην πραγματικότητα να προκαλέσει εθισμό, γεγονός που μπορεί να παίξει ρόλο στην εκδίκηση της αναβλητικότητας κατά την ώρα του ύπνου.
Κοινωνική απομόνωση
Ένα από τα κύρια μειονεκτήματα της χρήσης των πλατφορμών κοινωνικής δικτύωσης συνδέεται με την κοινωνική απομόνωση, η οποία μπορεί να εμποδίσει την κοινωνική σύνδεση. Μελέτες έχουν επίσης δείξει ότι ο χρόνος μακριά από τις οθόνες βελτιώνει τη συναισθηματική και κοινωνική νοημοσύνη.
Ισχυρότερα εγκεφαλικά κυκλώματα
Ορισμένες έρευνες έχουν δείξει ότι η αναζήτηση στο διαδίκτυο είναι μια μορφή νοητικής άσκησης που μπορεί να ενισχύσει τα εγκεφαλικά κυκλώματα. Να θυμάστε ότι η επίδραση της ενασχόλησης με μια οθόνη δεν αφορά μόνο τον χρόνο που περνάτε στην οθόνη. Αφορά επίσης τον χρόνο που δεν δαπανάται για άλλα πράγματα, όπως η αλληλεπίδραση και η σύνδεση με άλλους, το διάβασμα, η σωματική δραστηριότητα και η σύνδεση με τη φύση.
Υπάρχουν οφέλη από τα ψηφιακά μέσα;
Τα ψηφιακά μέσα παρέχουν ευκαιρίες πρόσβασης σε πόρους όπως οι υπηρεσίες τηλεϊατρικής. Μπορούν επίσης να χρησιμοποιηθούν για την ενίσχυση των γνωστικών δεξιοτήτων με προγράμματα εκπαίδευσης και νευρικής άσκησης. Επιπλέον, οι εφαρμογές ψηφιακών μέσων μπορούν να προσφέρουν λύσεις υγείας σε άτομα που ζουν με προβλήματα όπως οι διαταραχές του ύπνου.
Πώς μπορούμε να είμαστε πιο προσεκτικοί με τον χρόνο που αφιερώνουμε στην οθόνη;
Υπάρχουν τόσο θετικές όσο και αρνητικές πτυχές των ψηφιακών μέσων, γι' αυτό και είναι σημαντικό να προσέχουμε πώς χρησιμοποιούμε τον χρόνο μας στην οθόνη. Ο καθορισμός χρονικών ορίων μπορεί να μοιάζει με:
- Προγραμματισμός των επιτρεπόμενων χρόνων, όπως ο έλεγχος των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μόνο μία φορά το πρωί, το μεσημέρι και στη συνέχεια ξανά το βράδυ.
- Ορισμός χρονικού ορίου για μια εφαρμογή, όπως 30 λεπτά την ημέρα.
- Κλείσιμο των ηλεκτρονικών συσκευών δύο ώρες πριν από τον ύπνο, γεγονός που ωφελεί σημαντικά την ποιότητα του ύπνου.
Αν δυσκολεύεστε με το #3,μπορείτε να μεταβείτε σε μέσα ενημέρωσης μόνο με ήχο το βράδυ, όπως ένα podcast ή μουσική.
