Μια σπουδαία κυρία του ελληνικού πενταγράµµου και µία αξεπέραστη, αισθαντική φωνή θ’ ανέβει σε λίγο καιρό στη σκηνή του Μεγάρου Μουσικής Αθηνών κι εν συνεχεία στη Θεσσαλονίκη, για να µας ταξιδέψει σε µουσικά µονοπάτια πολυτραγουδισµένα, µε µία παράσταση εµπνευσµένη από τον έρωτα.
«Έρωτα Εσύ...». Μία µουσική περιπλάνηση στον ερωτικό λόγο µέσα από τραγούδια που έχουµε λατρέψει. Τι σας οδήγησε στην απόφαση να επιµεληθείτε αυτήν τη χρονική στιγµή µία παράσταση - αφιέρωµα στον έρωτα; Έρωτα εσύ... που µας διαπερνάς! Πρόκειται για µία παραγγελία που µου ζητήθηκε από το Μέγαρο Μουσικής Αθηνών για τις 14 Φλεβάρη κι εγώ βρήκα την αφορµή για να φτιάξω ένα πρόγραµµα έτσι όπως είχα τη διάθεση ν’ ακούσω αυτήν τη στιγµή τη µουσική, µε µία διάθεση πιο ποπ και πιο διεθνιστική.
Τα τελευταία χρόνια έχετε συµµετάσχει σε σηµαντικότατα πρότζεκτ (Chronos, Αφιέρωµα Ξαρχάκου στον Βαµβακάρη, παραστάσεις µε την Ορχήστρα Βασίλης Τσιτσάνης). Με αυτήν την παράσταση θέλετε να ελαφρύνετε λίγο το µέσα σας; Είναι ωραία η παρατήρησή σας, ότι µετά απ’ όλο αυτό το ταξίδι που έγινε µέσα από πολύ ενδιαφέροντα πρότζεκτ, είχα µία ανάγκη ν’ αγγίξω ξανά µε την µπάντα µου υλικό από αυτό που τραγουδάµε στο σπίτι µας, που µεγαλώσαµε µαζί. Εγώ έχω µία ακουστική εµπειρία και κουλτούρα που είναι, εκτός από ελληνκή, και πάρα πολύ δυτική, έχει στοιχεία από την παγκόσµια ξένη µουσική. Έχοντας τώρα την ευκαιρία να συνεργαστώ µε δύο εξαιρετικούς συναδέλφους, την Κατερίνα Πολέµη και τον Στάθη ∆ράκο, που είναι δηµιουργοί και πολύ καλοί τραγουδιστές, θα «κάνουµε ένα παιχνίδι» σε αυτά που έχουµε αγαπήσει. Ξέρετε, ποπ σηµαίνει popular, µε την έννοια του λαϊκού. Πρόκειται, δηλαδή, για τραγούδια που λατρεύτηκαν από τον κόσµο, όχι απλά αγαπηθήκαν. Ποπ µπορείς να πεις και τον Φρανκ Σινάτρα. Η φόρµα αυτή της καλής ποπ είναι από τις πιο δύσκολες φόρµες, γιατί είναι ένας συνδυασµός στίχων και µουσικής εξαιρετικά υψηλού επιπέδου και την ίδια στιγµή, έτοιµος να τον απολαύσει ο κόσµος. Είναι πολύ δύσκολη η ισορροπία αυτή, αλλά έγινε πετυχηµένα και παγκοσµίως και στην Ελλάδα, οδηγώντας στα «µεγάλα τραγούδια», που λέµε. Τραγούδια που έγιναν τεράστιες επιτυχίες, αλλά την ίδια στιγµή είχαν υπόσταση, όπως τα τραγούδια του Μούτση, του Ξαρχάκου, του Λοϊζου, του Θεοδωράκη, του Χατζηδάκι, του Τσιτσάνη κ.ά. Το τραγούδι µε µεγάλη εµβέλεια και ταυτόχρονα µε αξία έχει υπηρετηθεί παγκόσµια µε συγκλονιστικό τρόπο κι εµείς το ξεχνάµε, γιατί έχουµε λιγάκι µία λογική των ΜΜΕ, που είναι του σωρού. Τα Μέσα, δηλαδή, πλασάρουν ευκολίες, εκτός από εξαιρέσεις φυσικά. Αυτό που θα κάνουµε, λοιπόν, µε την υπέροχη µπάντα που συνεργάζοµαι όλα αυτά τα χρόνια και µε την Κατερίνα και τον Στάθη, είναι µία υπενθύµιση πραγµάτων που έχουµε αγαπήσει, µε κορώνα πάντα το ελληνικό τραγούδι.
O Γουίλιαµ Σαίξπηρ είχε πει ότι «ο έρωτας µπορεί να είναι το ωραιότερο όνειρο, αλλά και ο χειρότερος εφιάλτης». Τι είναι ο έρωτας για εσάς; Είναι µια ανθρώπινη ιστορία ο έρωτας. Ό,τι πιο ανθρώπινο είναι ο έρωτας. Όταν δύο άνθρωποι προσπαθούν να γίνουν ένα. Ο άνθρωπος είναι φτιαγµένος έτσι. Μ’ εµπνέει ο άνθρωπος, ο πόνος του, η χαρά του, ακόµη και τα άσχηµα. Ο έρωτας είναι παντού. Αν ήταν και στην πολιτική, θα ήµασταν καλύτερα. Παλιότερα ήταν. Τώρα είναι ένα µοναχικό παιχνίδι πίσω από τα παιχνίδια του play station.
Ανήκετε στους καταξιωµένους καλλιτέχνες που επιδιώκουν να συνεργάζονται µε νέους ανθρώπους. Πώς λειτουργεί για εσάς αυτή η σχέση; ∆εν είναι κάτι που το έκανα µε σχέδιο. Το έκανα γιατί έτσι γίνεται σε όλο τον κόσµο, αλλά αυτό µοιάζει στην Ελλάδα κάπως πρωτοφανές. Μου λένε συχνά για τη συνεργασία µου µε τους νέους ερµηνευτές τη φράση «είστε γενναιόδωρη». Τους απαντώ ότι αυτό δεν είναι µία πράξη γενναιοδωρίας. Είναι το κανονικό. ∆ηλαδή, ένας άνθρωπος που τον ενδιαφέρει η µουσική είναι ανοιχτός σε κάθε κανούρια γραφή της µουσικής, σε καθετί. Η µουσική είναι µία κι έρχονται νέες γραφές, καινούρια οπτική, δηλαδή. Εµένα, όσο περνάνε τα χρόνια, αυτό µου είναι όχι απλά εξαιρετικά οικείο, αλλά και απαραίτητο. Γιατί εµπλουτίζω την πληροφορία, τις γνώσεις µου. Να το πω πολύ απλά, δεν µπήκα στη µουσική και το τραγούδι απλά για να γίνω διάσηµη, όχι, βέβαια, ότι δεν είχα κι αυτήν τη φιλοδοξία. Απλά για µένα το θέµα µου, η µεγάλη αφορµή, ήταν να είµαι µέσα στη µουσική. ∆εν έπαψα, λοιπόν, να θεωρώ ότι το πέρασµά µου πρέπει να είναι και µία σπουδή πάνω στη µουσική. Εγώ ακόµη σπουδάζω τη µουσική, δεν έχω σταµατήσει και ούτε θα σταµατήσω µέχρι να κλείσω τα µάτια µου.
Έχετε σκεφτεί ότι θα έρθει η στιγµή που δεν θα µπορείτε πλέον να τραγουδήσετε; Μπορεί να σταµατήσω να τραγουδώ και θα συµβεί, αλλά τη µουσική δε θα πάψω να την ακολουθώ και να την παρακολουθώ µε οποιονδήποτε τρόπο. Κι αυτό ισχύει για όλα. Ένας άνθρωπος δε σταµατάει να µαθαίνει πράγµατα που συµβαίνουν για να κάνει καλύτερα αυτό που κάνει. Τόσο απλά είναι τα πράγµατα. Είναι ζωτική ανάγκη. Εµένα, αν µου το πάρουν αυτό, θα µου στερήσουν το οξυγόνο. Απώλεια δε θα αισθανθώ φεύγοντας από τη σκηνή, αλλά αν πάψω να έχω επαφή µε τη µουσική. Όσο υπάρχει αυτό το πάρε - δώσε, εγώ αισθάνοµαι σαν σχολιαρόπαιδο. Γι’ αυτό και η µουσική ξέρετε -αλλά και οτιδήποτε έχει βάθος και όγκο πληροφορίας- κρατάει ζωντανούς και νέους τους ανθρώπους. ∆εν είναι τυχαίο το γεγονός ότι άνθρωποι που το αντικείµενό τους είναι αυτό που αγαπούν και λατρεύουν κρατιούνται πάντα νέοι µέσα τους, ψυχικά και πνευµατικά.
Κα Γαλάνη, έχετε κλείσει 50 χρόνια αδιάλειπτης πορείας στο µουσικό στερέωµα, µε µια αξιοθαύµαστη πορεία. Νιώθετε τυχερή; ∆εν πολυπιστεύω στις τύχες. Πιστεύω στις συγκυρίες, σε αυτές που είναι σχεδόν µεταφυσικές, που δεν µπορούµε πρακτικά να τις εξηγήσουµε. Το ότι γεννιέται ένας άνθρωπος και συµπίπτει η εποχή που θα ζήσει µε µια άνθιση παγκόσµια του τραγουδιού, δεν είναι µια συγκυρία; Εγώ αυτό δεν το είχα προγραµµατίσει. Οι γενιές οι δικές µας, όσοι γεννήθηκαµε στη δεκατετία του ’50, είµαστε άνθρωποι µε µια τελείως διαφορετική οπτική, καθώς ζήσαµε συγκλονιστικά πράγµατα, πολιτικά, κοινωνικά, πολιτισµικά, απ’ όλες τις απόψεις. Υπήρχε τότε µία µεγάλη ελπίδα για την απελευθέρωση του ανθρώπου και για τις ατοµικές ελευθερίες και ζήσαµε τον αγώνα γι’ αυτές. Εµάς, λοιπόν, µας είναι λιγάκι δύσκολο αυτό που ζούµε τώρα, από την άποψη ότι στην εποχή µας γίνονται προσπάθειες να παταχθούν οι ατοµικές ελευθερίες, οι πρωτοβουλίες, η πνευµατικότητα και η ελεύθερη σκέψη µέσω του φόβου και του τρόµου. Σαφώς θα έρθει πάλι η στιγµή, γιατί πιστεύω πάρα πολύ στον άνθρωπο, που όλο αυτό θα λάµψει. Προς το παρόν, όµως, µας έχουν πετάξει ένα σκοτάδι από πάνω µας, το οποίο δεν αντέχεται πολλές φορές.
∆εν τα βλέπω, όµως, µαύρα, τα βλέπω πολύ ανοιχτά και φωτεινά όλα. Ιδιαίτερα, βλέποντας νέα παιδιά που, µπορεί να έχουν χάσει τη γη κάτω από τα πόδια τους, αλλά αυτά πορεύονται µε µία ησυχία, όχι µε αγωνία για το αν θα κάνουν διαµέρισµα ή βίλα ή ποιο αυτοκίνητο θα πάρουν. Βλέπω πως έχουν µία ανάγκη να µπούνε πιο βαθιά, πιο πνευµατικά στα πράγµατα, ν’ ανταλλάξουν σήµατα, ακόµη και στον έρωτα. Και πολλά από αυτά τα παιδιά βλέπουν το συγκεκριµένο σύστηµα καχύποπτα. Προσπαθούν να µην τους καταπιεί. Ξέρετε, εµένα µου δίδαξαν οι δάσκαλοί µου ότι πρέπει να πηγαίνεις ανάποδα από τη φορά των πραγµάτων. Να κάνεις αυτό που σου λεει η καρδιά σου και να µη σκέφτεσαι τον συρµό, το ρεύµα. Κι εγώ αυτό κάνω. Και ίσως αυτός είναι ο λόγος που συναντιέµαι µε νεότερους ανρθώπους. Γιατί, όταν κάνω αυτό, το ανάποδο από αυτό που θα έπρεπε ίσως να κάνω, προς στιγµήν τρώω και καµία πόρτα. Αλλά µετά από πέντε - δέκα χρόνια κάποιες νεότερες γενιές το βλέπουν και το αναγνωρίζουν. Βλέπουν µία ανοιχτή πόρτα, δηλαδή (γέλια). Είναι καταπληκτικό, ε; Έτσι περάσαν πενήντα χρόνια και δεν έχω καταλάβει τίποτα.
Η φωνή ή η ψυχή ανεβαίνει στη σκηνή; Η ψυχή, αλλά και η φωνή πρέπει να είναι εκεί, παρούσες και µε την έννοια της ενσωµάτωσης µέσα στη µουσική, που συµβαίνει εκείνη τη στιγµή. Η σπουδαιότητα της φωνής είναι ότι µεταφέρει τον λόγο, το κείµενο. Το µουσικό όργανο µπορεί να δώσει το αίσθηµα, αλλά τη δύναµη την έχει ο λόγος, ο τραγουδιστής µέσα από το κείµενο. Γι’ αυτό και το τραγούδι είναι πολύ ισχυρό πράγµα, είναι ο συνδυασµός του λόγου και της µουσικής, που «χτυπάει» κατευθείαν στην ψυχή. Η ψυχή είναι, λοιπόν, το ζητούµενο. Αν την έχεις χάσει, χάθηκες.
Info: Το αφιέρωµα «Έρωτα, εσύ...» θα παρουσιαστεί στις 14/2 στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών και στις 23/2, στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης.
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ GLOW 156 ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ 2020
Φωτογραφία: Ανδρέας Σιμόπουλος
