Φρέσκος αέρας, δροσερή ατμόσφαιρα γεμάτη από πολύχρωμα λουλούδια και χαριτωμένες φωνές παιδιών που παίζουν με ανεμελιά μεταμορφώνουν την γκρίζα πλευρά της πόλης σε μια φωτεινή όαση! Σήμερα γιορτάζουμε τα εθνικά πάρκα και όλους τους «πράσινους» θησαυρούς που χαρίζουν οξυγόνο στους έντονους ρυθμούς της αστικής μας καθημερινότητας. Η Ευρωπαϊκή Ημέρα Πάρκων διοργανώνεται από την Europarc, την Ομοσπονδία των Εθνικών Δρυμών και Πάρκων της Ευρώπης και γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 24 Μαΐου, καθώς τη συγκεκριμένη ημερομηνία του μακρινού 1909 δημιουργήθηκαν τα πρώτα εννιά εθνικά πάρκα στη Σουηδία.
Ένας πράσινος παράδεισος σε μορφή...«τσέπης»!
Ένα διαφορετικό παράδειγμα πάρκου που γνωρίζει πολύ καλά πως να αποτρέψει τα σημάδια της αστικής παραμέλησης και διαμορφώνει μια θετική ταυτότητα στο προφίλ μιας γειτονιάς, κυρίως, είναι αυτό του πάρκου τσέπης, ή αλλιώς "pocket park". Mε έκταση, η οποία σπάνια ξεπερνά τα 600 τ.μ., τα pocket parks αποτελούν μια ενδιαφέρουσα και σύγχρονη μεταμόρφωση πολλών σκουπιδότοπων που κυριαρχούν σε πυκνοκατοικημένες περιοχές των μεγαλουπόλεων. Ξεχωρίζουν για την μοναδική τους ικανότητα να αυξάνουν την αισθητική έλξη μιας συνοικίας, αλλά και να βελτιώνουν την ποιότητα ζωής των κατοίκων της.
Τα πρώτα πάρκα τσέπης εμφανίστηκαν στην Ευρώπη μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο. Καθώς οι πόλεις άρχισαν να ανακάμπτουν από την τεράστια φυσική ζημιά που προκλήθηκε από τον πόλεμο, με κυρίαρχους τους βομβαρδισμούς, η ανάγκη για φθηνές, εύκολες και μινιμαλιστικές λύσεις για την αποκατάσταση των αστικών τοπίων έγινε ακόμη πιο επιτακτική. Αυτοί οι περιορισμοί προώθησαν τη μετατροπή τοποθεσιών που είχαν υποστεί σοβαρές ζημιές σε μικρά δημόσια πάρκα που θα αντανακλούσαν την αρχική ταυτότητα της γειτονιάς σε καιρό ειρήνης. Τη δεκαετία του 1950, τα πρώτα πάρκα τσέπης εμφανίστηκαν στις Ηνωμένες Πολιτείες.
Έχοντας ως βασική επιρροή τον παραπάνω ευρωπαϊκό ανασχεδιασμό του αστικού χώρου, ο αρχιτέκτονας τοπίου και καθηγητής, Karl Linn, πρότεινε τη μετατροπή των κενών οικοπέδων στη Βαλτιμόρη, τη Φιλαδέλφεια και την Ουάσιγκτον DC σε μικρούς εποικοδομητικούς αστικούς χώρους. Το 1964, ο Αμερικανός πολιτικός, Whitney North Seymour Jr., υποστήριξε τη δημιουργία πάρκων τσέπης στην πόλη της Νέας Υόρκης κατά τη διάρκεια της θητείας του ως πρόεδρος του Park Association of New York. Ο βουλευτής John Lindsay ενέκρινε τη δημιουργία πάρκων τσέπης στην εκστρατεία του το 1965 για τον δήμαρχο της Νέας Υόρκης και το Paley Park, ένας κορυφαίος ιδιωτικός δημόσιος χώρος και εξέχον παράδειγμα πάρκου τσέπης, άνοιξε κατά τη διάρκεια της δημαρχίας του το 1967. Ένα από τα πρώτα δημοτικά προγράμματα για τη χρηματοδότηση και τη δομή της δημιουργίας πάρκων τσέπης στις Ηνωμένες Πολιτείες έλαβε χώρα στη Φιλαδέλφεια.
Από εκείνη την εποχή μέχρι και σήμερα, η ενεργοποίηση των κατοίκων στις γειτονιές είναι έντονη και εξελίσσεται συνεχώς με αποτέλεσμα να διαχειρίζεται πάνω από 150 συνοικιακά πάρκα.
Pocket Parks σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη: Μια έξυπνη λύση που αγαπά το περιβάλλον
Οι καινούργιες αυτές αναπλάσεις έχουν φτάσει και στην χώρα μας και καταφέρνουν να αλλάξουν το τσιμεντένιο τοπίο στο κέντρο των πόλεων. Στην Αθήνα, η συγκεκριμένη φιλοσοφία έχει μυήσει τους πολίτες σε έναν νέο κύκλο δράσεων με άξονα τον σεβασμό προς το περιβάλλον. Πλήθος μικρών χαριτωμένων εκτάσεων κοσμούν ένα φυσικό "θαύμα" που προσφέρει δροσιά και χρώμα. Στην περιοχή του Κολωνού, στη γωνία Κιλκίς και Αλαμάνας, ένας σκουπιδότοπος του παρελθόντος μετατράπηκε επιτυχημένα σε έναν καταπράσινο ενεργειακά αυτόνομο χώρο. Στο Παγκράτι, ένα smart οικοσύστημα στολίζει με φως την γειτονιά, όπως και στο Μεταξουργείο και στα Σεπόλια, ανεκμετάλλευτες περιοχές είναι γεμάτες από "ζεστές" μυρωδιές αρωματικών φυτών και πλήθος σύγχρονου εξοπλισμού, όπως φωτοβολταϊκά και ανακυκλωμένη ξυλεία. Στα Κάτω Πετράλωνα, στη Γούβα και στα Πατήσια, πολύ μικρές εκτάσεις που αγγίζουν μέχρι τα 250 τ.μ., ξεχωρίζουν για τα ποικίλα χρώματα των φυτών τους, του μοντέρνου εξοπλισμού, όπως και του χώρου για γυμναστική που έχει αξιοποιηθεί επιτυχημένα.
Στη Θεσσαλονίκη, το πρώτο πάρκο τσέπης δημιουργήθηκε πριν λίγους μήνες στην Οδό Χαλκιδικής 66, αποτελεί ένα όμορφο δείγμα για το ξεκίνημα μιας ενδιαφέρουσας ανάπλασης της πόλης. Στο πάρκο τσέπης τοποθετήθηκαν αυτόνομα φωτοβολταϊκά φώτα, έξυπνο σύστημα ποτίσματος, καθιστικά, φωλιές πουλιών όπως και ταΐστρες και ποτίστρες ζώων.
Ας ελπίσουμε και σε άλλες παρόμοιες ενδιαφέρουσες και «πράσινες» πρωτοβουλίες!
