Mία πολύ δύσκολη μέρα για όλους τους Έλληνες, για όλη τη χώρα. Ο Μίκης Θεοδωράκης, έφυγε από τη ζωή σε ηλικία 96 ετών. Ένας άνθρωπος που έγραψε τη δική του ιστορία, που έζησε μία πολυτάραχη ζωή, που πάλεψε για τα δικά του ιδανικά και στάθηκε όρθιος, αφήνοντας το στίγμα του ως εμβληματικός συνθέτης και στιχουργός, αλλά κι ως σύμβολο της αντίστασης κατά της δικτατορίας. Έχοντας ταλαιπωρηθεί αρκετά τα τελευταία χρόνια, «έφυγε» σήμερα κι αξίζει να γίνει μία αναδρομή στις σημαντικότερες στιγμές της ζωής του. 

Ζωή γεμάτη σκαμπανεβάσματα

Τα πρώτα βήματα

Γεννήθηκε στη Χίο στις 29 Ιουλίου του 1925. Πατέρας του ήταν ο Γιώργης Θεοδωράκης, με καταγωγή από τον Γαλατά των Χανίων και μητέρα του, η Ασπασία Πουλάκη, που καταγόταν από τον Τσεσμέ της Μικράς Ασίας. Όντας στέλεχος του υπουργείου Εσωτερικών, ο πατέρας του υπηρέτησε σε πολλές νομαρχίες της χώρας, με τον Μίκη Θεοδωράκη να βρίσκεται πολλές φορές στα πρώτα χρόνια της ζωής του με μία βαλίτσα στο χέρι, αλλάζοντας πόλεις και σπίτια. Η πρώτη του επαφή με τη μουσική, έγινε το 1937, σε ηλικία 12 ετών. Άνοιξε ένα μουσικό βιβλίο και τότε ήταν που άλλαξαν όλα. Λίγο μετά, οι γονείς του, του έκαναν δώρο ένα βιολί και τον έγραψαν στο Ωδείο Πατρών κι ένα χρόνο αργότερα ξεκίνησε το μεγαλύτερο ταξίδι της ζωής του. Αυτό που τον καθόρισε κι άλλαξε όλη τη ζωή του. 

Το 1940 στην Τρίπολη, ανακάλυψε την ποίηση του Ρίτσου και του Βρεττάκου κι αρχίζοντας μαθήματα πιάνου, ανέλαβε τη διεύθυνση της εκκλησιαστικής χορωδίας κι άρχισε να γράφει τη δική του μουσική, επηρεασμένος από το βυζαντινό μέλος, δύο χρόνια αργότερα, ο 15χρονος -τότε- Μίκης, χτύπησε έναν Ιταλό αξιωματικό κι οδηγήθηκε στη φυλακή, όπου ήρθε σε επαφή με την αρχή του μαρξισμού. Μία ακόμη καθοριστική στιγμή για τον ίδιο, καθώς βγαίνοντας από αυτήν, επέστρεψε στο σχολείο κι άφησε κι εκεί το στίγμα του. Το 1942 ολοκλήρωσε την πρώτη του σύνθεση, την Κασσιανή και πήρε την απόφαση να γίνει συνθέτης, ωστόσο ακολούθησε η σύλληψή του στη διαδήλωση της 25ης Μαρτίου το 1943, από τους Ιταλούς και βασανίστηκε.

Ο αγώνας κι η καταξίωση  

Πήρε την απόφαση να εγκατασταθεί μόνιμα στην Αθήνα και συνέχισε τις μουσικές του σπουδές, με δάσκαλο τον Φιλοκτήτη Οικονομίδη, όμως κατά τη διάρκεια του Εμφυλίου Πολέμου εξορίστηκε πρώτα στην Ικαρία και στη συνέχεια στη Μακρόνησο. Και πάλι όμως, βρήκε τον τρόπο να συνεχίσει το έργο του. Στις 5 Μαρτίου του 1950 παρουσιάστηκε στο θέατρο «Ορφέας» της Αθήνας το πρώτο του έργο, «Πανηγύρι της Ασή-Γωνιάς» από την Κρατική Ορχήστρα Αθηνών, με μαέστρο τον δάσκαλό του, ενώ το 1953 παντρεύτηκε τη γιατρό, Μυρτώ Αλτίνογλου. Μαζί απέκτησαν δύο παιδιά, τον Γιώργο και τη Μαργαρίτα, ενώ συνέχισε τις μουσικές του σπουδές στο Παρίσι το 1954, όπου «μετακόμισε» με υποτροφία στο Conservatoire και σπούδασε μουσική ανάλυση με δασκάλους τον Olivier Messiaen και τον Eugène Bigot.

Μέχρι το 1960 είχε πλούσια δραστηριότητα, καθώς μεταξύ άλλων συνέθεσε τη μουσική για το μπαλέτο της Ludmila Tcherina, το Covent Garden, το Stuttgart Ballet κι επίσης για τον κινηματογράφο. Το 1959 ήταν σταθμός στην καριέρα του, καθώς με εισήγηση του Darius Milhaud, πήρε το αμερικανικό βραβείο Κόπλεϊ, ως καλύτερος νέος συνθέτης της Ευρώπης. Η αξία του αναγνωρίστηκε κι οι κορυφαίοι της εποχής, υποκλίθηκα στο μεγαλείο του. 

Οι σπουδαίες συνθέσεις

Το 1958, διαβάζοντας τον «Επιτάφιο» του Γιάννη Ρίτσου, μελοποίησε τα πρώτα οκτώ ποιήματα κι ακολούθησαν πολλά ακόμη σπουδαία έργα, όπως τα «Αρχιπέλαγος», «Πολιτεία Α’ και Β’», «Επιφάνεια» και «Άξιον Εστί», ενώ έγραψε μουσική για την ταινία του Μιχάλη Κακογιάννη «Ζορμπάς» το 1964. Με την επιβολή της δικτατορίας το 1967, θα αρχίσει ένας νέος κύκλος διώξεων και εξοριών για τον Μίκη Θεοδωράκη, μέχρι τη στιγμή που παρενέβησαν σπουδαίες διεθνείς προσωπικότητες, όπως ο Ντμίτρι Σοστακόβιτς, ο Χάρι Μπελαφόντε κι ο Χανς Άισλερ. Έφυγε στο εξωτερικό και μέσα από τις συναυλίες που έκανε και τον αγώνα του, έμεινε στη συνείδηση όλων ως το απόλυτο σύμβολο του αντιδικτατορικού αγώνα.

Στην εξηντάχρονη καριέρα του, έγραψε πάνω από 1.000 τραγούδια, μουσική για δεκάδες θεατρικά έργα και τραγωδίες, όπερες και κινηματογράφους. Ήταν ένας σπουδαίος καλλιτέχνης, αλλά ένας ακόμη πιο σπουδαίος άνθρωπος με πολλές ανησυχίες κι ιδανικά. 

Ο Μίκης Θεοδωράκης έφυγε από τη ζωή στα 96 του κι η Ελλάδα θρηνεί για μία μεγάλη προσωπικότητα που περνάει πλέον στην αιωνιότητα.