Η αλήθεια είναι πως το φετινό καλοκαίρι είναι ένα από τα πιο δύσκολα των τελευταίων ετών. Από τη μία τα ακραία καιρικά φαινόμενα σε ολόκληρο τον πλανήτη που εκπέμπει… sos, από την άλλη ο covid-19 που έχει αλλάξει σημαντικά τη ζωή μας. Οι αρνητικές ειδήσεις μας κατακλύζουν το τελευταίο διάστημα και μέσα σε όλα αυτά, μία χώρα που έχει ταλαιπωρηθεί πολύ όλα αυτά τα χρόνια, αναβιώνει τον πιο φρικτό εφιάλτη. Μετά σχεδόν από 25 χρόνια, το Αφγανιστάν μοιάζει παραδομένο στα χέρια των Ταλιμπάν κι η παγκόσμια κοινότητα παρακολουθεί τις εξελίξεις με κομμένη την ανάσα.

Επιστροφή στα χρόνια του σκοταδισμού!

Η μαύρη πραγματικότητα

Μπορεί από την πρώτη κιόλας στιγμή οι Ταλιμπάν να προσπάθησαν να πείσουν την κοινή γνώμη πως θα αναγνωρίσουν δικαιώματα στις γυναίκες υπό τον μουσουλμανικό νόμο, η πραγματικότητα ωστόσο μαρτυρά μια τελείως διαφορετική κατάσταση που θυμίζει Μεσαίωνα. Από το 1996 μέχρι και το 2001, την περίοδο που είχαν την εξουσία στο Αφγανιστάν, οι γυναίκες δεν είχαν το δικαίωμα να εργαστούν, τα νεαρά κορίτσια δεν είχαν τη δυνατότητα να πάνε σχολείο, ενώ ήταν υποχρεωτική η κάλυψη του προσώπου τους. Μπορεί να συμβεί κάτι διαφορετικό σήμερα; Η απάντηση είναι «όχι». Αυτό φαίνεται από την πρώτη κιόλας στιγμή, με τη χώρα να είναι παραδομένη σε ανθρώπους που διψούν για αίμα κι εκδίκηση και μοιάζουν αποφασισμένοι να επιβάλλουν τα δικά τους «πιστεύω», βυθίζοντας το Αφγανιστάν στο σκοτάδι. Οι Αφγανοί πολίτες προσπαθούν να διαφύγουν από τη χώρα με κάθε τρόπο, καθώς γνωρίζουν πως το μέλλον προμηνύεται δυσοίωνο, ειδικά για τις γυναίκες και τις κόρες τους κι όσοι μένουν πίσω, προσπαθούν να σωθούν.

Μαρτυρίες που σοκάρουν

«Όλες εμείς οι μεγαλύτερες γυναίκες μιλάμε για το πόσο δύσκολα ήταν για μια γυναίκα στο παρελθόν. Τότε ζούσα στην Καμπούλ και θυμάμαι να δέρνουν τις γυναίκες και τα κορίτσια που έβγαιναν από το σπίτι χωρίς μπούργκα». Στα 60 της, η Fawzia καλείται να ανασύρει και πάλι τη σωστή χιτζάμπ ή μπούρκα από την ντουλάπα της, καθώς όπως εξομολογείται στην Guardian, όποια γυναίκα τολμήσει να κυκλοφορήσει χωρίς να τη φοράει, κινδυνεύει με δημόσιο λιθοβολισμό κι ακόμη και θάνατο. Για τις νέες κοπέλες, οι αφηγήσεις των μεγαλύτερων παίρνουν πλέον σάρκα και οστά και καλούνται κι οι ίδιες να έρθουν αντιμέτωπες με την πιο σκληρή πραγματικότητα.

«Νωρίς το πρωί της Κυριακής πήγαινα στο πανεπιστήμιο για ένα μάθημα όταν μια ομάδα γυναικών έφυγε τρέχοντας από τον γυναικείο κοιτώνα. Ρώτησα τι είχε συμβεί και μου είπαν ότι η αστυνομία τους εκκένωσε επειδή οι Ταλιμπάν είχαν φτάσει στην Καμπούλ και πρόκειται να χτυπήσουν όσες γυναίκες δεν έχουν μπούρκα. Όλες θέλαμε να γυρίσουμε σπίτι, αλλά δεν μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τα μέσα μαζικής μεταφοράς. Οι οδηγοί δεν μας άφηναν να μπούμε στα αυτοκίνητά τους γιατί δεν ήθελαν να αναλάβουν την ευθύνη για τη μεταφορά μιας γυναίκας.

Το χειρότερο είναι πως οι άντρες που στέκονταν γύρω από εμάς, γελούσαν κι έκαναν αστεία με τον φόβο μας. «Πήγαινε και φόρεσε τη μπούρκα», φώναξε ο ένας. «Είναι οι τελευταίες σας μέρες που βρίσκεστε στους δρόμους», είπε ένας άλλος. «Θα παντρευτώ τέσσερις από εσάς σε μια μέρα», φώναξε ένας τρίτος». Τα λόγια μίας νεαρής φοιτήτριας που είχε φτιάξει τη δική της ζωή, γεμάτη ελπίδα κι αισιοδοξία σοκάρουν. Μοιάζουν με μαχαίρι που ριζώνει στην καρδιά. Πόσα πράγματα που εμείς θεωρούμε δεδομένα, γι΄αυτές τις γυναίκες είναι πλέον άπιαστα όνειρα; Δεν μπορούν να περπατήσουν ελεύθερες στο δρόμο, δεν μπορούν να μιλήσουν, δεν έχουν πρόσβαση στην υγεία, στην παιδεία, δεν έχουν δουλειά. Δεν έχουν ζωή!

H 29χρονη Zarifa Ghafari κατάφερε να κάνει ένα από όνειρά της πραγματικότητα κι αποτέλεσε γυναίκα-σύμβολο για εκατομμύρια άλλες στην πατρίδα της, όταν στα 27 της χρόνια έγινε η πρώτη γυναίκα κι η νεότερη δήμαρχος σε ολόκληρο το Αφγανιστάν. Δημιούργησε τη δική της οικογένεια, είχε τη δουλειά της, είχε σχεδιάσει το μέλλον της όπως ακριβώς το ήθελε. Τώρα, στο μυαλό της είναι ο θάνατος. Βλέπει όσα είχε κατακτήσει με κόπο να γκρεμίζονται και τη ζωή της να καταστρέφεται. «Κάθομαι εδώ και περιμένω να έρθουν. Δεν υπάρχει κανείς να βοηθήσει εμένα ή την οικογένειά μου. Απλώς κάθομαι μαζί τους και με το σύζυγό μου. Και θα έρθουν για ανθρώπους σαν εμένα και θα με σκοτώσουν. Δεν μπορώ να αφήσω την οικογένειά μου. Έτσι κι αλλιώς, πού να πάω;». Η περιγραφή της κόβει την ανάσα, όπως και πολλών άλλων γυναικών που απλά περιμένουν το τέλος. Προτιμούν το θάνατο από τα βασανιστήρια που τους περιμένουν στα χέρια των Ταλιμπάν. Φρίκη. 

Το σκληρό πρόσωπο των Ταλιμπάν

Παρέθεσαν συνέντευξη Τύπου, η οποία ξεκίνησε με απαγγελία από το Κοράνι. Προσπάθησαν να περάσουν τα δικά τους μηνύματα, τονίζοντας πως δεν ψάχνουν κανέναν εξωτερικό ή εσωτερικό εχθρό και δεσμεύτηκαν υπέρ των δικαιωμάτων των γυναικών εντός του πλαισίου του ισλαμικού νόμου. Όμως, οι πράξεις τους λένε το ακριβώς αντίθετο. Είναι χαρακτηριστικό το βίντεο που κυκλοφορεί, από τη συνέντευξη ενός μαχητή Ταλιμπάν,  ο οποίος όταν κλήθηκε να απαντήσει σε ερώτηση δημοσιογράφου για το αν θα έχουν δικαίωμα συμμετοχής στη νέα κυβέρνηση που θα σχηματιστεί γυναίκες, ξέσπασε σε γέλια. 

Την ίδια ώρα, νέα συγκλονιστικά ντοκουμέντα που καταγράφουν την βαρβαρότητα με την οποία δρουν οι Ταλιμπάν και το πραγματικό τους πρόσωπο, έρχονται στο φως της δημοσιότητας και κάνουν το γύρο του κόσμου. Σε μερικά από αυτά, φαίνονται να κυκλοφορούν στους δρόμους και να χτυπούν με ραβδιά πολίτες και περαστικούς, ενώ υπάρχουν μαρτυρίες που αναφέρουν ότι πραγματοποιούν περιπολίες θανάτου, προκειμένου να εντοπίσουν συνεργάτες των δυτικών χωρών ή ανύπαντρες νύφες.

Η στάση του δυτικού κόσμου

Η Ευρωπαϊκή Ενωση, μαζί με τον υπόλοιπο κόσμο, παρακολουθεί σαστισμένη τις εξελίξεις, με το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο να ανακοινώνει ότι αναστέλλει τις χορηγήσεις στο Αφγανιστάν, ενώ η κυβέρνηση των ΗΠΑ κι η αμερικανική ομοσπονδιακή κεντρική τράπεζα δέσμευσαν το απόθεμα συναλλάγματος της χώρας. Την ίδια στιγμή, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας ζητά να μη σταματήσει η πρόσβαση στην ανθρωπιστική βοήθεια του Αφγανιστάν, που πλέον βρίσκεται στα χέρια των Ταλιμπάν, τονίζοντας ότι οι υγειονομικές δομές παραμένουν πολύ ευάλωτες και στόχος επιθέσεων.

Τα πράγματα μοιάζουν μέρα με τη μέρα πιο δύσκολα και τα μηνύματα είναι ξεκάθαρα. Θα αφήσουμε τις γυναίκες, τα παιδιά, όλους αυτούς τους ανθρώπους στα χέρια των Ταλιμπάν που θέλουν να επιβάλλουν τη δική τους πραγματικότητα με τα όπλα στα χέρια; Μήπως ήρθε η ώρα ακόμη και μέσα από τα social media ή με όποιον άλλον τρόπο μπορούμε, να σταθούμε όλοι στο πλευρό τους; Για πολλές ψυχές στο Αφγανιστάν, δεν υπάρχει «αύριο». Υπάρχει μία εφιαλτική καθημερινότητα. Το σκοτάδι επέστρεψε κι ο φόβος τους κατακλύζει. 

Στη διάρκεια των τελευταίων 20 ετών, οι γυναίκες αυτές είδαν τη ζωή τους να αλλάζει ριζικά. Απέκτησαν θέσεις στο Κοινοβούλιο και δεν ήταν υποχρεωμένες να φορούν μπούργκα. Το 2009 ψηφίστηκε νόμος για την εξάλειψη της βίας, τους δόθηκε η δυνατότητα να σπουδάσουν, να πάρουν πτυχία, να εργαστούν, να ζήσουν. Όμως τώρα, τους παίρνουν τη ζωή μέσα από τα χέρια. Τις φυλακίζουν, τις «τιμωρούν» από την παιδική τους ηλικία. Ο κόσμος δεν μπορεί πια να παρακολουθεί. Πρέπει να δράσει. Όχι αύριο, αλλά σήμερα...