Από τις 16 Οκτωβρίου 2024 έως τις 24 Φεβρουαρίου 2025, το Fondation Louis Vuitton θα παρουσιάσει την έκθεση «Pop Forever, Tom Wesselmann & ...», μια έκθεση αφιερωμένη στην Pop Art, ένα από τα σημαντικότερα καλλιτεχνικά κινήματα της δεκαετίας του 1960, η επιρροή του οποίου εξακολουθεί να είναι αισθητή σε όλες τις ηπείρους και σε όλες τις γενιές.
Στο επίκεντρο της έκθεσης θα βρεθεί ο Tom Wesselmann (1931-2004) - μια από τις ηγετικές μορφές του κινήματος - μέσα από μια επιλογή 150 πινάκων και έργων σε διάφορα υλικά. Στην έκθεση θα παρουσιαστούν επίσης 70 έργα 35 καλλιτεχνών διαφορετικών γενεών και εθνικοτήτων που μοιράζονται μια κοινή ευαισθησία για την «ποπ» - από τις ντανταϊστικές ρίζες της μέχρι τις σύγχρονες εκφάνσεις της, και από τη δεκαετία του 1920 μέχρι σήμερα.
Εκτός από έργα του Tom Wesselmann, η έκθεση θα περιλαμβάνει έργα των Derrick Adams, Ai Weiwei, Njideka Akunyili Crosby, Evelyne Axell, Thomas Bayrle, Frank Bowling, Marcel Duchamp, Rosalyn Drexler, Sylvie Fleury, Lauren Halsey, Richard Hamilton, David Hammons, Jann Haworth, Barkley L. Hendricks, Jasper Johns, KAWS, Kiki Kogelnik, Jeff Koons, Yayoi Kusama, Roy Lichtenstein, Marisol, Tomokazu Matsuyama, Claes Oldenburg, Meret Oppenheim, Eduardo Paolozzi, Robert Rauschenberg, Martial Raysse, James Rosenquist, Kurt Schwitters, Marjorie Strider, Do Ho Suh, Mickalene Thomas, Andy Warhol, Tadanori Yokoo...
Σύμφωνα με τους φιλοξενούμενους επιμελητές της έκθεσης Dieter Buchhart και Anna Karina Hofbauer, περισσότερο από μια απλή αναδρομική έκθεση, το «Pop Forever, Tom Wesselmann &... θα πλαισιώσει το έργο του Tom Wesselmann μέσα στην ιστορία της τέχνης και θα προσφέρει συναρπαστικές προοπτικές για την Pop Art, στο παρελθόν, το παρόν και ακόμη και το μέλλον».
Στα τέλη της δεκαετίας του 1950, η ποπ αρτ γνώρισε μεγάλη ανάπτυξη και στις δύο πλευρές του Ατλαντικού, στη Βόρεια Αμερική και στην Ευρώπη. Τα κόμικς, η διαφήμιση, ο κινηματογράφος, οι διασημότητες, οι επεξεργαστές τροφίμων και τα ταμπλόιντ έγιναν θέματα ζωγραφικής. Όταν δεν ήταν πίνακες ζωγραφικής από μόνοι τους, ήταν φωτογραφικές εικόνες που κολλήθηκαν ή αναπαράχθηκαν μηχανικά στον καμβά. Η ποπ αρτ γιορτάζει, με κάποια ασάφεια, το πάντρεμα της τέχνης και της λαϊκής κουλτούρας, των μουσείων και των γκαλερί και της πολιτιστικής βιομηχανίας. Χωρίς μανιφέστο και χωρίς όρια, η Pop Art δηλώνει μια αισθητική που εκτείνεται πολύ πέρα από τον καλλιτεχνικό χώρο και επικρατεί μέχρι σήμερα. Είναι δύσκολο να πει κανείς πότε αρχίζει η Pop Art και σίγουρα αδύνατο να κλείσει το κεφάλαιο της.
Γεννημένος το 1931, ο Tom Wesselmann άρχισε να ζωγραφίζει στα τέλη της δεκαετίας του 1950. Αν και θαυμαστής του οπτικού αντίκτυπου των Αμερικανών αφηρημένων ζωγράφων, αγκάλιασε το εικονογραφικό λεξιλόγιο της εποχής του, ενσωματώνοντας διαφημιστικές πινακίδες, εικόνες και αντικείμενα στο έργο του. Ακολούθησε συνειδητά τα κλασικά είδη ζωγραφικής (νεκρή φύση, γυμνό, τοπίο), ενώ παράλληλα διεύρυνε τους ορίζοντες της τέχνης του, τόσο από άποψη θεματολογίας όσο και τεχνικής. Στα μισά του δρόμου μεταξύ ζωγραφικής και γλυπτικής, τα έργα του ενσωματώνουν επίσης στοιχεία πολυμέσων (φως, κίνηση, ήχος, βίντεο). Όσο για τις τεράστιες, θεαματικές του Standing Still Lifes, στο μεταίχμιο μεταξύ ζωγραφικής και εγκατάστασης, εισάγουν μια μορφή που δεν έχει παρατηρηθεί μέχρι σήμερα.
Με έργα που ξεκινούν από τα πρώτα κολάζ του Wesselmann το 1959 και φτάνουν μέχρι τις ανάγλυφες νεκρές φύσεις μεγάλης κλίμακας, τα τοπία του -που βρίσκονται στα όρια της αφαίρεσης- και τα Sunset Nudes του 2004, η έκθεση θα εκτείνεται και στους τέσσερις ορόφους του κτιρίου του Fondation.
Η έκθεση, η οποία θα συνδέεται χρονολογικά με τα έργα και τα θέματα του Wesselmann, θα χρησιμοποιήσει το έργο του καλλιτέχνη ως αφετηρία για να αναπτύξει μια γενικότερη παρουσίαση της Pop Art. Τα Μεγάλα αμερικανικά γυμνά του θα βρίσκονται σε διάλογο με τα αμερικανικά είδωλα των συγχρόνων του (Evelyne Axell, Jasper Johns, Roy Lichtenstein, Marisol, Marjorie Strider, Andy Warhol). Οι ντανταϊστικές ρίζες της Pop Art (Marcel Duchamp, Kurt Schwitters) θα αποτελέσουν τους προδρόμους των μεγάλων κολάζ του. Όσο για τις απεικονίσεις των καταναλωτικών αγαθών του, θα προοιωνίζονται τις αναπαραστάσεις των εμπορευμάτων στην εποχή της παγκοσμιοποίησης από τον Jeff Koons ή τον Ai Weiwei. Τέλος, τα γυμνά του και οι οικείες οικιακές σκηνές θα αντικατοπτρίζονται από νέα έργα μιας νέας γενιάς, ορισμένα από τα οποία (Derrick Adams, Tomokazu Matsuyama, Mickalene Thomas) έχουν δημιουργηθεί ειδικά για την έκθεση.
Feature image source: Sylvie Fleury, Girls Just Wanna Have Fun (Givenchy), 2009. Photography: JW