Η εποχή που ζούμε θα μείνει στην ιστορία όπως αντίστοιχες εποχές πανδημίας. Τα σημάδια του κορωνοϊού, ανεξίτηλα, θα σημάνουν αλλαγές στον τρόπο που ζούμε, εκφραζόμαστε και κοινωνικοποιούμαστε. Όλα αλλάζουν και φαίνεται ότι η ευελιξία και η προσαρμογή θα παίξουν σημαντικό ρόλο στον βηματισμό της επόμενης μέρας. Κινητήριος μοχλός στις προηγμένες κοινωνίες είναι η οικονομία η οποία πλήττεται αυτήν τη στιγμή. Ο Αθανάσιος Βαμβακίδης, Managing Director & Global Head G10 FX Strategy στην Bank of America, Θεσσαλονικιός με βάση το Λονδίνο, συνήθως μιλάει στο CNN και σε άλλα ξένα δίκτυα για τις διεθνείς οικονομικές στρατηγικές, αλλά λόγω της φιλίας μας του ζήτησα να μας μιλήσει για τη δική του έμπειρη οπτική γωνία με απλά λόγια -όσο είναι εφικτό- για την επόμενη μέρα στην Ελλάδα και γενικά στον κόσμο.
Α.Γ.: Αθανάσιε που σε βρήκε το lockdown;
A.B: Είμαι στο Λονδίνο. Αρχικά ήμουν από τους πολύ λίγους στην τράπεζά μας που συνέχισα να δουλεύω από το γραφείο, αλλά εδώ και τρεις εβδομάδες δουλεύω από το σπίτι. Από τη στιγμή που δεν έχουμε πλέον συναντήσεις και όλη η δουλειά μας γίνεται από κομπιούτερ και το τηλέφωνο, είναι πλέον το ίδιο για μένα. Κάποιοι συνάδελφοί μου που δεν είναι από την Αγγλία πήγαν πίσω στις πατρίδες τους, αλλά εγώ προτίμησα να μείνω στο Λονδίνο αφού η ζωή μου είναι εδώ.
Α.Γ.: Τα αεροπορικά ταξίδια σταμάτησαν απότομα. Εσύ ταξιδεύεις ασταμάτητα για τη δουλειά σου. Πόσο δυσκόλεψε το lockdown τις επαγγελματικές σου υποχρεώσεις και πιστεύεις πως αυτή η αλλαγή ήρθε για να μείνει;
Α.Β.: Πραγματικά, σ’όλη την καριέρα μου στάθηκα τυχερός ταξιδεύοντας πολύ συχνά, και το λέω αυτό γιατί μ’αρέσουν πολύ τα ταξίδια, ακόμα και τα επαγγελματικά. Δε νομίζω να ταξιδέψω άλλο αυτήν τη χρόνια έτσι όπως έχουν εξελιχθεί τα πράγματα. Στη δουλειά μου έχουμε όλοι προσαρμοστεί πολύ γρήγορα. Είμαστε όλοι συνδεδεμένοι στο κεντρικό μας διαδίκτυο με τους υπολογιστές μας κι έτσι είμαστε σε συνεχή επικοινωνία μεταξύ μας αλλά και με τους επενδυτές μας. Με τόσα που γίνονται στις αγορές κατά τη διάρκεια αυτής της κρίσης, οι ώρες μας είναι γεμάτες και θα έλεγα ότι δουλεύω αρκετά περισσότερο. Η τεράστια αβεβαιότητα και οι μεγάλες διακυμάνσεις στις αγορές μας κρατάνε όλους σε εγρήγορση. Όσο υπάρχει ο κορωνοϊός, δεν πιστεύω ότι θα μπορέσουμε να πάμε πίσω στον τρόπο που δουλεύαμε πρώτα, στον τραπεζικό αλλά και σε πολλούς άλλους τομείς. Θα πρέπει να αποδεχτούμε τη νέα πραγματικότητα και να κάνουμε ό,τι καλύτερο μπορούμε σ’αυτές τις συνθήκες.
Α.Γ.: Πώς κρίνεις τα μέτρα της ελληνικής κυβέρνησης συγκρινόμενα με αυτά της βρετανικής;
Α.Β.: Η Ελλάδα έχει γίνει παγκόσμιο παράδειγμα σωστής αντιμετώπισης αυτής της κρίσης. Τα νούμερα μιλάνε από μόνα τους, καθώς η χώρα μας έχει από τα χαμηλότερα ποσοστά θνησιμότητας, παρόλο που έχει έναν πληθυσμό με μεγάλο μέσο όρο ηλικίας κι ένα σύστημα υγείας με αρκετά προβλήματα και περιορισμένους οικονομικούς πόρους. Η ελληνική κυβέρνηση πολύ έγκαιρα αναγνώρισε την κρισιμότητα της κατάστασης και πήρε μέτρα με βάση την επιστήμη. Στη Αγγλία ίσως καθυστέρησαν να συνειδητοποιήσουν τον κίνδυνο και χάθηκε έτσι πολιτισμός χρόνος, αλλά μετά έδρασαν αποφασιστικά. Τώρα πιστεύω ότι κάνουν ό,τι είναι δυνατό και το σύστημα υγείας τους αποδεικνύεται για άλλη μια φορά ένα από τα καλύτερα στον κόσμο.
Α.Γ: Τι σημαίνει το lockdown για την οικονομία; Μπορεί να συγκρατηθεί αυτό το «τσουνάμι» εξελίξεων;
Α.Β.: Όπως και να το δει κανείς, όταν σταματάμε ένα μεγάλο μέρος της οικονομίας για 2-3 μήνες, οι δείκτες θα δείξουν μια προσωρινή κατάρρευση της παραγωγής. Αυτό όμως ήταν αναγκαίο κακό. Ακόμα και χώρες που προσπάθησαν αρχικά να το αποφύγουν, όπως για παράδειγμα η Ιαπωνία και η Σιγκαπούρη, αναγκάστηκαν τελικά να κάνουν το ίδιο. Βέβαια από την άλλη έχουμε και το παράδειγμα της Σουηδίας, που παραμένει ανοιχτή, αλλά η παραγωγή έχει μειωθεί σχεδόν όπως και στις άλλες χώρες, γιατί ο κόσμος από μόνος του κλείστηκε σπίτι, αλλά έχουν αρρωστήσει και πεθάνει περισσότεροι. Μακροοικονομικές πολιτικές, όπως δημοσιονομική και νομισματική χαλάρωση μπορούν να υποστηρίξουν την οικονομία, αλλά η ύφεση δε μπορεί να αποφευχθεί. Δυστυχώς είναι το υψηλό τίμημα που όλες οι χώρες πρέπει να πληρώσουν.
Α.Γ.: Που θα έπρεπε να εστιάσει η ελληνική κυβέρνηση όσον αφορά την επανεκκίνηση της οικονομίας;
Α.Β.: Το ποιο σημαντικό είναι να μη διακινδυνέψουμε αυτά που κερδίσαμε με πολύ κόπο κατά τη διάρκεια του lockdown. Αυτό βέβαια εξαρτάται και από τους Έλληνες πολίτες, που πρέπει να συνεχίσουν να δείχνουν την απαραίτητη ωριμότητα. Πολλές ελληνικές επιχειρήσεις θα πρέπει να προσαρμοστούν στη νέα πραγματικότητα. Το κράτος θα πρέπει να εφαρμόσει καλά στοχευμένες πολιτικές, να σώσει θέσεις εργασίας όπου μπορεί, να δημιουργήσει καινούριες θέσεις εργασίας όπου είναι εφικτό και να βοηθήσει με κοινωνική πολιτική άπορους και ανέργους. Παράλληλα, τώρα είναι μια ευκαιρία για διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που η χώρα μας για διάφορους λόγους δεν έχει εφαρμόσει πριν και μετά την κρίση, για να ενισχυθεί η παραγωγικότητα και να βελτιωθεί το επενδυτικό περιβάλλον της χώρας.
Α.Γ.: Η επόμενη μέρα στον χώρο της οικονομίας θυμίζει πόλεμο; Μπορεί τελικά να υπάρξει μία ασφαλής πρόβλεψη για το μέλλον;
Α.Β.: Η αβεβαιότητα είναι μεγάλη και οι οικονομικές προβλέψεις πολύ δύσκολες. Για την παγκόσμια οικονομία αυτή θα είναι πολύ πιο βαθιά ύφεση από το 2009. Η ανάκαμψη πολύ πιθανό να είναι αργή, καθώς θα πάρει καιρό να πάμε πίσω στην κανονικότητα. Ελπίζω ότι τα χειρότερα είναι πίσω μας, αλλά θα πάρει χρόνο να ξεπεράσουμε εντελώς τον κίνδυνο και η οικονομία να ανακάμψει εντελώς. Ακόμα και αν είχαμε ένα εμβόλιο σήμερα, θα έπαιρνε μήνες να παραχθεί σε παγκόσμια κλίμακα. Ελπίζω όμως ότι θα μάθουμε κάποια σημαντικά μαθήματα από αυτήν την κρίση, κυρίως για την ανάγκη σημαντικών επενδύσεων στο παγκόσμιο και στα εγχώρια συστήματα υγείας και σε μια πολύ καλύτερη διεθνή συνεργασία και ανταλλαγή δεδομένων και πληροφοριών σε όλους τους τομείς. Υπάρχουν τεράστια παγκόσμια προβλήματα μπροστά μας που συνεχώς αναβάλλουμε ή αψηφούμε και απαιτούν συνεχή συνεργασία για να αντιμετωπιστούν.
Info
Ο Dr Αλέξανδρος Γιακουστίδης MD PhD FRCS, είναι Γενικός Χειρουργός με εξειδίκευση στη χειρουργική ογκολογία ήπατος, παγκρέατος, γαστρεντερικού και στη λαπαροσκοπική/ρομποτική χειρουργική. Έχει μετεκπαιδευτεί και εργαστεί στο Λονδίνο καθώς και σε ΗΠΑ και Γαλλία. Πλέον εργάζεται στην Ελλάδα και έχει δημιουργήσει το Thessaloniki Surgical Oncology Clinic και το Thessaloniki Gallbladder Clinic στα πρότυπα αντίστοιχων κέντρων του εξωτερικού, ενώ συνεχίζει να διατηρεί τη θέση Consultant στην Αγγλία.
