Αν και το τελευταίο πράγμα που θέλει να ακούσει ένας άνδρας που αντιμετωπίζει προβλήματα υπογονιμότητας είναι ότι αιτία αποτελεί το στρες, όλο και περισσότερα επιστημονικά δεδομένα δείχνουν ότι είναι ακριβώς αυτό που καλείται να αντιμετωπίσει. Το στρες, λοιπόν, ως αρνητικός συντελεστής στην αρμονική λειτουργία του ανθρώπινου συστήματος, μπορεί να προκαλέσει μείωση της διάθεσης για ερωτική συνεύρεση ή στυτική δυσλειτουργία, και συνεπώς, αδυναμία εκσπερμάτισης. Μάλιστα, πολλά ζευγάρια στην προσπάθειά τους να επιτύχουν εγκυμοσύνη καταφεύγουν σε προγραμματισμό των ερωτικών τους συνευρέσεων, γεγονός που προκαλεί στρες, οδηγώντας το ζευγάρι σ’ έναν φαύλο κύκλο άγχους, εκνευρισμού, απογοήτευσης και σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Ακόμη και στην περίπτωση που το ζευγάρι διατηρεί μια υγιή σεξουαλική ζωή, το άγχος μπορεί να λειτουργήσει αρνητικά, μειώνοντας την παραγωγή και την ποιότητα του σπέρματος.

Στρες και παραγωγή σπέρματος

Αν και ο ακριβής μηχανισμός του πώς επηρεάζει την παραγωγή σπέρματος δεν είναι απόλυτα γνωστός, κατανοούμε ότι, όταν ένας άνθρωπος είναι αγχωμένος, στο σώμα του συμβαίνουν διάφορες χημικές διεργασίες, ανάμεσά τους και η απελευθέρωση κάποιων ορμονών, που διαταράσσουν τις ισορροπίες στο σύστημά του. Πρόσφατες μελέτες αποδεικνύουν ότι το στρες οδηγεί στην απελευθέρωση στεροειδών, όπως τα γλυκοκορτικοειδή, που μειώνουν τα επίπεδα τεστοστερόνης, τα οποία είναι απαραίτητα για την παραγωγή των σπερματοζωαρίων. Επιπλέον, όταν υπάρχει σε αυξημένα επίπεδα στον οργανισμό οδηγεί σε αυξημένο οξειδωτικό στρες στο σπέρμα, που έχει καταστροφικές συνέπειες στην ποιότητά του. Σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες, το οξειδωτικό στρες εμπλέκεται ως και στο 80% των περιπτώσεων ανδρικής υπογονιμότητας.

Οξειδωτικό στρες

Πρόκειται για μια κατάσταση στην οποία ο οργανισμός έχει πλεονάζουσες ελεύθερες ρίζες οξυγόνου. Για τη σωστή λειτουργία των σπερματοζωαρίων είναι απαραίτητες μικρές ποσότητες τέτοιων ριζών, οι οποίες παράγονται συνεχώς μέσα από φυσιολογικές διεργασίες στον οργανισμό. Όταν, όμως, προκύψει ανισορροπία μεταξύ της παραγωγής τους και των αντιοξειδωτικών μηχανισμών του οργανισμού που είναι υπεύθυνοι για την εξουδετέρωση και την απομάκρυνσή τους, οδηγούμαστε σε περίσσεια, δηλαδή, σε οξειδωτικό στρες. Οι πλεονάζουσες ελεύθερες ρίζες οδηγούν στην καταστροφή των πρωτεϊνών, των λιπιδίων και του γενετικού υλικού (DNA) των σπερματοζωαρίων, μεταβάλλοντας τη μορφολογία και την κινητικότητά τους και τελικά, τη γονιμοποιητική τους ικανότητα, επιφέροντας ακόμη και τον κυτταρικό τους θάνατο.

Διαγνωστική εξέταση

Σήμερα, τα επίπεδα των ελεύθερων ριζών μπορούν να προσδιοριστούν με μεγάλη ακρίβεια με μία καινούρια εξέταση, η οποία μετράει το οξειδοαναγωγικό δυναμικό του σπέρματος, το MioXSYS. Έτσι, μπορούμε να εντοπίσουμε τους άνδρες που παρουσιάζουν αυξημένο οξειδωτικό στρες στο σπέρμα και χρήζουν κατάλληλης αγωγής. Μάλιστα, τα αποτελέσματα της εξέτασης βγαίνουν άμεσα, εξασφαλίζοντας τη γρήγορη εφαρμογή της θεραπείας και της στρατηγικής διαχείρισης από τον θεράποντα ιατρό.

Συμπερασματικά, το στρες ως αιτιολογικός παράγοντας της ανδρικής υπογονιμότητας δεν μπορεί να αγνοηθεί. Για τον λόγο αυτό, όλοι οι άνδρες θα πρέπει να είναι ενήμεροι για τις αρνητικές του επιπτώσεις και να επιδιώξουν να ανακαλύψουν τους τρόπους να το αναγνωρίσουν, να το προσδιορίσουν και να απαλλαγούν από αυτό.

Info: Αγ. Σοφίας 3, 4ος όροφος, τηλ. 2310 257231, 6977 835177, www.androanalysis.gr, stefanialymperi@gmail.com

Ευχαριστούμε τη Μοριακή Βιολόγο, Κυτταρογενετίστρια, Στεφανία Λυμπέρη, MSc, PhD, Διδάκτορα του Imperial College of London και Μεταδιδάκτορα του Harvard Medical School, για τις πληροφορίες.

Bio

Απόφοιτος του Τμήματος Βιολογίας του Α.Π.Θ., απέκτησε το μεταπτυχιακό της δίπλωμα στη Μοριακή Γενετική του Ανθρώπου και το διδακτορικό της δίπλωμα στην Κυτταρική Βιολογία από το Imperial College of London. Συνέχισε τη μεταδιδακτορική εκπαίδευση στο Harvard Medical School και στο Massachusetts General Hospital, στη Βοστόνη των ΗΠΑ. Είναι μέλος της Ευρωπαϊκής Ακαδημίας Ανδρολογίας (EAA) και της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Ανθρώπινης Αναπαραγωγής και Εμβρυολογίας (ESHRE). Στο ανδρολογικό εργαστήριο όπου είναι υπεύθυνη εκτελούνται όλες οι συμβατικές και εξειδικευμένες εξετάσεις για τη διερεύνηση της ανδρικής γονιμότητας.

ΔΗΜΟΣΙΕΥΤΗΚΕ ΣΤΟ ΠΕΡΙΟΔΙΚΟ GLOW ΣΤΟ ΤΕΥΧΟΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 2020