Καλλιτεχνικά ανήσυχος και πολυ-διάστατος, ο Takis -με το πραγματικό του όνομα να είναι Παναγιώτης Βασιλάκης- έζησε με πάθος για τη σύγχρονη Τέχνη, την έρευνα και την επιστήμη. Αναγνωρίζεται διεθνώς ως ένας από τους σπουδαιότερους γλύπτες της παγκόσμιας εικαστικής σκηνής, καθώς και ένας από τους «πατέρες» της κινητικής τέχνης. Δραστηριοποιήθηκε σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς, ως καλλιτέχνης πολυσχιδής, με τα έργα του να βρίσκουν θέση στα σημαντικότερα μουσεία και τις σπουδαιότερες συλλογές του κόσμου. Πρωτοπόρος σε όλα, δημιούργησε γλυπτά που συνδυάζουν την επιστήμη και την τεχνολογία με τα φυσικά φαινόμενα, την αρχαία τέχνη και τη μουσική.

Γεννήθηκε στην Αθήνα το 1925 και ήταν αυτοδίδακτος, ενώ τα πρώτα του έργα έφεραν την επιρροή των Πικάσο και Τζακομέτι. Το 1954, εγκαταστάθηκε στο Παρίσι, όπου άρχισε να δουλεύει τα «Σινιάλα», μια σειρά κινητικών γλυπτών. Στη συνέχεια στράφηκε στη μελέτη του μαγνητισμού και πειραματίστηκε με τον ηλεκτρισμό, τον ήχο και το φως, προσπαθώντας με την τέχνη του να κάνει ορατό το αόρατο. Το 1959, παρουσίασε τα πρώτα «Τηλεμαγνητικά» έργα του, ενώ μετέπειτα ακολούθησαν τα «Τηλεγλυπτά», οι «Τηλεπίνακες», τα «Τηλεφώτα» και τα «Μουσικά». Το 1968-1969 φιλοξενήθηκε στο ΜΙΤ, όπου δημιούργησε τα «Υδρομαγνητικά» γλυπτά.

Το πολύτιμο αποθετήριο μνήμης

Υποστηρίζοντας το όραμα να μείνει το έργο του ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές, ίδρυσε το Takis Foundation - Research Center for the Art and the Sciences στο Γεροβουνό, τον τόπο όπου πέρασε σημαντικό μέρος της ζωής του και της καλλιτεχνικής του διαδρομής. Το Ίδρυμα Takis άνοιξε το 1986 και έως σήμερα αποτελεί την κοιτίδα του εικαστικού και ερευνητικού του αποθέματος, συνεχίζοντας τη δράση του, και μετά την απώλεια του ιδρυτή του, τον Αύγουστο του 2019. Το Ίδρυμα αποτελείται από το μουσείο, το θέατρο, τους κήπους και το ατελιέ του Takis, με όλους τους χώρους να κοσμούνται από χαρακτηριστικά έργα όλων των περιόδων της καλλιτεχνικής του πορείας αλλά και από έργα φίλων του, Ελλήνων και ξένων καλλιτεχνών. Σκοπός του είναι η προώθηση της γνώσης και της εκτίμησης των εικαστικών τεχνών στο ευρύ κοινό, καθώς και η παροχή υπηρεσιών, χώρων και προγραμμάτων υποστήριξης της εκπαίδευσης και της σύγχρονης Τέχνης.

100 χρόνια από τη γέννηση του σπουδαίου καλλιτέχνη

Φέτος, το Ίδρυμα Takis τιμά και γιορτάζει τα 100 χρόνια από τη γέννησή του, παρουσιάζοντας καθ’ όλη τη διάρκεια της χρονιάς ένα πλούσιο και πρωτότυπο καλλιτεχνικό πρόγραμμα, με δράσεις που θα λάβουν χώρα τόσο στους δικούς του όσο και σε άλλους χώρους, σε συνεργασία με εγχώριους και διεθνείς φορείς και ιδρύματα. Κεντρική ιδέα αποτελεί, μεταξύ άλλων, η δημιουργία ενός χάρτη της πόλης, με τοποθέτηση περισσότερων έργων του Takis σε δημόσια σημεία. Ήδη το κοινό μπορεί να απολαύσει έργα του σπουδαίου καλλιτέχνη έξω από το Μουσείο Μπενάκη (Πειραιώς), στον σταθμό του Μετρό Συγγρού-Φιξ, στην κεντρική είσοδο της Εθνικής Πινακοθήκης-Μουσείο Αλέξανδρου Σούτσου και έξω από το Μέγαρο Μαξίμου. Επίσης, θα παρουσιάζονται έργα και μπάνερ «100 χρόνια Takis» σε άλλους σημαντικούς χώρους, όπως το Αεροδρόμιο, το Citylink, το Ίδρυμα Κακογιάννη κ.λπ., ενώ πολύ ενδιαφέρον project αναλαμβάνει το Ίδρυμα Βασίλη και Ελίζας Γουλανδρή σε Αθήνα και Άνδρο.

Όπως χαρακτηριστικά έχει επικοινωνήσει το Ίδρυμα: «Φέτος το καλοκαίρι το Ίδρυμα Β&Ε Γουλανδρή, με τη συμβολή του Ιδρύματος Takis, διοργανώνει αναδρομική έκθεση με έργα του Takis και στα δυο μουσεία του, στην Αθήνα και στην Άνδρο. Θα παρουσιαστούν συνολικά περισσότερα από 150 έργα, από περίπου τα μέσα Ιουνίου έως τα τέλη Οκτωβρίου».

Μια πολύ σημαντική κίνηση, ενδεικτική του σεβασμού προς το πρόσωπό του, για την οποία έχει οργανωθεί και εκδήλωση, αποτελεί η τιμητική πρωτοβουλία της Τράπεζας της Ελλάδος να εκδώσει συλλεκτικό νόμισμα «100 χρόνια από τη γέννηση του γλύπτη Takis», το οποίο επιμελήθηκε τόσο η Τράπεζα όσο και το Υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, στο πλαίσιο του Νομισματικού Προγράμματος 2025. Η ενέργεια αυτή αποτελεί τιμή για τον μεγάλο πρωτοπόρο, καθώς και για το Ίδρυμα Takis.

Τέλος, το αισθητηριακό ταξίδι του κοινού στη συλλογή του καλλιτέχνη στο Ίδρυμα Takis, από τα μέσα Σεπτεμβρίου έως τέλος του χρόνου, θα συμπληρώνουν μοναδικές μουσικές συνθέσεις πέντε δημιουργών, οι οποίες θα πλαισιώσουν ενότητες των έργων του. Πέρα από αυτά, μια εκδήλωση στους ίδιους χώρους θα λάβει χώρα τη γενέθλια μέρα του Takis, στις 29 Οκτωβρίου, με ομιλίες ιστορικών, δεξίωση και πολλές ακόμη παράλληλες δράσεις.

Info: Τέρμα Δερβενακίων, Αθήνα 134 51, 21 0238 9019

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΑΠΡΙΛΙΟΥ 2025