Το On Entropy είναι το εργαστήριο μαρμάρου που ιδρύσαν το 2011 σε Αθήνα και Λονδίνο οι αδελφές Ζωή και Νίκη Μοσκόφογλου, με στόχο να πειραματιστούν με το αρχετυπικό υλικό ‒η οικογένειά τους έχει σχέση μαζί του‒ και την εντροπία του. Η πολυπλοκότητα των γλυπτικών δημιουργιών τους εξελίσσει τις διαχρονικές ιδιότητες του μαρμάρου με έναν ευφάνταστο τρόπο που συγκινεί και αγγίζει ευαίσθητες χορδές.
Πως ξεκίνησε η σχέση σας με το μάρμαρο και πώς αυτή εξελίχθηκε με τον καιρό; Ήρθαμε σε επαφή με το υλικό από πολύ μικρή ηλικία μέσα από την οικογενειακή επιχείρηση, που κλείνει τώρα 40 χρόνια. Στην αρχή, το γνωρίσαμε ως ένα ευγενές υλικό. Μάθαμε από νωρίς τις υφές του, τα χρώματα, ακόμα και τη μυρωδιά του. Μέσα από το studio On Entropy, η σχέση αυτή εξελίχθηκε πέρα από την υλικότητα. Τα τελευταία 15 χρόνια, κινούμαστε στα όρια της γλυπτικής, του design και της αρχιτεκτονικής. Έτσι, διαμορφώσαμε μια συγκεκριμένη και προσωπική μεθοδολογία γύρω από τον σχεδιασμό αλλά και την κατασκευή. Αυτή συνοψίζεται στη φράση: “Design for the mind and the senses”. Για εμάς, το μάρμαρο δεν είναι απλώς μια πρώτη ύλη, αλλά μια χωρική και βιωματική οντότητα.
Αν και το μάρμαρο είναι στιβαρό υλικό, στα έργα σας αποκτά φίνα υλικότητα και μια σύγχρονη, ανάλαφρη διάσταση. Πώς το επιτυγχάνετε αυτό; Στην καρδιά του στούντιό μας βρίσκεται ακριβώς αυτό: η μεταμόρφωση του μαρμάρου. Πώς κάτι βαρύ, κρύο, άκαμπτο, μπορεί να γίνει ανάλαφρο, αιθέριο και σχεδόν εύπλαστο. Για να το καταφέρουμε αυτό, έχουμε μια αισθητηριακή προσέγγιση στον σχεδιασμό μας. Η μορφή για εμάς δεν είναι αυτοσκοπός. Προκύπτει από το βίωμα και την επιθυμία μας να δημιουργήσουμε κάποια αλληλεπίδραση μεταξύ αντικειμένου, περιβάλλοντος και χρήστη. Η γλυπτική, λοιπόν, δεν είναι στιλ, αλλά ο τρόπος για να εκφράσουμε τη βαθύτερη σχέση μας με το μάρμαρο. Στη κατασκευή, δουλεύουμε πολύ στενά με το υλικό και τους μαρμαρογλύπτες σε ειδικές τεχνικές επεξεργασίας. Έτσι, αρχίζει να αποκαλύπτεται μια άλλη φύση του μαρμάρου που βρίσκουμε πως έχει πολύ ενδιαφέρον.
Η δημιουργική σας εξέλιξη είναι εμφανής. Ποιες είναι οι τελευταίες σας κατακτήσεις; Πρόσφατα, ξεκινήσαμε τη συνεργασία μας με την Gallery Philia, μια σημαντική γκαλερί για collectible design σε παγκόσμια εμβέλεια. Ολοκληρώσαμε μια σειρά από έπιπλα και φωτιστικά για το Μandarin Oriental στο Costa Navarino, ενώ παράλληλα οργανώναμε το “A Future for the Past”, ένα project για τη διάδοση της τηνιακής μαρμαροτεχνίας στον διεθνή χώρο της Τέχνης και του design.
Παράλληλα, με αυτές τις δυναμικές συνεργασίες, το γεγονός ότι το στούντιο μας διατηρεί την αυτονομία του και εγκαθιδρύεται ως “marble design & maker specialist”, δημιουργεί πιο άμεση σχέση με το κοινό, που μπορεί να έρθει σε επαφή με εμάς και να υλοποιήσει άμεσα το έργο που επιθυμεί.
Ποιες συνεργασίες ή έργα ήταν καθοριστικά στην πορεία σας; Σίγουρα η συμμετοχή μας στην πρώτη London Design Biennale με θέμα “Utopia by Design”, όπου εκπροσωπήσαμε την Ελλάδα. Ήταν το 2016, και πέσαμε στα βαθιά. Έτσι, προέκυψε η συνεργασία μας με την Galleria Rossana Orlandi, που ήταν η αρχή της σχέσης μας με την design scene του Μιλάνου, ένα δίκτυο ανθρώπων και σχέσεων, η αξία του οποίου επεκτείνεται σαφώς πιο μακριά από το design. Πρόσφατα, η συνεργασία με την επιμελήτρια Maria Cristina Didero του Design Miami και της Wallpaper άνοιξε νέους ορίζοντες και συνεχίζει να εξελίσσεται.
Τι αποκομίσατε από την πρόσφατη συμμετοχή σας στη Milan Design Week; Ήταν μια σημαντική στιγμή για εμάς. Παρουσιάσαμε στο ιστορικό κέντρο 5VIE τη νέα συλλογή μας, “Holy Luz”, μια σειρά από έπιπλα και φωτιστικά με θέμα το μανιτάρι και τις υφές του. Η συλλογή έλαβε πολύ θετική ανταπόκριση και επιβεβαίωσε πως υπάρχει ενδιαφέρον σε σχεδιαστικές προσεγγίσεις που ενώνουν την ύλη με το βίωμα. Το κοινό ενδιαφέρεται πλέον όχι μόνο για την αισθητική, αλλά για το πώς ένα αντικείμενο αλληλοεπιδρά με τον χώρο και τον χρήστη, για τη γλυπτική του υπόσταση και άλλα.
Για την Ελλάδα, το υλικό του μαρμάρου είναι βγαλμένο από τα σπάργανά της. Τι συναισθηματική αξία έχει το έργο σας και πώς το αντιμετωπίζει το κοινό; Το μάρμαρο κουβαλά μέσα του εκατομμύρια χρόνια Ιστορίας και μεταμόρφωσης. Πράγματι, όπως είπαμε, το γνωρίσαμε ως υλικό μέσα από την οικογενειακή μας επιχείρηση στην Ελλάδα. Ήταν, όμως, όταν βρεθήκαμε μακριά από την πατρίδα μας που αποφασίσαμε να εμβαθύνουμε ουσιαστικά στις πρακτικές που το περιβάλλουν. Εκεί, το αντικρίσαμε ίσως αρχικά με μια αίσθηση νοσταλγίας, αλλά ταυτόχρονα με μια δυναμική ματιά στο πώς μπορεί να αποκτήσει νέο νόημα. Ξεκινήσαμε με καινοτόμες εφαρμογές, κυρίως σε φωτιστικά, και με συμμετοχές σε εκθέσεις που ανέδειξαν τη σύνδεση της Ελλάδας με το μάρμαρο, όπως το “100% Design” στο Λονδίνο και η London Design Biennale. Σήμερα, νιώθουμε πως έχουμε συμβάλει ενεργά στη διάδοση της αντίληψης ότι η Ελλάδα μπορεί να αποτελεί έναν σύγχρονο πόλο δημιουργίας και πρωτοβουλιών γύρω από αυτό το υλικό. Σε πιο προσωπικό και εσωτερικό επίπεδο, η σχέση μας με το μάρμαρο μάς συνδέει με τη γη, με την Ελλάδα, αλλά και με τους ανθρώπους που έρχονται σε επαφή με τα έργα μας. Μέσα από το φως, τη θερμοκρασία και την υφή του, το μάρμαρο λειτουργεί ως φορέας εμπειρίας και αισθητηριακής επικοινωνίας.
Τι ακολουθεί και ποιο είναι το μεγαλύτερο όνειρό σας; Στα άμεσα πλάνα είναι η ολοκλήρωση του νέου χώρου μας, ένα design & makers εργαστήρι στην Αθήνα, καθώς και η παρουσίαση της συλλογής μανιταριών “Holy Luz” στην Ελλάδα. Αυτό που μας εμπνέει και έχει γίνει σκοπός μας είναι η σύνδεση με ανθρώπους που έχουν ανοιχτή καρδιά. Ανθρώπους που βλέπουν την Τέχνη ως έναν ζωντανό διάλογο μέσα από τον οποίο ο καθένας εξελίσσεται. Ένα από τα μεγάλα μας όνειρα είναι να σχεδιάσουμε για την Iris Van Herpen ή να συνεργαστούμε με το αρχιτεκτονικό γραφείο του David Chipperfield, όσο και για δημόσιους χώρους. Το μεγαλύτερό μας όνειρο, όμως, είναι να εξερευνήσουμε νέους τρόπους συνδυασμού του μαρμάρου με άλλες μορφές Τέχνης, όπως η μουσική, ο χορός και ο κινηματογράφος.
Κεντρική Φωτογραφία: Ζωή και Νίκη Μοσκόφογλου
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΝΙΚΟΣ ΜΑΣΤΟΡAΣ
