Κλείνοντας μία 20ετία γνωριμίας και συνεργασίας με τον ηθοποιό, σκηνοθέτη και νέο καλλιτεχνικό διευθυντή του Εθνικού Θεάτρου Δημήτρη Λιγνάδη, η Εύα Νάθενα νιώθει ότι με τον Μακμπέθ ζει μία ακόμη «ευτυχή δημιουργική συγκυρία». Έτσι ονομάζω τις συνεργασίες μας με τον Δημήτρη, καθώς «ο ένας ξεκινά μία φράση και την τελειώνει ο άλλος», όπως λέει και η βοηθός του που μας έχει δει να συνεργαζόμαστε στη φάση της μελέτης. Και όταν μας συμβαίνει αυτό, κάνουμε και καλές παραστάσεις. «Ο Δημήτρης με ονομάζει εικαστικό της παράστασης, και αυτό μου επιτρέπει και να είμαι στις παραστάσεις που κάνει. Κάθε φορά αυτό με απελευθερώνει και με «απλώνει» δημιουργικά, μου δίνει έδαφος και βάση μεγάλη για να δημιουργήσω».
Οι πρώτες φωτογραφίες από τα κοστούμια και τα σκηνικά της παράστασης που έκανε πρεμιέρα πριν μερικές ημέρες στην Κεντρική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και αποτελεί μία συμπαραγωγή με το Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, έκαναν μεγάλη αίσθηση όταν πρωτοκυκλοφόρησαν στον Τύπο και τα social media. Το έντονο κόκκινο είναι το χρώμα που κυριαρχεί και ο συνειρμός με το αίμα γίνεται αυτόματα. «Το έργο Μακμπέθ στέκεται κατά τη γνώμη μου στην πυραμίδα των έργων του Ουίλιαμ Σαίξπηρ, όσον αφορά τη θεματική που πραγματεύεται. Υπάρχει μία τεράστια δίψα για εξουσία που οδηγεί σε βία, δολοφονίες και περίπλοκες καταστάσεις» εξηγεί η Νάθενα και συνεχίζει: «Το κόκκινο γεννήθηκε ένα βράδυ που προσπαθούσα να ερμηνεύσω δραματουργικά κάποιες σκηνές τόσο έντονες, που τρόμαζα την ώρα που τις διάβαζα. Από τη στιγμή που το συνέλαβα ως σκέψη ήταν μονόδρομος, καθώς δε μπορούσα να αποτυπώσω με άλλο χρώμα πιο ορθά αυτό που καταλάβαινα, διαβάζοντας το έργο. Το περιέγραψα στον Δημήτρη πριν ξεκινήσουμε τις πρόβες, όταν χρειάστηκε να κάνουμε μία φωτογράφηση για την προβολή της παράστασης κι έτσι σχεδόν το υιοθετήσαμε πολύ γρήγορα. Μας ταιριάζει είναι η αλήθεια ως χρώμα, γιατί είμαστε στο κόκκινο τελείως (γέλια)».
Τη ρωτώ, πώς αποφασίζει για τα σκηνικά της εκάστοτε παράστασης. Από πού ξεκινάει; «Πάντα περιγράφω τη σκέψη μου με αναφορές σε installations και αυτό σημαίνει ότι δημιουργώ κάποια πράγματα, αντικείμενα, φόντα ή τοπία εικαστικά που μπορεί να ερμηνεύουν τους εαυτούς τους και μόνα τους. Στον Μακμπέθ έπρεπε κάποια στιγμή να αναπαραστήσω το παλάτι δύο ανθρώπων που έχουν ένα κοινό, πολύ βασικό χαρακτηριστικό, το οποίο τους εξάρει τα σκληρά και δύσκολα «πράγματα» που έχουν μέσα τους, και αυτό είναι η αϋπνία. Θεώρησα ότι αυτό το παλάτι, αυτοί οι θρόνοι που αποφάσισα να τους βάλω στους τοίχους, είναι οι θρόνοι και τα κρεβάτια τους, είναι όλα μαζί, γιατί δεν κοιμούνται ποτέ. Και το φόντο με τα πάρα πολλά χέρια απαριθμεί τα πτώματα, τις δολοφονίες ή τις τύψεις, με όλα αυτά τα αιχμηρά αντικείμενα που βγαίνουν προς τα έξω και τα οποία κάποτε γίνονται χέρια, κάποτε μαχαίρια ή λεπίδες».
Όπως μου εξηγεί, η μεγαλύτερη δυσκολία στη συγκεκριμένη παραγωγή ήταν το γεγονός ότι θα φιλοξενηθεί σε δύο σκηνές -στο Εθνικό Θέατρο και αμέσως μετά στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά. «Η μία έχει μεγάλο βάθος, η άλλη δεν έχει κι έπρεπε να πάρουμε ως δεδομένη εξ αρχής τη μικρότερη, την περιορισμένη σκηνή, για να στήσουμε την παράσταση. Είναι λίγο περίεργο να έχεις ένα ευρύτερο πεδίο για να δράσεις και να στενεύεις σε ένα μικρότερο αλλά το καταφέραμε τελικά».
Αλήθεια, έχει κάποια συγκεκριμένη ρουτίνα στον τρόπο με τον οποίο δουλεύει; «Ναι, έχω μία ρουτίνα που είναι συναρπαστική. Είναι η έρευνα και τεκμηρίωση που κάνω κάθε φορά που καταπιάνομαι με ένα θέμα. Τώρα για να μελετήσω το κόκκινο χρειάστηκε να δω και να μελετήσω όλα τα έργα τέχνης που έχουν να κάνουν με το κόκκινο χρώμα. Αυτή η documentation που κάνω για μένα είναι η ωραία ρουτίνα. Και πολλές φορές με γεμίζει τόσο, που όταν την ολοκληρώνω, είναι σαν να έχω κάνει την παράσταση».
Τελειώνοντας τη Σχολή Καλών Τεχνών κι έχοντας διανύσει ώρες πτήσης ως ζωγράφος, η Εύα Νάθενα επέλεξε να γίνει σκηνογράφος, ακριβώς γιατί πάντα την γοήτευαν τα θεατρικά κείμενα. Όσον αφορά τις συνεργασίες της παραδέχεται ότι με τα χρόνια έχει μάθει να χαμηλώνει τη φωνή της, ειδικά σε αυτούς που θαυμάζει. «Το σκέφτομαι λιγάκι και σαν πνευματική άσκηση, ξέρετε είναι κι αυτά χρήσιμα στη ζωή μας, ειδικά αυτά. Και μεγαλώνοντας, το ‘χω ξαναπεί και άλλη μια φορά, αποχωρίζομαι με χαρά τα αυτά τα βάρη τα εγωιστικά που είχα μικρότερη και έλεγα «μα εγώ». Δεν υπάρχει αυτό στο θέατρο. Γενικά, όποιος νομίζει ότι έρχεται να ξεχωρίσει μέσα στο θέατρο, είναι λάθος. Στο θέατρο είναι σαν να υπογράφουμε ένα συμβόλαιο ότι είμαστε το μέρος ενός όλου. Στη συνέχεια, αν θέλει κάποιος να ξεχωρίζει μέσα στο όλο, είναι σαν να προσβάλλει αυτό το συμβόλαιο. Νομίζω, ότι το να συμπλέει και να συμπορεύεται κάποιος είναι μία ωραία πνευματική άσκηση που εμένα τουλάχιστον μου έχει φανεί πολύ χρήσιμη στη ζωή μου».
Info: Η παράσταση Μακμπέθ θα παρουσιάζεται έως τις 8 Μαρτίου στο Εθνικό Θέατρο και από τις 12 Μαρτίου έως τις 12 Απριλίου στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά.
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ: ΜΑΡΙΛΕΝΑ ΑΝΑΣΤΑΣΙΑΔΟΥ
