Γιατί κάποιοι καλοκαιρινοί μήνες περνούν πιο γρήγορα, ενώ για παράδειγμα ο Φεβρουάριος φαίνεται πάντα να πηγαίνει με τον πιο βάναυσο αργό ρυθμό; Έχετε αναρωτηθεί γιατί οι αναμνήσεις μας από ορισμένες εβδομάδες είναι μεγαλύτερες από άλλες; Γιατί οι καλύτερες διακοπές κάνουν τον χρόνο σαν να κυλάει διαφορετικά από τον χρόνο που βιώνουμε στο σπίτι;

Ο γνωστικός νευροεπιστήμονας Martin Wiener, PhD, ο οποίος μελετά πώς ο εγκέφαλός μας αντιλαμβάνεται τον χρόνο και τον χώρο, εξηγεί ότι ενώ βιώνουμε τον χρόνο ως συνέχεια - κάτι γραμμικό, με αρχή, μέση και τέλος - δεν τον αντιλαμβανόμαστε πάντα τον χρόνο με τον ίδιο ρυθμό. Ανάλογα στο τι εστιάζουμε, τον φυσικό χώρο στον οποίο βρισκόμαστε ή την οικειότητα της εμπειρίας, κάποιες στιγμές φαίνεται να επιταχύνονται και άλλες να επιβραδύνονται. 

Δείτε παρακάτω πώς ο εγκέφαλός μας μπορεί να «παραμορφώσει» τον χρόνο.

1. Η εστίαση στον χρόνο, τον επιβραδύνει. Εάν είχατε ποτέ κολλήσει στην κίνηση, είχατε μια καθυστέρηση πτήσης ή ακόμη και τολμήσετε να παρακολουθήσετε μια κατσαρόλα με νερό να βράζει, έχετε βιώσει την αίσθηση του χρόνου. Η έρευνα δείχνει ότι όσο περισσότερο εστιάζετε στον χρόνο, τόσο πιο αργά φαίνεται να περνάει, κάτι που συμβαίνει συνήθως όταν βαριόμαστε ή κάνουμε κάτι που θα προτιμούσαμε να μην κάνουμε.

2. Το να αποσπάτε την προσοχή σας από αυτόν, επιταχύνεται. Όσο περισσότερο αποσπάτε την προσοχή σας, τόσο πιο γρήγορα φαίνεται να περνάει ο χρόνος, επειδή δεν είστε συγκεντρωμένοι στο πόσος είναι. 

3. Οι αναμνήσεις αλλοιώνουν τον χρόνο. Όταν κοιτάς πίσω στον χρόνο, τον αντιλαμβάνεσαι διαφορετικά. Όταν αναπολείτε μια ανάμνηση που συνέβησαν πολλά πράγματα, παρόλο που μπορεί να νιώθετε ότι πέρασαν γρήγορα, αισθάνεστε ότι κράτησε περισσότερο από ό,τι την είχατε αρχικά βιώσει. Μοιάζει με εκείνες τις διακοπές που πέρασαν, αλλά όταν τις θυμάστε, φαίνεται να κράτησαν περισσότερο, σχεδόν σαν να διευρύνεται η μνήμη. Το αντίθετο ισχύει όταν πρόκειται για αναμνήσεις από στιγμές που δεν συνέβη τίποτα, όπως η αναμονή στην κίνηση ή στο αεροπλάνο. Όταν ανατρέξετε σε αυτές τις εμπειρίες, πιθανότατα θα νιώσετε ότι ήταν σχετικά σύντομες.

4. Η ντοπαμίνη μπορεί να επηρεάσει τον χρόνο. Οι επιστήμονες δεν καταλαβαίνουν ακόμη πώς ο εγκέφαλος επεξεργάζεται τον χρόνο, αλλά έρευνες έχουν δείξει ότι η ντοπαμίνη - ο νευροδιαβιβαστής που διεγείρεται όταν αισθανόμαστε ευχαρίστηση - μπορεί να παίζει κάποιο ρόλο. Οτιδήποτε αυξάνει την ντοπαμίνη τείνει να επιταχύνει την αίσθηση του χρόνου.

5. Ο χώρος επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τον χρόνο. Όσο μεγαλύτερος είναι ο χώρος, τόσο πιο αργά φαίνεται να περνάει ο χρόνος. Αυτό ισχύει για τον χώρο στον οποίο βρίσκεστε ή τον χώρο (ή την απόσταση) που διανύετε. Η έλλειψη κίνησης στον χώρο (και η εστίαση στον χρόνο) επηρεάζει τον πόσο αργά ή γρήγορα τον αντιλαμβανόμαστε. Ακολουθώντας μια μακριά διαδρομή, μπορείτε να νιώσετε ότι έχει περάσει λιγότερος χρόνος από ό,τι θα κάνατε αν ακολουθούσατε μια πιο σύντομη αλλά με κίνηση. Ομοίως, ο τρόπος με τον οποίο κινούμε το σώμα μας στον χώρο αλλάζει επίσης την αντίληψή μας για τον χρόνο - ο οποίος μοιάζει πιο γρήγορος αν χορεύετε ή πηγαίνετε για τρέξιμο σε σύγκριση με το να κάθεστε ακίνητοι.

6. Η εξοικείωση διευρύνει τον χώρο και συσπά τον χρόνο. Όσο πιο εξοικειωμένοι είστε με κάτι, όπως μια διαδρομή για τη δουλειά ή τη βόλτα στο αγαπημένο σας καφέ, τόσο μικρότερος χρόνος φαίνεται να χρειάζεται για να φτάσετε εκεί, αλλά τόσο μεγαλύτερη είναι η απόσταση που φαίνεται να παίρνει.

Θυμηθείτε ότι η αντίληψή μας για το χρόνο είναι ακριβώς αυτό: Η αντίληψή μας. Το να «παίζετε» με μερικές από αυτές τις ιδέες που τον αλλάζουν μπορεί να σας βοηθήσει να βρείτε τρόπους να τον επιταχύνετε αλλά και να τον επιβραδύνετε αντίστοιχα, όταν θέλετε να κρατήσει μια στιγμή.