Όλα τα βλέμματα είναι στραμμένα στο 66ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου, με την πόλη να έχει φορέσει τα γιορτινά της για να υποδεχθεί εκλεκτές παρουσίες γι' άλλη μια χρονιά. Επίκεντρο, φυσικά, είναι η Isabelle Huppert που βρίσκεται εδώ από το βράδυ της Κυριακής για χάρη της μεγάλης γιορτής του σινεμά. Χθες βράδυ, μάλιστα, καταχειροκροτήθηκε στο Ολύμπιον, παρουσία της οποία προβλήθηκε η πρόσφατη ταινία της, 'The Richest Woman in the World'.
Παρακάτω, όλα όσα ξεχωρίσαμε από την ταινία.
Πρόκειται για ένα δράμα για τον πλούτο, μια εσωτερική τραγωδία για τη μοναξιά που κρύβεται πίσω από το χρυσό περίβλημα της εξουσίας. Η Huppert, γι' άλλη μια φορά, αποδεικνύει γιατί θεωρείται μια από τις σπουδαιότερες ηθοποιούς του ευρωπαϊκού σινεμά. Η παρουσία της ως Marianne Farrère σε καθηλώνει, μόνο και μόνο εξαιτίας της γοητείας της στον φακό. Επιβλητική, όπως πάντα!
Η ιστορία ξεκινά μέσα στην υπερπολυτελή αλλά πνιγηρή έπαυλη της ηρωίδας. Όλα μοιάζουν καλοστημένα -οι υπηρέτες, τα έργα τέχνης, οι τυποποιημένες οικογενειακές συναντήσεις-, μέχρι που εμφανίζεται ένας νεαρός καλλιτέχνης, ο Gabriel, που εισβάλλει στη ζωή της Marianne με τρόπο παράξενο και κάπως αθώο. Εκεί είναι που αρχίζει το ρήγμα: μια γυναίκα που έχει τα πάντα, αλλά ψάχνει να νιώσει κάτι αληθινό, κι ένας άντρας που μοιάζει να της προσφέρει αυτό που της λείπει περισσότερο - προσοχή χωρίς όρους, μια «πραγματική» φιλία που ποτέ δεν είχε.
Ο Thierry Klifa σκηνοθετεί μια ταινία που, κατά κάποιον τρόπο, καταφέρνει να μας κάνει να ταυτιστούμε. Είναι αληθινοί όσοι έχουμε δίπλα μας ή βρίσκονται κοντά μας μόνο από συμφέρον; Μπορούν να φέρουν την ευτυχία και πόσο ευτυχισμένος να νιώσει κάνεις όταν είναι μόνος του; Ευάλωτοι όσοι βιώνουν αυτήν τη μοναξιά ακόμα κι αν περιβάλλονται από τόσο κόσμο. Στην περίπτωση της Farrère, πρόκειται για μια γυναίκα που έχει τα πάντα και ταυτόχρονα δεν έχει τίποτα. Ο τρόπος που η κάμερα παραμένει κοντά στο πρόσωπο της Huppert, ειδικά στις σκηνές όπου η Marianne καταρρέει ψυχολογικά, είναι αφοπλιστικός κι έπειτα αλλάζει όταν μπαίνει στη ζωή της ο νεαρός άνδρας. Χαμογελάει ξανά αλλά με τεράστια επιφύλαξη, κι ας μη θέλει να το παραδεχθεί.
Η σχέση της με την κόρη του άνδρα της είναι ένα άλλο κεντρικό σημείο. Μια γυναίκα που θέλει να «σώσει» τη μητέρα της, αλλά στην πραγματικότητα διεκδικεί τον έλεγχο της περιουσίας και, ίσως, της ίδιας της ταυτότητάς της. Ο Klifa δεν παίρνει θέση, αλλά μας αφήνει να αναρωτηθούμε ποιος εκμεταλλεύεται ποιον. Και αυτό ακριβώς είναι που με κράτησε: η ηθική ασάφεια, η αίσθηση ότι κανείς δεν είναι αθώος.
Ο ρυθμός είναι, σε ορισμένα σημεία, αργός, κάτι που προσωπικά θα προτιμούσα να παραλειφθεί. Από την άλλη βέβαια, αυτή η βραδύτητα λειτουργεί σαν καθρέφτης της στασιμότητας που νιώθει η ηρωίδα. Δεν υπάρχουν εκρήξεις ούτε θεαματικές ανατροπές και ίσως αυτό να είναι «το κάτι» που θα ήθελα να δω.
Αυτό που μου έμεινε περισσότερο είναι η αίσθηση ότι ο πλούτος, τελικά, δεν είναι παρά μια άλλη μορφή φυλακής. Κι αυτό είναι που κρατά, όπως επίσης και το γεγονός πως η Huppert είναι φανταστική σε μια ακόμα δουλειά της.
Η πραγματική ιστορία πίσω από την ταινία
H ταινία αντλεί έμπνευση από μια από τις πιο διάσημες και αμφιλεγόμενες υποθέσεις της σύγχρονης Γαλλίας - το λεγόμενο «σκάνδαλο Bettencourt», που συγκλόνισε τη χώρα για πάνω από μία δεκαετία. Η Liliane Bettencourt (1922–2017) ήταν η μοναδική κληρονόμος της αυτοκρατορίας της L’Oréal και για πολλά χρόνια η πλουσιότερη γυναίκα στον κόσμο, με περιουσία που ξεπερνούσε τα 40 δισεκατομμύρια δολάρια. Παρ’ όλο που ζούσε μέσα στην πολυτέλεια και την κοινωνική λάμψη, η προσωπική της ζωή πήρε δραματική τροπή στα τέλη της δεκαετίας του 1990, όταν γνώρισε τον φωτογράφο και καλλιτέχνη François-Marie Banier.
Ο Banier έγινε γρήγορα στενός φίλος -και, όπως πολλοί πίστευαν, πνευματικός «σύντροφος»- της ηλικιωμένης κληρονόμου. Εκείνη του έκανε τεράστια δώρα: έργα τέχνης, ασφάλειες ζωής, ακόμα και μετοχές αξίας εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ. Η σχέση τους προκάλεσε υποψίες, και το 2007 η κόρη της Liliane, Françoise Bettencourt Meyers, υπέβαλε μήνυση, κατηγορώντας τον Banier ότι εκμεταλλεύτηκε την ευπιστία και την ευαλωτότητα της μητέρας της.
Η υπόθεση πήρε διαστάσεις που ξεπέρασαν το οικογενειακό δράμα. Σύντομα, βγήκαν στη δημοσιότητα μυστικές ηχογραφήσεις και πολιτικές διασυνδέσεις. Αποκαλύφθηκε ότι μεγάλα ποσά είχαν δοθεί ως παράνομες δωρεές σε πολιτικούς, μεταξύ των οποίων και άτομα από τον κύκλο του τότε προέδρου Nicolas Sarkozy. Η Γαλλία παρακολουθούσε με κομμένη την ανάσα ένα σκάνδαλο που συνδύαζε χρήμα, εξουσία, πολιτική και οικογενειακή προδοσία.
Το 2010 ξεκίνησαν πολυετείς δίκες. Ο Banier καταδικάστηκε αρχικά για κατάχρηση αδυναμίας, ενώ αργότερα η ποινή του μειώθηκε μετά από έφεση. Η Liliane Bettencourt αποσύρθηκε από τη δημόσια ζωή και πέθανε το 2017, αφήνοντας πίσω της μια ιστορία που έγινε σύμβολο της σύγχρονης «αριστοκρατίας» - εκεί όπου ο πλούτος συνυπάρχει με τη βαθιά απομόνωση.
Κεντρική φωτογραφία: © Studio / Producer
