Όταν ολοκληρώνεται ένας χρόνος, όλοι μας έχουμε την τάση να κάνουμε mini απολογισμούς, γυρίζοντας σελίδα με μεγαλύτερη αισιοδοξία κι όνειρα. Έτσι και φέτος! Το 2021 σημαδεύτηκε από τον κορωνοϊό, τα ακραία καιρικά φαινόμενα -όπως οι πυρκαγιές που πλήγωσαν πολύ τη χώρα μας το καλοκαίρι- αλλά και μία σειρά από άλλα αρνητικά γεγονότα. Το 2022 -ωστόσο- μας έδειξε το άσχημο, το πιο σκοτεινό του πρόσωπο από την πρώτη κιόλας στιγμή.
Η είδηση του βιασμού μίας νεαρής κοπέλας στη Θεσσαλονίκη το βράδυ της Πρωτοχρονιάς, ήρθε να μας υπενθυμίσει πρόσφατα ότι η πραγματικότητα είναι σκληρή. Mε αφορμή το συγκεκριμένο περιστατικό, κληθήκαμε άπαντες να αντιμετωπίσουμε την σκληρή αλήθεια. Εξακολουθούμε να μιλάμε για γυναίκες που φοβούνται, που δέχονται απειλές, που βιάζονται, που ξυλοκοπούνται. Που δεν ζουν τη ζωή τους ελεύθερες. Καλές οι ευχές, καλά τα λόγια, αλλά μήπως ήρθε η ώρα να μπει επιτέλους μία τελεία και να κάνουμε ένα ουσιαστικό βήμα σαν κοινωνία;
Υπάρχει το σκοτάδι, αλλά υπάρχει και το φως!
Μία κοινωνία που αρνείται να σιωπήσει
Μέσα στον τελευταίο χρόνο, οι δολοφονίες γυναικών στην Ελλάδα, αυξήθηκαν δραματικά. Μέσα σε διάστημα λίγων μόνο εβδομάδων, η μία μαύρη είδηση διαδεχόταν την άλλη κι αυτά που είχαμε συνηθίσει να ακούμε ότι συμβαίνουν στο εξωτερικό, πλέον γίνονται στη διπλανή μας πόρτα. Την ίδια ώρα, το ελληνικό #metoo ήρθε να μας δείξει ότι τίποτα δεν είναι όπως φαίνεται. Ο καλλιτεχνικός κόσμος δέχθηκε ισχυρά χτυπήματα, όταν ξεκίνησαν οι καταγγελίες, ωστόσο, η ώρα της κάθαρσης έφτασε και δεν άφησε πίσω της τίποτα. Κανείς πια δε δέχεται να σωπάσει, κανείς δεν μένει με τα χέρια σταυρωμένα, παρακολουθώντας τις εξελίξεις. Το ίδιο -φαίνεται- πως συμβαίνει και στην ελληνική κοινωνία. Η είδηση του βιασμού της νεαρής κοπέλας στη Θεσσαλονίκη, στάθηκε η αφορμή για τη μεγάλη έκπληξη.
Ο κόσμος αδυνατεί πλέον να παραμείνει στην άκρη. Μετά τις δολοφονίες, μετά τις απειλές, ήρθε κι αυτό. Πολλές γυναίκες, φοβούνται -πια- ακόμη και να περπατήσουν μόνες τους στο δρόμο. Δεν είναι υπερβολή, είναι πραγματικότητα! Κι όλα αυτά, το 2022! Κάπως έτσι λοιπόν, η οργή περισσεύει. Τα στόματα ανοίγουν, όσοι γνωρίζουν μιλούν και καταγγέλουν. Δόθηκαν μάχες για να καταφέρουν οι γυναίκες να κατακτήσουν μία ισχυρή θέση στην κοινωνία, για να βρεθούν σε σημαντικές θέσεις, να αναλάβουν ηγετικούς ρόλους και να επιβάλλουν τη δική τους πραγματικότητα. Και τελικά; Οι ευχές κι οι… ελπίδες, δεν έχουν νόημα πια. Τώρα, πρέπει -περισσότερο από ποτέ- να υπάρξει μία τεράστια κινητοποίηση προκειμένου καμία γυναίκα να μην κινδυνεύσει ποτέ ξανά. Ο σεξισμός, οι επιθέσεις, οι βιασμοί κι όλα τα υπόλοιπα, δεν έχουν θέση στην κοινωνία μας κι όταν το καταλάβουν όλοι αυτό, ίσως να είναι όλα λίγο καλύτερα.
Η βία δε γίνεται να γεννάει βία
Για να αλλάξουμε όλοι μας πραγματικά σελίδα και να πούμε ένα ουσιαστικό αντίο σε όλα αυτά, πρέπει πρώτα να κάνουμε τη δική μας αυτοκριτική. Να αντιληφθούμε ότι η βία, δε γίνεται να γεννάει βία. Ότι δίπλα στο σκοτάδι, πρέπει να πέφτει φως. Τα social media είναι ένα τεράστιο εργαλείο κι ένα όπλο, που ίσως μερικοί να το είχαν υποτιμήσει. Δεν είναι είναι τυχαίο ότι μέσα από αυτά γίνονται μεγάλες αποκαλύψεις και βρίσκουν πολλά θύματα πεδίο για να μιλήσουν, καταγγέλλοντας τους θύτες. Όμως, είναι γεγονός ότι σε αυτά συναντά κανείς και πολύ μίσος.
Στο bullying, δεν απαντάς με bullying και τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης κατακλύζονται από τέτοιου είδους σχόλια. Αν επικρατήσει το σκοτάδι, δε θα έρθει ποτέ η αλλαγή της σελίδας όμως. Τώρα είναι η ώρα να μιλήσουν όλα τα θύματα, όλες οι γυναίκες και φυσικά κι οι άνδρες, που βιώνουν καταστάσεις που δε θα έπρεπε να ζει κανείς. Είναι η στιγμή που πρέπει να διηγηθούν τις ιστορίες τους χωρίς φόβο και να υποδείξουν τους θύτες. Αν επικρατήσουν τα οργισμένα σχόλια, οι ευχές κι οι κατάρες, δε θα κερδίσει κανείς τίποτα. Αν έφτασε η ώρα να αλλάξει κάτι, ας προσπαθήσουμε όλοι μαζί. Τα social media έχουν μία τεράστια δυναμική, αλλά σε αυτή την περίπτωση, πρέπει να τα αξιοποιήσουμε όλοι σωστά, αλλιώς, χάνουν την αξία τους.
Τελικά υπάρχει γυναικεία αλληλεγγύη;
Μετά από όλα όσα έχουν γίνει μέσα στον τελευταίο χρόνο, μετά από όλα όσα έχουμε βιώσει σαν ελληνική κοινωνία, υπάρχουν ακόμη γυναίκες που μέσα από ειρωνικά σχόλια, μέσα ακόμη κι από ψέματα, επιχειρούν να «χτυπήσουν» τα θύματα, επειδή πολύ απλά δεν τα πιστεύουν. Τα hate σχόλια συνεχώς πολλαπλασιάζονται και πραγματικά απορώ, αν προκύπτει όλο αυτό το μίσος από γυναίκες, τότε ποια αντιμετώπιση περιμένουμε να έχουμε όλες μας από το αντίθετο φύλο; Πώς γίνεται να μη στηρίζουμε η μία την άλλη; Να μην ακούμε τις ιστορίες, τα βιώματα των άλλων γυναικών; Η ζωή είναι γεμάτη από εκπλήξεις, δυσάρεστες κι ευχάριστες και κανείς δε γνωρίζει τι θα του συμβεί την επόμενη ημέρα, την επόμενη ώρα.
Κανείς δεν ξέρει αν θα βρεθεί στη θέση του θύματος, από τη μία στιγμή στην άλλη. Και τότε; Τότε τι θα συμβεί; Όλο αυτό το σκοτάδι, το μίσος, η ειρωνία θα προκαλέσουν ξανά πόνο, θα δημιουργήσουν ξανά αυτό το αίσθημα του φόβου, που συχνά λειτουργεί ανασταλτικά για το πρόσωπο, το οποίο έχει δεχθεί μία επίθεση και το αποτρέπουν να μιλήσει. Τώρα είναι η ώρα -λοιπόν- να ακούσουμε η μία την άλλη, να ανοίξουμε τα μάτια και τα αυτιά μας και να δεχτούμε την αλήθεια. Όλες κι όλοι, είμαστε εν δυνάμει θύματα κι ο μοναδικός τρόπος, για να μπει ένα τέλος σε αυτόν τον μαύρο κύκλο, είναι αυτός. Η αλλαγή θα έρθει από εμάς, μέσα από τη δική μας προσπάθεια κι αν πράγματι υπάρχει ακόμη αυτή η πολυπόθητη, γυναικεία αλληλεγγύη, ήρθε η ώρα να το δείξουμε στην πράξη...
Κι αν βρεθούμε στη θέση του θύματος;
Οι κακοποιητικές σχέσεις, οι δολοφονίες, οι βιασμοί και πολλά-πολλά άλλα, δυστυχώς έχουν μπει στη ζωή μας τα τελευταία χρόνια και βρίσκονται σταθερά στην πρώτη γραμμή της επικαιρότητας. Εκτός από αυτά -όμως- υπάρχουν δεκάδες γυναίκες, που δέχονται συνεχώς απειλές κι εκβιασμούς από πρώην «συντρόφους» τους, που με το έτσι θέλω, αποφάσισαν να αλλάξουν τη ζωή τους και να εξαντλήσουν όλα τα άγρια ένστικτά τους σε αυτές. Κι αν βρεθούμε εμείς σε αυτή τη θέση, πώς πρέπει να αντιδράσουμε; Τα λόγια του γνωστού σκηνοθέτη, Σωτήρη Τσαφούλια έμειναν χαραγμένα στο μυαλό μου, γιατί αποτυπώνουν με τον καλύτερο τρόπο αυτό που πρέπει να γίνει.
«Εγώ τους έκανα μία συζήτηση με τις κόρες μου κι είπα ότι μπορεί, αύριο, μεθαύριο, να πέσεις στην παγίδα, όλοι έχουμε πέσει κι ενώ βρίσκεσαι σε μια πολύ προσωπική στιγμή με το αγόρι σου, αυτός να έχει βάλει ένα κινητό κάτω από ένα μαξιλάρι ή σε μια τσάντα που έχει μια τρύπα και να το μαγνητοσκοπήσει και να το βγάλει. Κοίταξε μην πας και μου πηδήξεις από κανένα μπαλκόνι. Δεν έγινε και τίποτα. Δεν κάνεις κάτι που δεν κάνουν άλλα επτά δισεκατομμύρια άτομα σε όλο τον πλανήτη. Απλά εσένα θα το δούμε εκείνη την ώρα, θα είσαι προσεκτική την επόμενη. Κοίτα μη μου κάνεις καμία ανοησία και με στείλεις φυλακή». Ένας σύγχρονος πατέρας, μίλησε με πολύ απλά λόγια στις κόρες του και τους είπε όλη την αλήθεια. Η ντροπή δεν σκεπάζει τα θύματα, αλλά τους θύτες. Γι' αυτό και καμία γυναίκα που έχει υποστεί οποιαδήποτε μορφή κακοποίησης -σωματικής ή συναισθηματικής- δεν πρέπει να σιωπήσει. Κι αν έχετε βρεθεί κι εσείς σε αυτή τη θέση, τώρα είναι η ώρα να μιλήσετε, γιατί υπάρχουν άνθρωποι που θα σας ακούσουν. Η σιωπή δε θα βοηθήσει, μόνο εγκλωβίζει. Ας βάλουμε ένα τέλος σε όλα αυτά, μήπως και μπορέσουμε να προχωρήσουμε.
Μακάρι -πραγματικά- να μη χρειαστεί να μιλήσουμε ποτέ ξανά για δολοφονίες, για βιασμούς, για απειλές. Για να συμβεί αυτό όμως, θα χρειαστεί μεγάλη προσπάθεια κι αγώνας. Η ζωή κάνει κύκλους κι η αλήθεια έρχεται στο φως. Κανείς και καμία, δεν πρέπει να φοβάται. Ας είναι αυτή είναι η αρχή για κάτι σπουδαίο κι ας δικαιωθούν όλες εκείνες οι γυναίκες που υποφέρουν. Η κοινωνία μας προοδεύει κι ήρθε η ώρα, να το δούμε και στην πράξη αυτό...
