Αναρωτηθήκατε ποτέ γιατί φτιάχνουμε τσουρέκια το Πάσχα; Από που προέρχεται η ονομασία του; Υπάρχει άραγε κάποιος συμβολισμός πίσω από αυτό το πασχαλινό έθιμο; Η λέξη τσουρέκι προέρχεται από την τούρκικη λέξη “corek” που αναφέρεται σε οποιοδήποτε ψωμί είναι φτιαγμένο με ζύμη που περιέχει μαγιά, ενώ υπάρχουν πολλά είδη corek, τόσο αλμυρά όσο και γλυκά, που εμφανίζονται σε διάφορα σχήματα και μεγέθη ανάλογα με την περιοχή. Εκτός από το τσουρέκι, υπάρχουν και άλλες ποικιλίες Πασχαλινού ψωμιού γνωστές ως “λαμπροκούλουρα” ή “λαμπρόψωμο” ή με άλλες ονομασίες ανάλογα με την τοπική παράδοση. Στον χριστιανισμό το αλεύρι που «ζωντανεύει» και «μεταμορφώνεται» ανέκαθεν αποτελούσε σύμβολο ζωής. Επομένων το «γλυκό ψωμί» συμβολίζει την Ανάσταση του Χριστού. 

Το έθιμο θέλει να φτιάχνουμε τα τσουρέκια το πρωί της Μεγάλης Πέμπτης. Ωστόσο εξαιτίας της απαιτητικής καθημερινότητας και των υποχρεώσεων κάτι τέτοιο μπορεί να μην είναι πάντα εφικτό. Γι αυτό σας παρουσιάζει εύκολες last minute συνταγές για να μυρίσει και φέτος υπέροχα το σπίτι σας. 

Ανακαλύψτε τες!

Τσουρέκια χωρίς ζύμωμα

Υλικά

• 600 γρ. αλεύρι για τσουρέκι (κοσκινισμένο)
• 1 κύβο φρέσκια μαγιά των 25 γρ. (ή 1 φάκελο μαγιά 8 γρ.)
• 100 γρ. βούτυρο γάλακτος
• 200 γρ. ζάχαρη
• 200 γρ. φρέσκο γάλα
• 50 γρ. φρέσκο χυμό πορτοκάλι
• 2 μεγάλα αυγά
• 1 κρόκο αυγού
• 2 κ.γ. κοφτά μαχλέπι σε σκόνη
• 1 κ.γ. κοφτό κακουλέ σε σκόνη
• 1 ακέρωτο πορτοκάλι (το ξύσμα)
• 3 δάκρυα μαστίχα
• 1 βανίλια

Για το τελείωμα

• 1 κρόκο με 1 κ.σ νερό και 2 πρέζες ζάχαρη για το άλειμμα
• 50 γρ. αμύγδαλο φιλέ (προαιρετικά)
• 50 γρ. βούτυρο λιωμένο για το ζύμωμα

Εκτέλεση

Για τη ζύμη

Μπορείτε να ζυμώσετε τη ζύμη και να την αφήσετε να ξεκουραστεί μια ολόκληρη νύχτα. Αν χρησιμοποιήσετε φρέσκια μαγιά, πρέπει να την ενεργοποιήσετε ως εξής: Διαλύουμε τη μαγιά σε ένα μικρό μπολ, προσθέτουμε μια κουταλιά απ’ τη συνολική ζάχαρη της συνταγής και λίγο από το συνολικό γάλα. Ανακατεύουμε με κουτάλι, σκεπάζουμε το μπολάκι και αφήνουμε τη μαγιά να ενεργοποιηθεί για περίπου 10 λεπτά. Αν χρησιμοποιήσετε μαγιά σκόνη θα τη ρίξετε μέσα στο αλεύρι και θα την ανακατέψετε με ένα κουτάλι. Σε μια κατσαρόλα, σε χαμηλή φωτιά, λιώνουμε το βούτυρο προσθέτοντας το γάλα και τη ζάχαρη. Ανακατεύουμε μέχρι να λιώσει η ζάχαρη τελείως αλλά να μην ανέβει πολύ θερμοκρασία. Αποσύρουμε το υγρό μείγμα από τη φωτιά. Η θερμοκρασία του μείγματος δεν πρέπει να ξεπερνά τους 35ºC. Αν καίει πολύ, περιμένουμε λίγα λεπτά να γίνει χλιαρό. Προσθέτουμε το χυμό από πορτοκάλι και τα αυγά χτυπημένα. Χτυπάμε το μείγμα με αυγοδάρτη να ενωθούν τα υλικά. Μέσα σε ένα μεγάλο μπολ βάζουμε το αλεύρι για τσουρέκι, τη μαστίχα, το μαχλέπι, το κακουλέ και ανακατεύουμε με ένα κουτάλι. Κάνουμε λακούβα στο αλεύρι και ρίχνουμε μέσα όλα τα υγρά υλικά. Προσθέτουμε την ενεργοποιημένη μαγιά και το ξύσμα πορτοκαλιού. Ανακατεύουμε με ξύλινη κουτάλα ή με μία σπάτουλα. Η ζύμη θα είναι κολλώδης, αφράτη, βουτυράτη και θα κολλάει ελαφρά, δεν πιάνεται στο χέρι. Δεν προσθέτουμε άλλο αλεύρι. Σκεπάζουμε τη ζύμη με μεμβράνη. Αφήνουμε τη ζύμη για τα τσουρέκια χωρίς ζύμωμα να ξεκουραστεί.

Για το φούσκωμα

Σκεπάζουμε με μεμβράνη το μπολ και αφήνουμε τη ζύμη να τριπλασιαστεί σε όγκο για περίπου 3 ώρες (ο χρόνος ξεκούρασης και φουσκώματος της ζύμης εξαρτάται πάντα από τη θερμοκρασία περιβάλλοντος). Βουτάμε μία σπάτουλα ή μια χούφτα ζύμης σε βούτυρο και ξεκολλάμε τη ζύμη από τα τοιχώματα του μπολ. Αναδιπλώνουμε τα πλαϊνά της ζύμης, φέρνοντάς τα προς το κέντρο. Έτσι ξεφουσκώνουμε τη ζύμη. Την διπλώνουμε 2-3 φορές. Όποτε κολλάει στη σπάτουλα η ζύμη τη βουτάμε σε λιωμένο βούτυρο. Δεν χρησιμοποιούμε αλεύρι για κανένα λόγο. Βάζουμε τη ζύμη σε καθαρό λαδωμένο μπολ, τη σκεπάζουμε πολύ καλά και την αφήνουμε να ξεκουραστεί και να φουσκώσει για περίπου 2-3 ώρες, δηλαδή κάνουμε το δεύτερο φούσκωμα. Για πιο αφράτα τσουρέκια κι αν έχετε υπομονή, σκεπάστε τη ζύμη και αφήστε την όλη νύχτα στο ψυγείο να αναπτυχθεί το πλέγμα της γλουτένης, να ωριμάσει η ζύμη του τσουρεκιού και να γίνει πολύ ελαστική. Αν βάλεις τη ζύμη στο ψυγείο σου θα πρέπει την επόμενη μέρα να την αφήσεις στον πάγκο να έρθει σε θερμοκρασία δωματίου. Η ζύμη συνεχίζει και φουσκώνει και μέσα στο ψυγείο. Εναλλακτικά, μπορείς να αφήσεις τη ζύμη σε θερμοκρασία δωματίου για μία ολόκληρη νύχτα. Έτσι, η ζύμη έχει όλο το χρόνο να φουσκώσει και να γίνει φανταστική. Για να δούμε ότι η ζύμη έχει φουσκώσει σωστά, βουτάμε το δάχτυλό μας σε βούτυρο και το βυθίζουμε στη ζύμη. Εάν το βαθούλωμα παραμένει στη ζύμη, τότε η ζύμη έχει φουσκώσει σωστά.

Για το πλάσιμο

Αφού φουσκώσει η ζύμη, την πιάνουμε με λαδωμένα χέρια, τη βγάζουμε σε ελαφρώς λαδωμένο πάγκο και τη ζυμώνουμε ελαφρά, να ξεφουσκώσει. Η ζύμη ζυγίζει 1.250 γρ. Την χωρίζουμε σε 2 κομμάτια. Κάθε κομμάτι ζύμης το χωρίζουμε σε τρία μέρη. Πλάθουμε τρία φυτίλια και τα πλέκουμε σε κοτσίδα. Μπήγουμε την ένωση κάτω από το τσουρέκι. Ομοίως φτιάχνουμε και το άλλο τσουρέκι. Βάζουμε τα πλασμένα τσουρέκια σε βουτυρωμένες λαμαρίνες ή στρωμένες με αντικολλητικό χαρτί αραιά μεταξύ τους. Για να μην απλώνουν τα τσουρέκια στο ψήσιμο μπορείτε να τα βάλετε σε μακρόστενες φόρμες για κέικ βάζοντας αντικολλητικό χαρτί μέσα. Δυο φόρμες με διάμετρο 28×10 εκατοστά είναι ιδανικές. Σκεπάζουμε τα τσουρέκια καλά με πετσέτες, να μην ξεραθεί η επιφάνεια.

Για το ψήσιμο

Αφήνουμε απόσταση μεταξύ των τσουρεκιών στην λαμαρίνα, γιατί φουσκώνουν. Τα αφήνουμε να διπλασιαστούν σε όγκο για περίπου 1 ώρα και 15 λεπτά σε ζεστό σημείο. Ιδανικά σε σβηστό φούρνο που πριν είχαμε ζεστάνει στους 50°C. Αφού φουσκώσουν τα τσουρέκια τα αλείφουμε με διάλυμα αυγού με ένα πινέλο. Επειδή με το άλειμμα συρρικνώνονται ελαφρά, τα αφήνουμε 10 λεπτά να φουσκώσει ξανά η επιφάνειά τους και να τεντώνουν. Πασπαλίζουμε με το αμύγδαλο (αν βάλουμε). Φουρνίζουμε τα αφράτα τσουρέκια σε προθερμασμένο φούρνο στους 160°C, στον αέρα, στην μεσαία σχάρα και τα ψήνουμε για περίπου 30 λεπτά να ροδίσουν. Μέσα στο φούρνο που ψήνονται τα τσουρέκια, βάζουμε ένα ταψάκι με βραστό νερό για να έχουν υγρασία στο ψήσιμο και να γυαλίζουν. Για το διάλυμα αυγού για την επάλειψη, ανακατεύουμε κρόκο αυγού, λίγη ζάχαρη και λίγο νερό. Με διάλυμα κρόκου τα τσουρέκια παίρνουν σκούρο χρώμα. Για πιο ανοιχτό χρώμα, χρησιμοποίησε μόνο το ασπράδι για την επάλειψη.

Συνταγή: Αργυρώ Μπαρμπαρήγου

Εύκολο τσουρέκι

Υλικά

• 450 γρ. αλεύρι για τσουρέκι
• 120 γρ. κρυσταλλική ζάχαρη
• 18 γρ. μαγιά ξηρή
• ξύσμα πορτοκαλιού, από 1 πορτοκάλι
• 1 κ.γ. αλάτι
• 80 γρ. γάλα πλήρες
• 200 γρ. νερό
• 60 γρ. βούτυρο
• 2 αυγά
• 1 κρόκο, αραιωμένο με λίγο νερό
• 1 κ.γ. σουσάμι, λευκό
• 1 κ.γ. σουσάμι, μαύρο
• 1 κ.γ. παπαρουνόσπορο

Για το σερβίρισμα

• 5 αυγά, βρασμένα και βαμμένα

Εκτέλεση

Ανακατεύουμε 200 γρ. από το αλεύρι με τη ζάχαρη, τη μαγιά, το ξύσμα πορτοκαλιού και το αλάτι σε ένα μπολ. Ζεσταίνουμε το γάλα, το νερό και το βούτυρο σε ένα κατσαρολάκι μέχρι να γίνει χλιαρό το μείγμα μας και όχι να κάψει. Ανακατεύουμε το μείγμα με τα υγρά με το μείγμα του αλευριού με ένα σύρμα χειρός μέχρι να ομογενοποιηθούν μεταξύ τους. Προσθέτουμε τα δύο αυγά και συνεχίζουμε το ανακάτεμα. Μεταφέρουμε το μείγμα στην επιφάνεια εργασίας μας, προσθέτουμε το υπόλοιπο αλεύρι και ξεκινάμε το ζύμωμα μέχρι να πάρουμε μια ελαστική ζύμη. Ζυμώνουμε για 10 λεπτά. Μπορούμε αν θέλουμε αυτή τη διαδικασία να την κάνουμε και στο μίξερ χρησιμοποιώντας τον γάντζο. Μεταφέρουμε τη ζύμη σε ένα μπολ ελαφρώς λαδωμένο και σκεπάζουμε με μια μεμβράνη. Αφήνουμε στην άκρη να ξεκουραστεί για μισή ώρα. Μοιράζουμε τη ζύμη σε τρία ίσα μέρη. Δημιουργούμε με το κάθε κομμάτι ζύμης ένα φυτίλι μήκους περίπου ένα μέτρο - φυτίλια ονομάζονται οι λωρίδες ζύμης που δημιουργούμε για την παρασκευή των τσουρεκιών. Τα ενώνουμε όλα στην άκρη μεταξύ τους και πλέκουμε μια πλεξούδα. Τα ενώνουμε να γίνουν ένα στεφάνι. Μεταφέρουμε την πλεξούδα μας σε ένα ταψί 30x40 εκ. στρωμένο με λαδόκολλα. Σκεπάζουμε με μία πετσέτα και αφήνουμε σε ζεστό μέρος για μία ώρα να φουσκώσει. Προθερμαίνουμε τον φούρνο στους 180ο C στον αέρα. Αραιώνουμε τον κρόκο με λίγο νερό και με την βοήθεια ενός πινέλου αλείφουμε το στεφάνι μας με το αυγό. Πασπαλίζουμε με το σουσάμι και τον παπαρουνόσπορο. Ψήνουμε για 35-40 λεπτά. Αφαιρούμε από τον φούρνο και πριν κρυώσει βάζουμε τα βρασμένα αυγά σε διάφορα σημεία στο στεφάνι μας. Αφήνουμε να κρυώσει καλά.

Συνταγή: Άκης Πετρετζίκης

Νηστίσιμο/vegan τσουρέκι

Υλικά

Για το προζύμι

• 9 γρ. ξηρή μαγιά
• 20 γρ. ζάχαρη
• 50 γρ. αλεύρι για τσουρέκια
• 150 γρ. χλιαρό γάλα αμυγδάλου άγλυκο

Υλικά για τα τσουρέκια

• 80 γρ. ζάχαρη
• 700 γρ. αλεύρι για τσουρέκι
• 120 γρ. γάλα αμυγδάλου
• 100 γρ. φρέσκο χυμό πορτοκαλιού
• 120 γρ. ηλιέλαιο
• ξύσμα από 2 πορτοκάλια
• 1/4 κ.γ. αλάτι
• 1/2 κ.γ. μαστίχα
• 4-5 σπόρους κάρδαμο

Άλλα υλικά

• 50 γρ. γάλα αμυγδάλου για άλειμμα
• 3 κ.σ. αμύγδαλο φιλέ

Εκτέλεση

Ξεκινάμε με το προζύμι. Βάζουμε στον κάδο της κουζινομηχανής τη μαγιά μαζί με τη ζάχαρη, το αλεύρι και το χλιαρό γάλα αμυγδάλου. Ανακατεύουμε και αφήνουμε τη μαγιά να “τραφεί” για 10 λεπτά. Προχωράμε με τη ζύμη. Σε μπολ ανακατεύουμε το γάλα αμυγδάλου, το χυμό πορτοκαλιού, το ηλιέλαιο, το ξύσμα, τη ζάχαρη και το αλάτι. Κοπανάμε σε γουδί τη μαστίχα, τους σπόρους κάρδαμο (βγαλμένους από το κέλυφός τους) και 1/2 κ.γ. ζάχαρη. Ρίχνουμε τα σπασμένα αρωματικά στο μπολ με το χυμό πορτοκαλιού και ανακατεύουμε. Ρίχνουμε το αλεύρι και το υγρό μείγμα στον κάδο της κουζινομηχανής και τη βάζουμε σε λειτουργία, στην ταχύτητα 1 με προσαρμοσμένο τον γάντζο ζύμης. Αφήνουμε τα υλικά να ζυμωθούν για περίπου 20 λεπτά. Μαζεύουμε τη ζύμη από τον κάδο και τον γάντζο και την ζυμώνουμε σε μία μπάλα. Αλευρώνουμε τον κάδο και τοποθετούμε τη ζύμη. Σκεπάζουμε με πετσέτα και αφήνουμε να φουσκώσει σε ζεστό σημείο του σπιτιού για 1-1,5 ώρα ή στον φούρνο (στους 50οC / αντιστάσεις / μπολ με νερό στον πάτο του φούρνου) για 20 λεπτά. Μόλις φουσκώσει και τριπλασιαστεί η ζύμη την μεταφέρουμε σε έναν καθαρό πάγκο και τη χωρίζουμε στα δύο. Χωρίζουμε το ένα κομμάτι σε τέσσερα κομμάτια και τα πλάθουμε σε ίσες λωρίδες . Ενώνουμε πολύ τις άκρες και τις κολλάμε καλά. Πλάθουμε σε πλεξούδα βάζοντας την πρώτη λωρίδα πλεξούδα πάνω από την τρίτη και την τέταρτη πάνω από τη δεύτερη. Πλέκουμε τις δύο πλεξούδες μεταξύ τους. Ακολουθούμε την ίδια διαδικασία μέχρι να έχουμε μια μεγάλη πλεξούδα και κλείνουμε καλά τις τέσσερις λωρίδες στο τέλος.

Συνταγή: Madame Ginger