Η έμφυλη βία, ο σεξισμός, οι ομοφοβικές τάσεις και αντιλήψεις, οι νόρμες των φύλων και οι συνέπειες σε βάρος όποιου ατόμου αποκλίνει από αυτές και δεν επιτελεί επαρκώς τα ιδεώδη της «θηλυκότητας» ή της «αρρενωπότητας» είναι κάποιοι από τους λόγους που ώθησαν την ίδια και τις συνιδρύτριες της στη δημιουργία της ΦΥ.ΛΙΣ., μέσω της οποίας στοχεύουν στην προαγωγή της έμφυλης ισότητας και την εξάλειψη των πάσης φύσεως διακρίσεων, σε όλα τα επίπεδα της ακαδημαϊκής ζωής, αλλά και στο ευρύτερο κοινωνικό πλαίσιο. «Ακόμη και στο Πανεπιστήμιο, η πανδημική κρίση κι ο εγκλεισμός όξυναν τις ήδη υφιστάμενες ανισότητες, δημιουργώντας παράλληλα και νέες, επιφέροντας πλήθος αρνητικών συνεπειών, μεταξύ άλλων, και στο πεδίο των έμφυλων ζητημάτων. Έτσι, οδηγηθήκαμε στη δημιουργίας της Ένωσης», εξηγεί η Ολυμπία πώς εμπνεύστηκαν αυτόν τον νέο θεσμό.

Μέσα από τις προσωπικές της εμπειρίες, αντιλήφθηκε έγκαιρα ότι είναι επιτακτική η διαμόρφωση ενός κλίματος μη ανοχής σε παρενοχλητικές ή κακοποιητικές συμπεριφορές, αλλά και η δημιουργία νέων δομών και μηχανισμών, καθώς και η αναβάθμιση των ήδη υπαρχόντων, για την υποστήριξη ατόμων που έχουν εμπειρία από τέτοιου είδους περιστατικά. «Όπως και οι περισσότερες γυναίκες, αλλά και ΛΟΑΤΚΙ+ άτομα, έχω και η ίδια βιώσει τις συνέπειες της πατριαρχίας. Άλλωστε, νομίζω πως οποιοσδήποτε δραστηριοποιείται ενεργά στο πεδίο, έχει αντιληφθεί πλήρως την έκταση του προβλήματος, ίσως και μέσω προσωπικών βιωμάτων».

Όσο για το feedback που λαμβάνει η ΦΥΛ.ΙΣ. από τον κόσμο, μας ενημερώνει πως, ιδίως από τότε που άρχισαν οι αποκαλύψεις και οι καταγγελίες και μετά, η ομάδα έχει υποστηρίξει στο μέτρο των δυνατοτήτων της πλήθος ανθρώπων, αλλά και συλλογικών πρωτοβουλιών, τόσο εντός του Α.Π.Θ., όσο και σε άλλα πανεπιστήμια και σχολές, ενώ σε πολλά περιστατικά ως θύτες παρουσιάζονται μέλη του διδακτικού προσωπικού των εκπαιδευτικών ιδρυμάτων! «Είναι μια ιδιαίτερα συγκινητική και φορτισμένη διαδικασία, αναγκαία, όμως, για ν’ ανατρέψουμε την υφιστάμενη κατάσταση και να επιτύχουμε τη διάρρηξη της πρακτικής της σιωπής γύρω από περιστατικά έμφυλης διάκρισης, παρενόχλησης και βίας στον πανεπιστημιακό χώρο», τονίζει, δίνοντάς μας ακόμη περισσότερες λεπτομέρειες για το σημαντικό έργο τους και τη δύναμη που προσφέρουν σε όσους το έχουν ανάγκη.

#metoo

Με την έκρηξη του #metoo κι έπειτα, πολλά ήταν τα άτομα που προσέγγισαν την Ένωση, κι έτσι γίνεται αντιληπτό πως ολοένα και περισσότεροι επιλέγουν να μιλήσουν ανοιχτά για ό,τι τους συμβαίνει και να ζητήσουν βοήθεια. «Πρόκειται για μια σειρά αλυσιδωτών αντιδράσεων -το ένα άτομο που μιλά ενθαρρύνει το επόμενο να συνειδητοποιήσει αρχικά τη φύση και το περιεχόμενο της παρενοχλητικής ή κακοποιητικής συμπεριφοράς που του ασκήθηκε, κι εν συνεχεία να μιλήσει γι’ αυτήν και να καταγγείλει, μόνο αν το επιθυμεί φυσικά, τον θύτη», αποκαλύπτει βάσει της εμπειρίας της ως προέδρου της ΦΥΛ.ΙΣ και προσθέτει: «Αυτό που με θυμώνει περισσότερο είναι οι ερωτήσεις, όπως “γιατί τώρα;”, και η αμφισβήτηση των λεγομένων των θυμάτων, με τις αιτιάσεις περί λαϊκών δικαστηρίων και παραβίασης του τεκμηρίου της αθωότητας των φερόμενων ως θυτών. Αν είχαμε μια κοινωνία που πιστεύει το θύμα και καταδικάζει τον θύτη, δε θα είχαμε ανάγκη από ένα κίνημα σαν το #metoo. Τέτοιου είδους κατηγορίες σε βάρος όσων έχουν υποστεί έμφυλη βία αποτελούν μέρος του προβλήματος».

Μάλιστα, όπως περιγράφει χαρακτηριστικά, δεν ήταν λίγες οι φορές που συζήτησε με φοιτήτριες, οι οποίες δεν είχαν αντιληφθεί πως τους είχε ασκηθεί παρενοχλητική συμπεριφορά, μέχρι που άκουσαν άλλες κοπέλες να μιλούν γι’ αντίστοιχη εμπειρία τους, αποδεικνύοντας περίτρανα πόσο σημαντικό είναι να λειτουργούν όλες μαζί σαν μια «γροθιά» και να πηγαίνουν κόντρα σε οτιδήποτε τους στερεί το αίσθημα της ασφάλειας, βοηθώντας κι ενημερώνοντας η μία την άλλη.

Need for justice

Παρά την εξέλιξη που σημειώνει η κοινωνία σε διάφορα επίπεδα, υπάρχουν ακόμη νομοθετικά ελλείμματα και ζητήματα που χρήζουν άμεσης αντιμετώπισης, για τα οποία η Ολυμπία αναφέρει: «Σε θεσμικό επίπεδο, χρειάζεται ενίσχυση των μηχανισμών υποστήριξης εντός Πανεπιστημίου, με τη δημιουργία Επιτροπών Ισότητας των Φύλων και υποστηρικτικών δομών σε κάθε ίδρυμα. Ανεπαρκής εμφανίζεται και ο ρόλος των επαγγελματικών σωματείων και συλλόγων στην υποστήριξη εργαζομένων γυναικών ή ΛΟΑΤΚΙ+ ατόμων. Σε νομικό επίπεδο, απαιτείται αναμόρφωση της νομοθεσίας, μ’ ένταξη των διαστάσεων του φύλου στις ρυθμίσεις και με σαφέστερους ορισμούς, καθώς και άμεση κύρωση της Διεθνούς Σύμβασης 190 για τη βία και την παρενόχληση στην εργασία».

Φαίνεται, τελικά, πως η Νομική για εκείνη αποτέλεσε μονόδρομο, ενισχύοντας την ανάγκη να προασπίζεται με μεγαλύτερο πάθος το δίκαιο. «Προσωπικά, επέλεξα τη Νομική, γιατί με γοήτευε πάντοτε η ιδέα της Δικαιοσύνης μέσα σε μια κοινωνία που δομήθηκε στη βάση κοινωνικών ανισοτήτων και στηρίζει την επιβίωσή της στη διαιώνιση αυτών. Μ’ ενδιαφέρει κυρίως το Εργατικό και το Ποινικό Δίκαιο, αλλά το ακαδημαϊκό μου ενδιαφέρον περιλαμβάνει και τις κριτικές φεμινιστικές θεωρίες του δικαίου και την ένταξη της διάστασης του φύλου στη νομική επιστήμη», διευκρινίζει.

Bright Future

Πιστεύοντας ακράδαντα πως ο μόνος λόγος για να μένει ένα άτομο αδρανές είναι η άγνοια, η οποία στην εποχή της πληροφορίας δε δικαιολογείται -ιδίως για τη νέα γενιά-, η Ολυμπία ατενίζει το μέλλον με τόλμη κι αισιοδοξία. «Σε μερικά χρόνια από τώρα, ελπίζω να παραμείνω το ίδιο δραστήρια και να συνεχίσω ν’ αγωνίζομαι με κάθε πρόσφορο μέσο για τα πιστεύω μου, ελπίζοντας πως θα έχω καταφέρει να συμβάλω με κάποιον τρόπο στην άμβλυνση των ανισοτήτων στην κοινωνία», μας λέει για το κλείσιμο, ενισχύοντας την ελπίδα μας πως μπορούμε να ποντάρουμε στους ανθρώπους της γενιάς της, για να θέσουν ισχυρά θεμέλια σ’ ένα καλύτερο αύριο.

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΝΔΡΕΑΣ ΧΑΤΖΗΔΗΜΟΥ

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2021