Εξερευνώντας κανείς την πόλη βρίσκεται μπροστά σε δύο όψεις τόσο διαφορετικές μεταξύ τους: από τη μία, η γκρίζα μορφή με τους τσιμεντένιους τοίχους και τον αμείωτο ήχο από τα κορναρίσματα των αυτοκινήτων και από την άλλη, μία μαγευτική όαση που ξεπροβάλλει σαν απρόσκλητος επισκέπτης από γωνιές που κανείς δε γνώριζε  την ύπαρξή τους. Τα ιστορικά κτίρια της Θεσσαλονίκης αποτελούν ζωντανό παράδειγμα που αποδεικνύει περίτρανα πόσο εύκολα μπορεί να ξεφύγει κάθε περιηγητής από το πολύβουο αστικό σκηνικό, να ταξιδέψει πίσω στο παρελθόν και να γνωρίσει κάθε καλά κρυμμένο μυστικό που αναβιώνει κι έρχεται ξανά στην επιφάνεια.

Η Θεσσαλονίκη μας συστήνεται ξανά μέσα από τα παρακάτω κτίρια που ξυπνούν μνήμες του χθες & διατηρούν στο έπακρο την ιστορική τους σημασία!

Μονή Βλατάδων

Κοντά στα τείχη της Ακρόπολης στην Άνω Πόλη στεγάζεται η πατριαρχική Ιερά Μονή Βλατάδων. Από την αρχική βυζαντινή Μονή, που όπως λέγεται χτίστηκε από τους αδελφούς Δωρόθεο και Μάρκο Βλατή, σήμερα σώζεται μόνο το καθολικό κομμάτι της που είναι ανοιχτό σε κάθε επισκέπτη, ο οποίος μπορεί παράλληλα με την ιστορική αναδρομή να θαυμάσει την υπέροχη πανοραμική θέα που προσφέρεται από εκείνο το σημείο κι έχει τον τρόπο να κόβει την ανάσα. Πλέον, ο επισκέπτης που οδηγείται εκεί με σκοπό να αφουγκραστεί πτυχές της θρυλικής ιστορίας μπορεί να δει από κοντά τις βυζαντινές τοιχογραφίες -η αποκάλυψη των οποίων πραγματοποιήθηκε κατά τη διάρκεια εργασιών αναστήλωσης μετά τον σεισμό του 1978 και χρονολογούνται από την περίοδο 1360-1380-, καθώς και το ξυλόγλυπτο τέμπλο που ανασηκώνει μνήμες του 17ου αιώνα, ενώ μπροστά του στέκονται περήφανα κειμήλια, ιερά σκεύη και εικόνες.

Extra fact: Κατά την περίοδο της Τουρκοκρατίας η Μονή ήταν γνωστή ως «Τσαούς Μαναστίρ», όνομα που πιθανώς σχετίζεται με τον επικεφαλής τσαούση της τουρκικής φρουράς. Η φρουρά αυτή προστάτευε τη Μονή, καθώς οι μοναχοί βοήθησαν τον σουλτάνο Μουράτ Β' να καταλάβει την πόλη, συστήνοντάς του να διακόψει την υδροδότησή της. Άλλη άποψη συνδέει την ονομασία με τον Τσαούς μπέη, αξιωματούχο του σουλτάνου Μουράτ Β', ο οποίος ως διοικητής της Θεσσαλονίκης επισκεύασε το 1431 τον κοντινό πύργο της εισόδου του Επταπυργίου.

Βίλα Αχμέτ Καπαντζή

Όσο οι κρυφές γοητείες της Θεσσαλονίκης δε δείχνουν σημάδια τέλους και δικαιολογημένα την κατατάσσουν στη λίστα με τους ομορφότερους προορισμούς της χώρας, εντοπίζεται η μεγαλοπρεπής βίλα του Αχμέτ Καπαντζή. Βρισκόμενη στη σειρά με τα υπόλοιπα αρχοντικά της Βασιλίσσης Όλγας λίγο πιο μακριά από το κέντρο της πόλης, είναι σχεδιασμένη από τον αρχιτέκτονα Pierro Arrigoni κι εκτιμάται πως χτίστηκε μεταξύ 1893 και 1895. Έχοντας εκλεκτικιστικό ύφος και επιδράσεις art nouveau, αποτελεί ένα ακόμα αντιπροσωπευτικό δείγμα του τύπου της εξοχικής κατοικίας που υιοθετήθηκε στη Θεσσαλονίκη με επιδράσεις από τις βίλες των Βιενέζων μεγαλοαστών που σχεδίασε ο γνωστός και από έργα του στην Αθήνα, Theophil Hansen. 

Αρχικά, το αρχοντικό αυτό ανήκε στον Αχμέτ Καπαντζή και την οικογένειά του, χάρη στους οποίους πήρε και το όνομα. Μετά τη Μικρασιατική καταστροφή και την ανταλλαγή των πληθυσμών, το 1926, περιήλθε ως ανταλλάξιμη περιουσία στο Δημόσιο και χρησιμοποιήθηκε από τη Σχολή Αδελφών Νοσοκόμων, ενώ κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου πολέμου επιτάχθηκε από τους Γερμανούς και χρησιμοποιήθηκε από την Γκεστάπο. Αργότερα, στεγάστηκαν σε αυτό ο Ε.Ε.Σ. Βόρειας Ελλάδας, οι υπηρεσίες του ΝΑΤΟ -γι’ αυτό είναι γνωστό και ως «κτίριο του ΝΑΤΟ»- από το 1954 έως το 1973 και η Διοίκηση του Οργανισμού για τη «Θεσσαλονίκη Πολιτιστική Πρωτεύουσα της Ευρώπης 1997». Πλέον, ανήκει στην ιδιοκτησία του Ιβάν Σαββίδη κι έχει κηρυχθεί σε διατηρητέο κτίριο.

Αλατζά Ιμαρέτ 

Το κτίσμα Αλατζά Ιμαρέτ αποτελεί ακόμα ένα χαρακτηριστικό δείγμα των ιστορικών θησαυρών που έχει την τύχη να φιλοξενεί η πόλη ως αρχιτεκτονική κληρονομιά της Οθωμανικής περιόδου της ιστορίας της. Οδεύοντας κανείς προς αυτό, ανακαλύπτει την επιγραφή που δίνει τις απαραίτητες ιστορικές πληροφορίες που σχετίζονται με το συγκεκριμένο πέτρινο κτίριο, από τις οποίες γίνεται γνωστό πως ιδρύθηκε κατά το 1484 από τον Ινογκιολού Ισ(χ)άκ Πασά, ο οποίος ήταν Μεγάλος Βεζίρης επί Μωάμεθ Β’ και αργότερα επί Βαγιαζίτ Β’, βαλή της πόλης της Θεσσαλονίκης. 

Ο χώρος του Αλατζά Ιμαρέτ έχει χρησιμοποιηθεί ανά τα χρόνια για τζαμί, πτωχοκομείο και ιερατική σχολή, ενώ διαθέτει πέντε τρούλους, οι δύο εκ των οποίων οριοθετούν τον κεντρικό χώρο προσευχής. Στους υπόλοιπους που «επικοινωνούν» μεταξύ τους με καμάρες και κίονες, λάμβαναν χώρα τα συσσίτια και η διδασκαλία. Σίγουρα το πιο όμορφο χαρακτηριστικό που έκανε το κτίριο να ξεχωρίζει ήταν οι εμβληματικοί ρομβοειδείς πολύχρωμοι λίθοι που χρησιμοποιήθηκαν για τη διακόσμηση του μιναρέ, μεγάλο μέρος του οποίου κι επικάλυπταν. Σήμερα, είναι ανοιχτό προς Θεσσαλονικείς κι επισκέπτες για να το θαυμάσουν εσωτερικά κι εξωτερικά, καθώς επίσης διαδραματίζονται εκδηλώσεις και πολιτισμικά δρώμενα από διάφορους φορείς της πόλης.

Ρωμαϊκή Αγορά

Βρισκόμενη στην καρδιά της πόλης, εκεί που «χτυπούν κόκκινο» οι urban ρυθμοί της πόλης, αναβιώνει η αξιοσημείωτη ιστορία του παρελθόντος μέσα από τη Ρωμαϊκή Αγορά. Η Αρχαία Αγορά, όπως λέγεται από πολλούς, κατά τα ρωμαϊκά χρόνια αποτελούσε το κοινωνικό, οικονομικό, διοικητικό, πνευματικό και θρησκευτικό κέντρο της Θεσσαλονίκης, τη στιγμή που ήταν συνδεδεμένη με τους δυο κύριους οδικούς άξονες ολόκληρης της πόλης. Ο χρόνος, όμως, έκανε εμφανή τα σημάδια του σε ακόμα ένα ένα αστικό μνημείο, κάνοντάς το να χάσει την αξία του υπό το πέρασμα των αιώνων και να δώσει στη θέση του στη σύγχρονη ελληνική αγορά. 

Το 1966, όμως, ήρθαν και πάλι στη επιφάνεια ευρήματα του παρελθόντος, χάρη σε μια αρχαιολογική σκαπάνη που πραγματοποιήθηκε με σκοπό να γίνουν προσπάθειες θεμελίωσης του δικαστικού μεγάρου της Θεσσαλονίκης. Φτάνοντας στο σήμερα, οι εξερευνητές της πόλης μπορούν να θαυμάσουν τα μνημεία που αποκαλύφθηκαν από τις ανασκαφές ή εναλλακτικά να κάνουν τη βόλτα τους έχοντας για θέα το history pleasure αυτό σημείο, ενώ μπορούν να παραβρεθούν και στα διάφορα events που λαμβάνουν χώρα εκεί.

Ροτόντα

Σε μια βόλτα στο ιστορικό κέντρο της πόλης, η εμβληματική Ροτόντα που βρίσκεται στο ανατολικό σημείο της «καρδιάς» της και συγκεκριμένα στην πλατεία του Αγίου Γεωργίου, δεν περνά εύκολα απαρατήρητη. Αποτελώντας ένα από τα σπουδαιότερα ρωμαϊκά μνημεία σε ολόκληρη την Ελλάδα, υπενθυμίζει συνεχώς την αίγλη του μακρινού παρελθόντος και την απόλυτα εναρμονισμένη ύπαρξή του στο σήμερα που έχει περισσότερο από ποτέ την ανάγκη για την παρουσία κάτι τόσο σπουδαίου. 

Μαυσωλείο, χώρος λατρευτικών μυστηρίων, ναός, μητρόπολη, τζαμί, αλλά και μουσείο: όπως κι αν περιγραφεί η Ροτόντα δεν παύει να είναι άρρηκτα συνδεδεμένη και συνυφασμένη με την εικόνα της Θεσσαλονίκης του χθες και τη σημασία του να παραμένουμε σε άμεση επαφή με τα ιστορικά γεγονότα που διαδραματίστηκαν και άφησαν εποχή. Από το 1998, μάλιστα, ανήκει στα μνημεία της Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO, ενώ το 2015 άνοιξε τις πύλες της στο κοινό και ξαναβρήκε τη θέση της στην πολιτιστική κληρονομιά της Θεσσαλονίκης.