fbpixel

Search icon
Search
The Talks: Με την εικαστικό, Αγγέλικα Παναγιωτίδου Πράπα
#GREEKSDOITBETTER

The Talks: Με την εικαστικό, Αγγέλικα Παναγιωτίδου Πράπα

Με αφορμή τον αστικό περίπατο μέσα από την τέχνη που δημιούργησε στο Gatto Perso, σ' ένα διαφορετικό σύμπλεγμα από luxury studios and apartments


Η ανάγκη της για δημιουργική έκφραση υπήρχε από τότε που θυμάται τον εαυτό της. Όνειρο της Αγγέλικας Παναγιωτίδου ήταν να ασχοληθεί με την Τέχνη και χρονικά αυτό συνέπεσε με τη δημιουργία Σχολής Καλών Τεχνών και στη Θεσσαλονίκη, μιας και μέχρι τότε υπήρχε μόνο η Σχολή των Αθηνών. Όπως συμβαίνει βέβαια και παλαιότερα ακόμα πιο έντονα, οι καλές τέχνες δεν θεωρούνταν ένα σημαντικό πεδίο σπουδών αφού αποτελούν έναν πολύ δύσκολο κλάδο για βιοπορισμό. Έτσι αρχικά σπούδασε και εργάστηκε ως καθηγήτρια και ως συγγραφέας, ενώ παράλληλα πάντα έβρισκε διεξόδους στη ζωγραφική μέσα από μαθήματα και τη σπουδή γενικά. Κοντά στα 40, κάνοντας έναν απολογισμό αποφάσισε πως στη ζωή καλό είναι να διεκδικούμε τα όνειρα μας, αν δε θέλουμε να τα κουβαλάμε ως βάρος στην πλάτη μας με τη μορφή απωθημένων. Έδωσε εξετάσεις στη Σχολή Καλών Τεχνών και έτσι άρχισε ένα κεφάλαιο που συνεχίζει να την τροφοδοτεί μέχρι σήμερα...

Ποια είναι τα αγαπημένα σου υλικά, πώς κατέληξες σ’ αυτά και τι είναι αυτό το ξεχωριστό που σου προσφέρουν;

Όλα τα υλικά με μαγεύουν, γιατί το καθένα από αυτά οδηγεί σε άλλες διαδρομές, αλλά σταδιακά ξεχωρίζουν αυτά που θα γίνουν «δικά σου». Κυρίως δουλεύω με λάδια γιατί είμαι μια καθαρόαιμη, ταγμένη ζωγράφος. Έτσι επέλεξα άλλωστε και τους δασκάλους μου. Τον Κυριάκο Κατζουράκη και τον Γιάννη Φωκά. Για να εμβαθύνω στη ζωγραφική... Αγαπώ τα λάδια για την τρυφερή και εύπλαστη υφή τους. Για τη μαγεία των υλικών που κρύβει κάθε χρώμα μέσα του, για τη δυνατότητα να μεταμορφωθούν από μια αέρινη διαφάνεια μέχρι ένα δυνατό συμπαγές σώμα, για τις ατελείωτες ζωγραφικές ποιότητες που μπορούν να αποτυπώσουν. Αγαπώ όμως και το ταπεινό μολύβι, που χτίζει μορφές, υφές και ατμόσφαιρα, αλλά και την ακουαρέλα για την παιχνιδιάρικη αμεσότητα και καθαρότητα του χρώματος. 

q7a1324.jpg

Τι μέρος της ζωής σου καταλαμβάνει η τέχνη;

Ένα τεράστιο κομμάτι -όπως πιστεύω κάνει και στις ζωές όλων μας, απλώς δεν το συνειδητοποιούμε. Βρίσκεται στα ρούχα που φοράμε, στα αυτοκίνητα που οδηγούμε, στα σπίτια που μένουμε. Έχει οδηγήσει την αισθητική και την αντίληψη μας σε τόσα πολλά επίπεδα, απλώς αυτό συμβαίνει εν αγνοία μας. Η τέχνη δημιουργεί το τώρα, ενώ παράλληλα το αποτυπώνει. Στη ζωή τη δική μου συγκεκριμένα βρίσκεται μέσα στον τρόπο που βλέπω και αισθάνομαι τον κόσμο γύρω μου.

Πώς τα προσωπικά βιώματα εντάσσονται στην τέχνη σου;

Είναι ένας από τους βασικούς άξονες στη δημιουργία κάθε καλλιτέχνη. Για μένα ήταν καθοριστική η ύπαρξη δύο διαφορετικών πολιτισμών στη ζωή μου. Με αυστριακή μητέρα, ο Βορράς με την σκοτεινιά, την αυστηρότητα, την πειθαρχία την εσωστρέφεια χαρακτήρισαν ένα κομμάτι του εαυτού και κατά συνέπεια της δουλειάς μου. Από την άλλη πλευρά η Ελλάδα μέσα από τον πατέρα μου, αλλά και μέσα από την καθημερινότητα της ζωής και της εκπαίδευσης, αφού μεγάλωσα, φρόντισαν για την ένταση του φωτός και την αγάπη στην αρμονία και την ομορφιά. Η ζωγραφική μου κινείται σε πολλά επίπεδα και έχει και πολλές αισθητικές αναφορές σε εικονογραφήσεις των βόρειων χωρών.

q7a1397.jpg

Πώς νιώθεις ότι εξελίσσεται η τέχνη σου και που σε κατευθύνει;

Η τέχνη μου εξελίσσεται με βάση τις δικές μου αναζητήσεις και η αλήθεια είναι ότι αυτό μπορεί να είναι συχνά απρόβλεπτο. Έχει ενδιαφέρον γιατί δε θα χαρακτήριζα την εξέλιξη γραμμική, αλλά θα την περιέγραφα περισσότερο σαν μια σπείρα που κινείται και προχωράει πάντα γύρω από τον κεντρικό πυρήνα. Δεν έχω αισθανθεί ποτέ την ανάγκη να το ελέγξω, γιατί δε βρίσκω το νόημα να αναζητώ τον έλεγχο σε ένα κομμάτι του εαυτού και της ζωής μου που μου δίνει όλη την πολυτέλεια της ελευθερίας στην αναζήτηση και στην έκφραση.

Τι είναι το Gatto Perso και πώς προέκυψε αυτή η ιδέα;

Το Gatto Perso σαφέστατα είναι αναπόσπαστο κομμάτι της αγάπης μας για την τέχνη. Νομίζω πως οι περισσότεροι θα συμφωνήσουμε ότι αυτά τα νεοκλασικά σπίτια της Θεσσαλονίκης, εκλεκτικιστικού ύφους, αποτελούν μια πολύτιμη ανάμνηση ιστορίας και μια αισθητική απόλαυση ακόμα και τώρα -πάρα την παρακμή τους. Ήταν ένα όνειρο ζωής και αυτό, και μπορέσαμε να το αποκτήσουμε, πουλώντας το οικογενειακό διαμέρισμα -καθώς αυτά τα σπίτια και ειδικά στην περιοχή πάνω από την Εγνατία ήταν πριν 15 χρόνια περίπου αρκετά οικονομικά. Το πήραμε χωρίς να έχουμε αρχικά συγκεκριμένο στόχο χρήσης. Σαν ένα ωραίο «κόσμημα» που λαχταρούσαμε πολύ. Στην πορεία ξεκαθάρισε η εικόνα και δημιουργήσαμε όλη η οικογένεια, ένα κατάλυμα ξεχωριστό, με πολύ φροντίδα και μεράκι, ανακαινισμένο, με αισθητική ιδιαίτερη που παραπέμπει περισσότερο σε παραμυθένια καταλύματα του εξωτερικού, διακριτική πολυτέλεια, σπιτική ζεστασιά και όλες τις σύγχρονες παροχές. Η κόρη μου, Αιμιλία Κούφα, το έστησε από την αρχή σαν έναν χώρο φιλοξενίας υψηλών προδιαγραφών και πάνω σε αυτό φροντίζουμε να βελτιωνόμαστε καθημερινά. Δουλεύουμε σταθερά με μια ομάδα συνεργατών με τους οποίους μοιραζόμαστε τις ίδιες αξίες και οράματα. Ο Γιώργος, η Ειρήνη, η Αηδόνα, η Μαρία, ο Στέφανος, ο Πέτρος, ο Δημήτρης δίνουν την ψυχή τους κυριολεκτικά για να έχουν οι φιλοξενούμενοι μας ότι καλύτερο μπορούμε να προσφέρουμε. 

q7a1365-dsTgc.jpg

Τι δημιουργήσατε εκεί τελευταία;

Λόγω της καλλιτεχνικής μας ιδιότητας ως ιδιοκτήτες, οργανώνουμε συχνά καλλιτεχνικές δράσεις σαν κατάλυμα. Αυτή τη φορά θέσαμε στο επίκεντρο, τον μικρό μας δρόμο, στον οποίο όλοι ανεξαιρέτως οι ισόγειοι χώροι είχαν «κακοποιηθεί» από κάθε είδους graffiti-μουντζούρες κλπ. Το περιβάλλον όμως που ζούμε και δουλεύουμε καθημερινά επηρεάζει άμεσα τόσο την ψυχική μας γαλήνη, όσο και την ποιότητα της ζωής μας. Είναι μια αληθινή πολυτέλεια για όλους εμάς τους πολίτες, να ζούμε με περισσότερη τέχνη στην καθημερινότητά μας και γι' αυτόν ακριβώς τον λόγο θελήσαμε να κάνουμε μια προσπάθεια και να βγάλουμε την τέχνη από μουσεία και γκαλερί, στον δρόμο, επεμβαίνοντας καλλιτεχνικά στον αστικό ιστό και δημιουργώντας με αυτόν τον τρόπο έναν δρόμο πρότυπο στην πόλη μας, σημείο αναφοράς, ομορφιάς, πρωτοπορίας και έμπνευσης. Έργα που εμπνεύστηκαν και φτιάχτηκαν ειδικά για την οδό Μητσαίων προσαρμοσμένα στις ειδικές συνθήκες του δρόμου αυτού έγιναν κομμάτι της καθημερινότητάς μας, όπως τους πρέπει να είναι. Όλοι οι μουντζουρωμένοι τοίχοι, οι βιτρίνες και τα στόρια λειτούργησαν ως καμβάδες που αφηγούνται την εικαστική τους ιστορία -εκτός από τις εισόδους που έχουν μάρμαρο, το οποίο αναλάβαμε απλώς να καθαρίσουμε δημιουργώντας αναπνοές ανάμεσα στα έργα. Το ξεχωριστό αυτό έργο ανέλαβε το εργαστήριο Χαρακτικής της Σχολής Καλών Τεχνών του Α. Π.Θ. με διευθυντή τον κ. Γιάννη Μπελημπασάκη και τις διδάσκουσες κ. Τάνια Φραγκουλίδου και κ. Χριστιάβα Ηλιοπούλου μαζί με μια πολύ δυναμική και ταλαντούχα ομάδα φοιτητών.

Πόσο σημαντικό είναι να δημιουργείς τέχνη που να απευθύνεται στο ευρύ κοινό;

Η τέχνη το οφείλει αυτό, γιατί αλλιώς χάνει μεγάλο μέρος της δυναμικής της. Χρόνια τώρα παρατηρούμε το φαινόμενο: ο μέσος άνθρωπος να αισθάνεται αποξενωμένος από τη σύγχρονη τέχνη, γιατί ακριβώς εξελίχθηκε με έναν τρόπο που δεν επέτρεπε να αποτελεί μέρος της καθημερινότητας του μέσου πολίτη. Σκεφτείτε ότι και τα πιο φτωχά και αμόρφωτα τμήματα του λαού την εποχή της Αναγέννησης ήταν σε καθημερινή επαφή με έργα καλλιτεχνών όπως ο Μιχάηλ Άγγελος, ο Τιντορέττο, ο Ραφαήλ.

Ποιες είναι οι σωστές δόσεις ενέργειας που διαθέτεις στην τέχνη, στη δουλειά και σε όλα τα υπόλοιπα; 

Αυτή είναι μια πολύ ενδιαφέρουσα ερώτηση. Διαθέτω ευτυχώς σαν άνθρωπος μεγάλες δόσεις ενέργειας και τις διοχετεύω ακατάπαυστα και χωρίς υπολογισμό παντού. Ευτυχώς πολλές από τις ασχολίες μου με επανατροφοδοτούν κι έτσι καταλήγω να τα φέρνω βόλτα σχεδόν όλα. Όταν κάτι δεν μου αρέσει όμως καθόλου, εκεί ως δια μαγείας, εξαφανίζεται κάθε ίχνος ενέργειας και το σέρνω μέχρι το τελικό περιθώριο. 

kallitexniki-drasi-odos-mitsaiwn-09.jpg

Ποιοι είναι οι άνθρωποι που επηρέασαν περισσότερο το έργο σου;

Οι άνθρωποι της ψυχής μου με όλες τις πιθανές ερμηνείες που μπορεί να δώσω στη λέξη αυτή...

Πόσο διαφορετικό είναι το κοινό της Θεσσαλονίκης; 

Το κοινό της Θεσσαλονίκης το βλέπω διψασμένο. Συνήθως δείχνει περιέργεια, ενδιαφέρον, χαρά και ευγνωμοσύνη όταν συναντιέται με την τέχνη. Έχω πάντα την εντύπωση πως όλοι θα επιθυμούσαν και άλλα, περισσότερη τροφοδοσία, καλύτερο επίπεδο. Στην πλειοψηφία η γειτονιά μας «αγκάλιασε» με αγάπη το εγχείρημα και τους συντελεστές του. 

Πως νιώθεις όταν βλέπεις ένα έργο σου σε κάποιον χώρο;

Περηφάνια, χαρά, συγκίνηση και λίγο αμηχανία...

Ποια θεωρείς τα σημεία σταθμούς στην καριέρα σου; 

Δεν αισθάνομαι ότι έχω σημεία σταθμούς, γιατί η διαδικασία (δυσκολεύομαι να το ονομάσω καριέρα) αποτελείται από κομμάτια που το καθένα έχει τη δική του σημασία. Και καμιά φορά κάτι που στους άλλους μπορεί να φανεί ασήμαντο για μένα να ήταν τεράστιο. Σίγουρα η έκθεση των έργων μου στη Saatchi ήταν μια τεράστια εμπειρία, όπως και η προβολή έργων μου στην Times Square στη Νέα Υόρκη. Παρόλα αυτά ουσιαστική σημασία έχουν οι άνθρωποι, όποτε εκθέσεις που έκανα με την γκαλερίστα κ. Βίκυ Παπατζίκου, ήταν ουσιαστικά σημαντικότερες γιατί μοιράστηκα και έμαθα πολλά.

kallitexniki-drasi-odos-mitsaiwn-13.jpg

Ποια είναι τα επόμενά σου βήματα;

Έχω αρκετές καινούριες ιδέες στο μυαλό, η μια ήδη προχωράει στο δρόμο της πραγμάτωσης, πάντα με εξαιρετικές συνεργασίες, γιατί ως γνωστόν ιστορία γράφουν οι παρέες και χωρίς την οικογένεια μου, τους φίλους μου, τους συνεργάτες και τους ανθρώπους που με εκτιμούν δεν θα είχα καταφέρει ούτε τα μισά. Όπως καταλάβατε τα επόμενα είναι έκπληξη!

Ο ορισμός της ομορφιάς για σένα; 

Η αρμονία της φύσης.

Η χαρά της ζωής περιλαμβάνει...

Ουσιαστικές ανθρώπινες σχέσεις, απλότητα, αγάπη, σύνδεση.

Περιέγραψε μας με τρεις λέξεις τον εαυτό σου.

Πάθος, Υπομονή, Αγάπη.

Το αγαπημένο σου μουσείο και η έκθεση που λάτρεψες. 

Κατά διαστήματα όλες, από την Tate , μέχρι μια μικρή παρακμιακή γκαλερί στο SoHo που αν θυμάμαι καλά λεγόταν black box με μία έκθεση video art, που είχα ξαπλώσει στο πάτωμα κι έκλαιγα με λυγμούς. Και η έκθεση της Artemisia στη Royal. Σπουδαία!

kallitexniki-drasi-odos-mitsaiwn-20.jpg

Σε δέκα χρόνια...

Θα έχω ακόμα πιο πολύ άγχος, ότι δε θα προλάβω να μάθω όσα θέλω σε αυτή τη ζωή...

Η καλύτερη συμβουλή που σου έχουν δώσει ποτέ...

Καλύτερα να μασάς πάρα να μιλάς... (το πήρα λίγο κυριολεκτικά, αλλά δεν πειράζει).

Κάτι για το οποίο είσαι περήφανη;

Για το γεγονός ότι διατηρώ την παιδικότητα και την αισιοδοξία μου.

*Για το έργο στην οδό Μητσαίων εργάστηκαν οι φοιτητές · Δήμητρα Πολυγερινού, Γεωργία Μαλεύρη, Βασιλική Βλαχόγιαννη, Εριέττα Γραμμένου, Ελένη Τσινίκου, Εύη Τσεκούρα, Παντελής Παυλίδης, Μαρία Κοκτσίδου, Σοφία Κοντοπούλου, Κωσταντίνα Γκίζα, Δέσποινα Καβριγιάννη, Θεόκλητος Τόκανος, Νάντα.