Μετράει σχεδόν τριάντα χρόνια στον χώρο της αρχιτεκτονικής και έχει να επιδείξει μία αξιοζήλευτη πορεία σε ένα πολυδιάσταστο φάσμα έργων, από καταστήματα και χώρους εργασίας έως εμπορικά κέντρα και κατοικίες. Στο επαγγελματικό πεδίο αλλά και στην καθημερινή του ζωή, ο αρχιτέκτονας Άκης Μπογδάνος υπηρετεί την υψηλή αισθητική, σχεδιάζοντας χώρους στους οποίους μπορεί κανείς να απολαμβάνει τη ζωή, σε κάθε της έκφανση.

Παρακάτω μας ταξιδεύει στην πόλη που μεγάλωσε και ζει, μέσα από την προσωπική του ματιά και μια αναδρομή σε αναμνήσεις του, αγαπημένα μέρη και σημεία...

Γεννήθηκα και μεγάλωσα στη Θεσσαλονίκη στην περιοχή της Μαρτίου, τη δεκαετία του 1960, στο ύψος της Πυροσβεστικής, στην οδό Κρήτης. Είχε ακόμη αλάνες απέναντι από τις πολυκατοικίες αλλά η αλήθεια είναι ότι εγώ δεν έπαιζα και πολύ σε αυτές, καθώς ήμουν ένα εσωστρεφές παιδί. Αυτό που θυμάμαι έντονα από την περιοχή είναι ότι είχε πολλούς κινηματογράφους, το Κάπιτολ που ήταν δίπλα στο πατρικό μου, το Μαξίμ λίγο παρακάτω, ένα θερινό σινεμά στη Μαρτίου, ένα άλλο στην Ανάληψη, γενικά είχε αρκετές επιλογές. Επίσης, ήταν η εποχή που ήρθε το πρώτο κύμα των clubs, με το Convoy, το πρώην Palladium που αργότερα έγινε Container και το θρυλικό Club Basement. Το σημείο που έμενα ήταν τόσο κεντρικό, που θυμάμαι να βγαίνω από το σπίτι μου στη 1.30 το βράδυ και να πηγαίνω στα μέρη αυτά με τα πόδια.

Φοίτησα στο Ελληνικό Κολέγιο στην εξοχή, ήταν ωραία τότε ακόμα. Δεν ήξερα ακριβώς τι θέλω να γίνω, αποφάσισα στη β Λυκείου ότι θέλω να γίνω αρχιτέκτονας. Στην α Λυκείου για να καταλάβεις ήθελα να πάω στη Νομική. Νομίζω ότι υποσυνείδητα με επηρέασε η ξαδέρφη μου Λένα Σπάνια, που ήταν φοιτήτρια αρχιτεκτονικής και μου έκανε και μαθήματα για να μπω στη σχολή. Έκανα 2 χρόνια μαθήματα και μου άρεσε πάρα πολύ. Ένιωσα από την πρώτη στιγμή ότι ήταν αυτό που περίμενα. Επίσης, επειδή ερχόμουν στη Δημητρίου Γούναρη τότε για να κάνω τα ιδιαίτερα μαθήματα στο σπίτι της, γνώρισα μια περιοχή και έναν τρόπο ζωής, τον φοιτητικό που μου άρεσε πάρα πολύ. Γενικά πάντως δεν ήμουν και πολύ του διαβάσματος, Το να κάθομαι 8 ώρες με ένα μολύβι μου είναι πολύ εύκολο, το να διαβάζω επί 8 ώρες όχι.

Τελείωσα την αρχιτεκτονική στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, που είναι πιστεύω μια πολύ καλή σχολή. Ουσιαστικά άνοιξα το πρώτο μου γραφείο μαζί με άλλους δύο, μεγαλύτερους σε ηλικία συνεργάτες, το 1991. Βρισκόταν στο κέντρο, Μητροπόλεως 115.Το κομμάτι με το οποίο ασχολούμασταν εμείς, το interiors, ήταν ουσιαστικά στα σπάργανα ακόμη όσον αφορά τη Θεσσαλονίκη. Κανείς δεν ήξερε, τι κάνεις και γιατί να σε πληρώσει. Θυμάμαι πως οι ενδιαφερόμενοι αναρωτιόνταν, γιατί έπρεπε να με πληρώσουν για τα σχέδια, ότι τα συνεργεία δεν είχαν αποκτήσει ακόμη εμπειρία και γενικά όλα βρίσκονταν σε ένα πολύ basic επίπεδο. Υπήρχαν ωστόσο κάποια ονόματα τότε στη Θεσσαλονίκη, η Ράνια Σταματάκη που ήταν διακοσμήτρια, ο Στέργιος Δελιαλής που έκανε πράγματα στο σχεδιασμό με άλλη ματιά και ο Μίμης ο Τσίτσος που ήταν αρχιτέκτονας και διακοσμητής μαζί.

Αποφάσισα να κάνω μεταπτυχιακό το 1995, αφού πρώτα δούλεψα δύο χρόνια και πήγα στρατό. Επέλεξα να κάνω industrial design στο Μιλάνο. Ουσιαστικά διάλεξα σχολή και όχι πόλη. Ήταν η περίφημη σχολή Domus Academy, που τότε ήταν κάτι πολύ πειραματικό, είχε τους τομείς fashion και industrial που αποτελούσαν και τη βαριά βιομηχανία της βόρειας Ιταλίας. Η σχολή είχε συσταθεί από την οικογένεια που είχε και το περιοδικό Domus και δίδασκαν σε αυτή γνωστοί καθηγητές με κύρος. Το concept και ο στόχος της ήταν να βγάλει την επόμενη ελιτ των σχεδιαστών. Η προσέγγισή της ήταν "ξανασκεφτείτε τα όλα με άλλο μάτι", ότι τίποτε δεν είναι δεδομένο, δηλαδή μία αφαιρετική προσέγγιση που με βοήθησε πολύ. 

Στο γραφείο αναλαμβάνουμε όλα τα αρχιτεκτονικά projects, όπως το να χτίσουμε ένα κτίριο από το χώμα, σπίτι, ξενοδοχείο, γραφείο. Δραστηριοποιούμαστε στον τομέα του retail, εμπορικά κέντρα, πολυκαταστήματα, καθώς και στο interiors. Στη δουλειά μου απολαμβάνω περισσότερο το αισθητικό κομμάτι και τον σχεδιασμό. Όταν δεν σχεδιάζω, νιώθω ότι δε δουλεύω. Και δυστυχώς, όσο μεγαλώνει το πράγμα, κάνεις και πολύ λιγότερο αισθητική δουλειά καθώς πρέπει να ασχολείσαι περισσότερο με την όλη διαχείριση και το τρέξιμο. Βέβαια, μετά από τόσα χρόνια μπορώ πλέον και να "βλέπω" το project τελειωμένο, λόγω εμπειρίας. Αυτό περιορίζει την απόλαυση του σχεδιασμού ακόμη περισσότερο αλλά δεν μπορεί να γίνει και αλλιώς πιστεύω. Είναι μία φυσική εξέλιξη. Κάτι επάνω στο οποίο δουλεύω αυτόν τον καιρό είναι ένα project για private jets με μία αεροναυπηγική εταιρία από τη Γερμανία, η οποία θέλει να συμπεριλάβει στο service της και το design.

Στη χώρα μας το design ήρθε όχι ως κουλτούρα και παιδεία, όπως για παράδειγμα είναι στην Ιταλία, ενσωματωμένo στην καθημερινότητά μας για να μας δίνει ευχαρίστηση αλλά ως καταναλωτισμός, δηλαδή επιθυμούμε να αγοράσουμε κάτι επειδή θεωρούμε ότι είναι καλό. Γι' αυτό και δεν υφίσταται στην Ελλάδα αυτό που λέμε αισθητική και design της καθημερινότητας, παρά μόνο σε μεμονωμένες περιπτώσεις.

Ένας άνθρωπος που με καθόρισε είναι η Λένα Σπάνια, η ξαδέρφη που σου προανέφερα. Είναι στη ζωή μου πάρα πολλά χρόνια, στην ουσία με ενέπνευσε να γίνω αρχιτέκτονας. Είναι ένας πολύ δημιουργικός και ταλαντούχος άνθρωπος. Όλα αυτά τα χρόνια, πέρασε και από διάφορους ρόλους, ήταν η δασκάλα μου και ο μέντοράς μου, αργότερα συνεργάτης μου και τώρα δουλεύουμε και πάλι μαζί.

Το αγαπημένο μου σημείο στην πόλη είναι περισσότερο μια αίσθηση, παρά ένα σημείο. Όταν κατεβαίνεις από τον περιφερειακό από το  Καυτατζόγλειο και μπαίνεις στην πόλη, είναι σαν να προσγειώνεσαι! Είναι το σημείο που λέω ότι θέλω να παγώσω τον χρόνο και να μείνω εκεί. Είτε την ημέρα που λαμπυρίζει η θάλασσα, είτε τη νύχτα με τα φωτάκια που είναι σαν να βλέπεις από ψηλά το Λος Άντζελες.

Ένα μουσείο που αγαπώ είναι το Μουσείο Βυζαντινού Πολιτισμού λόγω του κτιρίου που σχεδίασε ο Κυριάκος Κρόκος. Είναι διαχρονικά το πιο ωραίο κτίριο της πόλης πιστεύω. Επίσης, συμπαθώ ιδιαίτερα το MOMus Μακεδονικό Μουσείο Σύγχρονης Τέχνης που μου είναι πολύ οικείο. Ως φοιτητής θυμάμαι πήγαινα στη Φίλκεραμ-Johnson, στην πτέρυγα που στεγάστηκε το μουσείο για πρώτη φορά. Είναι μια συγκλονιστική εμπειρία, όταν είσαι 20 χρονών, να βλέπεις πρωτοποριακά έργα σύγχρονης τέχνης, όπως του René Magritte. Ήταν μια πολύ έντονη εμπειρία και έτσι έχει μείνει χαραγμένη στη μνήμη μου.

Το αγαπημένο μου εστιατόριο είναι η Μούργα. Μου αρέσει πολύ το φαγητό, καθώς ξέρω ότι εδώ μπορώ κάθε φορά να βρω κάτι διαφορετικό γευστικά. Κυρίως όσον αφορά τα πιάτα με ψάρι, μιας και δεν είμαι τόσο οπαδός του κλασικού ψησίματος του ψαριού. Γενικά αναζητώ γεύσεις που να με πηγαίνουν κάπου αλλού. Μου αρέσει και το Νάμα στην Ολύμπου, θεωρώ ότι το σημείο είναι πολύ ωραίο.

Για τη βραδινή μου έξοδο προτιμώ μέρη με ωραία ποτά και μια ιδιαίτερη ταυτότητα. Μου αρέσει να νιώθω ότι το μέρος βγάζει μια διαχρονικά ωραία αίσθηση. Το Βογατσικού 3 (πρώην Bel Air), το Ύψιλον, αν και έχει μια αίσθηση χιπστεράδικου και το La Doze. Επίσης, θέλω πολύ να πάω στο The Aficionados, αλλά δεν τα έχω καταφέρει ακόμη. Η αλήθεια είναι πως δεν είμαι και πολύ του έξω.

Παλιά έμενα στο Πανόραμα αλλά εδώ και δύο χρόνια επέστρεψα στο κέντρο, σε ένα σημείο που αγαπώ, στη Δημητρίου Γούναρη, στο ύψος του ιστορικού κινηματογράφου Ηλύσια. Πιστεύω πως στα σπίτια που μένεις, αγαπάς την οικειότητα. Την αίσθηση που αναπτύσσεται, ότι το μέρος αυτό είναι αποκλειστικά δικό σου, ο μικρόκοσμός σου, μια προέκταση του εαυτού σου και της αισθητικής σου.

Δεν έχει νόημα να μπει κάνεις στη διαδικασία να πει, τι θα ήθελε να αλλάξει στη Θεσσαλονίκη καθώς αυτά είναι πολλά, από τα μικρά και καθημερινά μέχρι τα πιο μεγάλα. Μπορώ όμως να σου πω, ότι αυτό που μου αρέσει και αγαπώ στη Θεσσαλονίκη είναι και αυτό που δεν μου αρέσει καθόλου. Ότι έχει έναν γλυκό επαρχιωτισμό η πόλη, που είναι κάτι πολύ ασφαλές και ανθρώπινο αλλά και πολύ αποτρεπτικό και πνιγηρό ταυτόχρονα. Πραγματικά, το ίδιο πράγμα που χαίρεσαι, σε σκοτώνει κιόλας.

Έχω συνηθίσει να βλέπω τη Θεσσαλονίκη αποσπασματικά. Έχει σημεία που είναι πολύ όμορφα, όπως για παράδειγμα η Μονή Βλατάδων αλλά το όλον της πόλης, η συνολική της εικόνα, είναι κάπως δύσκολη. Έχεις πάει ποτέ στη Μέση Ανατολή; Στον Λίβανο; Νομίζω είναι προφανές ότι εκεί είμαστε. Δεν είμαστε Ευρώπη, ούτε Δύση. Είμαστε Ανατολή, ξεκάθαρα.

Τα κτίρια που θεωρώ ότι έχουν μια αρχιτεκτονική ιδιαιτερότητα και ξεχωρίζουν στην πόλη είναι το παλιό κτίριο του σιδηροδρομικού σταθμού, με το παλιό σήμα του ΟΣΕ, οι οικοδομές του Μεσοπολέμου στην Εγνατία, όπου μπορεί κανείς να βρει εξαιρετικά δείγματα, η Θεολογική και η Νομική σχολή του ΑΠΘ, καθώς και η επέκταση του Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης, το Μ2.

Φωτογραφία πορτρέτου: Νίκος Βαβδινούδης