Πολλοί άνθρωποι υιοθετούν στη ζωή τους το ρόλο του θύματος με αποτέλεσμα να μπαίνουν σε σχέσεις κουβαλώντας τον και αντιδρώντας μέσα από αυτόν. Τα βασικότερα χαρακτηριστικά αυτού του ρόλου είναι τα ακόλουθα:
- πιστεύει ότι δεν τα καταφέρνει χωρίς τη βοήθεια άλλων
- νιώθει ότι δεν έχει τον έλεγχο στη ζωή του
- βρίσκει διάφορες δικαιολογίες για να μην πατήσει στα πόδια του και να μη λύσει τα προβλήματά του
- έχει έντονη ανάγκη να αρέσει στους άλλους
- φοβάται τη μοναξιά και αυτό έχει ως συνέπεια να δημιουργεί σχέσεις εξάρτησης
- δεν οριοθετείται απέναντι στους άλλους
- δεν εκφράζει τα συναισθήματά του όταν ενοχληθεί από μία συμπεριφορά προκειμένου να αποφύγει την αντιπαράθεση
- έχει χαμηλή αυτοπεποίθηση και ακόμη χαμηλότερη αυτοεκτίμηση
Για να είναι κάποιος σε θέση θύματος θα πρέπει να υπάρξει κάποιος άλλος που να αναλάβει το ρόλο του θύτη ή διώκτη σύμφωνα με το Δραματικό Τρίγωνο του dr. Stephan Karpman. Ως διώκτης περιγράφεται ο άνθρωπος που επικρίνει, χειραγωγεί, υποτιμά και παραβιάζει τα όρια του άλλου, δηλαδή αυτού που έχει μπει στη θέση του θύματος. Πρόκειται για έναν επιτήδειο άνθρωπο που απαιτεί πολλά προσφέροντας ελάχιστα και που δε διστάζει να χρησιμοποιήσει οποιονδήποτε συναισθηματικό εκβιασμό για να πετύχει τον σκοπό του που δεν είναι άλλος από το να έχει τον έλεγχο στη ζωή του θύματος.
Το Δραματικό Τρίγωνο ολοκληρώνεται με τον ρόλο του σωτήρα, δηλαδή αυτόν που αφοσιώνεται στη φροντίδα και διάσωση του θύματος και που προσφέρεται με ανιδιοτέλεια και γενναιοδωρία νιώθοντας πολύ θετικά απέναντι στο θύμα και εντελώς αρνητικά απέναντι στο διώκτη. Η σχέση που αναπτύσσεται μεταξύ του θύματος και του σωτήρα είναι πολύ στενή καθώς ο σωτήρας απολαμβάνει τον ρόλο του και το θύμα νιώθει πως επιτέλους βρήκε έναν άνθρωπο που τον καταλαβαίνει και που μπορεί να του δώσει ασφάλεια. Εξίσου στενή όμως είναι και η σχέση μεταξύ του θύματος και του διώκτη μια που ο τελευταίος βρίσκει πάντα τρόπους για να πείσει το θύμα ότι του είναι απαραίτητος.
Το να ζεις τη ζωή σου παραμένοντας σε θέση θύματος είναι παράλογο, άδικο και επικίνδυνο. Τι μπορείς να κάνεις λοιπόν για να μην είσαι άλλο πια σε αυτή τη θέση;
- μην αφήνεις τον έλεγχο της ζωής σου στα χέρια άλλων
- μην κατηγορείς μονίμως τους άλλους για τα δικά σου λάθη
- μην απολογείσαι διαρκώς πιστεύοντας ότι κάνεις κάτι που δεν πρέπει να κάνεις
- μην αναλώνεσαι στο να εντυπωσιάζεις και να αρέσεις σε όλους
- μην επιτρέπεις να παραβιάζουν τα όρια σου
- μην εξαρτιέσαι συναισθηματικά από τους άλλους σε βαθμό που να τα περιμένεις όλα από αυτούς
- μην αποφεύγεις αντιπαραθέσεις και συγκρούσεις καθώς μέσα από αυτές μπορείς να υποστηρίξεις τον εαυτό σου, τα δικαιώματα και τις ανάγκες σου
- μην υιοθετείς παθητική στάση απέναντι στη ζωή
- μη δίνεις μεγαλύτερες διαστάσεις σε αυτά που σου συμβαίνουν με αποτέλεσμα να καταλήγεις να νιώθεις αδυναμία και ανημποριά
- μην τα παίρνεις όλα προσωπικά νομίζοντας ότι οι άλλοι είναι άδικοι μόνο μαζί σου
Μην ξεχνάς πως εσύ και μόνο εσύ έχεις την ευθύνη του εαυτού σου, των αποφάσεων σου, της ζωής σου. Είναι δική σου υπόθεση το αν θα πάρεις τη ζωή στα χέρια σου ή αν θα την αφήσεις στα χέρια άλλων.
Περισσότερα για συντροφικές σχέσεις στο βιβλίο της Νέλης Βυζαντιάδου με τίτλο «Και τώρα οι τρεις μας» από τις εκδόσεις University Studio Press.
Info:
Η Νέλη Βυζαντιάδου γεννήθηκε, μεγάλωσε και ζει στη Θεσσαλονίκη. Σπούδασε Ψυχολογία στο τμήμα Φιλοσοφίας, Παιδαγωγικής και Ψυχολογίας του Α.Π.Θ. και μετεκπαιδεύτηκε στην Ψυχομετρία, τη Συμβουλευτική, τον Επαγγελματικό Προσανατολισμό, την Ψυχοθεραπεία μέσω Ψυχοδυναμικού Ψυχοδράματος και στη Συστημική Συμβουλευτική Ζεύγους.
Είναι πιστοποιημένη εκπαιδεύτρια, επόπτρια και ψυχοθεραπεύτρια ενηλίκων και μέλος των επιστημονικών συλλόγων American Society of Group Psychotherapy & Psychodrama και International Association for Group Psychotherapy and Group Processes. Εργάζεται ως ελεύθερος επαγγελματίας, διατηρώντας ιδιωτικό γραφείο, ενώ συνεργάζεται με φορείς ως συντονίστρια ομάδων ή ομιλήτρια. Επιπλέον, έχει κυκλοφορήσει πέντε βιβλία.
Facebook: Νέλη Βυζαντιάδου, Instagram: neli_byzantiadou
