Συναντιόμαστε στο κινηματογραφικό σκηνικό του café του Μουσείου Φωτογραφίας, στο Λιμάνι, με τα τεράστια παράθυρα να «προσκαλούν» το βλέμμα μου να ταξιδέψει στο βαθύ γκρίζο-μπλε του Θερμαϊκού. Η άφιξη της Κατερίνας Σταθοπούλου συνοδεύεται από ένα πλατύ χαμόγελο και η θετική της αύρα γεμίζει ενεργειακά τον χώρο. Με το που καθόμαστε της αποκαλύπτω ότι, ψάχνοντας το βιογραφικό της για να προετοιμαστώ για τη συνέντευξη, «έπεσα» πάνω στην έκθεση που επιμελήθηκε στα πρώτα της βήματα, το «Σκιάχτρο». «Έχουν περάσει 15 χρόνια, αλλά ακόμη θυμάμαι τις εικόνες των έργων που είχαν στηθεί στην Πινακοθήκη Αβέρωφ στο Μέτσοβο, αλλά και μέσα στους αμπελώνες της Μονής Αγίου Νικολάου», μοιράζεται μαζί μου τις αναμνήσεις της. Η Κατερίνα πραγματοποιούσε στην Πινακοθήκη και κατά την έκθεση αυτήν το intership της και, όπως μου αποκαλύπτει, εκεί ερωτεύτηκε την επιμέλεια των εκθέσεων και αποφάσισε ότι θέλει να ασχοληθεί με αυτό το αντικείμενο. Όταν γύρισε στην Ελλάδα από το μεταπτυχιακό της, εργάστηκε στην Πινακοθήκη για τέσσερα χρόνια και μετά έφυγε στην Αμερική, στη Νέα Υόρκη, όπου και ζει τα τελευταία δέκα χρόνια. Αν και έχει μεγαλώσει στην Αθήνα, η μητέρα της είναι Αμερικανίδα και έτσι έχει διπλή υπηκοότητα. Πρώτα εργάστηκε στο MOMA για περίπου έξι χρόνια, ως βοηθός επιμελητή στο Τμήμα Φωτογραφίας, ενώ τα τελευταία τρία χρόνια είναι επιμελήτρια στο Public Art Fund, έναν μη κυβερνητικό οργανισμό που πραγματοποιεί εκθέσεις σε δημόσιο χώρο. Για την κεντρική έκθεση της Thessaloniki Photobiennale 2021, που διοργανώνει ο οργανισμός MOMus στους χώρους του Μουσείου Φωτογραφίας Θεσσαλονίκης και του Πειραματικού Κέντρου Τεχνών, εργάστηκε μαζί με τον συνεπιμελητή της, Γιώργο Πρίνο, για περίπου δύο χρόνια, καθώς η διοργάνωση ήταν να λάβει χώρα πέρυσι, ωστόσο αναβλήθηκε λόγω της πανδημίας.

Ας ξεκινήσουμε την κουβέντα μας από τον τίτλο της κεντρικής έκθεσης: “The Real and The Record”. Ποια είναι η ιδέα πίσω από τη θεματική; 

Είχαμε λάβει την οδηγία η έκθεση να διαπραγματεύεται το πραγματικό. Εξαρχής μας προβλημάτισε με τον Γιώργο το τι σημαίνει «πραγματικό» στον 21ο αιώνα, την εποχή της υπερπληροφόρισης και των fake news, που παίρνουμε ειδήσεις όλη την ημέρα από τα παραδοσιακά ΜΜΕ, αλλά και από websites και social-media πλατφόρμες. Ο τίτλος της έκθεσης είναι εμπνευσμένος από ένα κείμενο του Ιρακινού σκηνοθέτη και συγγραφέα Χασάν Μπλασίν. Στην ουσία, αυτό που πραγματεύεται το διήγημά του είναι ότι υπάρχουν κάποια πραγματικά γεγονότα και η καταγραφή τους, δηλαδή το πώς ερμηνεύονται και μεταφέρονται στην ιστορία. Επιλέξαμε αυτούς τους δύο πόλους -το πραγματικό και την καταγραφή του- να επεξεργαστούμε και δημιουργήσαμε τέσσερις θεματικές ενότητες που μας βοήθησαν να καθοδηγήσουμε τη σκέψη μας: το πραγματικό ως αλήθεια, το πραγματικό ως αόρατο και ορατό -όπου επιλέξαμε να φέρουμε στην επιφάνεια θέματα αόρατα και να τα κάνουμε πιο ορατά-, τη λεπτή γραμμή ανάμεσα στην πραγματικότητα και τη μυθοπλασία και πώς τα προσωπικά βιώματα και η ψυχολογική μας κατάσταση επηρεάζουν τι θεωρούμε πραγματικό, και, τέλος, πώς η τεχνολογία επηρεάζει την πραγματικότητα μέσα από την εικονική και την επαυξημένη πραγματικότητα.

Υπάρχουν διαφορές στο στήσιμο ανάμεσα στους δύο εκθεσιακούς χώρους;

Γενικά δεν υπάρχει κάποια διαφορά, απλά έχουμε εκμεταλλευτεί και τους δύο λόγω του αριθμού των καλλιτεχνών, καθώς θέλαμε να δώσουμε στον καθένα όσο περισσότερο χώρο μπορούσαμε. Το στήσιμο των έργων έχει περισσότερο να κάνει με την αρχιτεκτονική της κάθε έκθεσης. Στο Μουσείο Φωτογραφίας, το εσωτερικό είναι πιο κλασικό, με ξύλινα πατώματα και ψηλοτάβανη οροφή, χαρακτηριστικά που αναδεικνύουν τα πιο διαχρονικά φωτογραφικά έργα. Στο Πειραματικό Κέντρο Τεχνών η αίθουσα είναι διαμορφωμένη έτσι, που μπορέσαμε να δείξουμε πιο πολλά βίντεο και να εντάξουμε σε αυτήν περισσότερες δημιουργίες. Να πω ότι συμμετέχουν 23 καλλιτέχνες από 11 χώρες, 5 Έλληνες και 18 ξένοι. Ήταν σημαντικό για εμάς να είναι μία διεθνής έκθεση και να έχουμε φωνές και απόψεις από το εξωτερικό δίπλα σε αυτές των ελλήνων καλλιτεχνών.

Τι είναι αυτό που αγαπάς στην επιμέλεια εκθέσεων;

Μπορεί να έχεις μία αρχική ιδέα ως αφετηρία και η συνέχεια να σε οδηγεί σε όποια κατεύθυνση θέλεις! Αυτή η δημιουργική διαδικασία, το να αναζητώ έργα καλλιτεχνών ή να κάνω αναθέσεις για νέα επάνω σε μια ιδέα, η μελέτη του σχεδιασμού της έκθεσης, η αρχιτεκτονική διαμόρφωση του χώρου και το γεγονός ότι έχεις ένα concept που μπορείς να το μετατρέψεις σε παρουσίαση, μου κεντρίζουν πολύ το ενδιαφέρον. Ακόμη, εκτός από τη συνολική διαδικασία, μου αρέσει ότι στο τέλος έχεις κάτι να δείξεις - την ίδια την έκθεση, μία έκδοση που τη συνοδεύει. Σου μένουν, δηλαδή, πράγματα!

Info: Η κεντρική έκθεση “The Real and the Record” της Thessaloniki Photobiennale 2021 θα παρουσιάζεται έως τις 20 Φεβρουαρίου 2022. www.photobiennale-greece.gr

Ανακαλύψτε στη gallery περισσότερες φωτογραφίες της κεντρικής έκθεσης. 

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΥ 2022