Aς ξεκινήσουμε μιλώντας για την αυτοβιογραφία σας «Μην τα Παρατάς!» που κυκλοφόρησε πρόσφατα. Γιατί αποφασίσατε να καταγράψετε την προσωπική σας ιστορία και διαδρομή στο χαρτί;
Πιστεύω ότι έρχεται κάποια στιγμή στη ζωή που κάνεις μια αναδρομή, κοιτάς πίσω κι ανακαλύπτεις πράγματα που ποτέ δεν είδες ότι έκανες, κι όμως, σε... προχώρησαν. Υπήρχαν τελικά πολλοί μαραθώνιοι που χρειάστηκε να τρέξω, οι οποίοι μου δίδαξαν πολλά. Τώρα ξέρω ότι, επειδή δεν τα παράτησα ποτέ, κατάφερα να φθάσω στη δική μου κορυφή, ν’ ανακαλύψω νέους δρόμους, ακόμη κι αν πολλές φορές χρειάστηκε ν’ ανοίξω με την ψυχή μου αυτά τα νέα μονοπάτια. Έμαθα πολλά, διδάχθηκα από τις ήττες μου και από τις νίκες. Θέλησα να τα μοιραστώ με τους ανθρώπους, κι αν κάποιος ωφεληθεί από τον δικό μου τρόπο, θα είμαι ευγνώμων κι ο πιο ευτυχισμένος άνθρωπος.
Βιώσατε την κακοποίηση στον στενό οικογενειακό σας κύκλο σε παιδική ηλικία. Πόσο δύσκολο ήταν να κάνετε λόγο στο βιβλίο σας για κάτι τόσο επώδυνο;
Δεν είναι εύκολο να μιλήσεις δημόσια, πρέπει να έχεις δουλέψει πολύ με τον εαυτό σου, να έχεις ξεπεράσει το εσωτερικό σου τραύμα, να μπορείς να μιλάς χωρίς να πονάς. Είναι σαν να ξύνεις μια πληγή. Δε θέλεις να το κάνεις, θέλεις απλά αυτή να κλείσει, για να επουλωθεί και να ηρεμήσεις. Να ηρεμήσεις σε όλα τα επίπεδα: στο σώμα, στον νου, στην ψυχή. Και μετά είσαι έτοιμος ν’ ανοιχτείς. Δεν είναι καθόλου εύκολο… Πολλές φορές η κοινωνία δε σου αφήνει περιθώρια να το κάνεις. Αυτά τα «τι θα πει ο κόσμος» και «με τι πρόσωπο θα βγεις έξω» είναι που μας «έφαγαν» και μας ένοιαζαν όλα αυτά τα χρόνια, ενώ θα έπρεπε να μας ανησυχεί το πώς θα συνεχίσει αυτό το παιδί να ζει και να εμπιστευτεί τη ζωή. Πιστεύω ότι ήρθε η στιγμή να «σπάσουμε» τα ταμπού, να μιλήσουμε ανοιχτά για καθετί που ταλαιπωρεί και βασανίζει μια ψυχή. Πρέπει να σταματήσει η βία σε οποιαδήποτε μορφή της, αν θέλουμε να αλλάξει η κοινωνία.
Πότε καταλάβατε ότι το τρέξιμο θα γίνει για εσάς δρόμος διαφυγής και σανίδα σωτηρίας;
Από την πρώτη στιγμή ένιωσα τον εαυτό μου να «ανασαίνει», όταν άρχισα να τρέχω. Αυτό με βοήθησε να πατήσω στα πόδια μου, να κάνω όνειρα και να κρατηθώ από τους δικούς μου στόχους, για να πετύχω και να φθάσω στην κορυφή. Ο αθλητισμός ήταν το δικό μου «σωσίβιο» για να μείνω στη ζωή.
Είστε πρέσβειρα του ΕΛΙΖΑ, που επιτελεί σημαντικό έργο ενάντια στην παιδική κακοποίηση και παραμέληση. Πείτε μας δυο λόγια για τη σχέση σας με το σωματείο και τις δράσεις που υλοποιείτε μαζί.
Αυτό που γίνεται στο ΕΛΙΖΑ είναι τεράστιο και ιερό, είναι έργο ζωής. Νιώθω τιμή κι αισθάνομαι χρέος να υπηρετήσω με όλες μου τις δυνάμεις τις δράσεις και τους αγώνες του. Πρέπει όλοι μας να σταθούμε στο πλευρό των προσπαθειών που γίνονται, για να σώσουμε έστω κι ένα παιδί από την κακοποίηση. Ο δρόμος είναι μακρύς, είναι μαραθώνιος, αλλά δε θα τα παρατήσουμε ποτέ! Θα είμαι στο πλευρό τους, με σκοπό την ενημέρωση, την πρόληψη και τη φροντίδα κάθε παιδιού που έχει υποστεί κακοποίηση. Πρέπει όλη η κοινωνία να γίνει μια μεγάλη αγκαλιά, για να καταφέρουμε να μας εμπιστευθεί το θύμα και να μιλήσει, όταν νιώσει ότι κάποιος του κάνει κακό!
Έχετε πολυάριθμες διακρίσεις και μετάλλια σε πανελλήνιους, βαλκανικούς και διεθνείς αγώνες δρόμου. Ποια ή ποιες από αυτές έχει ξεχωριστή θέση στην καρδιά σας και γιατί;
Υπάρχουν ξεχωριστές στιγμές στην αθλητική μου καριέρα. Η συμμετοχή μου στους Ολυμπιακούς Αγώνες της Ατλάντα, ως η πρώτη Ελληνίδα σε μαραθώνιο, ήταν μία ξεχωριστή και τιμητική διάκριση για μένα και τη χώρα μας. Η πρώτη θέση στους Βαλκανικούς Αγώνες στην Κωνσταντινούπολη στον μαραθώνιο, με βαλκανικό ρεκόρ, ήταν επίσης μία μεγάλη στιγμή. Το να καταφέρεις να σηκώσεις την ελληνική σημαία και ν’ ακουστεί ο εθνικός ύμνος είναι η μέγιστη τιμή. Δούλεψα πολύ σκληρά όλα αυτά τα χρόνια, σημειώνοντας 14 πανελλήνια ρεκόρ και συμμετοχές σε όλους τους μεγάλους αγώνες. Στο παγκόσμιο πρωτάθλημα κατέλαβα τη 12η θέση στην αυθεντική διαδρομή, με επίδοση 2:39:10, ένα πανελλήνιο ρεκόρ που κρατάει μέχρι και σήμερα - 25 χρόνια μετά. Επίσης, στους πανευρωπαϊκούς αγώνες στη Βουδαπέστη σημείωσα νέο πανελλήνιο ρεκόρ 2:33:40 -που δεν έχει ξεπεραστεί ακόμη- και ήμουν στην 11η θέση. Ποτέ δεν πίστευα ότι θα πετύχαινα αυτές τις επιδόσεις και ότι δε θα τις κατέρριπτε κάποιος για τόσα χρόνια έως τώρα. Τις προσπερνούσα και κοιτούσα να βελτιώνω τον εαυτό μου συνεχώς.
Το 2010 τρέξατε 524 χιλιόμετρα σε 7 ημέρες, ακολουθώντας τα χνάρια του Φειδιππίδη, από την Αθήνα στη Σπάρτη και από τη Σπάρτη στον Μαραθώνα. Πώς οδηγηθήκατε σ’ αυτήν την απόφαση;
Τη χρονιά εκείνη η χώρα θα γιόρταζε την επέτειο της μάχης του Μαραθώνα, 2.500 χρόνια μετά. Ο μαραθώνιος δρόμος είναι η παρακαταθήκη της μεγάλης νικηφόρας μάχης των Ελλήνων εναντίον των Περσών. Είναι η μάχη που άλλαξε τον ρου της ιστορίας της Ευρώπης και όλου του κόσμου. Θα μπορούσα να σας μιλάω ώρες γι’ αυτήν. Καταλαβαίνετε, λοιπόν, πόσο σημαντικό ήταν για μένα να τιμήσω με τον δικό μου τρόπο αυτήν την επέτειο. Έτσι, πέρασε από το μυαλό μου η ιδέα να πάω στη Σπάρτη και στη συνέχεια να γυρίσω στον Τύμβο του Μαραθώνα, για να αποτίσω φόρο τιμής στους 192 μαραθωνομάχους που κείτονται εκεί. Το να διανύσω 524 χλμ. σε μία εβδομάδα του καλοκαιριού, με καύσωνα και θερμοκρασίες που άγγιζαν πολλές φορές τους 42 με 44 βαθμούς Κελσίου, δεν ήταν εύκολη υπόθεση. Το περιγράφω και στο βιβλίο μου «Μην τα παρατάς!» (εκδόσεις Key Books), αλλά ο αναγνώστης μπορεί να διαβάσει το ιστορικό και όλη τη διαδρομή μου αναλυτικά στο πρώτο μου βιβλίο, «Ψυχή τε και σώματι. Το χρονικό ενός άθλου. 524 χλμ. Αθήνα-Σπάρτη-Μαραθώνας» (εκδόσεις Η Μεγάλη Κώπη). Τελικά, φαίνεται πως, όταν ο άνθρωπος ακολουθεί μια μεγάλη ιδέα, όταν καμιά αρνητική σκέψη δεν περνάει από το μυαλό του, τότε τίποτα δεν είναι ακατόρθωτο!
Η μάχη με την παιδική κακοποίηση δεν είναι η μόνη που χρειάστηκε να δώσετε στη ζωή σας. Πιο είναι το σημαντικότερο δίδαγμα που πήρατε από την περιπέτειά σας με τον καρκίνο του μαστού;
Το 2019 διαγνώστηκα με καρκίνο του μαστού, και μάλιστα σε αρκετά προχωρημένο στάδιο. Για άλλη μια φορά, έτσι όπως είχα ουσιαστικά μάθει να κάνω στη ζωή μου όλα αυτά τα χρόνια, δεν τα παράτησα. Τουναντίον, μπήκα με πολύ πάθος στη νέα πρόκληση που μου έδινε η ζωή. Είπα ότι αυτήν τη μάχη, τον πιο μεγάλο ουσιαστικά μαραθώνιό μου, αυτόν που θέλει να μου αφαιρέσει τη ζωή, εγώ θα τον τερματίσω νικήτρια. Ήθελα να δω ξανά τον εαυτό μου στην καλύτερη εκδοχή του. Ο αγώνας ήταν μακρύς, αλλά ποτέ, μα ποτέ δεν έχασα το χαμόγελό μου, την ελπίδα μου, το πάθος για τη ζωή. Συνέχιζα να εργάζομαι ακόμη και την ημέρα της χημειοθεραπείας μου, μετέτρεπα το δωμάτιο του νοσοκομείου σε γραφείο για όλες τις ώρες που ήμουν εκεί. Στο ένα χέρι περνούσε το φάρμακο και στο άλλο συνέχιζα να στέλνω τα emails μου, να γράφω τα άρθρα για το τρέξιμο και τον μαραθώνιο - είμαι προπονήτρια κι έχω τη δική μου ομάδα «Marathon Team Greece by Maria Polyzou».
Μοιραστείτε μαζί μας τις τρεις πιο σημαντικές συμβουλές που δίνετε ως προπονήτρια σε όσους αγαπούν το τρέξιμο ή σε αρχάριους δρομείς.
Η πρώτη και βασική είναι να καθορίσουν τον στόχο τους! Τι θέλουν να πετύχουν; Φυσική κατάσταση; Να αδυνατίσουν; Να βελτιώσουν την υγεία τους; Να πάρουν μέρος σε αγώνες; Όποιος κι αν είναι αυτός, πρέπει να τον ορίσουν εξαρχής. Πολύ σημαντικό, επίσης, είναι να θέσουν το χρονικό διάστημα στο οποίο θέλουν να τον πετύχουν. Ο στόχος δεν είναι απλά μια ευχή που λέμε –π.χ. κάποτε θα ήθελα να κάνω αυτό ή εκείνο-, γιατί τότε απλά θα μείνει ευχή, που ίσως να μην την εκπληρώσουμε ποτέ. Οπότε, πρώτα θέτουμε στόχους και μετά ακολουθεί η υπομονή, η επιμονή, το να μπορείς καθημερινά να έχεις πειθαρχία και να ακολουθείς την προπόνησή σου, χωρίς να βρίσκεις δικαιολογίες. Τέλος, σημαντικό είναι να βρεις έναν προπονητή που να μπορεί να σε καθοδηγεί βάσει των δυνατοτήτων σου και να σε ενθαρρύνει με τις γνώσεις του να τρέχεις, χωρίς να έχεις τραυματισμούς, και να μην τα παρατήσεις μέχρι να φθάσεις στο τέρμα!
Ποιες τροφές είναι απαραίτητες για όσους γυμνάζονται και ποια τρόφιμα δε λείπουν από το δικό σας πιάτο;
Οι σαλάτες θεωρώ ότι δεν πρέπει σε καμία περίπτωση να λείπουν από τα γεύματά μας. Μπορεί να μην προλάβουμε να μαγειρέψουμε λόγω φόρτου εργασίας, για παράδειγμα, αλλά μια σαλάτα μπορούμε άμεσα και γρήγορα να την ετοιμάσουμε, προσθέτοντας μέσα ανάμεικτους ξηρούς καρπούς, τόνο, σολομό, κοτόπουλο κ.λπ. Επίσης, θεωρώ πολύ σημαντική την καλή ενυδάτωση. Προσωπικά αποφεύγω τα γλυκά και γενικά τη ζάχαρη, καθώς και τους πολλούς υδατάνθρακες.
Το προσωπικό σας μυστικό ευεξίας είναι...
Το αγαπημένο μου, θα έλεγα, είναι να ξυπνώ νωρίς, πολύ πριν από τις 6, και, αφού περιποιηθώ τον εαυτό μου, σώμα και πρόσωπο, να βγω έξω να τρέξω! Πριν ακόμη ξημερώσει. Λατρεύω να βλέπω το χάραμα και τον ήλιο να βγαίνει. Για μένα αυτό είναι ένας υπέροχος διαλογισμός, που με γεμίζει ευεξία, ευγνωμοσύνη για τη ζωή και «καθαρίζει» τις σκέψεις μου. Έτσι, τακτοποιώ τις εργασίες στο μυαλό μου, παίρνω αποφάσεις και πράττω κατά τη διάρκεια της ημέρας. Έχω καλύτερη ισορροπία και μπορώ να βλέπω ξεκάθαρα τον στόχο μου και τι πρέπει να κάνω, για να τον φθάσω.
Επιστρέφοντας στο σπίτι, θα κάνω ασκήσεις διατάσεων και ενδυνάμωση σε πόδια, χέρια, κοιλιακούς και θα ετοιμάσω ένα ρόφημα με πρωτεΐνη, θα πιω τσάι με μέλι και αργότερα θα φάω ένα φρούτο. Το βραδινό μου, γενικά, είναι πολύ λιτό -συνήθως μια σαλάτα- και στη συνέχεια θα τακτοποιήσω το γραφείο και τις εργασίες που έχω να κάνω την επομένη. Μόνο έτσι νιώθω πιο ήρεμη και δεν έχω άγχος. Η καλή οργάνωση στη ζωή και στο σπίτι μας είναι ό,τι καλύτερο, για να μας δίνει έξτρα ενέργεια να κάνουμε και άλλα ωραία πράγματα, χωρίς να κουραζόμαστε!
Τελειώνοντας την ημέρα μου, θα χαλαρώσω μ’ ένα ζεστό μπάνιο, θα περιποιηθώ το σώμα μου με ενυδατική κρέμα ή θα κάνω μασάζ στα πόδια μου, θα καθαρίσω το πρόσωπό μου και θα βάλω κρέμα νυκτός. Ναι, τα χρειάζομαι όλα αυτά... είναι το καλύτερο που μπορώ να κάνω για να ευχαριστήσω τον εαυτό μου και το σώμα μου! Κάθε βράδυ κλείνω τα μάτια μου με χαλαρή μουσική, προσευχή και γαλήνη ψυχής. Κάποιες άλλες μπορεί να δω μια ταινία, ανάλογα την ώρα που έχω στη διάθεσή μου.
Είναι η τάση της εποχής μας το τρέξιμο και κατά πόσο έχει δώσει «ανάσα» σε κάποιους, εν μέσω πανδημίας;
Πιστεύω ότι η πανδημία δημιούργησε νέους οπαδούς του τρεξίματος, που μέσα στο άγχος των νέων δεδομένων, έβαλαν την άσκηση στο πρόγραμμά τους και αυτό τους ωφέλησε. Ανακάλυψαν έναν νέο τρόπο ζωής και τον ενέταξαν στην καθημερινότητά τους. Είναι σίγουρο ότι, αν ξεκινήσεις να τρέχεις, και κυρίως, αν το κάνεις σωστά, πολύ δύσκολα θα σταματήσεις. Θα αγαπήσεις το τρέξιμο γιατί απλά, μετά την άσκηση, αγαπάς περισσότερο τον εαυτό σου! Γελάς περισσότερο, αναπνέεις πιο σωστά, βρίσκεις λύσεις στα καθημερινά προβλήματα, αποκτάς δρομικούς φίλους, παίρνεις μέρος σε αγώνες κι ανακαλύπτεις ένα κρυμμένο ταλέντο. Αποκτάς αυτοπεποίθηση, τα μετάλλια γεμίζουν σιγά σιγά τον τοίχο του γραφείου σου και νιώθεις περήφανος για το κατόρθωμά σου!
Credits
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΟΛΥΜΠΙΑ ΚΡΑΣΑΓΑΚΗ
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2022
