Η διεθνούς φήμης εικαστικός Μαρία Φραγκουδάκη, που κέρδισε τις εντυπώσεις 
με το project «BedSheets-Ο δυϊσμός της ελευθερίας», μοιράζεται τις σκέψεις 
και τα συναισθήματά της για την Τέχνη της.

Είναι πολύ μικρή σε ηλικία για όσα έχει πετύχει καλλιτεχνικά μέχρι στιγμής κι έχει πολλά όνειρα για να μείνει εντός των ελληνικών συνόρων. Για όλα αυτά και για κάποια άλλα μιλήσαμε με τη Μαρία Φραγκουδάκη, λίγες ημέρες αφότου κάθισε η «σκόνη» του performance που έδωσε στην Πλατεία Συντάγματος, με το νέο της concept. Παρ’ όλη την επιτυχία της σε παγκόσμιο επίπεδο, για παράδειγμα, έργο της υπάρχει στα κεντρικά γραφεία της Google στη Νέα Υόρκη, έχει συνεργαστεί με τον master printer του Andy Warhol, Donald Sheridan, κι εκθέτει τις συλλογές της σε διάσημες galleries του εξωτερικού, διατηρεί ένα πολύ χαμηλό προφίλ. Εγγονή του αείμνηστου Γιάννη Καλλιγά της ομώνυμης οινοποιίας, μοιράζει τη ζωή της ανάμεσα στην Αθήνα και τη Νέα Υόρκη, στις οποίες βρίσκει κάποιες ομοιότητες στην ενέργειά τους. Το φετινό καλοκαίρι της πάντως θα έχει ελληνικό χρώμα και ήλιο.
Tο πρόσφατο εικαστικό δρώμενο, το οποίο επιμελείστε και αφορά στην έκθεση «BedSheets-Ο Δυϊσμός της Ελευθερίας», είναι ένα project που συζητήθηκε πολύ. Τι αίσθηση έχετε μέχρι στιγμής; Αισθάνομαι ότι πήγε φανταστικά. Πολύ καλύτερα απ’ ό,τι περίμενα, όσο αφορά στην προσέλευση αλλά και στην κατανόηση του κόσμου, γιατί η αλήθεια είναι πως έχω συνηθίσει την αλληλεπίδραση με το κοινό της Αμερικής, και συγκεκριμένα της Νέας Υόρκης, οπότε στην Ελλάδα δεν ήξερα τι είδους ανταπόκριση θα είχε. Χωρίς στην ουσία να αμφισβητώ το επίπεδο των εκθέσεων και της τέχνης που παράγεται, γιατί ο Έλληνας είναι φιλότεχνος, αλλά η αμφιβολία μου είχε να κάνει με το performance και ειδικά, ένα που είναι αρκετά αφηρημένο.
Μέσα σας τι νιώθετε πιο πολύ, ζωγράφος, γλύπτρια ή κάτι άλλο; Στα αγγλικά, ο όρος που περιγράφει την ιδιότητα μου είναι το interdisciplinary, που σημαίνει, αυτός που διεισδύει σε περισσότερα από ένα πεδία της τέχνης. Νιώθω ζωγράφος, γιατί οι πίνακές μου είναι sculptural paintings, που σημαίνει πως είναι κάτι ανάμεσα σε γλυπτό και πίνακα, αλλά μένουμε στον προσδιορισμό πίνακας, γιατί είναι ένα έργο που κρεμιέται στον τοίχο. Έχω κάνει και γλυπτά, παρόλ’ αυτά είναι πολύ λίγα σε σχέση με τους πίνακες. Οπότε με αυτήν τη λογική, η απάντηση μου θα ήταν ζωγράφος. Το βλέπω, όμως, ως εξέλιξη. Ξεκίνησα από τον καμβά, όπου και ζωγράφιζα πάνω του χρώμα, μετά αυτό εξελίχτηκε στο να χρησιμοποιώ και τα εργαλεία που χρησιμοποίησα στον πίνακα, μετά προχώρησα στους γλυπτούς πίνακες 3D, μετά στο sculpture, που στάθηκε από μόνο του και μετά στο performance, που πια η κίνηση είναι ζωντανή, καθώς μπαίνει το ανθρώπινο στοιχείο και «ζωντανεύει».
Από τη στιγμή που το BedSheets πραγματεύεται το ζήτημα της ελευθερίας, κατά πόσο πιστεύετε ότι είμαστε ελεύθεροι και ειδικά στην Ελλάδα της κρίσης; Το θέμα της ελευθερίας έχει πολλές διαστάσεις. Μπορεί να είσαι, για παράδειγμα, πολιτικά «ανελεύθερος», αλλά να έχεις κατακτήσει την προσωπική σου ελευθερία. Υπάρχουν πολλές πτυχές της ελευθερίας και δε σημαίνει ότι σε όλες είμαστε ελεύθεροι. Προσεγγίζω την ελευθερία εικαστικά και ως παρατηρητής. Εάν τη συνδέσω με την οικονομική κρίση -αλλά και η κρίση να μην υπήρχε- πάλι θα σας πω ότι μπορεί να νομίζουμε ή να νομίζαμε ότι είμαστε ελεύθεροι, ενώ στην πραγματικότητα αυτό δεν ισχύει.
Εσείς ως παιδί τι επιρροές είχατε; Το περιβάλλον σας, τι είδους σχέση είχε με την Τέχνη; Μεγάλωσα σ’ ένα περιβάλλον που με υποστήριξε πολύ σε ό,τι έκανα. Από παιδί καταπιανόμουν με πράγματα χρησιμοποιώντας τα χέρια μου. Είχα έφεση στη ζωγραφική, κάτι στο οποίο η μητέρα μου συνέβαλλε ώστε να το ενισχύσει πολύ. Είτε πηγαίνοντάς με σε παιδικά εργαστήρια, είτε σε μαθήματα ζωγραφικής, ώστε να με φέρει κοντά σε αυτό και να μου το «τονίσει». Επίσης, είχα έναν παππού οινοπαραγωγό, που ήταν καλλιτέχνης με όλη την έννοια της λέξης. Από τον τρόπο που έφτιαχνε το κρασί, το μπουκάλι, την ετικέτα κι όλα αυτά βάζοντας τη δική του, δημιουργική σκέψη. Οπότε νομίζω πως όλη αυτή τη ροπή και την «τεχνική» φλέβα την έχω κληρονομήσει από εκείνον, παρόλο που δεν τον έζησα πολύ.  
Έχετε κάποιο σημείο στην Αθήνα στο οποίο θα θέλατε να επέμβετε καλλιτεχνικά; Έχω πολλές ιδέες για την Αθήνα! Κάτι μη παρεμβατικό. Για παράδειγμα, η Μεγάλη Βρετανία δεν άλλαξε λόγω του project μου. Έμεινε ως είχε. Άφησα, όμως, ένα στίγμα. Παρόλο που πια δεν είναι εκεί, έχει αγγίξει τους ανθρώπους. Μου αρέσει να παρεμβαίνω με «μη παρεμβατικό τρόπο». Το όνειρό μου δεν είναι το να δημιουργήσω ένα γλυπτό ή ένα γκράφιτι. Πιο πολύ, με την Τέχνη που παράγω, επιδιώκω να αγγίζω έναν άνθρωπο στην ψυχή του. Αυτήν την παρέμβαση μου αρέσει να κάνω.
Το επόμενο έργο σας είναι καθοδόν; Το project της Αθήνας ξετυλίγεται. Είμαστε στο δεύτερο στάδιο, που έχει να κάνει με την ατομική έκθεση που γίνεται στην γκαλερί SG Art Gallery και θα διαρκέσει μέχρι τέλος Μαΐου. Στη συνέχεια, θα ακολουθήσει ένα επόμενο performance, που και πάλι έχει να κάνει με κρεβάτια, εκεί, όμως, συνδυάζω και το στοιχείο του πίνακα. Σίγουρα, όμως, το project που είδατε στη Μεγάλη Βρετανία θα «ταξιδέψει» και στο εξωτερικό!

ΣΥΝΕΝΤΕΥΞΗ ΟΔΥΣΣΕΑΣ ΜΗΤΣΟΠΟΥΛΟΣ| ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ Αλέξανδρος Ιωαννίδης