Μια αίθουσα, η οποία ξεχωρίζει από ακτινοβολία. Ένα γοητευτικό παιχνίδι ανάμεσα στο σκοτάδι και τη λάμψη, που μας καλεί σε εξερεύνηση. Καλλιτεχνικά "θαύματα" μας ταξιδεύουν πίσω στον χρόνο και την "Χρυσή Ελλάδα". Αριστοκρατική, έτσι όπως οι δημιουργοί τους την είχαν οραματιστεί. Μπορεί να μην ήταν Έλληνες, αλλά γνώριζαν άρτια τι σημαίνει ενσυναίσθηση, διαρκής αγώνας και αφοσίωση στην πατρίδα. Παρατηρώντας την διαχρονική έκθεση «Θησαυροί Φιλελληνικής Ζωγραφικής» στον χώρο του Τελλογλείου Ιδρύματος Τεχνών, το στοιχείο που προσελκύει από την πρώτη στιγμή το ενδιαφέρον μας είναι αυτή η επιβλητικότητα. Μοιάζουν λες και οι πρωταγωνιστές τους πρόκειται να βγουν έξω από τον καμβά, θέλοντας να μας φιλοξενήσουν στη μακρινή εποχή τους. 

Μετά την αξιόλογη πορεία και παρουσίασή του στο Μουσείο Μπενάκη στην Αθήνα (03.11.2011- 30.01.2022), το exhibition έφτασε και στη Θεσσαλονίκη, με τα εγκαίνιά τoυ να έχουν προγραμματιστεί για την Πέμπτη 22 Σεπτεμβρίου 2022, στις 19:30, από την Υπουργό Πολιτισμού & Αθλητισμού κ. Λίνα Μενδώνη. Αποτελεί μια εκλεπτυσμένη και σπάνια συλλογή του Ιδρύματος Αντώνιος Ε. Κομνηνός, αποδίδοντας ειδικό φόρο τιμής προς τα 200 χρόνια από την ελληνική επανάσταση. Ρομαντικοί τοπιογράφοι και σημαντικοί Ευρωπαίοι εικαστικοί με καταγωγή από Γερμανία, Σουηδία, Δανία, Αγγλία και Γαλλία κατάφεραν να μεταλαμπαδεύσουν την βαθιά αγάπη τους για το ελληνικό πνεύμα. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι Ιταλοί L. Lipparini, C. Dell’Acqua, F. Agricola και οι Γερμανοί Peter von Hess, J.C. Perlberg, L. Lange, C. Rottmann. Μέσα σε αυτούς περιλαμβάνονται και Έλληνες ζωγράφοι, οι οποίοι μετασχημάτισαν τα Ευρωπαϊκά φιλελληνικά πρότυπα.

Πριν λίγη ώρα, στη συνέντευξη Τύπου της έκθεσης,  η ιστορικός τέχνης και επιμελήτρια των έργων,  Δρ. Φανή-Μαρία Τσιγκάκου, καθώς και η Γενική Γραμματέας του Διοικητικού Συμβουλίου του Ιδρύματος, Ελένη Μανακίδου, παρουσίασαν τα σημαντικά στοιχεία της συλλογής. 

Τον λόγο πήρε πρώτα η κ. Μανακίδου, αναφέροντας τις προηγούμενες δράσεις ίδιας θεματολογίας του Ιδρύματος, οι οποίες ξεκίνησαν το 2016, με επικρατέστερες την «Ο Ντελακρουά σκηνοθετεί το '21», η έκθεση «Λεωνίδας, Ναπολέων, Μπότσαρης», με συνεργασίες στην Ελλάδα και το εξωτερικό, που όπως η ίδια τόνισε υπήρξε "μια πολυεπίπεδη έκθεση, με πρωτότυπα έργα που ήρθαν από αυτές τις περιοχές και πλούσιο αρχειακό και εικαστικό περιεχόμενο", αλλά και το exhibition με τίτλο "Το 21 των συλλεκτών", σε συνεργασία με το Μουσείο Μπενάκη, με ευρωπαϊκή και διεθνή απήχηση. Η ίδια, στον επίλογό της, τόνισε χαρακτηριστικά: "Με τον καλύτερο δυνατό τρόπο θα ολοκληρωθεί αυτός ο πολύ μεγάλος κύκλος και η εξαιρετική δουλειά που έχει γίνει από τους συνεργάτες του Ιδρύματος για την Επανάσταση, τις συνέπειές της, τον απόηχό της, και θα φανεί αυτό και με τα έργα, που θα τα δει ο κόσμος σε λίγες ημέρες από τη συλλογή".

Η Δρ. Φανή - Μαρία Τσιγκάκου έκανε λόγο για την μεγάλη σημασία της συλλογής, αναφέροντας: "Το σημαντικό είναι ότι έδωσε την ευκαιρία σε συλλέκτες ιδιώτες εξαιρετικών έργων να θελήσουν να μοιραστούν τις συλλογές τους με το κοινό. Η συλλογή αυτή είναι μια συλλογή, που δεν είχε εμφανιστεί ποτέ. Εμφανίστηκε στο Μουσείο Μπενάκη, όμως εκεί είχαμε ένα μέρος της συλλογής". Η ίδια εξήγησε τους λόγους, για τους οποίους οι Φιλέλληνες καλλιτέχνες του 19ου αιώνα εμπνεύστηκαν από τους ανθρώπους της χώρας μας και τους συμπάθησαν, λέγοντας ότι αφορούσε την αρχαιολατρία, η φιλοπατρία και η θρησκεία.  

Είχαμε τη χαρά να παρακολουθήσουμε μια πολύ ενδιαφέρουσα ξενάγηση από την ίδια την κ. Τσιγκάκου, η οποία ξεκίνησε με την παρουσίαση των τοπίων, που όπως χαρακτηριστικά μας ανέφερε αποτελούσαν τους προάγγελους και εκφράζοντας μια νοσταλγία για έναν χαμένο παράδεισο με την επινόηση συγκεκριμένων σχημάτων. Χαρακτηριστικό τους γνώρισμα, όπως μας εξήγησε, είναι ότι οι ξένοι αυτοί καλλιτέχνες την μόνη Ελλάδα γνώριζαν μόνο την Αθήνα, λέγοντας χαρακτηριστικά: "Η Ακρόπολη και ο Παρθενώνας παριστάνονται μέσα σε ένα χρυσό σκηνικό, το οποίο παραπέμπει στον "χρυσό αιώνα". Η ίδια τόνισε το κεντρικό κριτήριο, με το οποίο είναι παραίτητο να εκτιμούμε ένα έργο, αναφέροντας: "Είναι σημαντικό να κρίνουμε ένα έργο τέχνης, σύμφωνα με την εποχή του, γιατί το σφάλμα που κάνουμε είναι ότι κρίνουμε τα έργα παλαιοτέρων εποχών με τα μάτια μας και τις γνώσεις μας, αυτό είναι τεράστιο λάθος".

Info: Αγίου Δημητρίου 159Α, Θεσσαλονίκη, Διάρκεια έκθεσης: 22.09.2022-29.01.2023., Ωράριο λειτουργίας εκθεσιακού: Τρίτη, Πέμπτη, Παρασκευή 9:00-14:00, Τετάρτη 9:00-14:00 & 17:00-21:00, Σάββατο & Κυριακή 10:00-18:00, Δευτέρα κλειστά.

Κεντρικές φωτογραφίες: Martinus-Christian-Wesseltoft Rørbye (1803–1848), «Η Περιοχή γύρω από τον Πύργο των Ανέμων», 1839, ελαιογραφία σε καμβά, 60 x 80 εκ. & Δρ. Φανή-Μαρία Τσιγκάκου