Στον σύγχρονο δυτικό κόσμο, όλο και συχνότερα συναντάμε το σύνδρομο του ευερέθιστου εντέρου, ειδικά σε άτομα που ζουν με έντονο στρες. Αν είστε μεταξύ αυτών που ταλαιπωρούνται, τότε ξέρετε καλά πώς είναι τα συμπτώματά του. Η χρόνια αυτή κατάσταση επηρεάζει το πεπτικό σύστημα κυρίως μέσω δυσάρεστων, κι ενίοτε επίπονων, ενοχλήσεων, όπως φουσκώματα, αέρια και πόνους. Πλέον, η Low FODMAP diet αποτελεί την πιο σύγχρονη θεραπευτική παρέμβαση στη διαχείριση του συνδρόμου.
Τι είναι η δίαιτα Low FODMAP;
Καταρχάς, δεν αποτελεί άλλο ένα διατροφικό trend που υπόσχεται απώλεια κιλών. Η θεραπευτική της δράση αφορά στην υποστήριξη των ατόμων μέσω της ανακούφισης των σχετικών συμπτωμάτων του εντέρου, ενώ παρουσιάζει μεγάλη αποτελεσματικότητα, με μελέτες να δείχνουν βελτίωση έως και για το 86% των συμμετεχόντων που ακολουθούν αυτού του είδους τη διατροφή. Αποτελείται από τρία στάδια, ξεκινώντας με αυτό του αποκλεισμού, όπου περιορίζονται τα τρόφιμα με υψηλή FODMAP περιεκτικότητα. Το στάδιο αυτό -που διαρκεί από 2 έως 6 εβδομάδες ή μέχρι την ύφεση των συμπτωμάτων- ανακουφίζει το άτομο από τη δυσάρεστη συμπτωματολογία. Στη συνέχεια, ακολουθεί η συστηματική επανένταξη των εν λόγω τροφίμων ανά 3-7 ημέρες, με προσοχή στα είδη, στην ποσότητα και στη συχνότητα που αυτά λαμβάνονται, ώστε να εντοπιστούν εκείνα που προκαλούν μεγαλύτερες ενοχλήσεις. Απώτερος στόχος είναι η εξατομικευμένη διά βίου διαχείριση των τροφών στις οποίες είναι περισσότερο ευαίσθητος ο καθένας, με έμφαση στις περιόδους έντονου στρες.
Τι είναι τα FODMAPs;
Με τη συντομογραφία αυτήν αναφερόμαστε σε ομάδες σακχάρων τα οποία καταλήγοντας στο έντερο ζυμώνονται, και για ορισμένους ανθρώπους είναι ιδιαιτέρως δύσπεπτα ή δεν απορροφώνται πλήρως, οδηγώντας σε φούσκωμα, πρήξιμο, πόνους, δυσκοιλιότητα ή και διάρροιες. Η συμπτω-ματολογία μπορεί να διαφέρει τόσο από άτομο σε άτομο, όσο και μεταξύ φάσεων για τους ίδιους πάσχοντες. Το σύνδρομο φαίνεται να πυροδοτείται κυρίως σε περιόδους έντονου στρες. Τα FODMAPs βρίσκο-νται σε μεγάλη γκάμα τροφίμων, τα οποία διαφέρουν στην περιεκτικότητά τους, είναι ελάχιστα απορροφήσιμα, απαραίτητα για την υγεία, γιατί κατά τη ζύμωσή τους τα βακτήρια παράγουν λιπαρά οξέα βραχείας αλυσίδας που θρέφουν τα κύτταρα του εντέρου και τα διατηρούν υγιή.
Ποια τρόφιμα είναι υψηλά και ποια χαμηλά σε FODMAP;
Τα FODMAPs βρίσκονται σχεδόν σε όλες τις διατροφικές ομάδες, με λίγες εξαιρέσεις. Κυρίως φρούτα, λαχανικά, γαλακτοκομικά προϊόντα, κοινά άλευρα και ξηροί καρποί, έχουν υψηλή περιεκτικότητα, ενώ στο λευκό και το κόκκινο κρέας είναι συνήθως χαμηλά. Ο διαχωρισμός μεταξύ high και low FODMAP τροφίμων, που ανήκουν στην ίδια ομάδα, δεν ακολουθεί προφανείς κανόνες, και γι’ αυτό η εκπαίδευση του ατόμου από καταρτισμένο επαγγελματία υγείας είναι απαραίτητη. Για παράδειγμα, οι ώριμες μπανάνες, οι χουρμάδες και το μάνγκο είναι όλα high FODMAP φρούτα, ενώ τα σταφύλια, το ακτινίδιο και ο ανανάς αποτελούν περισσότερο ασφαλείς επιλογές.
Τι πρέπει να προσέξουμε;
Η Low FODMAP diet εφαρμόζεται σε περιπτώσεις ευερέθιστου εντέρου με απαραίτητη την καθοδήγηση από ειδικό διατροφολόγο. Δεν αποτελεί προσέγγιση για απώλεια βάρους, παρότι αυτή μπορεί να προκληθεί έμμεσα λόγω των περιορισμών. Όπως κάθε δίαιτα αποκλεισμού, ενέχει τον κίνδυνο μειωμένης πρόσληψης θρεπτικών συστατικών, σε αυτήν την περίπτωση φυτικών ινών, λόγω του περιορισμού αρκετών φρούτων και λαχανικών. Τέλος, η διαδικασία ελέγχου τροφίμων και περιορισμού μπορεί να είναι ακατάλληλη για άτομα με ιστορικό διατροφικών διαταραχών.
Ευχαριστούμε τη Διαιτολόγο - Διατροφολόγο Έλενα Πάτρα, MSc, Υπ. Διδάκτορα και επιστημονική συνεργάτιδα του Διεθνούς Πανεπιστημίου Ελλάδος (IHU), για τις πληροφορίες.
Info: Αδριανουπόλεως 12, τηλ.: 2310 420335, www.elenapatra.gr, Instagram: @patra.elena
