Έπειτα από την επιτυχημένη πορεία του έργου του Τσέχωφ «Ο Γλάρος» στο Θέατρο Προσκήνιο, ο Δημήτρης Καραντζάς «σερβίρει» στη σκηνή του Βασιλικού Θεάτρου ισχυρές δόσεις υπαρξιακών ερωτημάτων μέσα από το κινεζικό παραμύθι του Μπρεχτ «Ο καλός άνθρωπος του Σε Τσουάν».

Ο Δημήτρης Καραντζάς «συνομιλεί» με την κλασική δραματουργία και την αρχαία τραγωδία, καλώντας για κοινωνική επαγρύπνηση...

ΚΑΛΟΣΥΝΗ & ΒΙΑ ΤΗΣ ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΟΤΗΤΑΣ. ΤΙ ΥΠΕΡΙΣΧΥΕΙ;

Αν τοποθετούσαμε έναν υπότιτλο στο όνομά του, αυτός θα ήταν «Αγωνία ύπαρξης», όπως κι ο ίδιος ζητάει. Το στοιχείο αυτό επιβεβαιώνεται κάθε φορά από τις επιλογές των έργων που σκηνοθετεί. Αυτήν τη φορά, ο Δημήτρης Καραντζάς συνδιαλέγεται με τον Μπέρτολτ Μπρεχτ και τη θεατρική παραβολή του «Ο καλός άνθρωπος του Σε Τσουάν», θέτοντας ένα διαχρονικό ερώτημα: «Είναι εφικτή η καλοσύνη μέσα σ’ έναν κόσμο κακίας και εκμετάλλευσης;» «Η επιλογή του ίδιου του έργου ήταν για μένα έκπληξη, την οποία μου προκάλεσα. Πάντα με συγκινούσε το πνεύμα, η πολιτική κατεύθυνση του Μπρεχτ, τα κείμενά του, αλλά είχα αμφιβολία για το αν και κατά πόσο μπορώ να συλλάβω το ύφος του, να αντιληφθώ τη σκηνική του πραγμάτωση. Όταν κατάλαβα ότι στ’ αλήθεια ο Μπρεχτ δεν πλάθει χαρακτήρες αλλά ιδεολογικές αντιπαραθέσεις, κατασκευές προκειμένου να αναδειχθούν ιδέες και όχι ψυχολογίες, μια υποτυπώδη πλοκή προκειμένου να αγγίξει φιλοσοφικά ερωτήματα, παραδόθηκα. Δεν πιστεύω ότι υπάρχει η έννοια της καλοσύνης. Ούτε ο Μπρεχτ μοιάζει να πιστεύει ότι δύναται να υπάρξει αυτή η έννοια υπό το τραπεζοκεντρικό καθεστώς που έχει εκδιώξει χρόνια τώρα την όποια έννοια ανθρωπισμού. Το μόνο που μπορείς να κάνεις για να επιβιώσεις -και όχι για να βγεις αλώβητος, το θεωρώ ανέφικτο- είναι να διατηρείς μια στοιχειώδη αίσθηση δικαίου και ενσυναίσθησης».

ΕΓΚΛΩΒΙΣΜΟΣ ΤΗΣ ΓΥΝΑΙΚΑΣ

Δύο γυναίκες που πρόκειται να μονοπωλήσουν το ενδιαφέρον στη σκηνή του Θεάτρου Προσκήνιο για τη σεζόν 2024-2025 είναι η Μπλανς Ντιμπουά και η Έντα Γκάμπλερ. Για τον ίδιο, η εξασφάλιση των γυναικείων δικαιωμάτων αποτελεί προτεραιότητα, θέτοντας το ζήτημα σε πρώτο πλάνο στη σκηνοθετική του διαδρομή. «Και οι δύο είναι γυναίκες που παλεύουν να βγουν από τον κοινωνικό εγκλωβισμό και το στερεότυπο που τους έχει “φορέσει” η εποχή τους. Οι γυναίκες αυτές των έργων του Τενεσί Ουίλιαμς και του Χένρικ Ίψεν, αντίστοιχα, είναι φορείς νοημάτων και ιδεών πολύπλευρων και οι δύο εμβληματικές αυτές ηρωίδες συνοψίζουν πολλά για την ίδια τη γυναικεία φύση. Πέρα από τη θέση της γυναίκας που είναι στο επίκεντρο των δύο αυτών έργων, με συναρπάζει αφενός η ύπουλη συναισθηματική αφαίρεση μέσα στην πληθωρικότητα που έχει ο Ουίλιαμς και αφετέρου η τρομερή μαθηματική ακρίβεια που έχει ο Ίψεν στο να δημιουργεί οξύτατη κριτική για την αστική δυστυχία. Τα ζητήματα των γυναικείων δικαιωμάτων “ήρθαν στο τραπέζι” από όταν γεννήθηκα. Δεν κατάλαβα ποτέ γιατί υπερέχω. Γιατί η κοινωνία μού δίνει δικαιώματα και προνόμια τα οποία βρίσκει ότι ανήκουν μόνο σ’ εμένα. Αισθάνομαι ότι η “κανονικότητα”, όπως τη λένε, είναι βαθιά νοσηρή. Η σημερινή “κανονικότητα” λέει ότι η Εκκλησία θα κηρύσσει το μίσος στους ομοφυλόφιλους, οι γυναίκες θα είναι στην κουζίνα τους και, αν δούμε μια γυναίκα σε θέση εξουσίας, θα θεωρήσουμε αυτονόητο ότι μάλλον είναι αυταρχική κ.ο.κ. Δε δέχομαι να χρησιμοποιήσω τη λέξη “χειραφέτηση”, γιατί είναι σαν να δέχομαι ότι κανονικά θα έπρεπε κάποιος να κρατάει τις γυναίκες από το χέρι».

Info: Βασιλικό Θέατρο. H πρεμιέρα της παράστασης πραγματοποιήθηκε χθες.

Φωτογραφία: Άρης Ράμμος

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2024