fbpixel

Search icon
Search
The Talks: Με την εικαστικό Ελένη Θεοφυλάκτου
#GREEKSDOITBETTER

The Talks: Με την εικαστικό Ελένη Θεοφυλάκτου

Για τη λατρεία της δημιουργίας


Αν έχει μπροστά της ένα φύλλο χαρτί της δίνει μεγάλη χαρά, λέει η Ελένη Θεοφυλάκτου. Γιατί ξέρει πως σε λίγη ώρα θα το μετατρέψει σε ένα μοναδικό αποτύπωμα του ονειρικού της κόσμου που μόνο εκείνη μπορεί να δημιουργήσει με το μαγικό της άγγιγμα. Σημαντικές θεωρεί μόνο τις σπουδές της στο θέατρο με δασκάλα την Ρούλα Πατεράκη. Αργότερα βρέθηκε εκεί που έπρεπε στη Σχολή Καλών Τεχνών και σε μεταπτυχιακές σπουδές στο Λονδίνο, αλλά χωρίς τη θητεία της στη Σχολή Θεάτρου, όλα αυτά θα ήταν πολύ φτωχά. Δάσκαλά της θεωρεί μόνο την Πατεράκη και τα βιβλία της, τα ταξίδια της και τον πλούτο των εμπειριών της που είχε και έχει. Η καθημερινή έρευνα στο εργαστήριό της και η επαφή με τους φοιτητές της την κάνουν σχεδόν ευτυχισμένη. Ίσως να μην ταξιδεύει με πύραυλο, όπως λέει η ίδια, αλλά η πεζοπορία είναι κάτι που της αρέσει επίσης.

Με τι λόγια χρωματίζεις το έργο σου;

Aν με ρωτάς για κάτι ιδιαίτερο που ενδεχομένως βλέπω στο έργο μου, θα πω ότι βρίσκω πολύ προφανές αυτό που κάνω. Επειδή το έργο κάθε – ας πούμε καλλιτέχνη - έχει τη δομή της σκέψης του, προφανώς δεν εκπλήσσεται όταν το βλέπει. Κάθε "ιδιοτροπία" του, στη δεδομένη στιγμή, είναι απελπιστικά οικεία για τον ίδιον. Αρά η έκπληξη ή το ιδιαίτερο που ο θεατής παρατηρεί είναι για τον καλλιτέχνη σχεδόν γνώριμος κόσμος. Είναι αξιοθρήνητη μωρία κατ’ εμέ, να θεωρεί κάποιος το έργο του ιδιαίτερο - έστω κι αν αντικειμενικά είναι.

2018.jpeg

Ποια είναι τα αγαπημένα σου υλικά, πώς κατέληξες σ’ αυτά και τι το ξεχωριστό σου προσφέρουν;

Αν έχω ένα φύλλο χαρτί χαίρομαι. Ξανά και ξανά κάθε τι που γράφει, γίνεται ιδανικό προς στιγμήν... ακόμη και ένα ροζ σαπούνι. Μολύβια, παστέλ, ταινίες, πανιά, σκόνες χρυσές, νήματα, σφραγίδες... είναι όλα απλωμένα στους πάγκους και την κατάλληλη στιγμή μου «κλείνουν το μάτι».

Τι μέρος της ζωής σου καταλαμβάνει η τέχνη; 

Η τέχνη με τη γενική της έννοια, είναι αυτή που διαπερνά όλη μου τη μέρα. Ποίηση, συζητήσεις, συμπεράσματα και απορίες, όλα σχετίζονται με τον έναν ή τον άλλο τρόπο με εκείνην, ή μάλλον για να το πω σωστότερα φτάνουν σε μένα μέσα από το φακό της τέχνης. Εξυπακούεται ότι εννοώ και τη φιλοσοφία, το ευρύχωρο φάσμα της δηλαδή. 

Τα προσωπικά βιώματα εντάσσονται στην τέχνη σου; 

Τα πρώτα χρόνια της πορείας μου, πράγματι η δουλειά μου ήταν αρκετά αυτοαναφορική. Μιλώ για τη δεκαετία του ’90. Είχε κάτι γουστόζικο όλο αυτό και λειτουργούσε σαν καθαρτήριο. Τώρα που τα βλέπω, μού είναι πια ανυπόφορα. Φυσικά πάντα διαπερνά τα έργα (μου) κάποιος ήχος από βιωματική μουσική, μα αυτό δεν είναι ο άξονας.

Όταν έρχεται η μαγική στιγμή που ένα έργο ολοκληρώνεται, το νιώθεις;

Πολλές φορές το έργο προχωράει σαν αδέσποτο σκυλί, δεν ξέρει που πάει... Αν βρεθεί μπροστά στην ανοιχτή πόρτα κάποιου φιλόζωου, είναι μια καλή μέρα. Άλλοτε πλανιέται ή παίζει με έναν άδειο τενεκέ. Κάποια στιγμή όμως, είναι η καλύτερή του στιγμή και το βλέπεις να τρέχει σαν περήφανο άλογο. Εκεί έχεις ένα μερίδιο χαράς και εσύ, το νιώθεις.

Ποιες είναι οι σωστές δόσεις ενέργειας που διαθέτεις στην τέχνη, στη δουλειά και σε όλα τα υπόλοιπα; 

Η καθημερινή εργασία σε τροφοδοτεί, και πολλές φορές φουσκώνει το ποτάμι και ορμητικά κυλάει και ναι, άλλοτε το νερό γίνεται λιγότερο, βλέπεις τα πετραδάκια στο βυθό. Αλλά σταθερά κυλάει, γι’ αυτό λέγεται ποτάμι. Όπου «ποτάμι» βάλε «ζωή», άρα τέχνη.

tirio.jpeg

Ποιοι είναι οι άνθρωποι που επηρέασαν περισσότερο το έργο σου;

Δεν υπάρχουν άνθρωποι που επηρέασαν το έργο μου, αλλά το έργο κάποιων ανθρώπων που με επηρέασαν.

Μεταδίδοντας γνώσεις στα νέα παιδιά, τι είναι αυτό που σε εξιτάρει περισσότερο; 

Ο ήλιος που έχουν στα μάτια τους - για τους φοιτητές μου κυρίως μιλάω - με κάνει χίλια κομμάτια. Η τρυφερότητά τους και η ορμή για δημιουργία είναι κάτι που με κάνει να βλέπω μια ανθρωπινότητα που στο δρόμο νομίζω ότι χάθηκε. Φυσικά μιλώ γι’ αυτό το κομμάτι των νέων που με κόπο πολύ βρέθηκαν στο μονοπάτι της τέχνης. Αυτά τα πλάσματα είναι «διαμάντια» που λάμπουν και χάρη σ’ αυτούς ξαναβρίσκω ό,τι έχω χάσει. Πραγματικά χάνω τα λόγια μου μπροστά τους, γι’ αυτό γίνομαι φλύαρη μήπως βρω τα σωστά, που τους αξίζουν.

Ποια θεωρείς τα σημεία-σταθμούς στην καριέρα σου; 

Χτίζω καθημερινά ό,τι καλύτερο μπορώ και οι σταθμοί ξεχνιούνται γιατί το ταξίδι έχει έλξη.

Ποια είναι τα επόμενα σου βήματα; 

Το επόμενό μου βήμα δε θέλω να είναι μετέωρο, όμως ούτε και προγραμματισμένο. Απλά θα είναι σίγουρα αυτό που δικαιούμαι.

Ο ορισμός της ομορφιάς για σένα; 

Μια φορά μου είπε η κόρη μου: «Και τι δε θα ‘δινα για ένα ολόσωμο πράσινο μαγιό με κόκκινες μεγάλες βούλες!». Δεν ήξερε καν τα συμπληρωματικά χρώματα. Ε, πώς να εξηγηθεί η αρμονία των κανόνων. Ναι, ομορφιά είναι η μαθηματική ακρίβεια που προκαλεί συγκίνηση, όπως το γέλιο ενός παιδιού ας πούμε.

Η χαρά της ζωής περιλαμβάνει...

Να ανηφορίζεις και να κατηφορίζεις με κέφι.

Βροχή και λιακάδα να είναι δώρο.

Κάθε στιγμή να είναι μια γενναιοδωρία που την έχεις.

Μια χούφτα αέρας μέσα στις δυο παλάμες σου να μοσχοβολά.

Ένας φίλος που σε ρωτά: «Πες μου τι να κάνω;»

Ποιο είναι το πιο αγαπημένο σου κόσμημα; 

Από το κοσμώ. Άρα κοσμώ κάτι που δεν είναι επαρκώς ωραίο. Εγώ φορώ μεγάλα δαχτυλίδια, γιατί έχω άσχημα χέρια.

Φοράς πράγματα για χρόνια κι αν ναι, ποιο είναι ένα αξεσουάρ που δεν αποχωρίζεσαι; 

Τα γυαλιά μου. Το θεωρώ αξεσουάρ και όχι εργαλείο. Μου άρεσε να φοράω γυαλιά από μικρή και στην αρχή φορούσα χωρίς να έχω πρόβλημα...

Περιέγραψέ μας με τρεις λέξεις τον εαυτό σου. 

Εαυτό; ...ας ρίξω μια ματιά να δω.

2008-1.jpg

Το αγαπημένο σου μουσείο/gallery και η έκθεση που λάτρεψες;

Hermitage. Και όλα όλα όπου έχω πάει.

Το πιο ριψοκίνδυνο πράγμα που έχεις κάνει...

Όταν ήμουν 18 χρονών, έφυγα με auto-stop για να έρθω στην πόλη και στο πίσω κάθισμα είχε όπλα.

Σε δέκα χρόνια...

Ε σε 10 χρόνια θα σκέφτομαι το μέλλον.

Η καλύτερη συμβουλή που σου έχουν δώσει ποτέ...

Να κάνω γρήγορα, αλλά να μη βιάζομαι.

Κάτι για το οποίο είσαι περήφανη...

Είμαι περήφανη για κάτι που ανακάλυψα. Έχει σχέση με την αναπνοή.

Μια τέλεια μέρα θα ξεκινούσε... και θα τελείωνε...

Αυτό που λένε η καλή μέρα απ το πρωί φαίνεται, εγώ νομίζω το βράδυ αναδεικνύει η ουσία της μέρας. Θα βάλω αστερίσκο λοιπόν στη ημέρα που δεν παραβιάζει την συνείδηση μου. Δεν υπαινισομαι κάτι χριστιανικό. Εννοώ τη μέρα που κυλάει -γεμίζοντας το αβυσσαλέο κενό που οι δείκτες του ρολογιού ορίζουν ως 24ωρο- με σκέψεις, δράσεις ή συνουσιαζόμενη με κάτι ιδιαίτερα γόνιμο ( όπως είναι μια ρεουσα εικαστική διαδικασία, είτε με βιβλία, είτε με ανθρώπους όχι ωχροκιτρινους από ανία) .Εν ολίγοις είναι ζωντανή μια μέρα που δεν παρεμβαλλουν κάτι αετόνυχιδες που σου κλέβουν το κέφι παπαγαλιζοντας τα κοινωνικά 'πρέπει' . Τους λέω 'όρθιο ΙΚΑ' .