Ζωγράφος, φωτογράφος, γλύπτης και ποιητής, ο Philip Tsiaras είναι ένας πολυσχιδής δημιουργός κι ένας διεθνώς αναγνωρισμένος εικαστικός καλλιτέχνης. Έλληνας της διασποράς, με καταγωγή από τα Γρεβενά και μία σχεδόν κινηματογραφική πορεία στη ζωή του, επέλεξε να ζει και να εργάζεται στην «πόλη που δεν κοιμάται ποτέ», τη Νέα Υόρκη. Με βάση το μοντέρνο στούντιό του στο Μανχάταν, ταξιδεύει σε όλο τον κόσμο, έχοντας διανθίσει την πολύχρονη πορεία του με σημαντικές διακρίσεις, βραβεύσεις και εκθέσεις σε όλο τον κόσμο. Γνωριζόμαστε σχεδόν δέκα χρόνια και όλο αυτόν τον καιρό δε σταματά να με εκπλήσσει με την ανεξάντλητη δημιουργικότητα, τη σχεδόν εφηβική του ορμή και τη δύναμη της καλλιτεχνικής του γραφής, στην οποία συναντιούνται με ανεπιτήδευτη ευκολία οι μοντέρνες πινελιές της ποπ αρτ, με ποιητικές και ιστορικές αναφορές από το μεσογειακό τοπίο και τη χώρα της καταγωγής του. Αυτός είναι ο Philip Tsiaras, γοητευτικά πολυδιάστατος, κοσμοπολίτης, δημιουργικά αστείρευτος. Αφορμή για τη νέα μας συνέντευξη η ατομική του έκθεση με επίκεντρο έργα από τη γνωστή σειρά ‘Dot Pop Portraits’, σε γκαλερί του Λονδίνου.
Ας ξεκινήσουμε την κουβέντα μας από την έκθεση. Έχει οριστεί η ημερομηνία εγκαινίων;
Ναι, στις 17 Νοέμβρη. Ήταν να κάνουμε εγκαίνια στις 14 του Νοέμβρη, ημέρα που γιορτάζει ο Άγιος Φίλιππος, αλλά τελικά δεν βόλεψε και τη μετακυλήσαμε. Η έκθεση αυτή ήταν να «ανοίξει» αρχικά τον μήνα Οκτώβριο αλλά τη μεταφέραμε για να διασφαλίσουμε, ότι θα υπάρξει επαρκής χρόνος μετά το καλοκαίρι, σε περίπτωση που ζήσουμε μία έξαρση της παραλλαγής Δέλτα του κορονοϊού. Θα φιλοξενηθεί στην καρδιά του Λονδίνου, σε έναν πολύ όμορφο χώρο της Varvara Roza Galleries, ιδιοκτήτρια της οποίας είναι μία ταλαντούχα και δραστήρια νεαρή έμπορος τέχνης με καταγωγή από τη Θεσσαλονίκη.
Ας μείνουμε προς το παρόν στην έκθεση και να μας μιλήσεις λίγο παραπάνω για την κεντρική της ιδέα, και τι θα δούνε οι επισκέπτες της.
Στην ουσία πρόκειται για μια μικρή αναδρομική με επίκεντρο τα πορτρέτα μου από τη σειρά «Dot Pop Portraits». Αποτελεί μια έρευνα των έργων μου που σχετίζονται με την τελεία και καλύπτει χρονικά περίπου 30 χρόνια εφαρμογής της συγκεκριμένες τεχνικής στους πίνακές μου. Θα περιλαμβάνει μία σειρά από νέα έργα με πορτρέτα διάσημων Άγγλων, όπως του Ουίνστον Τσάρτσιλ και του Πρίγκιπα Φιλίππου, παλαιότερους πίνακες με διάσημες προσωπικότητες, καθώς και πορτρέτα του Μεγάλου Αλεξάνδρου από την έκθεση που παρουσιάστηκε τον περασμένο Μάιο στην ΑΘήνα, στην Blender Gallery. Τν νέα έκθεση στο Λονδίνο θα συνοδέψει η έκδοση ενός πολυτελούς λευκώματος με τίτλο “The Super Dot”, το εξώφυλλο του οποίου αποτελεί έκπληξη! Τώρα, όσον αφορά τα πορτρέτα μου με τις τελείες, θα ήθελα να επισημάνω κάτι, που φαινομενικά, σε ένα πρώτο επίπεδο ανάγνωστης, δε γίνεται εύκολα αντιληπτό από τον θεατή. Ότι το κάθε ένα από αυτά τα πορτρέτα είναι φτιαγμένο από εκατομμύρια κουκκίδες! Πρόκειται δηλαδή για μία ιδιαίτερα χρονοβόρα και εντατική διαδικασία.
Αλήθεια, πώς προέκυψε εξαρχής η σχέση σου με το μοτίβο αυτό;
Αρχίζω να πιστεύω, ότι οι τελείες με επέλεξαν (γέλια), υπό την έννοια ότι εμφανίζονται και επανεμφανίζονται στη δουλειά μου, με τη μία ή την άλλη μορφή, για πάνω από 30 χρόνια. Είναι μια ενδιαφέρουσα ερώτηση. Επιλέγει ο καλλιτέχνης τα σημεία και τη θεματολογία του ή επιλέγονται κατά κάποιο τρόπο γι’ αυτόν από τις χιλιάδες εμπειρίες και τα βιώματα της ζωής, την οικογένεια, την εκπαίδευση, τους μέντορες, τα θέματα υγείας, την οικονομική κατάσταση, τις επιτυχίες, τις αποτυχίες, τους χαμένους έρωτες και τις ερωτικές επανασυνδέσεις; Ίσως πάλι απλά, ως βρεφος, να έκανες ένα μικρό χάος, αφήνοντας πιτσιλιές από χρώματα στο πάτωμα και η ντροπή ή η οπτική δύναμη αυτής της εικόνας, να παρέμεινε στο ασυνείδητό σου και κατά την ενηλικίωσή του. Είναι τελικά δύσκολο να απαντήσει κάποιος με ειλικρίνεια, τι τον έχει διαμορφώσει ως καλλιτέχνη. Αλλά το ταξίδι είναι αυτό που έχει σημασία. Τα υπόλοιπα ας τα αφήσουμε, ως πρόσφορο θέμα για συζήτηση, στους κριτικούς τέχνης.
Με ποια κριτήρια επιλέγεις τις διάσημες προσωπικότητες που απεικονίζεις στα πορτρέτα σου;
Στην αρχή το κριτήριο ήταν η εξουσία. Ήθελα να μπω στον ψυχισμό μερικών από τις πιο αμφιλεγόμενες προσωπικότητες της ιστορίας, έτσι ξεκίνησα με δικτάτορες, τον Μάο, τον Στάλιν κ.λπ., αλλά όταν έφτασα στον Χίτλερ, δεν ήθελα πλέον να βρίσκομαι στο μυαλό του. Στην πραγματικότητα, το μυαλό των μαζικών δολοφόνων δεν είναι και τόσο ενδιαφέρον. Απλώς ελέγχουν τους ανθρώπους μέσω της δύναμης και του δόγματός τους -δεν υπάρχει ποίηση σε αυτό. Τότε αποφάσισα να πάω προς την αντίθετη κατεύθυνση και να ζωγραφίσω χαρακτήρες και διασημότητες που όλοι αγαπούσαν. Έτσι, σκέφτηκα θρύλους του Χόλιγουντ, όπως τη Μέριλιν Μονρόε, μεγιστάνες του πλούτου, όπως τον Αριστοτέλη Ωνάση ή ακόμα και τον Στιβ Τζομπς, μεγάλους καλλιτέχνες, όπως τον Πικάσο, τον Νταλί, τον Γουόρχολ, μουσικούς, όπως τον Χέντριξ, τον Παβαρότι, τον Πρινς, πολιτικούς, όπως τον Τζον Κένεντι και τη σύζυγό του, Τζάκι Κένεντι, αλλά και σπουδαίους Έλληνες όπως τη Μαρία Κάλλας, την Ειρήνη Παππά, τον Φον Κάραγιαν και τη Νάνα Μούσχουρη.
Μερικές φορές η επιλογή είναι προσωπική, άλλες φορές είναι δημοκρατική. Για παράδειγμα, όσον αφορά τη νέα έκθεσή μου στο Λονδίνο, επέλεξα με τον εξής τρόπο. Σκέφτηκα να μπαίνω σε μία μια παμπ ή σ’ ένα εστιατόριο και να ρωτάω τους αγνώστους το εξής: "Αν ζούσατε σ’ ένα μικρό δωμάτιο και είχατε μόνο ένα πορτρέτο στον τοίχο να βλέπετε για πάντα, ποιον θα θέλατε να απεικονίζει;". Στην περίπτωση των Άγγλων, η απάντηση ήταν σχεδόν πάντα η ίδια, η βασίλισσα Ελισάβετ ή ο ΟυίνστονΤσώρτσιλ. Λοιπόν, έκανα και τους δύο! Παρεμπιπτόντως, στη συλλογή με τους Άγγλους έχουν προστεθεί ο Σιρ Πολ ΜακΚάρτνεϊ, ο Ντέβιντ Μπάουι, ο Φρέντι Μέρκιουρι και ο Πρίγκιπας Φίλιππος, αλλά αυτοί αποτελούν την προσωπική μου επιλογή. Στο τέλος, όλοι οι πίνακές μου συνθέτουν την «οικογένεια» πορτρέτων του Τσιάρα, που συνδέονται μεταξύ τους με το μοτίβο της τελείας.
Μιλήσέ μας λίγο για τη βράβευσή σου στα Who is Who International Awards 2021, διοργάνωση που πραγματοποιήθηκε πρόσφατα στην Αθήνα.
Ήταν μία πραγματικά μεγαλειώδη εκδήλωση, στη Λίμνη της Βουλιαγμένης, σε ένα εξαιρετικά επιβλητικό τοπίο. Φέτος ήταν η δεύτερη χρόνια που πραγματοποιήθηκε η βράβευση στην Ελλάδα, στις 30 Σεπτεμβρίου, με παραλήπτες πολύ ισχυρές διεθνώς προσωπικότητες. Το Gala dinner είχε τίτλο «Greece, a whole world!» και έγινε υπό την Αιγίδα των Υπουργείων Οικονομικών, Ανάπτυξης & Επενδύσεων, ουρισμού και του ΕΟΤ. Ανάμεσα στις διαπρεπείς προσωπικότητες ανδρών και γυναικών που βραβεύθηκαν φέτος ήταν ο ηθοποιός του Χόλιγουντ Billy Zane, η Αρχιδούκισσα της Αυστρίας, Πριγκίπισσα της Τοσκάνης και Πρόεδρος του Flame of Peace, Herta Margarete Habsburg-Lothringen, και η Πριγκίπισσα του Κουβέιτ και Πρόεδρος του Intisar Foundation H. Sheikha Intisar Salem Al Ali AlSabah. Καλή «παρέα», ε;
Αυτή είναι η δεύτερη βράβευσή μου μέσα σε έναν χρόνο, καθώς πέρσι τον Φεβρουάριο βραβεύτηκα από το Υπουργείο Εξωτερικών της Ελλάδας. Ξέρεις, όταν είσαι νεότερος, το κοινό θέλει να σε αγαπά, όταν είσαι μεγαλύτερος, να σε βραβεύει. Νομίζω, ότι προτιμώ το πρώτο, αν και δέχομαι το δεύτερο με ευγνωμοσύνη!
Είσαι ένας πολυδιάστατος καλλιτέχνης, ζωγράφος, φωτογράφος και γλύπτης. Πώς θα περιέγραφες την καλλιτεχνική σου φιλοσοφία; Και ποιο υπόγειο νήμα ενώνει τα όσα διαφορετικά κάνεις μεταξύ τους;
Δε νομίζω ότι ο καλλιτέχνης ξεκινά με μία φιλοσοφία, αυτή καθ’ αυτή. Αυτή η διδακτική προσέγγιση συνήθως δημιουργεί ένα βαρετό και προφανές αποτέλεσμα. Τίποτα δεν είναι χειρότερο από το να αφιερώνει ο καλλιτέχνης περισσότερο χρόνο στην εξήγηση του έργου του, παρά στο να δημιουργεί. Πιστεύω ότι η φιλοσοφία του συνολικού έργου ενός καλλιτέχνη εξελίσσεται καθώς ο ίδιος εξερευνά τις περιοχές του ανεξήγητου. Αυτό σημαίνει ότι, όσο πιο βαθιά διεισδύει κάποιος σε μία άγνωστη περιοχή, τόσο μεγαλύτερη είναι και η πιθανότητα να συμβεί κάτι «μαγικό». Υπάρχουν πειραματισμοί που είναι φυσιολογικοί και παράλογοι ταυτόχρονα. Ο καλλιτέχνης, όπως και ο επιστήμονας, εξερευνά στο «εργαστήριο» του μυαλού του κατευθύνσεις που συχνά μπορεί να πάνε στραβά, με αποτέλεσμα -αν είναι τυχερός- να ανακαλύψει... υπέροχα λάθη. Όπως η πενικιλίνη, ο κυβισμός, ο ιμπρεσιονισμός, η σακχαρίνη, ο φουτουρισμός, η ακτινογραφία, ο σουρεαλισμός, το LSD!
Ποιο πιστεύεις ότι είναι το πιο ελληνικό στοιχείο στον χαρακτήρα σου που έχεις διατηρήσει μέχρι σήμερα, παρ’ όλο που γεννήθηκες και ζεις στην Αμερική;
Σε αντίθεση με τον άγγλο πρωταγωνιστή, Sir Walter Raleigh, ο οποίος έριξε την κάπα του στη λάσπη για να μη λερωθούν τα παπούτσια της βασίλισσάς του, καθώς αυτή έβγαινε από την άμαξα, ο έλληνας πρωταγωνιστής δεν το κάνει αυτό. Ο έλληνας ήρωας, αντιθέτως, είναι πονηρός και έξυπνος, όπως περιγράφει ο Όμηρος τον Οδυσσέα. Ο πολυμήχανος χαρακτήρας του τού επέτρεψε να ξεγελάσει και να τυφλώσει τους Κύκλωπες. Ο Οδυσσέας είναι ρεαλιστής και καταλαβαίνει, ότι η βασίλισσα είναι κακομαθημένη και υπερβολικά προνομιακή και δεν αξίζει να πατήσει την όμορφη, βελούδινη κάπα του. Τι νόημα θα είχε αυτό; Νομίζω, ότι παίρνω το μέρος του Οδυσσέα. Μια τέτοια συμπεριφορά είναι στο αίμα μας, όπου κι αν γεννηθούμε.
Και κάτι ακόμη: τελικά η βασίλισσα Ελισάβετ εκτέλεσε τον Sir Walter Raleigh για προδοσία, δέκα χρόνια αργότερα. Κρίμα, τόσο για τον ιπποτισμό, όσο και για την όμορφη κάπα του!
Info: Η νέα ατομική έκθεση του Philip Tsiaras (8 Duke street Mayfair, London) εγκαινιάζεται στις 17 Νοεμβρίου και αποτελεί μία συνεργασία των Blender Gallery και Varvara Rosa Galleries. Την έκθεση θα συνοδέψει η έκδοση του λευκώματος "Philip Tsiaras: The SUPERDOT", από τις εκδόσεις Key Books.
