Ζούμε σε μια ηλιόλουστη χώρα, με πλούσια ηλιοφάνεια τις περισσότερες ημέρες του χρόνου. Συνεπώς, τα μέτρα προστασίας από τον ήλιο πρέπει να εφαρμόζονται τουλάχιστον από τον Μάρτιο μέχρι τον Οκτώβριο, αφού το μεγαλύτερο μέρος της ηλιοέκθεσής μας συμβαίνει όταν δεν το συνειδητοποιούμε, όταν περπατάμε στην πόλη, σε μια εκδρομή ή κατά τη διάρκεια αθλοπαιδιών. Ο καρκίνος του δέρματος είναι συχνός, αλλά μπορεί να προληφθεί ή να διαγνωσθεί τόσο έγκαιρα, που η θεραπεία του να ισοδυναμεί με πλήρη ίαση. Αρκεί, στην περίπτωση που ανευρεθεί ένα ύποπτο σημάδι, η επίσκεψη στον δερματολόγο ν’ αποτελεί άμεση προτεραιότητα.

Οι συχνότεροι τύποι καρκίνου του δέρματος

Τρεις αποτελούν το 30% των κακοήθων όγκων του οργανισμού:

1. Βασικοκυτταρικό καρκίνωμα: ο συχνότερος τύπος, αλλά λιγότερο κακοήθης, με τάση εντοπισμένης επέκτασης, χωρίς να δίνει μεταστάσεις.

2. Ακανθοκυτταρικό καρκίνωμα: ο δεύτερος πιο συχνός τύπος, που σπάνια δίνει μεταστάσεις. Το μεγαλύτερο ποσοστό αυτού προέρχεται από πρόδρομες βλάβες (ακτινικές κερατιάσεις), οι οποίες έχουν σαφή συσχέτιση με τη χρόνια έκθεση στην ηλιακή ακτινοβολία και εμφανίζονται σε χρονίως ηλιοεκτεθειμένα σημεία της επιδερμίδας, ως ροζ, τραχιές περιοχές που δεν υποχωρούν. Είναι πολύ συχνές στο άτριχο μέρος της κεφαλής των ανδρών, γι’ αυτό και οι φαλακροί άνδρες πρέπει να το προστατεύουν από τον ήλιο καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου.

3. Μελάνωμα: Αποτελεί τον κακοηθέστερο όγκο όλων των οργάνων, με αύξηση της συχνότητάς του διεθνώς, ο οποίος σε καθυστερημένη διάγνωση οδηγεί σε προχωρημένη, μεταστατική νόσο με κακή πρόγνωση.

Ποιοι κινδυνεύουν;

Ο δερματικός καρκίνος μπορεί να εμφανιστεί στον καθένα. Κινδυνεύουν, όμως, περισσότερο όσοι:

• έχουν ανοιχτό φωτότυπο επιδερμίδας, δηλαδή καίγονται εύκολα και δε μαυρίζουν,

• έχουν εκτεθεί για μεγάλα χρονικά διαστήματα και επανειλημμένα στην υπεριώδη ακτινοβολία ή έχουν υποστεί πολλαπλά ηλιακά εγκαύματα στην παιδική ηλικία,

• έχουν περισσότερες από 100 ελιές στο δέρμα,

• έχουν οικογενειακό ιστορικό καρκίνου του δέρματος,

• βρίσκονται σε ανοσοκαταστολή (παίρνουν ανοσοκατασταλτική αγωγή ή έχουν υποβληθεί σε μεταμόσχευση οργάνου).

Αυτοεξέταση: Το πιο σημαντικό βήμα

Ο τακτικός έλεγχος για ύποπτες βλάβες της επιδερμίδας είναι μια διαδικασία που πρέπει να πραγματοποιείται συνεχώς, καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου. Πώς μπορεί ο καθένας από εμάς να συμβάλει στην έγκαιρη διάγνωση ύποπτων για κακοήθεια βλαβών του δέρματός μας;

• Κάθε 2-3 μήνες εξετάζουμε στον καθρέφτη την επιδερμίδα μας ολοσωματικά για εμφάνιση καινούριων «ελιών» ή απότομων αλλαγών σε ήδη υπάρχουσες. Ελέγχουμε την περιοχή του προσώπου, του τριχωτού της κεφαλής, των παλαμών, των πελμάτων, των μεσοδακτυλικών πτυχών και τις μασχάλες. Την οπίσθια επιφάνεια του σώματος και τους γλουτούς ζητάμε να τους δει ο σύντροφος, ο φίλος ή κάποιος συγγενής μας.

• Επισκεπτόμαστε τον δερματολόγο μας εάν διαπιστώσουμε νέες ελιές ή σημάδια που αλλάζουν σε μέγεθος, χρώμα ή σχήμα, έχουν ποικιλία χρωμάτων, ακανόνιστα όρια, εμφανίζουν κνησμό ή ματώνουν. Κάθε πληγή που επιμένει και δεν επουλώνεται πρέπει να εξετάζεται από τον ειδικό.

Ευχαριστούμε την Μπέττυ Λαζαρίδου, Καθηγήτρια Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας ΑΠΘ, για τις πληροφορίες. Η Μπέττυ Λαζαρίδου είναι Καθηγήτρια Δερματολογίας-Αφροδισιολογίας, Διευθύντρια της Β' Δερματολογικής Κλινικής του ΑΠΘ στο Γενικό Νοσοκομείο Θεσσαλονίκης «Παπαγεωργίου» και διατηρεί ιδιωτικό ιατρείο στο κέντρο της Θεσσαλονίκης.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2022