Με μεγάλη επιτυχία πραγματοποιήθηκε, πριν λίγες μέρες στο Αίθριο των Μουσών του Μεγάρου Μουσικής, η παρουσίαση του βιβλίου του Δημήτρη Παπαϊωάννου, «Σχέδια Εκ του Φυσικού», από τις εκδόσεις Nomas που έχουν δημιουργήσει η Λίνα Στεφάνου και ο Γιάννης Μπουρνιάς. 

Στην εκδήλωση η εκδότρια Λίνα Στεφάνου μίλησε με τον Δημήτρη Παπαϊωάννου, για τη σχέση του με το ανθρώπινο σώμα, την έννοια του ωραίου, την Ανάφη όπου του αρέσει να περνάει τα καλοκαίρια του, τις παραστάσεις του INK, τις ανθρώπινες σχέσεις, και για το επόμενο έργο του. Στο δεύτερο μέρος της εκδήλωσης ο σπουδαίος σκηνοθέτης και χορογράφος απάντησε σε ερωτήσεις του κοινού και στη συνέχεια υπέγραψε τα βιβλία του, ενώ στο κατάμεστο Αίθριο, παραβρέθηκαν μεταξύ άλλων συγγραφείς, σχεδιαστές μόδας, στυλίστες, καλλιτέχνες, γνωστοί επιχειρηματίες, εκδότες και δημοσιογράφοι. 

Με αφορμή τα παραπάνω, συνομιλήσαμε με τη μοναδική Λίνα Στεφάνου για την ξεχωριστή συνεύρεση με τον δημιουργικό Δημήτρη Παπαϊωάννου αλλά και την προσωπική επιτυχημένη διαδρομή της! 

Σχετικά με το πρόσφατο βιβλίο με τα σκίτσα του Δημήτρη Παπαϊωάννου, μίλησέ μας για το πώς προέκυψε η ιδέα και τι περιλαμβάνει;

Μετά την επιτυχία που είχε το τεύχος Nomas - Anafi το 2021, όπου είχαμε παρουσιάσει για πρώτη φορά σχέδια του Δημήτρη Παπαϊωάννου, κι εφόσον εκείνος συνέχιζε κάθε καλοκαίρι να ζωγραφίζει, σκεφτήκαμε να κάνουμε μια πολυτελή έκδοση και να συγκεντρώσουμε εκεί τα καινούρια σχέδια του και κάποια απ' τα παλιά. Το αποφασίσαμε και επειδή μας άρεσαν τα σχέδια εκ του φυσικού που ζωγραφίζει κάθε καλοκαίρι στην Ανάφη, αλλά το σκεφτήκαμε και ως μια ιστορική καταγραφή της αθέατης πλευράς του διεθνή αυτού καλλιτέχνη των παραστατικών τεχνών.

Πώς είναι ο Δημήτρης σαν συνεργάτης και τι αποκόμισες από τη θέση της εκδότριας;

Ο Δημήτρης είναι κατ' αρχήν πολύ απλός και γειωμένος. Αυτό, όταν έχεις γίνει διάσημος και υποκλίνονται μπροστά σου εκατομμύρια σ' όλον τον κόσμο, δεν είναι αυτονόητο, γι' αυτό το αναφέρω. Είναι συνεπής, ειλικρινής αλλά και απαιτητικός συνεργάτης που ξέρει τι θέλει. Όμως ακόμα κι όταν διαφωνεί ξέρει ν' ακούει τους άλλους. Αν τα επιχειρήματα που θα του φέρεις τον πείσουν τότε θ' αλλάξει γνώμη. Σπάνια αρετή. Αυτό και μόνο, σ' έναν κόσμο τόσο ανταγωνιστικό που σκιαμαχεί με τις ίδιες του τις επιλογές, είναι δείγμα ευφυίας.

Ποιο ήταν το πιο ωραίο που ειπώθηκε στην παρουσίασή σας;

Ειπώθηκαν πολλά ωραία από τον Δημήτρη στην παρουσίαση του βιβλίου. Παραθέτω δυο σημεία:

Στην ερώτηση πώς ξεκίνησε να ζωγραφίζει πάλι:

“Μετά από μια εικοσαετία που είχα σταματήσει να ζωγραφίζω, δεν θυμόμουν τι σημαίνει να ζωγραφίζεις. Τέσσερα χρόνια πριν ερωτεύτηκα πολύ δυνατά κι όταν ερωτεύεσαι ένα σωρό πράγματα συμβαίνουν... Ένα απ' αυτά ήταν ότι θεωρώντας πως όλα είναι δυνατά, μια μέρα σηκώθηκα έβγαλα τις παλιές μου μπογιές κι άρχισα να ζωγραφίζω ξανά. Τότε κατάλαβα αυτό που λέμε για το ποδήλατο και το σεξ πως είναι κάτι που δεν το ξεχνάς (γέλια). Θυμήθηκα το πιο σημαντικό απ' όλα, πως η ζωγραφική λειτουργεί ως προσωπική θεραπεία, ως μια άσκηση διαλογισμού”.

Στο τι είναι ωραίο για κείνον:

“Φαίνεται ότι είμαστε προγραμματισμένοι να αναγνωρίζουμε ως ωραίο αυτό που είναι η έκφραση, η ενσάρκωση στην ύλη, του αλγόριθμου της ζωής. Υπάρχει ένας αλγόριθμος, όπως είναι η ακολουθία Fibonacci και η χρυσή τομή, που μπορεί να παρατηρήσει κανείς τον αλγόριθμο με τον οποίο αναπτύσσονται οι έλικες, τα φύλλα, τα όστρακα ... Όταν βλέπουμε το τριαντάφυλλο ή τον ναυτίλο, μας φαίνονται ωραία μάλλον επειδή αναγνωρίζουμε τον κώδικα απ' τον οποίο είμαστε φτιαγμένοι κι εμείς. Εκεί νομίζω βρίσκεται το μυστικό του τι νομίζουμε ότι είναι ωραίο ως είδος. Φυσικά η ετυμολογία του ωραίου είναι αυτό που είναι στην ώρα του. Ο Κούρος και η Κόρη είναι ωραίοι επειδή είναι στο peak της ακμής τους. Λίγο πριν αρχίσει η πτώση. Όπως και τα σώματα στον Καβάφη που πεθαίνουν στα 22. Όλοι οι νέοι του Καβάφη είναι νεκροί. Ωραίος είναι ένας άνθρωπος που είναι στην ώρα του, και μ' αυτό εννοώ ότι είναι σε πλήρη αρμονία με την ύπαρξη του”.

Τι ακολουθεί για εκείνον και τι για σένα;

Για τον Παπαϊωάννου δεν έχω ιδέα. Ελπίζω τα καλύτερα. Απ' ότι είπε πάντως, στη συζήτηση που κάναμε στην παρουσίαση του βιβλίου, για λίγο θέλει να ξεκουραστεί. Όσο για μένα και τον Γιάννη Μπουρνιά ακολουθεί το νέο τεύχος του Nomas που θα κυκλοφορήσει σε λίγο καιρό, μερικά ταξίδια ακόμα, αλλά και σχέδια για το πώς θα γιορτάσουμε τα δέκα χρόνια που κλείνει το περιοδικό φέτος. Παραμένει επίσης η εμμονή μου με τη γραφή. Αυτό δεν αλλάζει.

Πώς ανταποκρίθηκε το κοινό στο κοινό σας κάλεσμα σαν δύο ιδιαίτερα αγαπητά πρόσωπα;

Εννοείς τον Παπαϊωάννου ως αγαπητό πρόσωπο και το NOMAS ως αγαπητό περιοδικό. Ανταποκρίθηκαν πολύ καλά αν κρίνω από την προσέλευση του κόσμου κι από το γεγονός ότι γέμισε το Αίθριο των Μουσών του Μεγάρου Μουσικής. Για μας ήταν σημαντικό ότι είχαμε όλες τις ηλικίες από έναν κόσμο δυναμικό και θα έλεγα απαιτητικό στα γούστα του. Σπουδαστές, επιχειρηματίες, πολλοί καλλιτέχνες αλλά και αξιόλογοι δημοσιογράφοι που μας τίμησαν με την παρουσία τους και συμμετείχαν με ενθουσιασμό στη συζήτηση κάνοντας στο τέλος και οι ίδιοι ερωτήσεις στον Παπαϊωάννου. Απ' ότι μας είπαν μετά, τους ενθουσίασε το βιβλίο, η ποιότητα του, το χαρτί -που για μας είναι πάντα Perrakis Paper- η τυπογραφία του, τα σχέδια του Δημήτρη φυσικά και χάρηκαν γιατί πέρασαν ένα ενδιαφέρον βράδυ ακούγοντας έναν καλλιτέχνη που ο λόγος του προβλημάτιζε και έδινε τροφή για σκέψη.

Το να δίνεις φωνή και μια βάση γενικότερα σε ανθρώπους που έχουν κάτι να πουν, πόσο σημαντικό είναι στις μέρες μας που η ουσία τείνει να φθίνει;

Αυτό παλιά λεγόταν δημοσιογραφία. Ήταν το αυτονόητο. Θα έπρεπε να είναι ακόμα έτσι. Έχουμε συνηθίσει τόσο πολύ να μην είναι ώστε εσύ δικαίως μου κάνεις αυτήν την ερώτηση τώρα. Αλλά είναι λάθος αυτό που συμβαίνει. Στο Nomas καταγράφουμε τις φωνές των ανθρώπων που έχουν κάτι ουσιαστικό να πουν το οποίο θα αντισταθεί στο χρόνο. Όπως η συνέντευξη με την Κάθριν Καμύ την κόρη του Καμύ στο τελευταίο τεύχος, ή με τον Ιάν Ράνκιν στο τεύχος της Σκωτίας, ή τον θεατρικό σκηνοθέτη και συγγραφέα Marco Paolini, τους φιλοσόφους Michel Serres και Pascal Bruckner, τον συγγραφέα Dany Laferriére και τόσους άλλους. Δεν ανακαλύπτουμε την Αμερική. Έτσι θα έπρεπε να είναι ο έντυπος και ο ηλεκτρονικός τύπος. Η δημοσιογραφία θα έπρεπε να εμπνέεται από την παρακμή γύρω μας και όχι να είναι κομμάτι της. Ευτυχώς δημιουργούνται όλο και περισσότερα μικρά ανεξάρτητα σχήματα που κάνουν ωραίες δουλειές. Όμως όλα αυτά έχουν να κάνουν και με την παρακμή στην παιδεία. Το ένα παρασύρει αναπόφευκτα το άλλο. Περισσότερο από νέα περιοδικά, νέα σάιτ, νέες εφημερίδες πιστεύω έχουμε ανάγκη από σχολές που θα καλλιεργούν το πνεύμα στις επιστήμες, στη μουσική και σε άλλες τέχνες. Έχουμε ανάγκη από ένα νέο τρόπο μάθησης που θα μπορεί να τραβήξει την προσοχή των παιδιών που σήμερα πάσχουν δικαίως από έλλειψη ενδιαφέροντος γι' αυτό που συμβαίνει στο σχολείο και από διάσπαση προσοχής.

Πόση δυναμική θεωρείς ότι έχει το έντυπο ακόμη σε σχέση με τα online μέσα;

Όσο η απόσταση που διανύει ένα βέλος που ρίχτηκε τον 15ο αιώνα κι ακόμα πάει, χωρίς να έχει πέσει στο έδαφος. Το online είναι μόλις της δεκαετίας του '90. Δεν έχει καν κλείσει αιώνα. Ας περιμένουμε να ενηλικιωθεί πρώτα.

Τι εύχεσαι να συμβεί στον χώρο αυτό;

Αν μιλάμε για social media εύχομαι να επικρατήσει η ποιότητα. Αλλά αυτός είναι ευσεβής πόθος. Η κατάσταση, τώρα και με το AI, το πιο πιθανό είναι να χειροτερέψει. Για τα έντυπα εύχομαι να βλέπω όλο και περισσότερο αξιόλογες εκδόσεις. Νομίζω εκ των πραγμάτων θα επιστρέψουμε εκεί. Επειδή η τυπογραφία θα θυμηθεί ότι έχει κάτι που κανένα ίντερνετ δεν μπορεί να ανταγωνιστεί. Έχει -όταν θέλει- ομορφιά και μοναδικότητα.

Ένα ακόμη dream project για σένα που θα ήθελες να δεις να πραγματοποιείται;

Δεν έχω dream project. Τουλάχιστον όχι όπως τα εννοείτε. Έχω μια διαίσθηση κι ένα τυφλό ένστικτο που συνήθως εμπιστεύομαι. Κι έτσι στα τυφλά κι από διαίσθηση πορεύομαι στον κόσμο.

Info: Το βιβλίο, Σχέδια Εκ του Φυσικού, πωλείται on line στο shop.nomasmagazine.com σε βιβλιοπωλεία (στη Θεσσαλονίκη στον Ιανό) και στα shop του Μεγάρου Μουσικής και του Μουσείου Κυκλαδικής Τέχνης.