Η κατάσταση στην Ουκρανία κι οι διαδοχικές επιθέσεις της Ρωσίας, ήρθαν να μας υπενθυμίσουν το τελευταίο διάστημα πως τίποτα σε αυτό τον κόσμο δεν είναι δεδομένο. Υλικά και μη, όλα όσα θεωρούμε πως μας ανήκουν, μπορούν να χαθούν από τη μία στιγμή στην άλλη. Η ζωή μας μπορεί να αλλάζει ριζικά μέσα σε ένα δευτερόλεπτο και τα αγαπημένα μας πρόσωπα να χαθούν στο σκοτάδι. Πριν από το πρώτο διάγγελμα του Vladimir Putin, λίγοι περίμεναν πως η εισβολή της Ρωσίας στα ουκρανικά εδάφη θα γινόταν τόσο γρήγορα κι άμεσα, αλλά τα γεγονότα -για μία ακόμη φορά- μας πρόλαβαν. Ο πόλεμος μαίνεται -λοιπόν- κι όλοι εμείς είμαστε εδώ, για να παρακολουθούμε τις εξελίξεις και να σχολιάζουμε όλα όσα συμβαίνουν.

Υπάρχουν όμως και πολλές γυναίκες που βρίσκονται εκεί, στην Ουκρανία, στις πόλεις που δέχονται επιθέσεις, που εκκενώνονται, που τυλίγονται στις φλόγες. Η Ελλάδα δίνει το «παρών» στον πόλεμο με μία μεγάλη αποστολή δημοσιογράφων, αλλά αυτή τη φορά τα πράγματα είναι λίγο διαφορετικό. Η γυναικεία παρουσία είναι πολύ παραπάνω από αισθητή κι εμείς, σήμερα κάνουμε focus σε όλες εκείνες τις γυναίκες, τις πολεμικές ανταποκρίτριες, που καλύπτουν λεπτό προς λεπτό τις εξελίξεις, στις πιο δύσκολες συνθήκες.

Δύναμη, επαγγελματισμός, πάθος!

Γυναίκες που ξεπερνούν τα όριά τους

Μερικά χρόνια πριν, θα έπρεπε να ψάξει κανείς πολύ για να βρει γυναίκες δημοσιογράφους στην εμπόλεμη ζώνη, που καλύπτουν τις εξελίξεις κι όλα όσα συμβαίνουν. Υπήρχαν και τότε, αλλά σίγουρα, δεν ήταν ποτέ τόσο πολλές όσο σήμερα. Τώρα, τα πράγματα είναι πολύ διαφορετικά. Οι γυναίκες δημοσιογράφοι κάνουν ένα step μπροστά και βρίσκονται στην «καρδιά» των γεγονότων. Η ελληνική παρουσία είναι έντονη στις μεγάλες πόλεις της Ουκρανίας, αλλά και στα σύνορα κι όλες οι ανταποκρίτριες δίνουν τον καλύτερό τους εαυτό, σε πολύ δύσκολες συνθήκες, προκειμένου να ενημερώσουν όσο πιο άρτια γίνεται τον κόσμο για όσα γίνονται στη χώρα λεπτό προς λεπτό.

Η Βελίκα Καραβάλτσιου, ως απεσταλμένη του MEGA, βρίσκεται στα σύνορα της Ουκρανίας με την Πολωνία και καταγράφει λεπτομερώς την κατάσταση εκεί καθημερινά. Συνομιλεί με ανθρώπους που αφήνουν πίσω τους τον τόπο τους, τις περιουσίες τους και φυσικά τα αγαπημένα τους πρόσωπα, που ενδεχομένως δεν κατάφεραν να φύγουν πίσω τους, στην προσπάθειά τους να γλιτώσουν από τη φρίκη του πολέμου. Αντίστοιχα, για λογαριασμό του ALPHA, ταξίδεψε στη χώρα κι η Ηρώ Καριοφύλλη, που βρίσκεται στο Λβίβ και καταγράφει τα κύματα προσφύγων που εγκαταλείπουν τα σπίτια τους και την πατρίδα τους.

Από πλευράς ΟPEN, στην Ουκρανία βρίσκονται η Αδαμαντία Λιόλιου κι η Γεωργία Λαγού, με την πρώτη να παραμένει στην πόλη Λβιβ και τη δεύτερη, στην Οδησσό. Πρόκειται για μία από τις πόλεις που δέχονται τα πιο ισχυρά χτυπήματα και δοκιμάζεται καθημερινά, με την έμπειρη ανταποκρίτρια να καταγράφει λεπτομερώς το ρεπορτάζ από κάθε γωνιά της περιοχής, που παραμένει μέχρι και σήμερα, στο έλεος του πολέμου. Τέλος, για λογαριασμό της ΕΡΤ αναχώρησαν για τη χώρα πέντε γυναίκες δημοσιογράφοι. Η Ευτυχία Πενταράκη, η Αλεξία Καλαϊτζή, η Ελβίρα Κρίθαρη, η Ανδριάνα Μαγγανιά και η Κάτια Αντωνιάδη έφυγαν για το Κίεβο κι άλλες περιοχές της Ουκρανίας για να καλύψουν το ρεπορτάζ από όλες τις πλευρές και μέσα από ανταποκρίσεις καθημερινά, περιγράφουν όλα όσα συμβαίνουν σε όλα τα σημεία της χώρας. Τις ρωσικές επιθέσεις, τις προετοιμασίες των Ουκρανών, τις προσφυγικές ροές, όλα...

Τόλμη κι αποφασιστικότητα

Η Ελλάδα δεν είναι -ωστόσο- η μόνη χώρα που παρακολουθεί με κομμένη την ανάσα τις εξελίξεις. Στην Ουκρανία φτάνουν συνεχώς πολεμικοί ανταποκριτές από κάθε γωνιά του πλανήτη και φυσικά και σε αυτή την περίπτωση, η παρουσία των γυναικών είναι εντυπωσιακή. Η ουκρανή ρεπόρτερ, Olga Rudenko, βρίσκεται στην «καρδιά» των γεγονότων από την πρώτη στιγμή και καλύπτει όλα όσα γίνονται για το The Kyiv Independent, ενώ κάτι αντίστοιχο κάνει κι η Kristina Berdynskykh, για τους Financial Times, μεταφέροντας τα νεότερα από το Κίεβο. Η Maria Sahuquillo, ανταποκρίτρια της El pais βρίσκεται στην Οδησσό, που δοκιμάζεται, ενώ η Lindsey Hilsum από το Channel 4, βρίσκεται στην πόλη Μικολάιβ. Η Clarissa Ward από την άλλη, μοιράζεται καθημερινά ανατριχιαστικές ιστορίες μέσα από το CNN κι επικεντρώνεται στα παιδιά του πολέμου και πιο συγκεκριμένα, σε όλες αυτές τις αθώες ψυχές που βρίσκονται στα νοσοκομεία και δίνουν μάχη για τη ζωή τους, εν μέσω του πολέμου, των βομβαρδισμών και των επιθέσεων. 

Είναι μερικές μόνο από τις γυναίκες που πήραν την απόφαση να βρεθούν στην Ουκρανία και να ζήσουν από κοντά όλη αυτή τη φρίκη. Έρχονται αντιμέτωπες με εξαιρετικά δύσκολες καταστάσεις, βλέπουν το θάνατο με γυμνά μάτια κι όχι καμουφλαρισμένο, μέσα από μία οθόνη. Το θέαμα είναι πολύ πιο σκληρό από κοντά και τα συναισθήματα πολλαπλασιάζονται. Οι εικόνες που αντικρίζουν καθημερινά θα μείνουν χαραγμένες για πάντα στο μυαλό και την καρδιά τους, αλλά δεν κάνουν πίσω. Είναι επαγγελματίες κι αν αισθάνονται την ανάγκη να ξεσπάσουν, το κάνουν όταν κλείνουν οι κάμερες, με κλειστά μικρόφωνα, όχι σε κοινή θέα. Είναι θαρραλέες γυναίκες που κατέρριψαν όλα τα στερεότυπα.

Μία βαθιά υπόκλιση για τα αληθινά πρότυπα

Ο πόλεμος, σαν σκέψη και μόνο προκαλεί δυσάρεστα συναισθήματα. Πόνο, φόβο, τρόμο, ένταση, οργή και πολλά, πολλά άλλα. Για τους περισσότερους από εμάς, αποτελεί κομμάτι μίας καλογυρισμένης ταινίας και σίγουρα, φαντάζει κάτι ξένο. Όμως για άλλους ανθρώπους, για τους δημοσιογράφους που ταξίδεψαν στην Ουκρανία, αποτελεί πλέον κομμάτι της καθημερινότητάς τους. Στις 8 Μαρτίου, γιορτάσαμε την ημέρα της γυναίκας κι αν υπάρχει ένα πρότυπο ιδανικό για όλες εμάς, μία φιγούρα που συμβολίζει πολλά, είναι όλες αυτές οι ανταποκρίτριες που βρίσκονται στα ουκρανικά -κι όχι μόνο- εδάφη. Πρόκειται για δημοσιογράφους με τεράστια ψυχική δύναμη, που δε λυγίζουν και προσπαθούν να μεταφέρουν με ακρίβεια και ψυχραιμία όλες τις εξελίξεις.

Δίνουν τη δική τους μάχη καθημερινά, για να καλύψουν δημοσιογραφικά τις επιθέσεις, αλλά και τις προσπάθειες των αμάχων να σωθούν. Θέτουν σε κίνδυνο τη ζωή τους, βάζοντας πάνω από όλα τη δουλειά τους κι έρχονται αντιμέτωπες με την ωμή βία, με απάνθρωπες εικόνες και καταστάσεις. Γι' αυτές, δεν υπάρχει χρόνος και περιθώριο για ξεκούραση, καθώς στον πόλεμο δεν μπορείς να πάρεις την παραμικρή ανάσα. Κάπως έτσι, αποτελούν -και πρέπει να αποτελούν- παράδειγμα για όλες εμάς, για τη δύναμή τους, για την επιμονή τους. Αυτή είναι η καλύτερη απάντηση σε όλους αυτούς που -δυστυχώς- επιμένουν να μην κατανοούν πως δεν υπάρχει τίποτα διαφορετικό ανάμεσα σε έναν άνδρα και μία γυναίκα. Σε όλους όσους δεν αντιλαμβάνονται την έννοια της ισότητας, αν και θα έπρεπε ήδη να έχει αλλάξει αυτό. Όλες αυτές οι ανταποκρίτριες προσπαθούν καθημερινά να κάνουν τη δουλειά τους με τον καλύτερο δυνατό τρόπο, στις πιο δύσκολες συνθήκες κι εμείς, τις παρακολουθούμε με μεγάλο θαυμασμό...