Η προσωπικότητά του ταυτίστηκε με μια εκκεντρική φιγούρα της Τέχνης, η οποία δε σταματούσε ποτέ να «γεννά» πρωτότυπες ιδέες, απομακρυσμένες από τις προκαταλήψεις και τα στενά όρια που ακολουθούσαν τα πρότυπα έκφρασης της εποχής του. Μέχρι σήμερα ο Salvador Dali συνεχίζει να ξεχωρίζει και αυτό γιατί πέρα από το κίνημα του σουρεαλισμού -στο οποίο λειτουργούσε ως βασικός θεματοφύλακας και εκπρόσωπος-ο ίδιος κατάφερε με καινοτόμους τρόπους να συνδέσει τον εικαστικό του κόσμο με τις θετικές επιστήμες. Άλλωστε, είχε μοιραστεί στο παρελθόν μέσα από τη χαρακτηριστική φράση: «Επειδή εγώ γίνομαι καμιά φορά ζωγράφος, οι άνθρωποι πιστεύουν ότι είμαι καλλιτέχνης. Το πραγματικό μου ενδιαφέρον είναι οι Κυβερνοεπιστήμες (Cybernetics), η Κβαντική Φυσική κι η Βιολογία».

Με αφορμή την παραπάνω παραδοχή του Καταλανού καλλιτέχνη, έχει δημιουργηθεί το παγκοσμίου φήμης περιοδεύον project με τίτλο "Dali Cybernetics: The Immersive Experience". Πρόκειται για μια από τις πιο πρωτοποριακές παραγωγές των τελευταίων ετών, που στόχο έχει να αναδείξει τα περίφημα έργα του θρυλικού καλλιτέχνη, ενσωματώνοντάς τα στην AI πραγματικότητα, επαναπροσδιορίζοντας κατ' αυτόν τον τρόπο την έννοια των μουσείων και των γκαλερί τέχνης. Η έκθεση είναι μία συναρπαστική περιήγηση στα πιο διάσημα έργα του από μια εντελώς νέα οπτική. Παρακολουθούμε την πορεία των επιρροών του ζωγράφου, από τον υπερρεαλισμό και τον Φρόυντ ολοένα και περισσότερο προς τις θετικές επιστήμες, τα μαθηματικά, την πληροφορική. Ορόσημο της έκθεσης αποτελεί η επερχόμενη στάση της στην Ελλάδα με αφετηρία την πόλη της Θεσσαλονίκης και τους χώρους στην Αποθήκη Γ' στο λιμάνι.

Πριν λίγες ώρες βρεθήκαμε στη συνέντευξη Τύπου της έκθεσης, όπου είχαμε την ευκαιρία να μάθουμε πρώτοι τις κύριες λεπτομέρειες της πρωτοβουλίας μέσα από όσα μοιράστηκαν μαζί μας ο Διευθυντής Οργάνωσης Παραγωγής, Παύλος Μητσόπουλος και ο αρχιτέκτονας - υπεύθυνος διαμόρφωσης της Αποθήκης Γ', Στράτος Χατζηιωαννίδης.

Tεχνητή νοημοσύνη σε πρώτο πλάνο

Από την προβολή ενός ντοκιμαντέρ για τα έργα και τη ζωή του δημιουργού, μέχρι τους χώρους της εικονικής και επαυξημένης πραγματικότητας καθώς και των παιχνιδιών υπερσύγχρονων μέσων, κάθε δωμάτιο πρόκειται να μονοπωλήσει το ενδιαφέρον του κοινού. Μαζί μας μίλησε ο Διευθυντής Οργάνωσης Παραγωγής, Παύλος Μητσόπουλος. 

«Είναι μια έκθεση, η οποία είχε μεγάλη επιτυχία στο εξωτερικό. Ξεκίνησε από τη Βαρκελώνη, έχει ταξιδέψει στο Λονδίνο, στην Κοπεγχάγη, στο Βερολίνο, στο Τελ Αβίβ, ετοιμάζεται στη Λειψία, στη Βαρσοβία, στην Κωνσταντινούπολη. Πρόκειται για μια καινοτόμο μέθοδο προβολής των έργων, αλλά και της ζωής του καλλιτέχνη. Οι θεματικές της έκθεσης αφορούν στις επιστήμες, πέρα από τις εικαστικές Τέχνες, και εκεί η εταιρεία παραγωγής, κατόπιν εποπτείας του Ιδρύματος Dali προσέγγισαν τον δημιουργό. Μοντέρνοι τρόπο τεχνολογίας παρουσιάζονται, είτε αυτό λέγεται συσκευές εικονικής πραγματικότητας, είτε δωμάτιο Immersive, το οποίο είναι πολύ εντυπωσιακό και ελπίζω να το προσαρμόσουμε στη συγκεκριμένη τοποθεσία. Με ανυπομονησία περιμένουμε και το σχεδιάζουμε αυτή τη στιγμή με τη λογική να έχει ο Έλληνας επισκέπτης την καλύτερη εμπειρία στον χώρο αυτόν. Στην πρώτη φάση της επίσκεψης, όπου έχουμε την παρακολούθηση του reality ντοκιμαντέρ του Jack Bond, το οποίο δείχνει τον Dali σε διάφορες μορφές, όπως να περπατά με τη γυναίκα του στη Νέα Υόρκη, να συνομιλεί με ανθρώπους της Τέχνης». 

«Υπάρχουν πάνελς με αποφθέγματα και επεξηγηματικά κείμενα σε συνδυασμό με έργα του, τα οποία θα είναι γύρω στα σαράντα, και θα υπάρχει το σημείο της επιστημονικής εμμονής, όπου δείχνει την στροφή του ανά δεκαετία στις θετικές επιστήμες και την υπαρξιακή αναζήτησή του μετά τον δεύτερο παγκόσμιο, πέρα από την προσέγγιση του σουρεαλισμού. Ένα μεγάλο μέρος της παρουσίασης είναι φτιαγμένο με τεχνητή νοημοσύνη. Άρα, λοιπόν, τα έργα ή μέρη από τα έργα του Dali, εντάσσονται και κινούνται μέσα από τα προγράμματα παραγωγής εικονικών κόσμων. Για παράδειγμα, στο δωμάτιο του Virtual Reality, το οποίο θα βρίσκεται στον πάνω όροφο, θα υπάρχουν περιστρεφόμενες καρέκλες για τριάντα άτομα. Αντίστοιχα, στον χώρο του immersive experience, στο ισόγειο, θα χωρά εξήντα άτομα. Ταυτόχρονα με την παρουσίαση των έργων, θα ακούγονται και soundtrack από την ταινία του immersive. Το δικό μου αγαπημένο σημείο, όταν επισκέφθηκα την έκθεση στο εξωτερικό ήταν το VR, με ενθουσίασε, ήταν πολύ καλοφτιαγμένο και ήταν όντως το ταξίδι στο μυαλό μιας ιδιοφυίας, με τα όνειρά του, τα οποία ήθελε να ζωντανέψει! Απευθύνεται σε όλες τις ηλικίες αυτή η έκθεση, απλά επειδή η προσωπικότητα του ίδιου είναι ταυτισμένη με βαθιά νοήματα, όσο μεγαλύτερα τα παιδιά, τόσο το καλύτερο, τα μικρότερα θα εντυπωσιαστούν με τις τεχνολογικές μεθόδους. Είναι μια πολύ ξεχωριστή εμπειρία, δεν έχει ξαναγίνει παρόμοια και ένας νέος τρόπος παραγωγής περιεχομένου, ο οποίος χρησιμοποιεί πολλά στοιχεία από το θέατρο, από τα ηλεκτρονικά παιχνίδια και το σινεμά!»

Ένα σύνθετο αρχιτεκτονικά εγχείρημα με θετικές προδιαγραφές

Όσον αφορά στην επιμέλεια των αντίστοιχων χώρων, στους οποίους θα φιλοξενηθεί η έκθεση, μίλησε ο αρχιτέκτονας Στράτος Χατζηιωαννίδης, ξεκινώντας την κουβέντα με τη σπουδαία θέση της πόλης μας σχετικά με την καλλιτεχνική της ταυτότητα. «Τιμή μου όχι μόνο για τη σοβαρότητα του συγκεκριμένου εγχειρήματος, αλλά και για το γεγονός του ότι η έκθεση αυτή αποδεικνύει το ότι η Θεσσαλονίκη ξαναβρίσκει σταδιακά τη θέση που κατείχε στον πολιτιστικό χάρτη όχι μόνο της Ελλάδας αλλά και της Ευρώπης. Και είναι πολύ σημαντικό να τονίσουμε πως η έκθεση αυτή έρχεται πρώτα στη Θεσσαλονίκη. Η εγκατάσταση της έκθεσης αυτής μέσα στην Αποθήκη Γ, ήταν ένα πολύπλοκο εγχείρημα, καθώς βασιζόταν σε δυο πολύ σημαντικές παραμέτρους. Αφενός, οι αυστηρές οδηγίες που έπρεπε να ακολουθηθούν πιστά, για να υπάρχει το πιστοποιημένο αποτέλεσμα, το οποίο θέλει το ίδρυμα να προσφέρει στον επισκέπτη, αφετέρου οι περιορισμοί που είχε ο διατηρητέος χαρακτήρας του κτηρίου. Καταφέραμε λοιπόν το βασικό κομμάτι της έκθεσης που είναι το immersive box, βάσει της αρχιτεκτονικής της αποθήκης να το τοποθετήσουμε στο κέντρο της και να φθάσουμε σχεδόν μέχρι την οροφή, ξεπερνώντας το μπαλκόνι του πρώτου ορόφου. 

Μια οργανική ροή στον χώρο

Αυτό το καταφέραμε με έναν αυτοφερόμενο στατικό οργανισμό που δε θα δημιουργήσει φθορές στην αποθήκη, αλλά θα μπορεί κιόλας να αποσυνδεθεί και να ξαναστηθεί σε κάποιον άλλον χώρο για να συνεχίσει η έκθεση αυτή το ταξίδι της. Η επιλογή της τοποθέτησης του μποξ στο συγκεκριμένο σημείο, μάς έδωσε τη δυνατότητα να δημιουργήσουμε μια ροή κίνησης μέσα στον χώρο, την οποία κατά κύριο λόγο θα τη χαρακτήριζα οργανική. Ο επισκέπτης αυθόρμητα και χωρίς να χάνει τον προσανατολισμό του κατευθύνεται από τη μια ενότητα στην επόμενη. Ξεκινάει από το μικρό σινεμά στον προτζέκτορα. Εισέρχεται στο immersive, βγαίνει και ανεβαίνει στον πάνω όροφο. Εκεί έχει το σημείο που ζωγραφίζει και κλείνει με το χώρο του virtual reality. Η έκθεση καταλήγει στο μπαρ. Κλείνοντας θα ήθελα να τονίσω πως το σημαντικό στοιχείο της αρχιτεκτονικής μελέτης του έργου ήταν η σωστή εκπόνηση του λειτουργικού διαγράμματος του χώρου. Μόνο έτσι θα μπορούσαμε να δημιουργήσουμε αυτήν την οργανική ροή για να βιώσει ολιστικά ο επισκέπτης την εμπειρία που προσφέρει η έκθεση αυτή».

Info: Λιμάνι Θεσσαλονίκης, Προβλήτα Α', Αποθήκη Γ'. Έναρξη: 29 Μαρτίου.