Ένας από τους αποφασιστικούς δημιουργούς, ο Νίκος Περάκης, είχε διττή -εικαστική και σκηνοθετική- παρουσία στον κινηματογράφο από τις αρχές της δεκαετίας του ’70. Σπούδασε στο Μόναχο στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου εργάστηκε αργότερα ως σκηνογράφος, ενδυματολόγος και production designer σε ευρωπαϊκές και ελληνικές παραγωγές. Η βράβευσή του με Χρυσό Αλέξανδρο στο φετινό Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης θα φέρει ξανά στις αίθουσες πέντε εμβληματικές ταινίες του, τις οποίες, έπειτα από τόσα χρόνια, αγωνιά να παρακολουθήσει ξανά μαζί με το κοινό.
Το θέμα του φετινού Φεστιβάλ Κινηματο-γράφου Θεσσαλονίκης είναι τα φαντάσματα. Εσάς τι σας ενθουσιάζει και πώς εμπνέεστε με τη συγκεκριμένη θεματολογία στον κινηματογράφο;
Ομολογώ ότι με βρίσκετε λίγο απροετοίμαστο και αρκετά άσχετο, γιατί αυτήν τη στιγμή θυμάμαι μόνο δυο-τρεις μεταφορές του «Άμλετ» στον κινηματογράφο. Θυμάμαι τον «Άμλετ» του Φράνκο Τζεφιρέλι, έναν του Μπράνα το ’90 και τον κλασικό του ’40, με τον Λόρενς Ολίβιε, που είδα στο Μουσείο του Μονάχου. Αλλά δεν έχω συγκρατήσει ποιος έπαιζε τον πατέρα-φάντασμα. Αχάριστος ρόλος! Φυσικά, θυμάμαι και το φάντασμα του “Lion King”. Είχα δει το DVD τουλάχιστον πέντε φορές με τον γιο μου και εννοείται πως κολλούσαμε κάθε φορά στο φάντασμα του μπαμπά και την ερώτηση πώς θα εμφανιζόμουν αν με σκότωναν. Μόλις θυμήθηκα και μια σοβιετική εκδοχή του «Άμλετ», που είδα γύρω στο ’65 σ’ ένα Film Kunst Kino. Το 90% των όσων βλέπαμε ήταν επίκαιρα: στρατόπεδα συγκέντρωσης, κωμωδίες και οπερέτες της κρατικής UFA. Και για να μην υπάρχει καμία αμφιβολία για την ύπαρξη ενός ολοκαυτώματος, βλέπαμε τα ίδια στρατόπεδα μετά την αποχώρηση των Γερμανών κι εκεί δε γέλαγε κανείς. Εκατομμύρια φαντάσματα...
Πώς αισθάνεστε για την επικείμενη βράβευσή σας με Χρυσό Αλέξανδρο στο 64ο Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης;
Αισθάνομαι λίγο άβολα, γιατί ένας Χρυσός Αλέξανδρος στην ηλικία μου δεν παύει να είναι και μια παρηγοριά για όσους δεν έτυχαν κάποιας αναγνώρισης ή διάκρισης στην κορυφή της δημιουργικότητάς τους. Είναι συγχρόνως και μια συνειδητοποίηση της ματαιότητας του έργου τους, που σύντομα θα αποχωριστούν, κι αργά ή γρήγορα θα ξεχαστεί. Σκέφτομαι να κάνω γι’ αυτό μία εγκατάσταση, τίποτε το εννοιολογικό: έναν συλημένο από αρχαιοκάπηλους και μισοανασκαμμένο από αρχαιολόγους τάφο οπλίτη με τον σκελετό του, το κράνος του, το σπαθί του κι ένα σπασμένο δόρυ με σιδερένια αιχμή. Τα έχω όλα στο εργαστήριό μου, τα έσωσα από την «Αργοναυτική Εκστρατεία», μια ταινία που γυρίσαμε το ’71 στις λίμνες της Αυστρίας και της Βαυαρίας. Όταν ξεφεύγω, να μου το λέτε...
Ας μιλήσουμε για την ταινία σας «Bios + Πολιτεία» που πρόκειται να προβληθεί στο Φεστιβάλ. Ποια στοιχεία της τη συνδέουν με τη θεματολογία των φαντασμάτων και ποια χαρακτηριστικά της την καθιστούν επίκαιρη κινηματογραφικά στο σήμερα;
Το περίμενα, αλλά δεν περίμενα τη θεματολογία των φαντασμάτων! Αν και θα μπορούσα να ισχυριστώ ότι στην ταινία έχει στοιχειώσει το φάντασμα της Δημοκρατίας που σέρνεται και διασέρνεται, διασύρεται εννοώ, σε υπουργικά γραφεία, πύργους και μέγαρα ΟΤΕ, ΓΑΔΑ, ΕΡΤ, αεροδρόμια, θέατρα, γιάφκες και δε συμμαζεύεται… Νομίζω ότι είναι η καλύτερη ελληνική μου ταινία. Τη λέω ελληνική, γιατί υπάρχει και μια γερμανικά ομιλούσα που θα προβληθεί στο Φεστιβάλ, το «Μπόμπας και Παγκανίνι» (“Bomber und Paganini”), που το 1986 άρεσε πολύ στους φίλους του φανταστικού κινηματογράφου, παραδόξως και στο υλιστικό κοινό του Φεστιβάλ της Μόσχας, ίσως λόγω των υπερφυσικών -ή καλύτερα μεταφυσικών- φαινομένων, που είναι δύο απανωτά θαύματα. Δύο, καλά ακούσατε! Και οι δύο πρωταγωνιστές φαντασιώνονται μια καλύτερη ζωή, αλλά όχι σε σημείο που να βλέπουν φαντάσματα. Ο Μπόμπας μάλιστα είναι τυφλός, σχεδόν καθ’ όλη τη διάρκεια της ταινίας, ο άλλος, ο Παγκανίνι, είναι η προσωποποίηση του κακού, αλλά δε σας λέω το τέλος!
ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΝΟΕΜΒΡΙΟΥ 2023
