Σε μια εποχή όπου η τεχνητή νοημοσύνη διαμορφώνει όλο και περισσότερο τον κόσμο της δημιουργίας, ο Τούρκος αρχιτέκτονας Erdem Hamza επιλέγει να σταθεί απέναντι στην ψηφιακή ομοιομορφία. Με σπουδές στην αρχιτεκτονική και το design, ο Hamza θεωρεί ότι η ουσία του χώρου δεν αποτυπώνεται σε τρισδιάστατα μοντέλα, αλλά βιώνεται μέσα από την εμπειρία και την αίσθηση. Απορρίπτει τα 3D προγράμματα και τα cgi renderings, προτιμώντας να δουλεύει επιτόπου, να δοκιμάζει, να παρατηρεί πώς το φωςαλλάζει μέσα στην ημέρα, να ανακαλύπτει σταδιακά τι είναι «αληθινό». Η προσέγγισή του δεν είναι τεχνοκρατική, αλλά ποιητική.

Αναζητά τη σχέση του ανθρώπου με τον χώρο, τον τρόπο που το φυσικό φως αγκαλιάζει τα υλικά, τη στιγμή που η αρχιτεκτονική παύει να είναι σχέδιο και μετατρέπεται σε εμπειρία.

Η συνομιλία με το τοπίο

Στο ιστορικό Vaniköy, μιας συνοικίας που συνδυάζει την παράδοση με την ηρεμία της φύσης, ο Hamza ολοκλήρωσε πρόσφατα μια κατοικία που ενσαρκώνει τη φιλοσοφία του. Το σπίτι, σχεδιασμένο για ένα ζευγάρι γιατρών, βρίσκεται ανάμεσα στο δάσος και τη θάλασσα, σε ένα σημείο όπου η αστική ζωή σβήνει μπροστά στη γαλήνη του Βοσπόρου. Μια παλαιότερη κατασκευή υπήρχε ήδη στο οικόπεδο, αλλά ο αρχιτέκτονας την αναδιαμόρφωσε ριζικά, δίνοντάς της νέα πνοή. Η σύνθεση βασίζεται στη διαφάνεια και στη ροή. Μεγάλες γυάλινες επιφάνειες ενώνουν το εσωτερικό με το εξωτερικό, οδηγώντας το βλέμμα από το σαλόνι προς την πισίνα και τη θάλασσα, ενώ οι γυάλινοι κυβόλιθοι λούζουν τους χώρους με φυσικό φως. Η πρόσοψη, με τα βαθιά κόκκινα τοιχώματα και τα ξύλινα πλαίσια, δημιουργεί έναν διάλογο ανάμεσα στο παλιό και το νέο, μια σύγχρονη εκδοχή των παραθαλάσσιων αρχοντικών της Κωνσταντινούπολης, όπου το χρώμα παραπέμπει στην ιστορική μνήμη της πόλης και εντάσσεται οργανικά στη φύση που την περιβάλλει.

Η ρευστή γεωμετρία του εσωτερικού

Μέσα στο σπίτι, η αρχιτεκτονική αποκτά έναν σχεδόν γλυπτικό χαρακτήρα. Ο Hamza αποφεύγει τις ορθές γωνίες, θεωρώντας ότι διακόπτουν τη ροή και περιορίζουν την ενέργεια του χώρου. Οι καμπυλές επιφάνειες, οι απαλές μεταβάσεις από δωμάτιο σε δωμάτιο και οι οργανικές μορφές χαρίζουν στο εσωτερικό μια αίσθηση συνέχειας. Οι πόρτες από γυαλί με ανάγλυφα σχέδια θυμίζουν τους κυματισμούς του νερού, ενώ τα φωτεινά ανοίγματα δημιουργούν σκιές και αντανακλάσεις που μεταβάλλονται κατά τη διάρκεια της ημέρας. Η κατοικία μοιάζει να «αναπνέει» με τον ρυθμό του περιβάλλοντος, καθώς ο εξωτερικός κόσμος εισχωρεί μέσα, διαλύοντας τα όρια ανάμεσα στη φύση και τη δομή.

Υλικά με ιστορία και φυσική υπόσταση

Το εσωτερικό της κατοικίας είναι μια ωδή στη φυσική υλικότητα. Ο Hamza δούλεψε με καρύδι, βελανιδιά και ξύλινα veneers της ιταλικής Alpi, συνδυάζοντάς τα με τουρκικά ξύλα που επεξεργάστηκε η Kapsan. Οι επιφάνειες έχουν υφή και βάθος, ενώ η χρήση μαρμάρου, μαρμαρόσκονης και φυσικών χρωστικών δημιουργεί ποικίλες αποχρώσεις και αισθητικές εντάσεις. Η τεχνική scagliola - που μιμείται την όψη του μαρμάρου - εφαρμόστηκε σε τοίχους και εξωτερικά στοιχεία, δίνοντας μια καλλιτεχνική διάσταση στις λεπτομέρειες. Σε κάθε χώρο, τα υλικά λειτουργούν σαν πρωταγωνιστές. Δεν χρειάζονται πρόσθετες διακοσμήσεις, καθώς η φύση τους αποπνέει αυθεντικότητα και αρμονία.

Μια κατοικία-τρόπος ζωής

Για τον αρχιτέκτονα, η κατοικία αυτή είναι μια μορφή βιοφιλικής εμπειρίας. Οι ιδιοκτήτες, αφιερωμένοι στην ιατρική και στη φροντίδα των άλλων, αναζήτησαν έναν χώρο όπου η τέχνη, το φως και τα φυσικά υλικά να δημιουργούν μια αίσθηση εσωτερικής ηρεμίας. Ο Hamza προσέγγισε το έργο ως μια ενιαία καλλιτεχνική σύνθεση - ένα περιβάλλον που καλλιεργεί την αίσθηση του ανήκειν, της ηρεμίας και της έμπνευσης. Το αποτέλεσμα είναι μια αρχιτεκτονική που δεν προβάλλει την πολυτέλεια μέσα από την επίδειξη, αλλά μέσα από τη σιωπηλή της δύναμη της απλότητας και της ακρίβειας. 

Η γοητεία των λεπτομερειών

Κάθε στοιχείο του σπιτιού έχει επιλεγεί με προσοχή, υπηρετώντας τη συνολική αφήγηση. Οι τοίχοι φωτίζονται από αντίκες απλίκες Murano, προσεκτικά επιλεγμένες σε συνεργασία με τη Hikmet Mizanoğlu Antik στην Κωνσταντινούπολη. Στην τραπεζαρία δεσπόζει ένα εντυπωσιακό φωτιστικό από ορείχαλκο, σχεδιασμένο από τον ίδιο τον αρχιτέκτονα, με μορφές που θυμίζουν φύλλα και κλαδιά, σαν προέκταση του δάσους που αγκαλιάζει την κατοικία. Οι αντανακλάσεις από τις γυαλιστερές επιφάνειες παίζουν με το φως της ημέρας, ενώ το ξύλο και οι ματ υφές δημιουργούν ζεστασιά και γείωση. Ακόμη και τα αναγκαία δομικά στοιχεία, όπως μια κεντρική ξύλινη κολόνα, μετατράπηκαν σε αισθητικά μοτίβα, τονίζοντας την ειλικρίνεια της κατασκευής.

Η αρμονία της απλότητας

Το αποτέλεσμα αυτής της προσεκτικά μελετημένης σύνθεσης είναι μια κατοικία που μοιάζει να έχει γεννηθεί μέσα στο τοπίο και όχι να έχει επιβληθεί πάνω του. Παρά τη μοντέρνα αισθητική της, διατηρεί τη διαχρονικότητα και την οργανική λογική που χαρακτήριζε τα έργα του Frank Lloyd Wright, όπου ο χώρος και η φύση συνυπάρχουν σε τέλεια ισορροπία. Κάθε λεπτομέρεια έχει μελετηθεί, κάθε απόφαση έχει προκύψει μέσα από δοκιμές, παρατηρήσεις και επιμονή. Ακόμη και τα ντουλάπια της κουζίνας αντικαταστάθηκαν τρεις φορές, μέχρι να επιτευχθεί το επιθυμητό αποτέλεσμα. Αυτή η εμμονή στην τελειότητα προέρχεται από μια βαθιά επιθυμία να επιτευχθεί συνοχή και αλήθεια. Το σπίτι είναι μια ζωντανή οντότητα που αναπνέει, εξελίσσεται και συνδέει τον άνθρωπο με το φυσικό του περιβάλλον.

Με πληροφορίες από AD Magazine

All Images Credits: Ibrahim Ozbunar