Tο πατρικό της στον Βύρωνα είναι ζεστή γωνιά, μπολιασμένη με αγάπη χρόνων, που κρατάει από το παρελθόν, αλλά ποτίζεται και μεγαλώνει κάθε μέρα. Τα χριστουγεννιάτικα φωτάκια, στα οποία δόθηκε παράταση ζωής, το πιάνο και τα μεγάλα παράθυρα, το κάνουν ακόμη πιο φιλόξενο και οικείο. Το σπίτι στο οποίο μεγάλωσε, στη γειτονιά όπου έπαιξε, έγινε το καταφύγιο όχι μόνο για την ίδια και την οικογένειά της, αλλά και για τους φίλους της. Εδώ μέσα δε χωράει στενοχώρια. Μόνο νοιάξιμο, χαρά παιδική και αισιοδοξία. Κι αν η μισή της καρδιά χτυπάει εδώ, η άλλη μισή χτυπάει στο Πήλιο, εκεί όπου η ζωή γίνεται δώρο ανεκτίμητο.

Πολεμώντας τη συστολή

«Η οικογένειά μου ήταν πολύ ανοιχτή, κι αυτό μου δημιούργησε μια παιδικότητα που υπάρχει ακόμη. Έζησα πολύ ωραία παιδικά χρόνια, δε θυμάμαι να ένιωθα ενοχές. Δε με φόβιζε κάτι, η μητέρα μου μού είχε μάθει να μη φοβάμαι. Ακόμη και το σκοτάδι δε μου προκαλούσε φόβο. Και για τον θάνατο, μου έλεγε να μη φοβάμαι, γιατί: “Έχουμε ευλογία και δε θα μας συμβεί κάτι κακό”. Όχι ότι δε θα υπάρξει, αλλά ήταν κάτι πολύ μακρινό. Αυτό μου έδινε μεγάλη αισιοδοξία για τη ζωή. Ένιωθα ότι είμαστε δυνατοί, μπορούμε να τα καταφέρουμε όλα, να ζούμε όμορφα. Ωστόσο, ως παιδί, είχα μία συστολή, ντρεπόμουν να εκτεθώ, δεν ήμουν θαρραλέα, δεν έβγαινα μπροστά, δε διεκδικούσα τα δικαιώματά μου και δεν είχα την επιχειρηματολογία να τα διεκδικήσω καθώς μεγάλωνα. Ήθελα, βέβαια, να το ξεπεράσω, γιατί ήθελα να μιλήσω ισότιμα κάποια στιγμή. Οι πρώτοι έρωτες της εφηβείας με βοήθησαν να απενοχοποιήσω το συναίσθημα, ώστε να μπορώ να διεκδικήσω το ερωτικό κομμάτι, δεδομένου ότι οι γονείς μου είχαν υψηλές βλέψεις για μένα και τις σπουδές μου και υπήρχε πάντα ο φόβος ότι ένας έρωτας μπορούσε να με αποσυντονίσει και να αλλάξω δρόμο. Ακόμη και στο ότι έπρεπε να είμαι η καλύτερη μαθήτρια στο σχολείο, προσπάθησα πάρα πολύ για να τους κάνω το χατίρι, αν και εγώ δεν το ήθελα πολύ. Στην τρίτη δημοτικού, που είχα και δασκάλα στο σχολείο τη μητέρα μου, ένιωσα μεγάλη πίεση και ακόμη μεγαλύτερη συστολή. Κάποια στιγμή έκανα την επανάστασή μου. Είπα: “Μπορώ και να μην είμαι καλή, μπορώ και να μη διαβάσω σήμερα, θέλω να κάνω κι εγώ μία κοπάνα”.

Όταν ανακοίνωσα ότι μετά την ΑΣΟΕ και την Παιδαγωγική θα σπουδάσω θέατρο, δεν μπορούσαν να το πιστέψουν, καθώς δε μου άρεσε η έκθεση. Έφερνα εις πέρας τα ποιήματα και τα θεατρικά που μου έδιναν στο σχολείο, αλλά το έκανα μόνο για το χατίρι της γιαγιάς μου, την οποία λάτρευα. Εκείνη είχε πάθος με το θέατρο και είχε μπροστά της ένα παιδάκι που πραγματοποιούσε τα δικά της όνειρα. Παίζαμε θεατρικά που έγραφε η γιαγιά μου. Το έκανα, αλλά δεν το ευχαριστιόμουν, κατέβαλλα τρομερή προσπάθεια».

«Ο έρωτας δεν έχει φύλο»

«Το φλερτ ήταν σχεδόν ισότιμο. Μπορεί να έδειχνα, με λεπτό τρόπο, την προτίμησή μου σε ένα αγόρι, αλλά δε θα έκανα εγώ το πρώτο βήμα. Με τον άντρα μου, τον Πέτρο, μας βγήκε στην πορεία ότι θέλουμε να συνεχίσουμε μαζί και να κάνουμε οικογένεια. Δεν ξεκινήσαμε με αυτήν την προοπτική. Στην αρχή της σχέσης μας κυρίως ακολουθούσα, δε διεκδικούσα πολλά πράγματα. Μετά άρχισα να διεκδικώ και να εκφράζω τα “θέλω” μου. Όσο πιο κοντά έρχεσαι με τον άλλο και τον αισθάνεσαι δικό σου, ανοίγεσαι, λες αυτά που θέλεις.

Στη δική μου εποχή, οι συνθήκες για τον έρωτα δεν ήταν ιδανικές, δεν υπήρχε, λόγου χάρη, ανοιχτός ορίζοντας για τους ανθρώπους που ερωτεύονταν άτομα του ίδιου φύλου. Στις “διαδρομές” μου στο πανεπιστήμιο, οι άνθρωποι δεν μπορούσαν να εκδηλωθούν, άρα κι εγώ δεν είχα έρθει σε επαφή μαζί τους. Καθώς άρχισα, όμως, να ασχολούμαι με το θέατρο, είδα πιο απελευθερωμένα άτομα και νομίζω πως ήμουν έτοιμη από καιρό να δεχτώ την αγάπη και την προτίμηση του καθενός. Το θεώρησα εξαρχής απόλυτα φυσιολογικό και πολύ ωραίο. Για μένα, ο έρωτας και η αγάπη δεν έχουν φύλο. Είναι κάτι υπέροχο και το μικραίνεις αν σκεφτείς “πώς ένας άντρας είναι με έναν άντρα”. Ένιωσα σα να ήμουν εκπαιδευμένη από καιρό να το δω και να το δεχτώ. Θα το δεχόμουν ανά πάσα στιγμή, απλώς δεν είχα επαφή με παιδιά που ερωτεύονταν το ίδιο φύλο. Και όταν τα γνώρισα, έγιναν οι καλύτεροί μου φίλοι. Το σπίτι στο οποίο μεγάλωσα είχε αγάπη. Μπορεί να μην ειπώθηκε ποτέ με κανόνες του τι είναι ο ομόφυλος έρωτας ή ποιον πρέπει να αγαπάμε, αλλά καλλιεργείται με τον τρόπο που δίνεται, είναι κάτι φυσικό κι ανθρώπινο».

«Πήρα μέσα μου όλες τις κακοποιημένες γυναίκες»

Η ερμηνεία της στο «Maestro» του Χριστόφορου Παπακαλιάτη, ως της κακοποιημένης συζύγου και μητέρας Μαρίας, κρίθηκε απ’ όλους ως καθηλωτική, αληθινή και αξεπέραστη. Το πρόσωπό της σε ανάρτηση του Netflix -όπου ταξίδεψε η σειρά μετά την προβολή της στο Mega- με το λεκτικό “No caption needed” («Δε χρειάζεται λεζάντα») έγινε viral.

«Δε γνώρισα κακοποιημένες γυναίκες. Πολλές φορές, όμως, σκέφτομαι πως, όταν κλείνει μια πόρτα, δεν ξέρεις τι γίνεται πίσω απ’ αυτήν. Είναι αυτό ακριβώς που συμβαίνει και στη σειρά. Νιώθεις ότι ένας άνθρωπος είναι καλά κι ευτυχισμένος, αλλά όταν κλείνει η πόρτα κακοποιείται. Είναι τόσο λεπτό κι ευαίσθητο θέμα -ο Χριστόφορος έχει κεντήσει στον τρόπο με τον οποίο το γράφει, το σκηνοθετεί και το παραδίδει- που η δική μου συνεισφορά ήταν η ανάγκη μου να μιλήσουν μέσα από την ηρωίδα μου όλες αυτές οι κακοποιημένες γυναίκες. Ήταν σαν να τις είχα πάρει όλες μέσα μου. Ήθελα να τους πω ότι είναι για εκείνες αυτό που κάνω… για εκείνες. Η συνθήκη με συγκινούσε πάρα πολύ. Μάλλον με θύμωνε και με συγκινούσε. Με θυμώνει εν γένει η επιβολή και η κακοποίηση των αδύναμων ανθρώπων ανεξαρτήτως φύλου και θεώρησα πως η σειρά ήταν μεγάλο βήμα και μεγάλη ευκαιρία για να ευαισθητοποιηθεί ο κόσμος. Με προσέγγισαν γυναίκες, οι οποίες δεν ξέρω αν το είχαν βιώσει και απλώς με αγκάλιασαν. Ένιωσα φοβερή συγκίνηση όταν μία γυναίκα με αγκάλιασε στον δρόμο και έκλαιγε. Δε μου είπε αν είχε κακοποιηθεί, αλλά για μένα ήταν σαν να μου το ομολογούσε σιωπηλά. Λέμε μερικές φορές ότι οι ηθοποιοί παίζουμε κάτι που δεν είναι αλήθεια. Κι όμως… νιώθεις ότι είναι αλήθεια, γιατί κάπως έτσι αισθάνεται κάποιος που κακοποιείται, απλώς υπάρχει μία ειδοποιός διαφορά: η βία σε εμάς είναι ψεύτικη. Είναι μία πολύ δύσκολη συνθήκη, καθώς την ώρα που μου έκαναν το μακιγιάζ, για να φαίνομαι χτυπημένη, σκεφτόμουν αυτές τις γυναίκες, τον σωματικό και ψυχικό τους πόνο. Δεν μπορείς, λοιπόν, να μην κλαις με αυτό. Η ερμηνεία δεν είναι δική μου, είναι η ερμηνεία αυτών των γυναικών».

Η εμμηνόπαυση

«Όταν με προσέγγισε η Vichy για να γίνω το πρόσωπο στην καμπάνια της σειράς προϊόντων που απευθύνεται σε γυναίκες στην εμμηνόπαυση, το θεώρησα ως ιδανική αφορμή για να μιλήσω γι’ αυτήν την ηλικία που είναι πάρα πολύ ωραία. Ήθελα να απενοχοποιηθούν οι γυναίκες από κάτι που είναι απόλυτα φυσιολογικό. Καμία ηλικία δεν είναι άσχημη. Επειδή έχω ζήσει πολλές, μπορώ να πω με σιγουριά ότι σε αυτήν την ηλικία έζησα νέες συγκινήσεις που δεν έζησα στις προηγούμενες. Όλα είναι μέσα στη ζωή και η εμμηνόπαυση είναι φυσιολογικό στάδιο στη ζωή μιας γυναίκας, η οποία μπορεί να είναι όμορφη, θελκτική, ελκυστική και σε αυτήν την ηλικία. Εγώ προσωπικά το ένιωσα και ως απελευθέρωση, αφού μπορώ πλέον να κάνω μπάνιο στη θάλασσα όλο το καλοκαίρι. Όταν μου παρουσιάστηκε η εμμηνόπαυση μετά τα 50, δε φοβήθηκα ούτε στενοχωρήθηκα. Η ιστορία της νεότητας είναι στην ψυχή και στο μυαλό μας. Αυτό είναι που κάνει τον άνθρωπο γοητευτικό».

Παρατηρώντας κανείς τη ζωή και τις ερμηνείες της σήμερα, έχει την αίσθηση ότι η Μαρία Καβογιάννη διανύει την καλύτερη περίοδο της ζωής της, έχοντας κάνει ένα γενναίο και απροσδόκητο restart. Δεν είναι ιδέα μας, καθώς κι εκείνη το ίδιο νιώθει και το παραδέχεται.

«Ναι, έκανα επανεκκίνηση. Ζω μία δεύτερη Μαρία. Ποτέ δεν ξέρουμε τι μας περιμένει στον δρόμο στον οποίο βαδίζουμε. Εγώ το αφήνω και στην τύχη του. Δεν κάνω προγραμματισμό, δεν προσχεδιάζω, αφήνω ελεύθερο το πεδίο. Δεν μπορώ να ονειρευτώ, γιατί το όνειρο μπορεί να είναι πιο λίγο και πιο μικρό από αυτό που θα μου συμβεί!

Όσο πιο ανοιχτός είσαι, όσο αποκτάς καινούριους φίλους, τόσο περισσότερο δημιουργείται η αίσθηση της νεότητας. Ακόμη και τώρα νιώθω ότι είμαι 30 χρονών, απωθώντας το “μετά” σε συνδυασμό με την αισιοδοξία και τη διάθεση για παιχνίδι. Η επανεκκίνηση, βέβαια, μπορεί να σηματοδοτήθηκε για πολλούς ανθρώπους από την πανδημία. Κάναμε όλοι μας μία απενοχοποιημένη παύση. Εμένα μου δόθηκε η ευκαιρία να περάσω μία υπέροχη περίοδο, χωρίς καθόλου ενοχές, στο Πήλιο. Ήμασταν οι “Εννέα του Πηλίου”, είχαμε κάνει μία όμορφη κοινότητα, μαγειρεύαμε, διαβάζαμε, βλέπαμε ταινίες. Σκεφτόμουν, λοιπόν, μήπως αυτή η συνθήκη μάς έδωσε μία νέα ώθηση. Μήπως μας οδήγησε κάπου αλλού; Δεν ξέρω αν ο Χριστόφορος θα είχε γράψει το σίριαλ, εάν δεν είχαμε την πανδημία. Μοιάζει με αλυσίδα εξελίξεων».

Η «Ζωή» και οι απώλειες

Η ηθοποιός χαρακτηρίζει ως μεγάλα δώρα τους δύο δραματικούς ρόλους που ερμήνευσε φέτος: τη Μαρία στο «Maestro», αλλά και την Αγάθη στη σειρά «Μία νύχτα του Αυγούστου» στην ΕΡΤ1, σε σκηνοθεσία της Ζωής Σγουρού, που βασίστηκε στο ομότιτλο μυθιστόρημα της Βικτόρια Χίσλοπ. Τον ερχόμενο Μάρτιο, μία νέα ηρωίδα θα κάνει την εμφάνισή της στη σειρά «Ζωή», στην πλατφόρμα περιεχομένου ΑΝΤ1+. Στο σίριαλ που έγραψε η Δωροθέα Πασχαλίδου υποδύεται μία γυναίκα που δουλεύει νυχθημερόν για να τα βγάλει πέρα. Είναι παντρεμένη, έχει έναν γιο κι έχει βιώσει την απώλεια, καθώς έχασε τη μικρή της κόρη. Κάποια στιγμή, η ηρωίδα παθαίνει ένα ατύχημα και πέφτει σε κώμα. Η ψυχή της πηγαίνει στον Παράδεισο, έτσι όπως απεικονίζεται σε μια παιδική ζωγραφιά της κόρης της. Εκείνη θέλει να μείνει εκεί, ωστόσο οι γιατροί την επαναφέρουν στη ζωή. Στην επαναφορά της έχει αποκτήσει ένα χάρισμα: είναι η μόνη που μπορεί να δει ανθρώπους που έχουν φύγει από τη ζωή και επιστρέφουν για να δικαιωθούν, καθώς υπάρχουν υποθέσεις που δεν έχουν ολοκληρωθεί μέσα τους. Όταν τις ολοκληρώνουν, φεύγουν ήσυχοι. Ο μόνος άνθρωπος που δεν επιστρέφει είναι το κοριτσάκι της, αφού η ηρωίδα είχε δώσει τα πάντα στην κόρη της και δεν υπάρχουν εκκρεμότητες.

«Για μένα, αυτό είναι παρήγορο, γιατί μας λείπουν οι φωνές των ανθρώπων που έχουν φύγει. Εγώ πολλές φορές έχω σκεφτεί, εάν ξανάβλεπα τη μητέρα μου μπροστά μου, τι συναίσθημα θα είχα; Πώς θα ένιωθα; Τι θα έλεγα;

Ο πατέρας μου έφυγε από Αλτσχάιμερ, οπότε η διαδικασία της φθοράς με προετοίμασε, ενώ η μητέρα μου έφυγε σε προχωρημένη ηλικία. Το μεγάλωμά της με προϊδέαζε ότι θα φύγει, αλλά με προετοίμαζε και η ίδια, καθώς ήθελε να συναντήσει τον πατέρα μου - ήταν πολύ ερωτευμένοι. Εκείνη προετοιμαζόταν, έβλεπα τη λαχτάρα της να φύγει και μαζί της προετοιμαζόμουν κι εγώ να την αφήσω.

Ο πατέρας μου ήταν υπέροχος άνθρωπος, είχε εξαιρετικό χιούμορ, φοβερά ευαίσθητος, έγραφε καταπληκτικά – τα γράμματά του προς τη μητέρα μου είναι ποιήματα. Και βλέπαμε ότι αυτός ο χαρισματικός άνθρωπος δεν μπορούσε πλέον να αντεπεξέλθει. Το εντοπίσαμε όταν ήταν 72 ετών και έζησε μέχρι τα 79. Κάθε χρόνο η φθορά ήταν μεγαλύτερη και δε θα ξεχάσω όταν μερικές φορές υπήρχε μία έκλαμψη κι ερχόταν ένα αστείο, έλεγα: “Αχ, δε θέλω να φύγει αυτή η στιγμή, ας κρατήσει κι άλλο”.

Τη στιγμή που δε θα με αναγνώριζε πλέον την περίμενα, αλλά ακόμη και σε αυτό ήταν πολύ γλυκός. “Είστε πολύ όμορφη, είστε πολύ όμορφη”, μου έλεγε. Και παρόλο που η ασθένεια είχε προχωρήσει, όταν τραγουδούσαμε, έκανε πάντα τη δεύτερη φωνή -κάτι που δεν μπορώ να κάνω εγώ ποτέ-, καθώς θυμόταν τον ήχο της μουσικής».

«Όχι» στην τελειότητα, «ναι» στην αγάπη

Η κόρη της, Αντέλλα, σπούδασε Ψυχολογία και σε λίγο καιρό θα γίνει 27 ετών. Σαφώς και δε μεγάλωσε με νόρμες, κανόνες και «πρέπει». Το αντίθετο.

«Πιστεύω ότι η ανοιχτωσιά και το ότι δεν ήμουν καταπιεστική της έκανε καλό. Δε μου μοιάζει στη φιλοσοφία “όλοι οι καλοί χωράνε, ελάτε όλοι”. Θέλει την προσωπική της στιγμή, τον προσωπικό της χώρο. Πολλές φορές την κουράζει η επικοινωνία, αλλά ξέρω ότι βαθιά μέσα της το χαίρεται πολύ. Είναι ένα παιδί που είναι πλέον περισσότερο σαν μαμά μου. Ως ψυχολόγος, έχει διαπιστώσει ότι έχω διάσπαση προσοχής και δεν είμαι συγκεντρωμένη. Όλο αυτό ωρίμασε μέσα της, καθώς δεν ήμουν μία μάνα που τα ξέρει όλα και επιβάλλει συγκεκριμένους κανόνες. Εγώ νιώθω ότι μεγαλώνω μαζί με το παιδί μου, παρά τη διαφορά της ηλικίας μας. Είναι πολύ ευαίσθητη και έχουμε ωραία σχέση. Φυσικά έχω κάνει λάθη -μου τα λέει εξάλλου-, αλλά είναι φίλη μου και μαμά μου και παιδί μου και όλα μου. Όταν μου μιλάει για λάθη που έκανα, στενοχωριέμαι και το σκέφτομαι, αλλά δεν μπορώ να γίνω η τέλεια μαμά που μπορεί να έχει κάποιος μέσα στο μυαλό του. Αν και θεωρώ ότι κανείς δε θέλει το τέλειο. Ούτε η Αντέλλα θα με ήθελε τέλεια. Αντί για την τελειότητα, προτιμώ το σημείωμα που μου είχε αφήσει η μητέρα μου: “Αυτό που εμείς θέλαμε για εσάς ένα πράγμα είναι: η αγάπη”. Ας χαιρόμαστε με τον σύντροφό μας και τους φίλους μας. Ας μην είμαστε ανταγωνιστικοί, να έχουμε ανιδιοτέλεια, να νοιαζόμαστε ουσιαστικά και να προσφέρουμε, γιατί αυτή η συνδιαλλαγή είναι σημαντική».

Αντί για την τελειότητα, προτιμώ το σημείωμα που μου είχε αφήσει η μητέρα μου:

«Αυτό που εμείς θέλαμε για εσάς ένα πράγμα είναι: η αγάπη».

Credits 

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΑΠΛΑΝΙΔΗΣ (ΤΗΙSISNOTANOTHERAGENCY)

STYLING: NATAΛΙΑ ΜΠΑΛΤΑ

HAIR & MAKE UP: KEΡΑΣΙΑ ΚΟΥΗ (GNM ΗΑΙR LAB)

Κεντρικό κολάζ: Κοστούμι Theory, Grigiο | Δακτυλίδια σε χρυσό 18Κ, Lalaounis | Γόβες Steve Madden, Nak shoes | Πουκάμισο Maje, Attica - The Department Store

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2023