Η «άλλη» πραγματικότητα του Ίντερνετ, έχει προκαλέσει το μεγαλύτερο buzz των τελευταίων ετών κι έναν «χορό» πολλών δισεκατομμυρίων από τους ισχυρότερους παίχτες του ψηφιακού μπλοκ. Ένα σύμπαν τρισδιάστατων, εικονικών κόσμων, οι οποίοι θα «τρέχουν» παράλληλα με την κανονική ζωή και θα λειτουργούν όπως αυτή, σχεδιάζεται να βελτιώσει και να επαυξήσει την καθημερινότητα - όραμα που οδήγησε τις πιο διάσημες εταιρίες τεχνολογίας ν’ αλλάξουν πλεύση. «Προτεραιότητά μας θα είναι το Μetaverse, όχι το Facebook», δήλωσε ο Zuckerberg, ποντάροντας στο ενδεχόμενο πως αυτό θα είναι το δικό μας αύριο.

Κι έτσι, όσο εμβαθύνουμε στο Web 3.0 τόσο το ερώτημα αναδύεται ολοένα και πιο επιτακτικό: «Είναι το Metaverse μια ακόμη μόδα που θα ξεθωριάσει ή το πραγματικό μας μέλλον;»

Από τον Καναδά, για το GLOW, η Dr. Helen Papagiannis -γεννημένη στο Τορόντο από Έλληνες γονείς- μάς εισάγει στις έννοιες του νέου ψηφιακού κόσμου στον οποίο μεταβαίνουμε. Κορυφαία εμπειρογνώμονας στον τομέα του AR (Augmented Reality), best-seller συγγραφέας, επιδραστική ομιλήτρια -η TEDx παρουσίασή της συμπεριλήφθηκε στις 10 κορυφαίες για την επαυξημένη πραγματικότητα και τη βασισμένη στα παιχνίδια ζωή-, φιγουράρει, διόλου τυχαία, στη λίστα του “NEXT 100 Top Influencers of the Digital Media Industry”, ενώ αποτελεί, μεταξύ άλλων, προσκεκλημένο μέλος του Παγκόσμιου Συμβουλίου του Μέλλοντος του Παγκόσμιου Οικονομικού Φόρουμ για την Επαυξημένη και Εικονική Πραγματικότητα. Τα ενδιαφέροντά της την έχουν οδηγήσει να «καταδύεται» στις ατελείωτες εφαρμογές της τεχνολογίας, ενώ, με την υπόσχεση του Metaverse να εξελίσσεται ραγδαία, αναπτύσσει νέες γνώσεις και καινοτόμες ιδέες για την ενημέρωση των υπευθύνων στα κέντρα λήψης αποφάσεων σε όλο τον κόσμο.

Τη σκυτάλη παίρνουν, στη συνέχεια, οι «γνωστοί άγνωστοι» πρωτοπόροι, που παρακολουθούν, εφαρμόζουν κι επενδύουν σε αυτές τις τεχνολογίες, για να μας αποκαλύψουν τις προοπτικές, καθώς και τους τρόπους επικράτησής τους. Είναι ο έλληνας “tech freak” Δημήτρης Κανέλλης και ο εμπνευστής της πρώτης VR πλατφόρμας ξενοδοχειακών κρατήσεων στη χώρα μας, Γιώργος Κονταξής μαζί με την ομάδα του. Για να κατανοήσεις, άλλωστε, την tech διάλεκτο, πρέπει να συνομιλήσεις με τους ειδικούς!

Διαμορφώνοντας το μέλλον του Ίντερνετ από την Dr. Helen Papagiannis

Σκεφτείτε όλους τους τρόπους με τους οποίους αλληλεπιδράτε καθημερινά με το Ίντερνετ και τα ψηφιακά δίκτυα και πώς αυτό αγγίζει πολλαπλές πτυχές της ζωής σας - από την κοινωνικότητά σας μέχρι τις αγορές και την ψυχαγωγία, την υγεία, τη φυσική κατάστασή σας και όχι μόνο. Τώρα, φανταστείτε ένα τρισδιάστατο Διαδίκτυο κι ένα σύνολο εικονικών κόσμων, όπου μπορείτε να βιώσετε αυτούς τους τομείς της καθημερινότητάς σας με όλες τις αισθήσεις σας μέσα από νέα, καθηλωτικά περιβάλλοντα. Προς το παρόν, το Metaverse είναι μια υπόσχεση για το μέλλον - δεν υπάρχει ακόμη. Μέσα στα χρόνια, ωστόσο, έχουμε δει με φευγαλέες ματιές τι είναι δυνατόν να επιτευχθεί με τις τεχνολογίες επαυξημένης πραγματικότητας (AR) και εικονικής πραγματικότητας (VR), που ενδεχομένως να το συγκροτήσουν.

Κάπου εδώ, λοιπόν, είναι η στιγμή να συστηθούμε! Έχοντας ως βάση μου τον Καναδά, εργάζομαι με το AR και τις εμβυθιστικές τεχνολογίες εδώ και 17 χρόνια, ως σχεδιάστρια, σύμβουλος και κεντρική ομιλήτρια. Είμαι, επίσης, συγγραφέας του βιβλίου “Augmented Human” -διαθέσιμο σε 5 γλώσσες παγκοσμίως-, το οποίο διερευνά τους πολλούς τρόπους με τους οποίους αυτές οι τεχνολογίες μπορούν να έχουν θετικό αντίκτυπο στον κόσμο, ενισχύοντας τη γνώση, τη σύνδεση και τη δημιουργικότητα.

H Louis Vuitton στο παιχνίδι του AR

Αν και μελετώ αυτές τις τεχνολογίες χρόνια, μόλις πρόσφατα φάνηκε να αποκτούν απίστευτη απήχηση στο κοινό και οι συζητήσεις περί Metaverse να πληθαίνουν. Έτσι, και για τον εορτασμό των 200ών γενεθλίων της, η Louis Vuitton με κάλεσε να επανασχεδιάσω το εμβληματικό μπαούλο της σε AR. Το έργο μου εκτέθηκε σε 500 καταστήματα του οίκου σε όλο τον κόσμο και τώρα αποτελεί μέρος της παγκόσμιας περιοδεύουσας έκθεσης “200 Trunks 200 Visionaries”, που παρουσιάστηκε πρόσφατα στο Λος Άντζελες. Αυτό το art piece σε AR θα δημοπρατηθεί αργότερα φέτος από τον οίκο Sotheby's, με όλα τα έσοδα να διατίθενται για φιλανθρωπικούς σκοπούς.

Το έργο αποτελεί μια μεταφορά του οράματός μου για το μέλλον του Metaverse και των εικονικών κόσμων, όπου ο φυσικός κόσμος και η τεχνολογία συνυπάρχουν σε αρμονία και με ομορφιά. Γενικά, τόσο στη συμβουλευτική μου πρακτική όσο και στις καλλιτεχνικές μου συνθέσεις, συνεργάζομαι με εταιρίες για να διερευνήσω τις δυνατότητες του AR και του Metaverse από πολιτιστική άποψη, αλλά και για να βοηθήσω στην επίλυση προβλημάτων μέσω αυτών, βελτιώνοντας την εμπειρία της εταιρίας.

Helen Papagiannis, ARSTORIES, Louis Vuitton Visionary 

AR, VR και τα πλάνα περί Metaverse

Στο VR μεταφέρεστε σ’ έναν εντελώς ηλεκτρονικά δημιουργημένο κόσμο - φοράτε ένα ζευγάρι γυαλιά και αφήνετε πίσω σας τον φυσικό. Αντίθετα, στο AR, είστε ριζωμένοι στον πραγματικό κόσμο: μπορείτε ακόμη να βλέπετε το φυσικό σας περιβάλλον, αλλά τώρα έχετε επιπλέον ψηφιακό περιεχόμενο που συμπληρώνει την εμπειρία σας. Αυτό μπορεί να έχει τη μορφή τρισδιάστατων μοντέλων, εικόνων, κειμένου, ήχου και άλλων, τα οποία βλέπετε μέσω του smartphone, του tablet ή ακόμη και μέσω ενός ζευγαριού γυαλιών.

Ένας από τους πιθανούς κινδύνους του μέλλοντος του Metaverse είναι η εγκατάλειψη και η απόρριψη της φυσικής πραγματικότητας, η διαφυγή σε εντελώς ψηφιακούς κόσμους μέσω του VR. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο έχω αφιερώσει την καριέρα μου στο AR και σε όλους τους τρόπους με τους οποίους μπορεί αυτό να ενισχύσει, κι όχι να αντικαταστήσει, την πραγματικότητα. Ελπίζω ότι αυτοί οι νέοι εικονικοί κόσμοι θα συγχωνευθούν και θα γεφυρώσουν τη ζωή μας, επεκτείνοντας τις ανθρώπινες ικανότητές μας, κάνοντας τον κόσμο καλύτερο.

Ως πρωτοπόρος που «χτίζει» με αυτές τις τεχνολογίες από το 2005, έχω παρακολουθήσει την εξέλιξή τους. Η επόμενη φάση του AR εξαρτάται από την ευκολία. Σκοπός είναι να αποτελεί απόλαυση για τους χρήστες να εξερευνούν, χωρίς τριβές, και με ελάχιστα -έως καθόλου- εμπόδια εισόδου, και για τους δημιουργούς να ζωντανεύουν τη φαντασία τους. Ένα απόσπασμα που χρησιμοποιώ συχνά στις ομιλίες μου από τον Mark Weiser, τον πατέρα του πανταχού computing, λέει: «Οι πιο βαθιές τεχνολογίες είναι αυτές που εξαφανίζονται. Υφαίνονται στον ιστό της καθημερινής ζωής, μέχρι να είναι δυσδιάκριτες από αυτήν». Αυτή είναι η κατεύθυνση προς την οποία οδεύει το AR, ώστε μια μέρα να γίνει δυσδιάκριτο από την πραγματικότητα. Το 2018, ξεκίνησα ένα εβδομαδιαίο παιχνίδι στο Instagram (είμαι η @ARstories) με τίτλο “Real or AR”, που αποδεικνύει πόσο καλή είναι η τεχνολογία και πόσο θα συνεχίσει να βελτιώνεται.

Στο βιβλίο μου “Augmented Human”, υπάρχει ένα κεφάλαιο αφιερωμένο σε καθεμία από τις αισθήσεις που εξερευνά τι είναι δυνατόν να συμβεί σήμερα και αύριο. Σε εικονικά περιβάλλοντα, μπορούμε να αναπαράγουμε τους τρόπους με τους οποίους οι αισθήσεις μας συμπεριφέρονται στη φυσική πραγματικότητα. Ωστόσο, είναι, όταν απομακρυνθούμε από την αντιγραφή της πραγματικότητας, που το AR θα απελευθερωθεί από το βάρος της προσομοίωσης του πραγματικού, με τις δημιουργικές πόρτες να «ανοίγουν» σε νέους τρόπους έκφρασης και εφεύρεσης.

Παρόλο που το Metaverse είναι ακόμη ένα όνειρο, συνεργάζομαι ενεργά με παγκόσμιους οργανισμούς, όπως το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, ως εταίρος της πρωτοβουλίας “Metaverse Initiative”, για να καθορίσω και να διαμορφώσω το μέλλον αυτών των εμβυθιστικών κόσμων. Η επιθυμία μου για την κληρονομιά του AR είναι να αναβαθμίσει την εμπειρία της αναζήτησης και να επεκτείνει τη φαντασία μας με νέους τρόπους, για να εμπνεύσει θετικές αλλαγές στον κόσμο και την ανθρωπότητα γενικότερα. Metaverse | Read more glow.gr

Δημήτρης Κανέλλης, Creative Technologist

Χαρακτηριστική ατάκα του είναι το «Όλα είναι μάταια», τόσο δική του, μάλιστα, που έγινε τίτλος του βιβλίου του, ενός οδηγού προς... ναυτιλλομένους, ώστε να κάνουν επάγγελμα αυτό που αγαπούν. Οι παλιοί τoν γνωρίζουν από το Twitter, όπου μεσουρανούσε με τα πνευματώδη αστεία του, και οι πιο νέοι από τα viral groups που έχει δημιουργήσει στο Facebook, με πρώτο το “Thank you, Next”, που αριθμεί περισσότερα από 670.000 μέλη. Σήμερα έχει χτίσει μια εταιρία στο δικό του mindset, την Imperius.xyz, που αποτελεί «ομπρέλα» για ό,τι content του ανήκει, δημιουργεί προϊόντα, περιεχόμενο για εταιρίες και προσφέρει υπηρεσίες στον digital κόσμο.

Πώς εξελίσσεται όλη αυτή η νέα πραγματικότητα με το Metaverse; 

Χάλια! Αρχικά, πρέπει να κάνουμε μια αποσαφήνιση: πως το Metaverse δεν είναι κάτι που ήρθε τώρα, αλλά ένας όρος που επικρατεί στον χώρο του Ίντερνετ και της τεχνολογίας πάρα πολλά χρόνια, ενώ υπάρχουν αρκετοί και διαφορετικοί ορισμοί γι’ αυτό. Εμένα μου αρέσει αυτός που λέει: «Ξεκινάει όταν δίνουμε περισσότερη σημασία στην ψηφιακή πραγματικότητα από την κανονική». Στην ουσία είναι το άθροισμα πολλών εικονικών κόσμων. Σημαίνει ότι οι κόσμοι αυτοί είναι ενοποιημένοι; Όχι! Είναι ένα χάος, γιατί ένας τέτοιος κόσμος μπορεί να βρίσκεται στο Roblox, άλλος στο Minecraft, άλλος στο Horizon Worlds. Γιατί, όμως, έγινε τώρα hype με αυτό; Γιατί το 2021 ήταν η χρονιά-ρεκόρ για το Web 3.0 - είναι τόσο απλή η εξήγηση. Και τελικά, είχαμε ένα τεράστιο ράλι του Bitcoin, του βασιλιά των cryptos, που πήρε μαζί του και πολλά άλλα κρυπτονομίσματα, όπως το Etherium ή το Solana. Και επειδή πάνω στο Etherium «τρέχουν» κάποια tokens, τα οποία λέγονται NFTs, ήρθε όλο αυτό να «δέσει». Πολλοί άρχισαν να τα αγοράζουν, διότι θεωρούσαν πως αυτό αργότερα θα είναι το avatar τους σε κάποιο Metaverse.

Πιστεύεις ότι θα ισχύσει αυτή η περίπτωση με τα avatar; 

Νομίζω ότι κανείς δεν μπορεί να πει με βεβαιότητα. Το θέλουν σαν σενάριο, αλλά απέχουμε πολύ. Μιλάμε για ενοποίηση τρομερών συστημάτων από πίσω. Με τα NFTs για πρώτη φορά στην ιστορία του Ίντερνετ μπορέσαμε να αποδείξουμε ότι «έχω ιδιοκτησία σε κάτι», επειδή όλη αυτή η εγγραφή βρίσκεται στο blockchain. Αν, για παράδειγμα, αγοράσω ένα NFT-σπαθί, αυτό το σπαθί θα μπορώ να το μεταφέρω από παιχνίδι σε παιχνίδι, γιατί είναι δικό μου. Οπότε πυροδοτήθηκε και η συζήτηση για το Metaverse, το οποίο δεν είναι φούσκα εκατό τοις εκατό. Και γιατί το λέω αυτό; Επειδή ο κάθε CEO έχει διαφορετικό όραμα - άλλο ο Zuckerberg, άλλο ο Bezos, άλλο η Google, άλλο η Apple. Δεν ξέρουμε ποιο απ’ όλα αυτά θα σφυρηλατήσει και θα διαμορφώσει αυτό που αποκαλούν “Metaverse”. Και το ’95 κανείς δεν ήξερε πώς θα διαμορφωθεί το Ίντερνετ!

Άρα, ίσως αυτό που βλέπουμε τώρα να συμβαίνει να μην είναι στη μορφή του, κι αυτό που θα επικρατήσει… 

Η μορφή δε θα είναι σίγουρα ίδια! Γιατί αυτήν τη στιγμή για να κάνεις συναλλαγή με NFTs και wallets και cryptocurrencies είναι πολύπλοκη. Οπότε θεωρώ ότι, όταν φτάσουμε σε μια πιο μαζική υιοθέτηση, τότε τα πράγματα θα είναι πιο φιλικά. Είναι προς το παρόν πάρα πολύ niche και τεχνικό, πρέπει να διαβάσεις για να τα κάνεις όλα αυτά. Αυτοί που θέλουν να το «σπρώξουν» προς τα εκεί όμως, έχουν ακόμη πολλά θέματα που αφορούν κυρίως τους κανονισμούς. Και επίσης, μην ξεχνάμε ότι δεν είναι όλοι υποστηρικτές στο Web 3.0. Γιατί, αν παρατηρήσεις τις χρηματοδοτήσεις, θα δεις ότι κυρίως ένα VC στην Αμερική είναι πίσω απ’ όλα, που σημαίνει ότι: φεύγουμε από το Ίντερνέτ μας, για να πάμε σε κάτι πιο αποκεντρωμένο, που ελέγχεται πάλι από μια εταιρία. Ήδη έχουν προκύψει φωνές που λένε: “Web 3 is a scam”. Νούμερο ένα σε αυτές είναι ο Jack Dorsey, ο ex-CEO του Twitter, που είναι ιδιοφυΐα, τι να κάνουμε τώρα…

Είναι το Metaverse αυτό που ζητάει το κοινό; 

Αυτήν τη στιγμή τουλάχιστον, σε καμία περίπτωση. Έχουμε πάει περισσότερο στο Metaverse, και στο Web 3 γενικότερα, λόγω υπερβολικής δύναμης στο τωρινό Ίντερνετ. Όταν τα περισσότερα πράγματα ελέγχονται από 5-10 εταιρίες και τα δεδομένα όλων πάνε κι έρχονται, κάποια στιγμή σκέφτεσαι ότι το Ίντερνετ είναι κάτι που φτιάξαμε εμείς, άρα μήπως μπορεί να γίνει καλύτερα, με περισσότερη διαφάνεια; Οπότε αυτό οδήγησε προς τα εκεί, αλλά και η τεχνολογία του AR και του VR.

Ως creative technologist, τι σκέφτεσαι όσο το μέλλον προχωράει; 

Ότι όλα είναι μάταια!

Γιώργος Κονταξής, Χρήστος Βαρσαμής & Ανδρέας Γκίνης, Ιδρυτες της Vivestia

Οι βραβεύσεις δεν άργησαν να διαδέχονται η μία την άλλη γι’ αυτήν την ελληνική εταιρία, που δημιούργησε o startupper Γιώργος Κονταξής, επιστρατεύοντας μια φιλόδοξη ομάδα νέων. Η ιδέα τους, τόσο απλή όσο και σύνθετη, βρίσκει εφαρμογή στον τουρισμό και αφορά στην πρώτη πλατφόρμα κρατήσεων με περιήγηση VR σε κάθε χώρο του καταλύματος. Καθώς ξεφεύγουμε, λοιπόν, από το μοντέλο του Booking και τις φωτογραφίες, περνάμε στο μέλλον της Vivestia, με τη διάδραση να μας υπόσχεται ονειρεμένες, zero risk διακοπές.

Πώς μπήκατε στη διαδικασία και επιλέξατε το VR για να υποστηρίξει τη δική σας επιχείρηση; 

Γενικά, η εικονική πραγματικότητα σου δίνει τη δυνατότητα να προσομοιάσεις έναν χώρο με πάρα πολύ καλή προσέγγιση, ώστε να τον καταλάβεις χωρίς να βρίσκεσαι εκεί. Είδαμε αυτήν την τεχνολογία στο real estate στην Αμερική, καταλάβαμε ότι θα έχει πολύ μεγάλη αξία και στον κλάδο του hospitality, κι έτσι πειραματιστήκαμε με αυτήν. Η αλήθεια είναι ότι ακόμη και σ’ όλα τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ο κόσμος προσπαθεί να έχει μεγαλύτερη διάδραση. Έτσι κι αλλιώς, έχουμε φύγει από το Facebook, πάμε στο Instagram, κι από εκεί ανεβαίνει τώρα πάρα πολύ το Tik Tok, άρα το επόμενο βήμα είναι σίγουρα κάτι ρεαλιστικό και διαδραστικό. Οπότε το VR είναι με βεβαιότητα η επόμενη μέρα στον τρόπο προβολής των καταλυμάτων.

Και τι κίνητρα σας χαρίζει; 

Ένας πελάτης μπορεί να περπατήσει το κατάλυμα των διακοπών του μέσα από ένα κινητό, ένα tablet, έναν υπολογιστή, λες και είναι εκεί, αποκτώντας έτσι μια πραγματική first person point-of-view απεικόνιση και περιήγηση. Την τεχνολογία την αξιοποιούμε κατεξοχήν για δύο λόγους: ο πρώτος είναι για να προβάλουμε καλύτερα το κατάλυμα και ο δεύτερος είναι για να μειώσουμε το ρίσκο της επιλογής στον χρήστη.

Υπάρχουν συγκεκριμένες δυσκολίες ως προς την εφαρμογή του; 

Ναι μεν έχει κάποιους περιορισμούς, αλλά στην ουσία βλέπουμε ότι με τον τρόπο με τον οποίο αναπτύσσεται μας δίνει κάθε μέρα και διαφορετικές δυνατότητες. Στην αρχή, η αλήθεια είναι ότι ήταν μια τεχνολογία που μπορούσαμε μόνο με ειδικές κάμερες και εξοπλισμούς να την αξιοποιήσουμε, για να δημιουργήσουμε τα τρισδιάστατα μοντέλα εικονικής περιήγησης. Αλλά τώρα η τεχνολογία δίνει τη δυνατότητα σε ανθρώπους που έχουν μια απλή συσκευή smartphone να μπορέσουν από μόνοι τους να δημιουργήσουν ένα τρισδιάστατο μοντέλο του καταλύματός τους, χαρίζοντάς μας κι εμάς πολύ μεγάλη δύναμη και αξία στο κομμάτι της πλατφόρμας. Οι δυσκολίες ως προς την περιήγηση είναι μηδαμινές. Είναι ένα πάρα πολύ εύκολο κι ευέλικτο πρόγραμμα προσομοίωσης, που μπορεί ο καθένας να χρησιμοποιήσει, ενώ προσπαθούμε και να εκπαιδεύσουμε τον κόσμο στο VR.

Ως χρήστης του VR, σε ποιο πεδίο θεωρείτε ότι κινείται η τεχνολογία, δεδομένου ότι, όπως προαναγγέλλουν, έρχεται και το Metaverse; 

Η συγκεκριμένη τεχνολογία θα παίξει μεγάλο ρόλο και στο κομμάτι του Metaverse, καθώς μας επιτρέπει να δημιουργούμε το διπλότυπο οποιουδήποτε φυσικού χώρου στο ψηφιακό πεδίο, το οποίο παρουσιάζει από μόνο του ισχυρές δυνατότητες και στο κομμάτι της ανάγνωσης στοιχείων, δηλαδή data, και στο ότι μπορεί κάποιος από μια διαφορετική συσκευή να περιηγηθεί -ή να βρεθεί- παντού.