Έναν αιώνα μετά τη γέννησή του, το Art Déco εξακολουθεί να μαγνητίζει με τη γεωμετρική του αρμονία, την πολυτέλεια των υλικών και την αυστηρή κομψότητα των γραμμών του. Με αφορμή τα 100 χρόνια από την εμφάνιση του κινήματος, ο οίκος Van Cleef & Arpels παρουσιάζει στο Τόκιο μια εμβληματική έκθεση που τιμά τη διαχρονική του επίδραση στην τέχνη, τη μόδα και τη δημιουργία. Η έκθεση, με τίτλο 'Timeless Art Deco with Van Cleef & Arpels High Jewelry', φιλοξενείται στο Tokyo Metropolitan Teien Art Museum, έναν χώρο που από μόνος του αποτελεί μνημείο του Art Déco, συνδέοντας την παράδοση με το παρόν μέσα από έναν εντυπωσιακό διάλογο πολιτισμών.
Από το Παρίσι του 1925 ως την Ιαπωνία
Η αφετηρία της αφήγησης τοποθετείται στο Παρίσι του 1925, όταν η Διεθνής Έκθεση Διακοσμητικών και Βιομηχανικών Τεχνών αποκάλυψε στο κοινό έναν νέο τρόπο να βλέπει τη σύγχρονη αισθητική. Το φιλόδοξο αυτό γεγονός, που εκτεινόταν από τα Invalides ως το Grand Palais, ανέδειξε τη δύναμη της ευρωπαϊκής δημιουργικότητας μέσα από το έργο των Émile-Jacques Ruhlmann, Pierre Chareau, αλλά και του Van Cleef & Arpels, ο οποίος απέσπασε το Grand Prix για τα αριστουργήματά του.
Ανάμεσα στους επισκέπτες της έκθεσης βρίσκονταν και ο Πρίγκιπας και η Πριγκίπισσα Asaka της Ιαπωνίας. Οι δύο ευγενείς, γοητευμένοι από την κομψότητα του παριζιάνικου Art Déco, αποφάσισαν μετά την επιστροφή τους στο Τόκιο να μεταφέρουν αυτήν την αισθητική στην καθημερινότητά τους. Ανέθεσαν στον διακοσμητή Henri Rapin να σχεδιάσει τη νέα τους κατοικία, συνδυάζοντας τις ευρωπαϊκές γραμμές με την ιαπωνική λιτότητα. Το αποτέλεσμα ήταν ένας χώρος στολισμένος με γυάλινα ανάγλυφα του René Lalique, σιδερένια έργα του Raymond Subes και υαλοπίνακες του Max Ingrand, στοιχεία που αποπνέουν ακόμη τη μαγεία μιας εποχής όπου η τέχνη συνάντησε την αρχιτεκτονική.
Από το 1983, η κατοικία των Asaka μετατράπηκε σε μουσείο, και σήμερα, σχεδόν έναν αιώνα αργότερα, υποδέχεται εκ νέου την τέχνη του Van Cleef & Arpels σε ένα περιβάλλον που μοιάζει να δημιουργήθηκε για να φιλοξενήσει ακριβώς αυτή τη στιγμή.
Τέσσερις θεματικές ενότητες - ένα ταξίδι στη δημιουργία
Η έκθεση παρουσιάζει περισσότερα από 250 έργα κοσμηματοποιίας και ωρολογοποιίας, καθώς και πολύτιμα αντικείμενα υψηλής αισθητικής. Τα εκθέματα χωρίζονται σε τέσσερις θεματικές ενότητες που αφηγούνται την εξέλιξη του ύφους και της τεχνικής μέσα στις δεκαετίες.
Η πρώτη ενότητα εστιάζει στις ρίζες του Art Déco, παρουσιάζοντας κοσμήματα όπως το Entwined Flowers, Red and White Roses Bracelet του 1924, το οποίο απέσπασε διακρίσεις για την τελειότητά του. Ακολουθεί η δεύτερη ενότητα που αναδεικνύει την καλλιτεχνική ωρίμανση του οίκου, με κοσμήματα που ενσαρκώνουν τη συμμετρία και τη λάμψη των πολύτιμων λίθων. Ξεχωρίζει ένα κολιέ του 1929, στολισμένο με σμαράγδια και διαμάντια, όπου η ακρίβεια και η φινέτσα συνυπάρχουν με τη γεωμετρική ισορροπία.
Η τρίτη ενότητα σηματοδοτεί την είσοδο του μοντερνισμού - μιας περιόδου όπου η λειτουργικότητα και η καθαρότητα του σχεδίου αποκτούν κεντρικό ρόλο. Εμβληματικό παράδειγμα αποτελεί μια minaudière του 1935, σύμβολο απλότητας και τεχνικής τελειότητας που αντικατοπτρίζει το πνεύμα της εποχής.
Η τέταρτη και τελευταία ενότητα, στεγασμένη στο νεότερο τμήμα του μουσείου που εγκαινιάστηκε το 2014, επικεντρώνεται στις καινοτομίες του οίκου Van Cleef & Arpels, παρουσιάζοντας μοναδικές εφευρέσεις που άλλαξαν τον κόσμο της υψηλής κοσμηματοποιίας. Ανάμεσά τους, ένας κόρφος του 1937 που αξιοποιεί την πατενταρισμένη τεχνική Mystery Set - μια επαναστατική μέθοδο τοποθέτησης πολύτιμων λίθων χωρίς ορατά στηρίγματα - και μια κολιέ-zip του 1952, η οποία μεταμορφώνεται σε βραχιόλι, συνδυάζοντας δεξιοτεχνία και μηχανική ευφυΐα.
Η συνάντηση πολιτισμών και η διαχρονική κομψότητα
Η έκθεση αποτελεί μια γέφυρα ανάμεσα σε δύο πολιτισμούς - τον ευρωπαϊκό και τον ιαπωνικό. Μέσα από την αρχιτεκτονική του μουσείου και τη λάμψη των κοσμημάτων, αναδεικνύεται ένας κοινός κώδικας εκλέπτυνσης, πειθαρχίας και αισθητικής τελειότητας. Κάθε έκθεμα αποκαλύπτει τη μαγεία της λεπτομέρειας και τη δύναμη της καλλιτεχνικής έμπνευσης, αποτυπώνοντας την ψυχή του Van Cleef & Arpels, ενός οίκου που μετουσιώνει τη δεξιοτεχνία σε ποίηση.
Οι επισκέπτες του 'Timeless Art Deco' καλούνται να βιώσουν μια εμπειρία πέρα από την απλή θέαση - ένα ταξίδι στις αισθήσεις, όπου η ιστορία, η λάμψη και η φαντασία συναντώνται. Είναι μια υπενθύμιση ότι το Art Déco, με τη γοητεία του φωτός και της γεωμετρίας, δεν ανήκει στο παρελθόν αλλά παραμένει ζωντανό, εμπνευσμένο και αξεπέραστα σύγχρονο.
All Images Credits: Van Cleef & Arpels
