Πρόκειται για μια παράσταση που δεν χρειάζεται συστάσεις: το «Λεωφορείο ο Πόθος» του Τενεσί Ουίλιαμς συνεχίζει επιτυχημένα να ανεβαίνει στο Θέατρο Αριστοτέλειον σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καραντζά, φέρνοντας ξανά στη σκηνή την ιστορία της Μπλανς Ντιμπουά. Πρώτη φορά είχα την ευκαιρία να μιλήσω προσωπικά με τους ηθοποιούς, και ταυτόχρονα είχα παρακολουθήσει ήδη τη δυναμική πρεμιέρα τους, όμως ήθελα να καταλάβω ακόμα πιο βαθιά πώς ζουν οι ίδιοι τους ρόλους τους. Πήγα στο θέατρο μια ώρα πριν την έναρξη, στο απόγειο της προετοιμασίας, και βρέθηκα μαζί τους σε κάθε στιγμή: στις τελευταίες πρόβες, στα γέλια και τους ψιθύρους, στην ένταση και την προετοιμασία λίγο πριν ανοίξει η αυλαία.
Καθώς μοιράζονταν μαζί μου σκέψεις, συναισθήματα και όσα σημαίνουν για αυτούς οι ρόλοι τους, μου αποκάλυψαν πτυχές της προετοιμασίας και της καθημερινής δουλειάς τους πίσω από τη σκηνή.
Αινείας Σταμάτης: «Δεν θα ήθελα να γνωρίσω ή να συνυπάρχω συνειδητά με έναν τέτοιο άνθρωπο σαν τον Στάνλεϊ. Εν αγνοία μου, σίγουρα έχω συνυπάρξει».
Ο Αινείας Σταμάτης αποτελεί τη νέα προσθήκη στην παράσταση όσον αφορά στην ερμηνεία ενός από τους πιο σύνθετους και αμφιλεγόμενους ρόλους του θεάτρου, αυτόν του Στάνλεϊ. Με ειλικρίνεια και βάθος, ο ηθοποιός μού μιλά για τη διαδικασία προετοιμασίας του, τη σκηνοθετική ματιά του Δημήτρη Καραντζά και τη δυσκολία να «δικαιώσει» έναν χαρακτήρα που κινείται στα όρια της ωμότητας και της τρυφερότητας. Μέσα από τον ρόλο του, εξερευνά τη φύση της επιθυμίας, του τραύματος και της ανάγκης για κυριαρχία, στοιχεία που καθιστούν τον Στάνλεϊ έναν διαχρονικά προκλητικό ήρωα.
Ποια είναι η διαδικασία της δικής σου προετοιμασίας για την παράσταση;
Επειδή είναι μια έντονη παράσταση, κάνω πάντα φωνητικό ζέσταμα. Επαναλαμβάνω τα λόγια μου, γιατί είμαι ακόμη φρέσκος στην παράσταση, λόγω αντικατάστασης, και υπάρχει μια ανασφάλεια. Δίνω έμφαση στη σύνδεση με τη δραματουργία. Έχει εντυπωθεί στο μυαλό μου η διαδρομή της, και προσπαθώ κάθε βράδυ να ξαναβρίσκω αυτή τη ροή.
Ο Στάνλεϊ είναι ένας χαρακτήρας με έντονη φυσική και συναισθηματική παρουσία. Πώς προετοιμάστηκες για την απόδοση αυτού του ρόλου;
Ακόμη και τους χειρότερους ανθρώπους, όταν καλείσαι να τους υποδυθείς, πρέπει να βρεις έναν τρόπο να τους δικαιώσεις· να ανακαλύψεις την πληγή τους και το τραύμα τους. Εδώ, είναι ένα παιχνίδι τραυμάτων, ο ένας «ξύνει» τις πληγές του άλλου. Ο Στάνλεϊ δεν είναι για μένα ένας απλός «μπρουτάλ τύπος». Προσπαθεί να δικαιώσει τον πληγωμένο εαυτό του, ποδοπατώντας όμως ανθρώπους και συναισθήματα. Είναι θυμωμένος, αυστηρός, περιχαρακωμένος, και κάθε φορά δεν ξέρεις τι θα βγει από μέσα του.
Ποιες σύγχρονες προσεγγίσεις του σκηνοθέτη σου έδωσαν ένα ενδιαφέρον μάθημα;
Η προσέγγιση είναι ρεαλιστική και ωμή· ξεφεύγει από την κινηματογραφική εικόνα που έχουμε στο μυαλό μας. Εδώ υπάρχει ένας ρεαλισμός ανθρώπων – ό,τι ειπωθεί θα πάει μέχρι τέλους. Είναι σαν ένα παιχνίδι πόκερ, όπου στο τέλος θα υπάρξει ένας νικητής. Το μικρό σκηνικό, η έννοια της απόστασης και η συνύπαρξη μέσα σε τόσο στενό χώρο απαιτούν ειλικρίνεια και αλήθεια. Όταν αυτό λειτουργεί, είναι μαγικό – αλλά και εξαντλητικό. Δεν υπάρχει χαλαρότητα εδώ, ούτε πισωγύρισμα.
Ποιες σκηνές θεωρείς πιο καθοριστικές; Και πώς αντιδρά το κοινό στις ωμές στιγμές;
Η σκηνή της ερωτικής συνεύρεσης του Στάνλεϊ με τη Στέλλα, μετά το βίαιο γεγονός, είναι για μένα κομβική. Εκεί βλέπουμε έναν άνθρωπο πληγωμένο, που χάνει το μοναδικό πρόσωπο που τον αγαπά πραγματικά, και τον βλέπουμε να κλαίει, να αποκαλύπτεται. Δεν τον δικαιολογώ, αλλά τότε αντιλαμβάνεσαι ότι έχει κι αυτές τις περιοχές μέσα του – απλώς σπάνια τις βλέπουμε. Η σκηνή της βίας που προηγείται είναι ουσιαστικά στοχευμένη στη Μπλανς, και η Στέλλα την «πληρώνει» εξ αντανακλάσεως.
Ως προς την έννοια της επιθυμίας, πώς την προσεγγίζεις εσύ και πώς ο Στάνλεϊ;
Ως Αινείας, διεκδικώ την επιθυμία μου όσο μπορώ και μου επιτρέπεται, χωρίς να γίνομαι ενοχλητικός ή βίαιος. Με ζορίζει αυτή η έννοια – με κάνει να σκέφτομαι τι πραγματικά επιθυμώ. Ο Στάνλεϊ, αντίθετα, θα διεκδικήσει αυτό που θέλει με όλους τους τρόπους. Έχει πονηριά, ξυπνά μέσα του ένας ντετέκτιβ για να μάθει τα πάντα για τη Μπλανς· θέλει να επιβεβαιώσει πως εκείνος είναι ο ανώτερος μέσα στο σπίτι.
Έχεις συναντήσει ανθρώπους που σου θυμίζουν τον Στάνλεϊ στην καθημερινότητα;
Δεν θα ήθελα να γνωρίσω ή να συνυπάρχω συνειδητά με έναν τέτοιο άνθρωπο. Εν αγνοία μου, σίγουρα έχω συνυπάρξει. Υπάρχουν πολλοί εκεί έξω που λειτουργούν με τον ίδιο τρόπο, και αυτό από μόνο του είναι τρομακτικό.
Δήμητρα Βλαγκοπούλου: «Η Στέλλα προσπαθεί να ισορροπήσει ανάμεσα σε δύο κόσμους»
Πίσω από την κεντρική σκηνή, η Δήμητρα Βλαγκοπούλου μού μιλά με γαλήνη, αλλά με ένταση στα μάτια της, αυτήν ακριβώς που κουβαλά και η Στέλλα, που υποδύεται. Την παρακολουθώ στην προετοιμασία των διαλόγων τους με τον Αινεία Σταμάτη, καθώς και στην οργάνωση όλων των απαραίτητων σκηνικών και ενδυμάτων. Όταν ξεκινά η κουβέντα μας, γίνεται αμέσως φανερό πόσο βαθιά έχει ψάξει τη Στέλλα.
Η Στέλλα είναι μια γυναίκα που ισορροπεί ανάμεσα στην υποστήριξη και την αμφισβήτηση. Εσύ πώς διαχειρίστηκες αυτή την αντίφαση και γενικότερα αυτόν τον χαρακτήρα;
Η Στέλλα είναι μεγαλωμένη με τον ίδιο τρόπο όπως η Μπλανς, οπότε φέρει κάποια από τα χαρακτηριστικά της αδερφής της. Κάποια στιγμή αποφάσισε να τα αφήσει πίσω, όντας καταπιεσμένη μέσα σε μια σχέση εξάρτησης, και να φτιάξει τη ζωή της με νέους όρους. Ακολουθεί τον έρωτα στο πρόσωπο του Στάνλεϊ, που έχει πολύ διαφορετικές καταβολές. Είναι μετανάστης, έχει περάσει από τον πόλεμο και κουβαλά ένα πιο πρακτικό, απλό αξιακό σύστημα.
Η Στέλλα γοητεύεται από τη δύναμή του και τη μαγεία μιας άλλης πόλης, αλλά όταν φτάνει η Μπλανς, όλα αλλάζουν. Η σύγκρουση ανάμεσα σε Μπλανς και Στάνλεϊ τη βρίσκει στο κέντρο του κυκλώνα. Προσπαθεί μονίμως να γεφυρώσει το χάσμα, αλλά και η ίδια κλονίζεται, ταλαντεύεται ανάμεσα στους δύο κόσμους. Η Μπλανς τής θυμίζει τις ρίζες της, ενώ ο Στάνλεϊ όλα όσα έχει κατακτήσει με την ανεξαρτησία του. Πρέπει να βρει ισορροπία και να αποσβέσει αυτούς τους κραδασμούς χωρίς να παίρνει ξεκάθαρη θέση. Είναι και έγκυος — συμβολικά, οι εντάσεις φουσκώνουν μέσα της. Η ζωή της φαίνεται ήδη χαραγμένη, και το παιδί δεν της επιτρέπει να σώσει τη Μπλανς, ακόμη κι αν ένα κομμάτι της βασανίζεται ενοχικά.
Η Στέλλα αντιπροσωπεύει την Ελληνίδα του 2025;
Οι χαρακτήρες του Ουίλιαμς είναι σμιλεμένοι και σύνθετοι. Η Στέλλα δείχνει πώς μια γυναίκα μέσα σε μια σχέση μπορεί να υποστεί κακοποίηση, αλλά στη δική μας ανάγνωση, η επιλογή της είναι ισότιμη μέσα στη σχέση. Η βία που εκδηλώνεται από τον Στάνλεϊ πυροδοτείται από την εμφάνιση της Μπλανς και εκτονώνεται πάνω της. Χωρίς την αδερφή της, οι ισορροπίες θα είχαν μείνει, και η σχέση δεν είναι τόσο κακοποιητική όσο φαίνεται, περισσότερο υποστηρίζει τον έρωτά τους. Οι δοκιμές βίας είναι προβολέας των δύο χαρακτήρων πάνω στη Στέλλα.
Ποια είναι μια δυνατή στιγμή για σένα στην παράσταση;
Επειδή όλα γεννιούνται επί σκηνής, δεν υπάρχει μία συγκεκριμένη στιγμή. Η παράσταση χτίζεται ζωντανά και κάθε στιγμή φέρει κάτι διαφορετικό. Μου αρέσει πολύ η εικόνα της αποχώρησης της Μπλανς στον ανθισμένο κήπο. Θέλω να αφήνω το ερώτημα ανοιχτό για τη Στέλλα, ώστε κάθε θεατής να το φανταστεί μόνος του.
Υπάρχει κάτι που ανακάλυψες για σένα προσωπικά και επαγγελματικά μέσα από την προσέγγιση του Δημήτρη Καραντζά;
Συνήθως τα καταλαβαίνεις αυτά με τον καιρό. Ακόμα παίζουμε αυτή την παράσταση και στην πορεία αναγνωρίζεις όσα έχεις βιώσει. Με μια μικρή απόσταση, αποκωδικοποιείς την εμπειρία και γίνεται πιο συγκεκριμένη μέσα σου. Η περίοδος των προβών ήταν πολύ ζωντανή και μας έδωσε συνεχώς νέα πράγματα και εμπειρίες.
Γιώργος Ζυγούρης: Ο Μιτς, η μοναξιά και η εσωτερικότητα της σκηνής
Υποδύεται τον Μιτς, τον ήσυχο και ευγενικό άντρα που κουβαλά την πιο ανθρώπινη πλευρά της ιστορίας. Από κοντά, ο Γιώργος Ζυγούρης αποπνέει την ίδια γνησιότητα και απλότητα με τον ρόλο του. Χάρηκα ιδιαίτερα όταν κατά τη διάρκεια της συζήτησή μας, παρακολούθησα τη φιλική του σχέση με έναν από τους τεχνικούς του θεάτρου, μια μικρή σκηνή αληθινής συντροφικότητας μέσα στο άγχος της προετοιμασίας.
Ο Μιτς είναι ένας χαρακτήρας που ζητά την αγάπη και την αποδοχή. Πώς προσέγγισες αυτόν τον ρόλο;
Είναι ένας χαρακτήρας που προσπαθεί να γλιτώσει από τη μοναξιά, την επικείμενη και την παρελθοντική. Όπως λέει και στο έργο, είχε γνωρίσει ένα κορίτσι και είχε ερωτευτεί — και πέθανε. Αυτό είναι ένα δυνατό σημείο στη συζήτησή του με τη Μπλανς. Υπάρχει φυσικά έλξη ανάμεσά τους, αλλά προτίστως αυτό που τους ενώνει είναι κάτι πιο πυρηνικό: η μοναξιά. Μπορούν να καταλάβουν ο ένας τον άλλον, κι αυτό είναι συγκινητικό.
Στην προσέγγιση του Δημήτρη Καραντζά, ποιο στοιχείο ήταν για σένα πιο απαιτητικό και τι θαυμάζεις στη συνεργασία μαζί του;
Ένα πράγμα που εκτιμώ στον Δημήτρη είναι ότι τον αγγίζουν κάποια συγκεκριμένα θέματα στο έργο, τα οποία αναδεικνύει με τρόπο πολύ διακριτικό. Ζητάει από τον θεατή να έχει ανοιχτές τις συναισθηματικές του κεραίες για να τα αντιληφθεί. Παράλληλα, αυτός ο τρόπος ζητά και από εμάς να είμαστε συνεχώς παρόντες, με απόλυτη συγκέντρωση και ευαισθησία στη στιγμή. Αυτή η καθημερινή απαίτηση του να είσαι στο κέντρο των πραγμάτων είναι απαιτητική, αλλά και πολύ γοητευτική.
Η έννοια της επιθυμίας κυριαρχεί στο έργο. Ποια είναι η δική σου σχέση με αυτή στην πραγματική ζωή;
Για μένα, επιθυμία είναι πράγματα φωτεινά. Για άλλους μπορεί να είναι σκοτεινά. Όταν θέλεις κάτι, δεν σκέφτεσαι αν είναι φωτεινό ή σκοτεινό, δεν μιλώ για ακραίες περιπτώσεις. Αυτή την περίοδο προσπαθώ να ωριμάσω και να πω ότι, αν επιθυμείς κάτι, πρέπει να βάζεις προτεραιότητες.
Πώς προετοιμάζεσαι πριν από κάθε παράσταση;
Έρχομαι, φτιάχνω το φροντιστήριό μου, το φαναράκι μου, τις μπουρμπουλήθρες μου (γελάμε!), τα τσιγάρα για τον ρόλο. Εγώ προσωπικά δεν καπνίζω, τον καπνό δεν τον κατεβάζω στην παράσταση. Ετοιμάζω τα ρούχα μου, κάνω ζέσταμα για σώμα και κυρίως για φωνή και μετά κάθομαι στην καρέκλα, σκεπτόμενος τα ζητούμενα και τη γραμμή του ρόλου. Παρακολουθώ πάντα την πρώτη σκηνή από εδώ πίσω.
Πώς αντιδρά το κοινό;
Δεν περιμένω να μας πει κανείς τι χάλια παράσταση είναι! (γελάει) Συνήθως ακούμε καλά λόγια· τους συγκινεί το συνολικό δημιούργημα.
Έχει συμβεί κάτι απρόοπτο στη σκηνή;
Ναι! Εδώ στο Αριστοτέλειον, που είναι σαν αρένα, ακούγονται όλα — είναι πιο δύσκολη η παράσταση σε σχέση με την Αθήνα. Έχουν πέσει μπαταρίες από μικρόφωνα και ψάχναμε εδώ πίσω να τις βρούμε, ενώ μπροστά συνέβαινε κάτι πολύ σημαντικό στη σκηνή!
Ιωάννα Ραμπαούνη & Γιάννης Κόραβος
Η Ιωάννα Ραμπαούνη και ο Γιάννης Κόραβος δίνουν ζωή στο ζευγάρι της Ευνίκης και του Στηβ, δύο δευτερεύοντες αλλά καθοριστικούς ρόλους, που καθρεφτίζουν με τον δικό τους τρόπο τις σχέσεις εξάρτησης και πάθους που διατρέχουν το έργο. Το ζευγάρι των δύο ηθοποιών λειτουργεί ως μικρογραφία του κόσμου του Ουίλιαμς, δύο πρόσωπα που κινούνται στο όριο ανάμεσα στο τραγικό και στο καθημερινό, στο αστείο και στο σπαρακτικό. Στη διάρκεια της προετοιμασίας τους, μου έδειξαν με χαρά και ανεμελιά και τις φωνητικές τους ασκήσεις, αποκαλύπτοντας την πειθαρχία και τη λεπτομέρεια που απαιτεί η παράσταση.
Ιωάννα Ραμπαούνη: Ο Δημήτρης (Καραντζάς) ήθελε η Ευνίκη να είναι σαν φύλακας του σπιτιού, που υποδέχεται την Μπλανς στο «θάνατό» της, ό,τι κι αν σημαίνει αυτό. Μετά, την παρακολουθούμε πιο απτή, ως ζευγάρι με τον Στιβ, και περνάμε μαζί της όλες τις συναισθηματικές διακυμάνσεις που περιγράφουν τον κόσμο γενικά, αλλά και τον κόσμο της Στέλλας και του Στάνλει. Και σε σύγκριση μαζί τους… εμείς σκοτωνόμαστε!
Υπήρξε κάποια σκηνή που σε έκανε να δεις διαφορετικά τον δικό σου χαρακτήρα;
Γιάννης Κόραβος: Το πιο ενδιαφέρον για μένα ήταν η δημιουργία του «μικρόκοσμου» αυτού του σπιτιού. Η σχέση μου με την Ευνίκη και με τον Στάνλει, που λειτουργεί σαν ηγέτης της αγέλης, μου έδειξε πώς ο Στιβ, ενώ είναι ένα κακέκτυπο του Στάνλει, έχει και άλλες πλευρές. Κάποια όρια που ξεπερνά ο Στάνλει, ο Στιβ δεν τα ξεπερνά· έχει μεγαλύτερο σεβασμό προς τις σχέσεις και τους ανθρώπους.
Τα σύγχρονα ζευγάρια ταυτίζονται μαζί τους;
Γιάννης Κόραβος: Σίγουρα! Αντικατοπτρίζει ένα σημαντικό κομμάτι της κοινωνίας μας, δυστυχώς, σε μια καθημερινότητα όπου η ενδοοικογενειακή βία υπάρχει. Θα ήθελα πολύ να μην ήταν έτσι…
Ιωάννα Ραμπαούνη: Και ζουν με αυτό, οι χαρακτήρες δεν το διαπραγματεύονται! Το ζουν και συνεχίζουν κανονικά σα να μην έγινε τίποτα.
Με τι ταυτίζεται σε εσάς η έννοια της επιθυμίας;
Ι.Ρ.: Μερικές επιθυμίες είναι ανώδυνες και μπορείς να τις ζήσεις. Οι πιο βαθιές είναι πιο επώδυνες, συνοδεύονται από ενοχές και δυσκολίες. Προσωπικά, έχω τέτοιες και δεν ξέρω αν είμαι εκεί που θα ήθελα. Η ζωή μου μου αρέσει; Υπάρχουν τέτοια ερωτήματα. Οπότε και η επιθυμία επαναπροσδιορίζεται.
Γ.Κ.: Για μένα η επιθυμία είναι συνδεδεμένη με ένα ακατόρθωτο που κυνηγάς. Κάποιες φορές το φτάνεις, κάποιες όχι. Είναι ένα κυνήγι που δεν τελειώνει ποτέ, αλλά δίνει ενδιαφέρον και κινητοποιεί.
Αν έπρεπε να περιγράψετε με μία φράση ή λέξη την παράσταση, ποιες θα ήταν αυτές;
Ι.Ρ.: Την τελευταία φράση της Μπλανς: «Εγώ μόνο περνάω».
Γ.Κ.: Την πρώτη φράση της Ευνίκης (γελάμε!): «Τι είναι, καρδιά μου, έχασες τον δρόμο σου;» Πολλοί χάνουν τον δρόμο τους στη ζωή και αυτό είναι σημαντικό κομμάτι της παράστασης.
Τι πιστεύετε ότι κρατάει ο κόσμος αφότου φύγει από την παράσταση;
Ι.Ρ.: Δυσκολεύονται γενικώς. Μας έχουν πει ότι συγκινούνται τόσο που δεν μπορούν να συνέλθουν· τους επηρεάζει η βία. Είναι σκληρό να βλέπεις 2μιση ώρες την ένταση αυτή και να συνειδητοποιείς ότι συμβαίνει και στον πραγματικό κόσμο.
Γ.Κ.: Νομίζω ότι δίνει χώρο για δικές σου προβολές. Όλοι, με τον έναν ή τον άλλο τρόπο, έχουμε δεχτεί παραβατικές ή κακοποιητικές συμπεριφορές, όχι απαραίτητα σωματικές.
Info: Η παράσταση «Λεωφορείο ο Πόθος» συνεχίζεται στο θέατρο Αριστοτέλειον μέχρι τις 9 Νοεμβρίου.
