Από πολύ μικρός είχε μια έλξη προς τον χώρο, χωρίς όμως να το αντιλαμβάνεται συνειδητά. Η ζωγραφική ήταν ένα καθημερινό μέσο για να δημιουργεί μικρούς, δικούς του κόσμους. Η αισθητική ξεκίνησε να το απασχολεί μεγαλώνοντας, αλλά χωρίς να τη σκέφτεται ως κάτι ξεχωριστό — ήταν απλώς μέρος της ζωής του. Μέσα από την αναζήτηση και την εξερεύνηση διαφορετικών πεδίων, συνειδητοποίησε ότι αυτό που πραγματικά τον εκφράζει είναι ο σχεδιασμός — οτιδήποτε σχεδιάζεται και μπορεί να αφηγηθεί μια ιστορία. Οτιδήποτε σχεδιάζεται και έχει κάποιο λόγο να υπάρχει. Όταν ξεκίνησε τις σπουδές του, το επιβεβαίωσε απόλυτα: ο χώρος, τα αντικείμενα, οι εμπειρίες μπορούν να δημιουργούν στιγμές, να μεταμορφώνουν και να γεννούν συναισθήματα.

Έχοντας δημιουργήσει το creative αρχιτεκτονικό studio Trail Practice ποιο θεωρείς ότι είναι το πιο δυνατό σου σημείο και ποιο το πιο challenging; 

Το πιο δυνατό μου σημείο είναι ότι μέσα από τον σχεδιασμό αναζητώ ένα σύστημα που θα αφηγηθεί κάτι. Θα συμμετέχει στην διαμόρφωση μιας κατάστασης. Ο στόχος βέβαια είναι ο χώρος ή το αντικείμενο που δημιουργώ να αποκτά χαρακτήρα και να συνδέεται με τον άνθρωπο που θα το βιώσει. Η μεγαλύτερη πρόκληση είναι να καταφέρω να δημιουργήσω ένα μοντέλο που να αλληλεπιδρά με όποια οντότητα το περιβάλλει, είτε είναι ο χρήστης, η φύση ή το κοινωνικό και πολιτισμικό πλαίσιο.

Ποια είναι τα highlights της πορείας σου; 

Μια από τις σημαντικότερες στιγμές της πορείας μου ήταν η αρχή της συνεργασίας μου με την Korres. Η αίσθηση ότι βρέθηκα σε μια «παιδική χαρά» ήταν μοναδική, καθώς συνειδητοποιούσα ότι υπάρχει λόγος να σχεδιάζονται τα πάντα. Αυτό αποτέλεσε μεγάλο κίνητρο για μένα. Επίσης, εξίσου καθοριστικής σημασίας ήταν η στιγμή της δημιουργίας του Nolan. Ήταν το πρώτο εστιατόριο που σχεδιάσαμε και είχαμε την ευκαιρία να αναβιώσουμε την τεχνική του μωσαϊκού με έναν από τους ελάχιστους μάστορες της τότε αγοράς.

Με ποιον τρόπο θεωρείς ότι η αρχιτεκτονική στην Ελλάδα έχει εξελιχθεί τα τελευταία χρόνια και τι έχει να ζηλέψει από τη διεθνή δημιουργικότητα;

Διαχρονικά, για την Ελλάδα, η αρχιτεκτονική έχει τεράστια σημασία. Θα μπορούσε να πει κανείς πως πρόκειται για ένα εξαγώγιμο προϊόν. Η εξέλιξη που παρατηρούμε σήμερα δεν αφορά μόνο τη σύλληψη ή την ποιότητα των έργων, αλλά και την ορατότητά τους. Πλέον, μέσα από τα σύγχρονα μέσα δικτύωσης, η ελληνική αρχιτεκτονική φτάνει γρηγορότερα και ευρύτερα στο διεθνές κοινό, δημιουργώντας νέες ευκαιρίες για διάλογο και συνεργασίες. Παράλληλα, υπάρχει μια σαφής στροφή του κοινού προς την αρχιτεκτονική. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι, είτε πρόκειται για ιδιώτες είτε για επιχειρήσεις, αντιλαμβάνονται την αξία του να εμπλέκουν σχεδιαστές στα έργα τους, αναγνωρίζοντας πως ο σχεδιασμός δεν αφορά μόνο την αισθητική, αλλά και την εμπειρία.

Δεν νιώθω ότι η ελληνική αρχιτεκτονική έχει να ζηλέψει κάτι από την διεθνή δημιουργικότητα τόσο, όσο από το τρόπο δουλειάς σε σχέση με την κουλτούρα συνεργασιών.

Σε πολλές περιπτώσεις, διεθνώς, βλέπουμε αρχιτέκτονες να συνεργάζονται μεταξύ τους ή με επαγγελματίες από άλλους κλάδους, δημιουργώντας έργα όπου προκύπτει σύνθεση διαφορετικών οπτικών. Συχνά, αυτές οι συνεργασίες οδηγούν σε απροσδόκητα και καινοτόμα αποτελέσματα, κάτι που θα είχε ενδιαφέρον να ενισχυθεί και στην ελληνική πραγματικότητα.

Υπάρχει κάτι που ονειρεύεσαι να πραγματοποιήσεις; Ποιο είναι το dream project σου;

Η σκέψη μου γυρίζει γύρω από την αναβίωση την τεχνικών, γύρω από την ανακύκλωση υλικών και συνολικά στο σχεδιασμό που εμπεριέχει την εμπειρία και τη διάδραση. Σε αυτή τη λογική ότι ονειρεύομαι έχει μέσα του την συνάντηση αυτών και αν έπρεπε να διαλέξω πως αυτό θα μεταφραζόταν σε ένα χώρο μπορεί να επέλεγα τον σχεδιασμό ενός σχολείου. Έχω στο μυαλό μου ότι θα είναι καθοριστικής σημασίας αν από μικρή ηλικία βρίσκονται τα παιδιά σε χώρους που τους δίνονται τέτοια ερεθίσματα.

Πώς διαχειρίζεσαι διαφορετικού τύπου projects που τρέχουν παράλληλα; Πόσο εύκολο είναι κάτι τέτοιο;

Αυτό μπορεί να είναι πρόκληση αλλά την ίδια στιγμή έχει και τεράστια γοητεία. Οι διαφορετικές ιδέες, οι διαφορετικές ανάγκες τα διαφορετικά υλικά δίνουν λύσεις που μπορούν να μετακυλήσουν από το ένα project στο άλλο, δημιουργώντας εκπλήξεις και απροσδόκητα αποτελέσματα. Σαφώς είναι απαραίτητο η ομάδα να είναι καλά κουρδισμένη ώστε να μπορεί να ανταπεξέλθει σε τέτοιες πολλαπλότητες και στην Trail Practice έχουμε την τύχη να συμβαίνει αυτό πραγματικά. Υποθέτω επίσης πως η αφοσίωση, ο σεβασμός και η οργάνωση σε κάθε project κάνουν τη διαχείριση των έργων εφικτή.

Πόσο διαφορετικά διαχειρίζεσαι την αρχιτεκτονική και το interior design; 

Δεν αντιμετωπίζουμε απαραίτητα την αρχιτεκτονική και το interior σαν κάτι διαφορετικό, αντιθέτως θα έλεγα ότι στην δική μας σφαίρα το αντιμετωπίζουμε συνήθως σαν ενιαίο σύνολο. Άλλωστε πιστεύουμε ότι αυτά τα δύο αλληλεπιδρούν και αλληλοτροφοδοτούνται συνεχώς. Ωστόσο, αυτό που έχει πραγματικό ενδιαφέρον για εμάς είναι η σχέση της αρχιτεκτονικής και του design με την τέχνη. Κάθε μας έργο είναι μια ευκαιρία να εξετάσουμε την αλληλεπίδραση μεταξύ χώρου και συναισθήματος, αλλά και πώς η αρχιτεκτονική μπορεί να λειτουργήσει ακόμα και ως μέσο εικαστικής έκφρασης. Δεν περιοριζόμαστε στη δημιουργία λειτουργικών χώρων, αλλά επιδιώκουμε να δημιουργήσουμε εμπειρίες που προκαλούν συναίσθημα.

Πρόσφατα σχεδιάσαμε ένα διαμέρισμα όπου ο «ήρωας» είναι μια ροζ γραμμή, η οποία βάζει τον χρήστη σε μια πλοήγηση. Χρησιμοποιώντας ένα ροζ μάρμαρο αρχικά για σοβατεπί, δημιουργήσαμε ένα σημείο αναφοράς που δεν είναι απλά λειτουργικό, αλλά προσφέρει και μια εικαστική διάσταση, ενσωματώνοντας το χρώμα και τη μορφή με μια νέα, πιο συνειδητοποιημένη αντίληψη του χώρου.

Δουλεύοντας στην Ελλάδα και στο εξωτερικό πόσο διαφορετική είναι η προσέγγισή σου και τι σου έχει διδάξει η εμπειρία σου;

Έχοντας ίσως και την βαρύτητα που φέρνει η ολοκλήρωση ενός έργου σε πόλεις όπως το Παρίσι και η Νέα Υόρκη από ένα μικρό γραφείο της Αθήνας νιώθω ότι οποιοδήποτε έργο, είτε στην Ελλάδα είτε στο εξωτερικό, είτε σε μια μεγάλη πόλη είτε στο πιο μικρό χωριό ενός νησιού προσαρμόζεται και επηρεάζεται από το περιβάλλον του - κάτι που θεωρώ απαραίτητο. Η επιρροή του περιβάλλοντα χώρου, όπου δημιουργείται το έργο είναι αυτό που συμβάλλει στο να ενσωματωθεί και να αναπτύξει την δική του ταυτότητα, δημιουργώντας ιδανικά έναν πρωτογενές αποτύπωμα.

Ποιοι είναι οι αρχιτέκτονες και οι designers που θεωρείς πρότυπα και ποιο είναι το μέλλον που βλέπεις στον τομέα σου;

Φυσικά, ανάμεσα στους αγαπημένους μου αρχιτέκτονες βρίσκονται ο Le Corbusier, ο Tadao Ando, ο Rem Koolhaas, ο Jean Nouvel, ενώ παρακολουθώ και τον Olafur Eliasson. Απο τους Έλληνες, εκτιμώ πολύ τον Κυριάκο Κρόκο, τον Κωνσταντινίδη και φυσικά τον Yiannis Xenakis, του οποίου η πολυδιάστατη προσέγγιση στην αρχιτεκτονική και τη μουσική με αιφνιδιάζει. Ανάμεσα στους designers, ξεχωρίζω τους Ronan και Erwan Bouroullec, τον Μιχάλη Αναστασιάδη, και με αγγίζει το έργο της Ελένης Βερναδάκη.

Εκτιμώ πολύ επίσης και θα έλεγα ότι με συγκινεί και με εμπνέει η έμφαση στην λεπτομέρεια στις δουλειές του Γιάννη Γκίκα. Θα μου άρεσε να δω αυτό το μέλλον να χαρακτηρίζεται από μια συνεχόμενη προσπάθεια περιορισμού σπατάλης. Είναι αναγκαίο πλέον να αναγνωρίσουμε τη σημασία του κενού χώρου όπως και την εκ νέου χρήση των χώρων και υλικών. Απαραίτητη προϋπόθεση σε όποιο συνδυασμό η ενσωμάτωση του περιβάλλοντος.

Ποιες είναι οι συνεργασίες σου που ξεχωρίζεις; 

Με γοητεύει πάντα η συνεργασία με του σιδεράδες, του ξυλουργούς, τους μαρμαράδες. Αν μπορούσα, θα ήθελα να ήμουν ένας από αυτούς. Το μέταλλο με μαγεύει και η επαφή με τα υλικά για μένα έχει ιδιαίτερη σημασία.

Έχεις σχεδιάσει ποτέ κάποιο αντικείμενο;

Έχω σχεδιάσει αρκετά αντικείμενα, και πάντα έχω τον ίδιο ενθουσιασμό με οτιδήποτε απαιτεί σχεδιασμό. Ωστόσο, ένα κομοδίνο που σχεδίασα την χρονιά που αποφοίτησα έπαιξε καθοριστικό ρόλο. Επιστρέφοντας από τη σχολή, ένα απόγευμα περνούσα πεζός από ένα βουλκανιζατέρ και πήρα ένα λάστιχο. Λίγες μέρες μετά, βίδωσα μια ξύλινη επιφάνεια στο πάνω και το κάτω μέρος του λάστιχου, και έπειτα πρόσθεσα τέσσερις ρόδες. Ο πρώτος άνθρωπος που το είδε σπίτι μου μού είπε: «Πιστεύω πρέπει να σε γνωρίσει ο Κορρές». Και πράγματι, λίγο καιρό μετά προσέγγισα την Korres γνωρίζοντας ότι έψαχναν άτομο με σχετικό background.

Ποια είναι τα επόμενα σου βήματα; 

Σίγουρα περιλαμβάνουν την αναβίωση τεχνικών, την ανακύκλωση υλικών και τη δημιουργία εμπειριών, όπως ανέφερα και παραπάνω. Γοητεύομαι από την ιδέα να μελετήσουμε θέματα κατοίκησης στην πόλη και τα νησιά, χρησιμοποιώντας πιο απλά μέσα και ένα αυθόρμητο και άμεσο λεξιλόγιο. Βρίσκομαι ήδη στην αρχή της καταγραφής των αρχιτεκτονικών εργαλείων που χρησιμοποιήθηκαν στην ζωή των Κυκλάδων, εστιάζοντας κυρίως στους βοσκότοπους. Καθοριστική σημασία για αυτό έχει ο τόπος και η καταγωγή μου. Παράλληλα, γοητεύομαι από την ιδέα μιας πιο εικαστικής αντιμετώπισης της αρχιτεκτονικής, στην οποία η υλικότητα και η φόρμα συμβάλλουν σε μια πιο ολοκληρωμένη βιωματική εμπειρία του χώρου. Και παραμένει μία επιθυμία βέβαια να δούμε πως όλα τα παραπάνω θα μεταφράσουν σε κάποια αντικείμενα.

Ελλάδα είναι...

Φως, Μάρμαρα, Θάλασσα.

Τα 3 βιβλία που αγαπάς...

• Ο ψεύτης παππούς - Αλκη Ζέη
• Ο υπνοβάτης - Μαργαρίτα Καραπάνου
• Το ποιος σκότωσε το πατέρα μου - Εντουάρντ Λούι

Κάτι που θα ήθελες να αλλάξει...

Η σκέψη μου πάει κατευθείαν σε θέματα σεβασμού και συμπερίληψης. Ορμώμενος κυρίως από απλά πράγματα, όπως η ασέβεια του να παρκάρει κάποιος πάνω στο πεζοδρόμιο. Είναι θέματα που πρέπει να μας αγγίζουν όλους νομίζω. Μόνο καλύτεροι μπορούμε να γίνουμε μέσα από αυτά.