Πίνακας του Ιταλού ζωγράφου Caravaggio, που κάποτε θεωρήθηκε λανθασμένα ότι άνηκε σε άλλον καλλιτέχνη, αποκαλύφθηκε στο Μουσείο Prado της Μαδρίτης. Ζωγραφισμένος μεταξύ 1605 και 1609, ο σκοτεινός, ατμοσφαιρικός καμβάς απεικονίζει έναν ματωμένο Ιησού που φοράει ένα ακάνθινο στεφάνι, με τα χέρια δεμένα, καθώς παρουσιάζεται στο πλήθος από τον Πόντιο Πιλάτο λίγο πριν από τη σταύρωσή του.

«Ο πίνακας είναι ένα από τα περίπου 60 γνωστά έργα του Caravaggio που υπάρχουν, και ως εκ τούτου ένα από τα πιο πολύτιμα παλιά έργα τέχνης στον κόσμο», αναφέρει το δελτίο τύπου από το μουσείο που δημοσιεύθηκε τη Δευτέρα. Το 2021, ένας οίκος δημοπρασιών της Μαδρίτης επρόκειτο να πουλήσει τον πίνακα με τιμή 1.500 ευρώ (1.800 δολάρια εκείνη την εποχή), αποδίδοντάς τον λανθασμένα σε έναν καλλιτέχνη από τον κύκλο του Ισπανού ζωγράφου του 17ου αιώνα Jose de Ribera. Ωστόσο, λίγες ώρες πριν από τη δημοπρασία, το Υπουργείο Πολιτισμού ανέβαλε την πώληση λόγω ανησυχιών ότι στην πραγματικότητα ζωγραφίστηκε από τον Michelangelo Merisi da Caravaggio, του οποίου τα έργα αξίζουν εκατομμύρια. Η παρέμβαση της τελευταίας στιγμής ήρθε αφού το Prado δήλωσε ότι είχε «επαρκή έγγραφα και στιλιστικά στοιχεία» για να υποδείξει ότι ο καμβάς άνηκε στον Caravaggio.

Ο καλλιτέχνης, ο οποίος έζησε μια βίαιη και χαοτική ζωή, πρωτοστάτησε στην μπαρόκ ζωγραφική γνωστή ως chiaroscuro, στην οποία το φως και η σκιά αντιπαραβάλλονται έντονα. Η εμφάνιση του πίνακα είναι «εξαιρετικά σημαντική για την ιστορία της τέχνης», επειδή «κανένα νέο έργο του Caravaggio δεν είχε εντοπιστεί για περισσότερα από 45 χρόνια», εξήγησε ο David Garcia Cueto, ο οποίος είναι υπεύθυνος για τους ιταλικούς πίνακες στο Prado. Ειδικοί που έχουν μελετήσει την ιστορία του Ιταλού ζωγράφου σημειώνουν ότι αυτό το λάδι σε καμβά έγινε μέρος της ιδιωτικής συλλογής του βασιλιά της Ισπανίας Φελίπε IV στα μέσα του 17ου αιώνα πριν εκτεθεί στην κατοικία του γιου του, Καρόλου Β'. 

Στη συνέχεια, κληροδοτήθηκε στη Βασιλική Ακαδημία Καλών Τεχνών του Σαν Φερνάντο κοντά στην κεντρική Puerta del Sol της Μαδρίτης πριν περάσει στον Ισπανό διπλωμάτη και αργότερα πρωθυπουργό Εβαρίστο Πέρεθ ντε Κάστρο το 1823. Όταν πέθανε, πέρασε στους απογόνους του, εξαφανίστηκε για σχεδόν δύο αιώνες και επανεμφανίστηκε τον Απρίλιο του 2021.

Η μοναδικότητα του πίνακα

Oι ιστορικοί τέχνης χρησιμοποιούν διάφορες μεθόδους για να καθορίσουν τη νομιμότητα ενός έργου τέχνης, συμπεριλαμβανομένης της εγκληματολογικής εξέτασης του καμβά και του χρώματος για να καθορίσουν την ηλικία του, τα στυλ της εποχής στην οποία δημιουργήθηκε και τις τεχνικές των καλλιτεχνών ή των μαθητών τους. Ένας εμπειρογνώμονας που συμμετείχε στη διαδικασία πιστοποίησης ήταν η Maria Cristina Terzaghi, καθηγήτρια ιστορίας της τέχνης από το Πανεπιστήμιο Roma Tre της Ιταλίας, η οποία δήλωσε ότι ο καμβάς υποβλήθηκε σε «ακτινογραφικές» τεχνικές και «σχολαστική εξέταση». Για εκείνη, τα στοιχεία που αποδεικνύουν την αυθεντικότητα του πίνακα ήταν άφθονα: Από «το κεφάλι του Χριστού» μέχρι τη λάμψη του κορμού του, το χρώμα του μανδύα του και «την τρισδιάστατη φύση των τριών μορφών, οι οποίες αντισταθμίζονται σε μια μετάβαση που είναι σχεδόν κινηματογραφική».

Info: Ο πίνακας θα εκτίθεται μέχρι τον Οκτώβριο σε μια ειδική μοναδική έκθεση μετά από συμφωνία με τον νέο ιδιοκτήτη του, που πιστεύεται ότι είναι Βρετανός υπήκοος που ζει στην Ισπανία. Έπειτα, θα μεταφερθεί στη μόνιμη συλλογή του Prado για άλλους τέσσερις μήνες.