Υπάρχει μια αναμφισβήτητη σχέση μεταξύ μικροβιώματος του εντέρου και επιδερμίδας, και παρόλο που δεν αποτελεί νέο τομέα έρευνας, το θέμα είναι σημαντικό για τη Δερματολογία και τη Γαστρεντερολογία. Αρκετοί περιβαλλοντικοί παράγοντες, όπως η διατροφή και το στρες, μπορούν να επηρεάσουν το εντερικό μικροβίωμα, το οποίο μπορεί να έχει αντίκτυπο στην υγεία του δέρματος. Αυτά τα δύο είναι όργανα με ανοσολογικούς και νευρο-ενδοκρινικούς ρόλους και συνδέονται μεταξύ τους. Η στενή σχέση τους μάλιστα αναφέρεται ως «άξονας δέρματος-εντέρου» και πολυάριθμες μελέτες έχουν συνδέσει την υγεία του γαστρεντερικού συστήματος με την ομοιόσταση του δέρματος.

Η σχέση του μικροβιώματος του εντέρου και της υγείας του δέρματος

Ένας από τους κύριους ρυθμιστές στον άξονα αυτόν είναι ο τρόπος με τον οποίο η εντερική μικροχλωρίδα επικοινωνεί με την επιδερμίδα. Αυτό γίνεται κυρίως μέσω περίπλοκων αλληλεπιδράσεων με το ανοσοποιητικό σύστημα για τη ρύθμιση της τοπικής φλεγμονής. Εκτός από αυτήν τη μορφή «επικοινωνίας», οι έρευνες δείχνουν ότι η επιρροή μπορεί να είναι και πιο άμεση. Στην περίπτωση ενός εξασθενημένου εντερικού φραγμού, για παράδειγμα, τα βακτήρια του δέρματος καθώς και οι μεταβολίτες τους μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος, να συσσωρευτούν στην επιδερμίδα και να διαταράξουν το μικροβίωμά της. Οι εντερικές διαταραχές, μάλιστα, συχνά συνοδεύονται από δερματικές παθήσεις, καθώς το μικροβίωμα του εντέρου φαίνεται να παίζει βασικό ρόλο στην ανάπτυξη πολλών φλεγμονών.

Όταν το έντερο δε λειτουργεί σωστά

Η εντερική δυσβίωση, ή αλλιώς μικροβιακή ανισορροπία, έχει τη δυνατότητα να επηρεάσει αρνητικά το μικροβίωμα του δέρματος και τη βασική του λειτουργία. Αυτό μπορεί να ευθύνεται για την εμφάνιση συχνών δερματικών παθήσεων, όπως η ακμή, η ψωρίαση, η ατοπική δερματίτιδα (έκζεμα) και η ροδόχρους ακμή, αλλά και ερυθρότητας, ευαισθησίας, ξηροδερμίας και διάσπασης του κολλαγόνου, που οδηγεί σε ρυτίδες. Οι έρευνες δείχνουν μια πιθανή σχέση μεταξύ ροδόχρου ακμής και ελικοβακτηριδίου του πυλωρού, ενός παθογόνου οργανισμού που βρίσκεται στο στομάχι και το λεπτό έντερο και ευθύνεται για το έλκος. Είναι καλά τεκμηριωμένο ότι το μικροβίωμα μπορεί να ρυθμίσει την ανοσολογική απόκριση μέσω πολλαπλών αλληλεπιδράσεων με το ανοσοποιητικό σύστημα. Στην περίπτωση της ατοπικής δερματίτιδας, πιστεύεται ότι η έλλειψη ποικιλίας μικροβιώματος του εντέρου κατά τα πρώτα χρόνια της ζωής μας μπορεί να επηρεάσει το ανοσοποιητικό και να οδηγήσει σε χρόνια φλεγμονή. Επίσης, αν και η ακμή προκαλείται από πολλούς παράγοντες, το εντερικό μικροβίωμα πιθανόν να παίζει βασικό ρόλο στην εξέλιξη και τη σοβαρότητα της νόσου. Το στρες που τη συνοδεύει βλάπτει το μικροβίωμα του εντέρου, επειδή προκαλεί τα μικρόβια ώστε να παράγουν νευροδιαβιβαστές οι οποίοι μπορούν να εισέλθουν στην κυκλοφορία του αίματος μέσω του εντερικού τοιχώματος, με αποτέλεσμα τη συστηματική φλεγμονή.

Πώς να βελτιώσετε την υγεία του δέρματός

Η διατροφή είναι ο βασικός παράγοντας που βοηθά στην καλή λειτουργία του εντερικού μικροβιώματος, και επομένως σε καλύτερη επιδερμίδα.

Δώστε, λοιπόν, προσοχή:

• Στην κατανάλωση προβιοτικών: είναι ένας πολύ καλός τρόπος για να διασφαλίσετε ότι λαμβάνετε ποικιλία ωφέλιμων βακτηρίων, τα οποία διατηρούν την υγεία του δέρματος και του μικροβιώματος του εντέρου. Προσπαθήστε να συμπεριλαμβάνετε καθημερινά μια μερίδα από τις ακόλουθες τροφές στο διαιτολόγιό σας: αρακά, γιαούρτι με ζωντανές καλλιέργειες, ωριμασμένα μαλακά τυριά, όπως τσένταρ, γκούντα και παρμεζάνα, ελιές, πίκλες, ξινολάχανο, κεφίρ και τα πιο… ξενόφερτα kimchi, miso, tempeh, kombucha.

• Στην πρόσληψη πρεβιοτικών, που συμβάλλουν σε ένα ισορροπημένο μικροβίωμα του εντέρου: Λειτουργούν με παρόμοιο τρόπο με τις φυτικές ίνες, τρέφοντας τα καλά βακτήρια και επιτρέποντάς τους να αναπτυχθούν, με αποτέλεσμα την εύρυθμη λειτουργία του πεπτικού. Να θυμάστε ότι, αν και όλα είναι φυτικές ίνες, ωστόσο όλες οι φυτικές ίνες δεν είναι πρεβιοτικά! Καταναλώστε, λοιπόν, ραδίκια, πικραλίδα, αγκινάρα, σκόρδο, κρεμμύδι, πράσα, σπαράγγια, μπανάνες, κριθάρι, βρώμη, μήλα, κακάο.

• Στα προβιοτικά συμπληρώματα: Πρόσφατη έρευνα έδειξε ότι παρουσιάζουν πολλές δυνατότητες στον ρόλο της πρόληψης και της διαχείρισης διαφόρων δερματικών παθήσεων. Ένα παράδειγμα αυτού μπορεί να δει κανείς σε περιπτώσεις ακμής. Τα προβιοτικά καταστέλλουν τα βακτήρια που ευθύνονται για τα ξεσπάσματα της νόσου, εκκρίνοντας μια αντιβακτηριακή πρωτεΐνη, η οποία αναβάλλει την ανάπτυξη των P. acnes. Υπάρχουν φυσικά πολλά στελέχη βακτηριακών ειδών που είναι διαθέσιμα ως προβιοτικά, ωστόσο αυτά που πρέπει να ληφθούν για να είναι υγιές το δέρμα είναι τα Lactobacillus και Bifidobacterium. Σε πρόσφατη μελέτη που διήρκησε 12 εβδομάδες παρατηρήθηκε σημαντική μείωση στην απώλεια νερού της επιδερμίδας και αυξημένη ενυδάτωσή της. Άλλη έρευνα έδειξε αξιοσημείωτη βελτίωση στην ελαστικότητά της.

• Στις φυτικές ίνες: Περνούν από διαδικασία βακτηριακής ζύμωσης στο έντερο, παράγοντας λιπαρά οξέα μικρής αλυσίδας, τα οποία προάγουν ένα υγιές εντερικό περιβάλλον. Μελέτες έχουν δείξει ότι η αυξημένη πρόσληψη φυτικών ινών σχετίζεται με αυξημένη ποικιλία εντερικών μικροβίων. Η συνιστώμενη ημερήσια ποσότητα πρόσληψης κυμαίνεται στα 25-30 γραμμάρια και οι πηγές τους είναι: βρώμη, σπόροι chia, λιναρόσπορος, όλα τα όσπρια, δημητριακά, λαχανικά, μήλο, μπανάνα, ξηροί καρποί.

• Στα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα: Βελτιώνουν την ενυδάτωση της επιδερμίδας και τη λειτουργία του δερματικού φραγμού. Πηγές τους, τα ψάρια, τα καρύδια, οι σπόροι chia και ο λιναρόσπορος.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2022