Κάθε χρόνο τέτοια ημέρα ακούμε και διαβάζουμε πολλά, με φόντο τις γυναίκες και την αξία τους. Η Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας αποτελεί μία πρώτης τάξεως ευκαιρία για πολλά αφιερώματα, για πολλές αναφορές, για ιδιαίτερα, για πολύ ξεχωριστά μηνύματα. Πόση δόση αλήθειας έχει -ωστόσο- όλο αυτό; Πόση ουσία, πόση σημασία, όταν καθημερινά βλέπουν το φως της δημοσιότητας ιστορίες και υποθέσεις που σοκάρουν, που «τσακίζουν» κόκκαλα; 

Δυστυχώς οι γυναικοκτονίες δε μειώνονται. Για την ακρίβεια, όχι μόνο δε μειώνονται, αλλά συνεχώς αυξάνονται, μοιάζουν να πολλαπλασιάζονται, να απλώνονται παντού κι όλο αυτό, έρχεται να μας δείξει ότι πρέπει ΕΠΙΤΕΛΟΥΣ να αλλάξει κάτι σε αυτόν τον κόσμο. Όχι άλλα «μακάρι», μόνο πράξεις, μόνο δικαιοσύνη για όλες τις γυναίκες, για όλα τα πλάσματα που μάχονται καθημερινά και ζητούν τα αυτονόητα...

Μία ημέρα με ξεχωριστή σημασία

Πού είναι ο σεβασμός;

Ειδήσεις, έρευνες, στατιστικά και πολλές, διαφορετικές μαρτυρίες. Κάθε χρόνο τέτοια εποχή παρακολουθούμε το ίδιο σκηνικό, ωστόσο, στο τέλος της ημέρας είναι ξεκάθαρο πως δεν αλλάζει κάτι. Είναι ξεκάθαρο πως στη σύγχρονη, ανθρώπινη κοινωνία οι γυναίκες εξακολουθούν να δίνουν τη δική τους μάχη για τα αυτονόητα. Οι γυναίκες καλούνται να υψώσουν το ανάστημά τους απέναντι σε άνδρες που θεωρούν, που αισθάνονται -για κάποιο λόγο- ότι είναι ανώτεροι και ότι μπορούν να επιβάλλουν τα δικά τους «θέλω» με τους πιο ακραίους τρόπους. Τίθενται αντιμέτωπες με ανθρώπους που έχουν μάθει να καθορίζουν ζωές και ο υπόλοιπος κόσμος απλά το παρακολουθεί όλο αυτό, μη μπορώντας να αντιδράσει. Άρα για ποια "Παγκόσμια Ημέρα της Γυναίκας" μιλάμε; Πώς έχει μάθει αυτός ο κόσμος να τιμά το γυναικείο φύλο; Πώς έχει μάθει να το σέβεται, με ποιον τρόπο; Πρόσφατα, μέσα σε λίγες μόνο ώρες, 7 γυναίκες 32 ως 49 ετών δολοφονήθηκαν από νυν ή πρώην συντρόφους τους στην Τουρκία! Μέσα σε λίγες μόνο ώρες! Δεν το χωράει ανθρώπινος νους αυτό το πράγμα και φυσικά, αυτό δεν είναι κάτι που αφορά μόνο τη γειτονική χώρα.

Και στην Ελλάδα τα σημάδια είναι πολύ-πολύ ανησυχητικά. Ο κόσμος δεν μπορεί να προχωρήσει μπροστά κι αντιθέτως, δείχνει να κάνει βήματα προς τα πίσω. Γυναίκες δολοφονούνται στο σκοτάδι, μέσα σε μία μόλις στιγμή και οι άνδρες που κρύβονται πίσω από αυτά τα φρικτά εγκλήματα παραμένουν ατιμώρητοι. Ο κόσμος κλείνει τα μάτια και τα αυτιά του και αρνείται πεισματικά να αντιμετωπίσει την σκληρή πραγματικότητα, με αποτέλεσμα τα φαινόμενα αυτά να αυξάνονται συνεχώς κι όλος αυτός ο κύκλος αίματος να μην ολοκληρώνεται, αλλά συνεχώς να μεγαλώνει. Η ημέρα αυτή θα αποκτήσει πολύ μεγαλύτερη αξία -λοιπόν- όταν θα αλλάξει πραγματικά όλη αυτή η κατάσταση κι όταν θα βγει από την καθημερινότητά μας μια για πάντα η λέξη «γυναικοκτονία». Όταν οι γυναίκες θα σταματήσουν να φοβούνται, να τρέμουν στη θέα ανδρών που ενεργούν και δρουν ελεύθερα. Όταν θα πάψουν να απασχολούν τα θέματα ισότητας, όταν θα «σβήσει» το ζήτημα της εξασφάλισης των γυναικείων δικαιωμάτων. Μέχρι τότε, απλά θα ευχόμαστε να μην συμβεί κάτι άλλο και να μη χαθεί καμία άλλη αθώα ψυχή.

Είναι χαρακτηριστικό, πως ακόμη και σήμερα, ακόμη και μετά από όλα τα παραπάνω, δεν υφίσταται ξεχωριστή διάταξη νόμου για τη ποινική δίωξη του εγκλήματος της γυναικοκτονίας στη χώρα μας. Ο συνολικός αριθμός των γυναικών-θυμάτων ανθρωποκτονίας το 2022 ανήλθε σε 45, καταγράφοντας σημαντική αύξηση 36,4% σε σχέση με το 2021 κι αποτελώντας τον δεύτερο υψηλότερο αριθμό γυναικών θυμάτων ανθρωποκτονίας τα τελευταία 13 έτη, ενώ -την ίδια στιγμή- οι γυναικοκτονίες στο πλαίσιο της ενδοοικογενειακής βίας αποτέλεσαν το μεγαλύτερο ποσοστό των καταγεγραμμένων ανθρωποκτονιών με θύματα γυναίκες 53,3%. Η εικόνα δεν άλλαξε ούτε μέσα στο 2023 και παραμένει ίδια και τώρα και παρά το γεγονός ότι η κοινωνία γνωρίζει, οι αρχές και η πολιτεία παραμένουν αδρανείς. Σύμφωνα με την ΕΛ.ΑΣ. οι καταγγελίες για ενδοοικογενειακή βία το πρώτο εξάμηνο του 2023 προσέγγισαν τις 6.000 νούμερο που πραγματικά σοκάρει, ενώ την ίδια στιγμή το 29,6% των γυναικών δηλώνει ότι έχει υποστεί σωματική βία, το 18,1% υποστηρίζει ότι έχει υποστεί σεξουαλική βία και το 36,5% έχει υποστεί σωματική ή σεξουαλική βία από οποιονδήποτε δράστη. Η ψυχολογική βία, η οποία ασκείται κατά κύριο λόγο σε στενές σχέσεις συντρόφων, εμφανίζεται ως η πιο συχνή μορφή βίας που δηλώνουν ότι υφίστανται οι γυναίκες σε ποσοστό 40,4% και κάπου εδώ, γίνεται αντιληπτό ότι κάτι πρέπει να αλλάξει άμεσα...

Η σκληρή πραγματικότητα

Η έμφυλη βία, που συνδέεται στενά με τα κοινωνικά στερεότυπα για το ρόλο των γυναικών υπήρχε, υπάρχει και δυστυχώς θα συνεχίσει να υπάρχει αν δεν αλλάξει κάτι δραστικά και άμεσα. Τώρα -λοιπόν- είναι η κατάλληλη στιγμή να κάνουν ένα step μπροστά όλες οι γυναίκες και να διεκδικήσουν -δυστυχώς- τα αυτονόητα. Είναι ώρα για δράση, όχι απλά για λόγια, καθώς η κατάσταση δείχνει να ξεφεύγει κι αυτό, επιβεβαιώνεται και από όσα αναφέρουν ψυχολόγοι που παρέχουν συμβουλευτική και ψυχολογική υποστήριξη στην Ελλάδα, την Ιταλία και τη Σλοβενία, μέσω της πλατφόρμας TRACeD, που υποστηρίζει επιζώσες βίας στο διαδίκτυο και παρέχει εκπαιδευτικά εργαλεία για την πρόληψη και αντιμετώπισή της. Η πλατφόρμα έχει δημιουργηθεί στο πλαίσιο του έργου TRACeD στο οποίο η ActionAid συμμετέχει σαν εταίρος και στέλνει τα πιο σημαντικά μηνύματα που πρέπει να μπουν σε κάθε σπίτι.

Σύμφωνα με τους ειδικούς, οι πιο διαδεδομένες μορφές βίας είναι η ρητορική μίσους και η σεξουαλική παρενόχληση, με την Μαριάννα Τζίμα να καλείται να διαχειριστεί συχνά περιστατικά σεξουαλικού εκβιασμού. Όπως λέει η γνωστή ψυχολόγος, οι επιζώσες πρέπει να αναγνωρίζουν ότι αυτό που συμβαίνει είναι παράνομο, ώστε να «παίρνουν πίσω» τον έλεγχο, καταγγέλλοντας το περιστατικό στις αρχές, αν και όπως λέει, πολλές φορές φοβούνται να ζητήσουν υποστήριξη, λόγω των στερεοτύπων και της κουλτούρας του "victim blaming", της επίρριψης δηλαδή των ευθυνών στο θύμα. Την ίδια στιγμή, η ψυχολόγος Davide Vassena σημειώνει ότι συχνά πρώην σύντροφοι απειλούν να δημοσιοποιήσουν γυμνές φωτογραφίες ή video που έλαβαν από γυναίκες με τις οποίες ήταν σε σχέση, για να τις εκδικηθούν κι αυτό, είναι ένα εξίσου ανησυχητικό δείγμα. 

Όλα αυτά, την ώρα που γίνεται μία προσπάθεια από πολλές, διαφορετικές πλευρές να... αλλάξει η εικόνα προς το καλύτερο, αλλά μόνο η εικόνα, όχι η πραγματικότητα. Καθημερινά κάνουν την εμφάνισή τους πρόσωπα που επιχειρούν με κάθε μέσο να πείσουν πως η καθημερινότητα έχει αλλάξει για δεκάδες γυναίκες, ωστόσο, η ουσία είναι μία και δεν άλλαζει. Είναι αμέτρητες οι υποθέσεις, είναι αμέτρητα τα θύματα κι όσο κι αν επιχειρείται μία σημαντική διαστρέβλωση της πραγματικότητας, αυτή δεν μπορεί να αλλάξει. Εν έτη 2024, είναι δύσκολο ακόμη και να συναντήσει κανείς πολλές γυναίκες σε σημαντικές θέσεις σε διάφορους τομείς και είναι χαρακτηριστικό, ότι ακόμη και στην ελληνική Βουλή δεν έχουν γίνει καθοριστικά βήματα προς το καλύτερο. Μπορεί η κάλπη της 21ης Μαΐου να ανέδειξε περισσότερες γυναίκες σε σχέση με το 2019, ωστόσο, τα διαχρονικά στοιχεία αποτυπώνουν ότι η εκπροσώπηση των γυναικών παραμένει ακόμα σε χαμηλό ποσοστό. Συγκριτικά με τους άνδρες ο αριθμός παραμένει χαμηλός και πλέον οι γυναίκες, οι οποίες κατάφεραν να κερδίσουν μία θέση στο ελληνικό κοινοβούλιο είναι 71, δίνοντας καθημερινά τη δική τους μάχη σε όλα τα επίπεδα.

Καμία δεν είναι μόνη

Ίσως να ακούγεται κλισέ. Ίσως να αποτελεί μία φράση που έχει ειπωθεί πολλές φορές και μοιάζει να έχει χάσει την αξία της, ωστόσο, πραγματικά καμία γυναίκα δεν είναι μόνη. Τώρα, περισσότερο από ποτέ, πρέπει να είμαστε δίπλα η μία στην άλλη. Τώρα, πρέπει να μοιραζόμαστε τις δικές μας εμπειρίες, να μιλάμε ανοικτά χωρίς φόβο. Είναι πολύ-πολύ σημαντικό να μη μένει τίποτα στο σκοτάδι, είναι πολύ σημαντικό να μη μείνει κανείς ατιμώρητος, καθώς μόνο έτσι θα μπορέσουν να μειωθούν και -επιτέλους- να εξαφανιστούν όλα αυτά τα περιστατικά. Μόνο έτσι θα περάσει το ξεκάθαρο μήνυμα προς όλους. Στην Γερμανία, το Μεξικό, τη Γαλλία και τη Βραζιλία, χάνεται μία γυναίκα ανά τρεις μέρες. Στη Βραζιλία, τρεις καθημερινά. Στο Μεξικό, έξι. Στη Νότιο Αφρική, επτά. Ο συνολικός αριθμός σοκάρει και αντί να μειώνεται, μεγαλώνει.

Η γυναίκα δείχνει να είναι ο εύκολος στόχος. Υπάρχουν ελάχιστοι τρόποι με τους οποίους μπορεί να προστατευτεί και παρά το γεγονός ότι τα περιστατικά είναι σοκαριστικά πολλά πλέον σε όλο τον κόσμο, ακόμη και τώρα υπάρχουν αυτοί που επιμένουν να κάνουν δεύτερες σκέψεις για όλο αυτό. Γι΄αυτό και πρέπει οι φωνές μας να ενωθούν. Γι' αυτό κι αν αισθάνεστε πως κινδυνεύετε από κάποιον, πρέπει να μοιραστείτε την εμπειρία σας και να μη σιωπήσετε. Μιλήστε σε άτομα που εμπιστεύεστε και βρίσκονται στο περιβάλλον σας, απευθυνθείτε στην αστυνομία, σε κάποιον ειδικό. Η πλατφόρμα TRACeD είναι ένας ασφαλής χώρος για τις επιζώσες και τις οικογένειές τους, παρέχοντας συμβουλευτική, υποστήριξη, καθώς και πρόσβαση σε χρήσιμο εκπαιδευτικό υλικό. Κάντε ό,τι περνάει από το χέρι σας για να βγείτε από αυτόν τον εφιάλτη και σε καμία περίπτωση μην αφήσετε κανέναν ΠΟΤΕ να βάλει στο μυαλό σας οποιαδήποτε, διαφορετική σκέψη. Καμία δεν το αξίζει όλο αυτό, καμία δεν πρέπει να βρίσκεται σε αυτή τη θέση. Υπάρχει γυρισμός, υπάρχει τρόπος διαφυγής και η αλήθεια, είναι το μοναδικό όπλο στα χέρια όλων μας...